ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Η Θεσσαλονίκη στους Χάρτες - Ανδρέας Μαυροδής

•
•
Andreas Mavrodis
Andreas Mavrodis

Παρουσίαση για το προπτυχιακό μάθημα του 9ου εξαμήνου "Ιστορία της Χαρτογραφίας". Τίτλος εργασίας: Η Θεσσαλονίκη στους Χάρτες. Ανδρέας Μαυροδής

1 of 37
Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1ν Ειζαγωγή Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
• ΢θνπόο απηήο ηεο εξγαζίαο είλαη ε δηαρξνληθή παξνπζίαζε ηεο επξύηεξεο πεξηνρήο ηεο Θεζζαινλίθεο θαζώο θαη κέξνο ηνπ αζηηθνύ ηεο ηζηνύ κέζα από κηα αλαδξνκή ζε παιαηνύο ράξηεο ηνπ δηαζηήκαηνο 1500 κΧ έωο 1916 κΧ. • Θεωρόθηκε ςκόπιμο να γύνει μια ςυνοπτικό παρουςύαςη ςτο 2ο κεφϊλαιο των κύριων ςταθμών τησ χαρτογραφύασ ςτο διϊςτημα 17ου με 19ου αιώνα ϋτςι ώςτε ο αναγνώςτησ να μπορεύ να ερμηνεύςει καλύτερα τουσ χϊρτεσ που παρατύθενται ςτο 3ο κεφϊλαιο τησ εργαςύασ. • Η παρϊθεςη των χαρτών ςτο 3ο κεφϊλαιο γύνεται δύνοντασ βϊροσ ςτην εικόνα του χϊρτη, με χρόςη ψηφιακϊ επεξεργαςμϋνων ευκρινών εικόνων υψηλόσ ανϊλυςησ. Ο αναγνώςτησ μπορεύ να πληροφορηθεύ από τισ λεζϊντεσ των χαρτών για το αντικεύμενο τησ απεικόνιςησ, το χαρτογρϊφο, την ημερομηνύα δημιουργύασ του χϊρτη καθώσ και επιπρόςθετεσ πληροφορύεσ για το ιςτορικό πλαύςιο τησ εποχόσ. • ΢ην ηειεπηαίν θεθάιαην ηεο εξγαζίαο ππάξρεη κηα παξνπζίαζε ηεο ππξθαγηάο ηεο Θεζζαινλίθεο ηνπ 1917. Ζ αλαθνξά απηή πξνζηέζεθε ζην θύξην κέξνο ηεο εξγαζίαο θαζόηη ήηαλ ν θαηαιύηεο γηα κεγάιεο αιιαγέο ζηελ πόιε ηεο Θεζζαινλίθεο ηνλ 20ν αηώλα. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2ν Η χαρηογραθία ζηο διάζηημα 17ου με 19ου αιώνα. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
• Η γαλλικό χαρτογραφικό παρϊδοςη όταν πρωτοποριακό από τα μϋςα του 17ου μϋχρι τα τϋλη του 18ου αιώνα. • Ακολούθηςαν με ϋμφαςη τον 19° αιώνα όλα ςχεδόν τα κρϊτη και κρατύδια τησ εποχόσ, κυρύωσ ςτην κεντρικό Ευρώπη, όπωσ η Αυςτροουγγαρύα, η Βαυαρύα, η Βυρτεμβϋργη, η Λετονύα, η Βϋνετο-Λομβαρδύα, η Τοςκϊνη , ςύμφωνα, κατ’ αρχόν, με τα γαλλικϊ χαρτογραφικϊ πρότυπα. • Το ςημαντικό μετρητικό τοπογραφικό και γεωδαιτικό ϋργο χαρακτηρύζει τισ χαρτογραφικϋσ δραςτηριότητεσ του 18ου αιώνα και κορυφώνεται τον 19° αιώνα κυρύωσ από γερμανούσ επιςτόμονεσ. • Στην ιςτορύα τησ χαρτογραφύασ ο 19οσ αιώνασ χαρακτηρύζεται ωσ η επιςτημονικό περύοδοσ τησ. • Ανϊγκη τησ απεικόνιςησ τησ επικρϊτειασ των κρατών, αλλϊ και των προςβλεπόμενων εκτϊςεων, οδηγεύ ςτον ςχεδιαςμό και τη ςύνταξη ενόσ ενιαύου και μελετημϋνου χαρτογραφικού υπόβαθρου. • Ειςαγωγό τησ ϋννοιασ του επύςημου κρατικού χϊρτη ςτη μορφό διατεταγμϋνων και τυποποιημϋνων ςειρών επιμϋρουσ φύλλων, γνωςτών ωσ φύλλων χϊρτη. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Σξηγωλνκεηξηθό δίθηπν ηνπ 19νπ αηώλα ηεο επξύηεξεο πεξηνρήο ηνπ Ρήλνπ – Γεξκαλία. Πεγή “25 αιώνες ταρηογραθίας και ταρηών – μια περιήγηζη από ηοσς Ίωνες ζηον Πηολεμαίο και ηον Ρήγα” Δπάγγεινο Ληβηεξάηνο, Θεζζαινλίθε 2007 , εθδόζεηο Εήηε Τα μεγϊλα επιςτημονικϊ γεγονότα τα οπούα ςυνϋβαλαν ςτην εξϋλιξη τησ χαρτογραφύασ του 19ου αιώνα εύναι : • H ειςαγωγό του μϋτρου ωσ γραμμικού μεγϋθουσ μϋτρηςησ. • H πλόρησ καθιϋρωςη τησ μεθόδου του τριγωνιςμού.( ο οπούοσ θα καλύψει όλη ςχεδόν την Ευρώπη το δεύτερο μιςό του 19ου αιώνα) • Oη κεγάιεο γεωδαηηηθέο εξγαζίεο πνπ γξήγνξα ζα απνηειέζνπλ θύξην θξαηηθό έξγν γηα δύν αηώλεο (18νο -19νο αηώλαο) θαη νη νπνίεο απνζθνπνύζαλ ζηε ζπζηεκαηηθή θξαηηθή ραξηνγξάθεζε ηωλ επξωπαϊθώλ θξαηώλ θαη ζηε δηαρείξηζε ηεο εζωηεξηθήο θαη εμωηεξηθήο γεωρωξηθήο πνιηηηθήο ηνπο. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Η Θεσσαλονίκη στους χάρτες • Η Θεςςαλονύκη ςτουσ χϊρτεσ αποτελεύ μια ιδιαύτερη περύπτωςη ςτην ελληνικό χαρτογραφικό ιςτορύα καθότι εύναι η μόνη πόλη του ςημερινού ελλαδικού χώρου που εμφανύζεται με μια αξιοςημεύωτη χρονικό ςυνϋχεια ςτουσ χϊρτεσ, από τουσ πα­λιότερουσ ςωζόμενουσ και μετϊ. • Η απεικόνιςη τησ Θεςςαλονύκησ εύναι πρώτα ονο­μαςτικό, ωσ μεύζον τοπωνύμιο, ςτη χαρτογραφικό τυπολογύα των μεςαιωνικών κυκλικών ό κυκλοειδών Orbis Terrarum (ΟΤ), με αναφορϋσ όδη από τον 8ο αιώνα. Παγκόςμιοσ χάρτησ του 12ου αι. από χειρόγραφο ςτη Βιβλιοθήκη ίου Τουρίνου. - Α. Ε. Nordenskioeld, Facsimile-Atlas to the early history of cartography with reproductions of the most important maps printed in the XV and XVI centuries. Ψηφιακή επεξεργαςία: Ε.Λιβιεράτοσ. Πηγή: “Xάρτεσ πολύφυλλοι τησ Θεςςαλονίκησ – Απεικονίςεισ τησ πόλησ ςε μεγάλη κλίμακα τέλη 19ου – αρχέσ 20ου αιώνα” Διεύθυνςη μελετών αρχιτεκτονικών ϋργων του Κϋντρου Αρχιτεκτονικόσ του Δόμου Θεςςαλονύκησ, Θεςςαλονύκη 2005, Δόμοσ Θεςςαλονύκησ/Εθνικό Χαρτοθόκη Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
• Με την εξϋλιξη τησ χαρτογραφικόσ τεχνολογύασ που επϋτρεπε τη ςύνταξη απεικονύςεων ςε όλο και μεγαλύτερη κλύμακα η Θεςςαλονύκη ςυνε­χύζει να απεικονύζεται ςημειακϊ, κυρύωσ ςε υδρογραφικούσ χϊρ­τεσ, μϋχρι το πρώτο μιςό του 18ου αιώνα. • Το τελευταύο τϋ­ταρτο του αιώνα η πόλη απεικονύζεται ςε αςτικούσ χϊρτεσ επι­φανειακϊ, ςτη μεγαλύτερη μϋχρι τώρα κλύμακα, με πρώτο του εύ­δουσ αυτού, τον χϊρτη τησ γαλλικόσ υδρογραφικόσ υπηρεςύασ του 1784. • Από το 1869 και ϋπειτα ςτο πλαύςιο τησ εκςυγχρονιςτικόσ οθωμανικόσ αςτικόσ πολιτικόσ, η χωρικό εξϋλιξη τησ πόλησ θα ςυνδεθεύ με μια ςειρϊ ςημαντικών απεικονύςεων τησ Θεςςαλονύκησ ςε μεγϊλη χαρτογραφικό κλύμακα, όπωσ εύναι ο χϊρτησ του Wernieski (1870) • Στον 20ό αιώνα και μϋχρι την απελευθϋρωςη τησ πόλησ το 1912, καταγρϊφονται οι χϊρτεσ του 1900, του 1908 και η αποτύπωςη του 1909-10, για να ακολουθόςει ϋνα ςύντομο κενό μϋχρι το 1916, όταν η τοπογραφικό υπηρεςύα τησ γαλλικόσ Στρατιϊσ τησ Ανατολόσ θα ςυντϊξει ςε εξαιρετικϊ ςύντομο χρονικό διϊςτημα τον χϊρτη τησ ςε κλύμακα 1:10000 Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3ν Ηζηνξηθή αλαδξνκή ζηνπο ράξηεο ηεο Θεζζαινλίθεο Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Η δϋκατη πινακύδα, Ελλάσ, τησ χειρόγραφησ πτολεμαώκόσ Γεωγραφύασ του Βατοπαιδινού κώδικα 655 13οσ-14οσ αιώνασ). Ομοιοτυπικό ϋκδοςη, Μύλητοσ 5.), Κλαύδιοσ Πτολεμαίοσ, Γεωγραφική Υφήγηςισ, Αθήνα 1999. Ψηφιακό Επεξεργαςύα: Ε.Λιβιετϊτοσ. Πηγό: “Xάρτεσ πολύφυλλοι τησ Θεςςαλονίκησ – Απεικονίςεισ τησ πόλησ ςε μεγάλη κλίμακα τέλη 19ου – αρχέσ 20ου αιώνα” Διεύθυνςη μελετών αρχιτεκτονικών ϋργων του Κϋντρου Αρχιτεκτονικόσ του Δόμου Θεςςαλονύκησ, Θεςςαλονύκη 2005, Δόμοσ Θεςςαλονύκησ/Εθνικό Χαρτοθόκη 13οσ αιώνασ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
H πεξηνρή ηεο Θεζζαινλίθεο : ην ιηκάλη, ν Θεξκαϊθόο θόιπνο θαη ηκήκα ηεο ρεξζνλήζνπ ηεο Χαιθηδηθήο. (1521) Πεγή: “H Θεζζαλονίκη ηοσ 18οσ αιώνα. Σα πριν και μεηά: Η θωνή ηων εικόνων.” ΢πύξνο Αζδξαράο, Αζήλα 1996, Eθδόζεηο Θεκέιην. 13οσ αιώνασ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Πηνιεκαηθόο ράξηεο ηνπ Θεξκαϊθνύ θόιπνπ. Γηαθξίλνληαη ηα όξηα ηεο πόιεο θαζώο θαη ηα κεγαιύηεξα ξέκαηα ηεο πεξηνρήο. (1550) Πεγή: “Θεζζαλονίκη ζηοσς τάρηες” ΢ύιινγνο αγξνλόκωλ θαη ηνπνγξάθωλ κεραληθώλ βόξεηαο Eιιάδαο, Θεζζαινλίθε 1985, Δθδόζεηο Εήηε 1550 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Ζ Θεζζαινλίθε ζηνλ ράξηε ηνπ G. Delisle, Graecia Pars Septentrionalis. Λεπηνκέξεηα. (1700) Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1700 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Partie du Golfe de Salonique, (1738) Αληίγξαθν από ην Κέληξν Ηζηνξίαο Θεζζαινλίθεο, Ψεθηαθή Δπεμεξγαζία: Δ.Ληβηεξάηνο. Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1738 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Χάξηεο ηνπ ζεξκαηθνύ θόιπνπ ηνπ J.Vidal (1743). Πεγή: “Θεζζαλονίκη ζηοσς τάρηες” ΢ύιινγνο αγξνλόκωλ θαη ηνπνγξάθωλ κεραληθώλ βόξεηαο ειιάδαο, Θεζζαινλίθε 1985, Δθδόζεηο Εήηε 1743 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Ο θόιπνο ηεο Θεζζαινλίθεο θαη ηεο Καζζάλδξαο , Maximin Favre (1772). Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1772 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
O Θεξκαϊθόο θαη ε Θεζζαινλίθε , A.Elton (1780). Πεγή: Πεγή “H Θεζζαλονίκη ηοσ 18οσ αιώνα. Σα πριν και μεηά: Η θωνή ηων εικόνων.” ΢πύξνο Αζδξαράο, Αζήλα 1996, εθδόζεηο Θεκέιην 1780 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
΢ρέδην ηνπ όξκνπ ηεο πόιεο θαη ηωλ πέξημ ηεο Θεζζαινλίθεο « Plan de la Rade de la Ville & Environs de Salonique » (1784). Πεγή “H Θεζζαλονίκη ηοσ 18οσ αιώνα. Σα πριν και μεηά: Η θωνή ηων εικόνων.” ΢πύξνο Αζδξαράο, Αζήλα 1996, εθδόζεηο Θεκέιην 1784 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Ζ Θεζζαινλίθε ζηε Χάξηα ηνπ Ρήγα Βειεζηηλιή, ιεπηνκέξεηα. , (1798). Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1798 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Ληκελνδείθηεο ηωλ αξρώλ ηνπ 19νπ αηώλα, ηνπ θόιπνπ ηεο Θεζζαινλίθεο πνπ, θαηά παιαηά παξάδνζε, αλήθεη ζηε Ρωκαλία. (1810) Χαιθνγξαθία 19x15 εθαηνζηά. Πεγή: “H Θεζζαλονίκη ηοσ 18οσ αιώνα. Σα πριν και μεηά: Η θωνή ηων εικόνων.” ΢πύξνο Αζδξαράο, Αζήλα 1996, εθδόζεηο Θεκέιην 1810 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Ζ Θεζζαινλίθε ζηνλ ράξηε ηεο Δπξωπαϊθήο Σνπξ­θίαο ηνπ 1829, ηνπ Franz von Weiss. ΢πιινγή Χαξ. Παπαζηάζε. Λεπηνκέξεηα. Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1829 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Ο ράξηεο ηνπ Werniesky, κε ζθαξίθεκα ηεο πόιεο κε ηνλ βνξξά ζηξακκέλν πξνο ηα πάλω. Πξώηκεο πνιενδνκηθέο πξωηνβνπιίεο ηεο δεκνηηθήο αξρήο θαη ην πξώην ΢ρέδην Πόιεωο ζηε Θεζζαινλίθε. (1870) Ψεθηαθή επεμεξγαζία: Δ.Ληβηεξάηνο. Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1870 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Χάξηεο ηεο Θεζζαινλίθεο, δηαθξίλνληαη κε κπιέ ρξώκα νη ρξηζηηαληθέο γεηηνλίεο θαη κε θόθθηλν ρξώκα νη εβξαηθέο γεηηνλίεο. (1882). Πεγή “Θεζζαλονίκη – ΢ηασροδρόμι πολιηιζμών. Εβραϊκοί ηόποι ηης Θεζζαλονίκης”. ΢αξηδεηάθεο Εαραξίαο, Σκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ ΑΠΘ, Πξόγξακκα Μεηαπηπρηαθώλ ΢πνπδώλ: Οηθνλνκηθήο θαη Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο. 1882 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Cuypers, Plan de Salonique, Πεγή: Ο. Σξαγαλνύ-Γειεγηάλλε, Γ. I. Σακηωιάθεο, "Από ηελ αξρηθή κειέηε εγθαηάζηαζεο ηνπ δηθηύνπ ύδξεπζεο ζηε Θεζζαινλίθε ζηα ηέιε ηνπ 19νπ αηώλα. ΢ρόιηα ζε δύν ζρέδηα". Ζ Θεζζαινλίθε, Κέληξν Ηζηνξίαο Θεζζαινλίθεο, Γήκνο Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 1985 1895 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Ο ράξηεο - νδεγόο γηα ηε δηαλνκή ηωλ θύιιωλ θιίκαθαο 1:500 ηνπ 1898-1899, όπωο ζρεδηάζηεθε κεηαγελέζηεξα πάλω ζην ΢ρέδην Νέαο Ρπκνηνκίαο Μεηά ηωλ ΢πλνηθηζκώλ, θιίκαθαο 1:10000. Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1898 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Forteresse de Salonique, ε Αθξόπνιε ηεο πόιεο θαη ην Δπηαπύξγην. ΢ηα ηέζζεξα απηά θύιια ράξηε απεηθνλίδνληαη ηα ηείρε, ην Δπηαπύξγην (Prison), θηίξηα, ηδηνθηεζίεο (νηθόπεδα θαη ρωξάθηα) θαη δξόκνη. ΢εκεηώλεηαη επίζεο έλα cafe θαη έλα Jiamy (ηδακί) ζηε ζέζε ηωλ Αγ. Αλαξγύξωλ ζήκεξα, όπωο ζεκεηώλεηαη -κεηαγελέζηεξα- θαη ζηα ειιεληθά. Μεηαγελέζηεξα από ηε ζύληαμε ηωλ ραξηώλ επίζεο, έρνπλ ζπκπιεξωζεί νλόκαηα δξόκωλ ζηα ειιεληθά. Σν έλα από ηα ηέζζεξα θύιια θέξεη ππνγξαθή, ρξνλνινγία (6/7/1899) θαη θιίκαθα, ελώ νε δύν ζεκεηώλεηαη ν βνξξάο. Πεγή “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1899 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Χάξηεο ηεο Θεζζαινλίθεο. (1905) Πεγή: Ψεθηαθή βηβιηνζήθε ραξηώλ ηνπ παλεπηζηεκίνπ ETH-Zurich. 1905 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Tα ρέμαηα όπως προκύπηοσν από ηον γαλλικό τάρηη ηοσ 1916, ζτεδιαζμένα ζηον ζύγτρονο τάρηη ηης πόλης. Πηγή: Πεγή “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1916 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Ο γαιιηθόο αζηηθόο ράξηεο ηεο Θεζζαινλίθεο ηνπ 1916. «Plan de la ville de Salonique, Bibliotheque Nationale de France». θιίκαθα 1:10000 (1916). Πεγή: “Θεζζαλονίκη ζηοσς τάρηες” ΢ύιινγνο αγξνλόκωλ θαη ηνπνγξάθωλ κεραληθώλ βόξεηαο ειιάδαο, Θεζζαινλίθε 1985, Δθδόζεηο Εήηε 1916 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4ν Η πυρκαγιά ηου 1917 Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
• Η πυρκαγιϊ τησ Θεςςαλονύκησ την 18 Αυγούςτου 1917 όταν ϋνα από τα ςημαντικότερα γεγονότα που ςημϊδεψαν την ιςτορύα τησ πόλησ. • Η πυρκαγιϊ μϋςα ςε 32 ώρεσ ϋκαψε 9.500 ςπύτια ςε ϋκταςη 1.000.000 m2 και ϊφηςε ϊςτεγα πϊνω από 70.000 ϊτομα. • Οικονομικϋσ και εμπορικϋσ λειτουργύεσ, διοικητικϋσ υπηρεςύεσ, χώροι αναψυχόσ και τα ςημαντικότερα πνευματικϊ και θρηςκευτικϊ ιδρύματα των εθνοθρηςκευτικών κοινοτότων μαζύ με τα αρχεύα τουσ καταςτρϊφηκαν ολοςχερώσ. • Το μϋροσ τησ πόλησ που κϊηκε ανοικοδομόθηκε με νϋο οργανωμϋνο ςχϋδιο, δημιουργώντασ μια ςύγχρονη πόλη. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
O φραγκομαχαλϊσ, το λιμϊνι, η οδόσ Βενιζϋλου, λύγουσ μόνεσ πριν την πυρκαγιϊ. Πηγό: “Το χρονικό τησ μεγϊλησ πυρκαγιϊσ” Αλϋκα Καραδόμου Γερόλυμπου, Θεςςαλονύκη 2002, εκδόςεισ University Studio Press Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
O φραγκομαχαλϊσ, το λιμϊνι και η οδόσ Βενιζϋλου, κατϊ τη διϊρκεια τησ πυρκαγιϊσ. Πηγό: “Το χρονικό τησ μεγϊλησ πυρκαγιϊσ” Αλϋκα Καραδόμου Γερόλυμπου, Θεςςαλονύκη 2002, εκδόςεισ University Studio Press Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
΢ύλζεζε δύν εηθόλωλ γηα ηε δεκηνπξγία παλνξακηθήο ζέαο επί ηωλ θαηαζηξνθώλ. Ψεθηαθή επεμεξγαζία ζε πεξηβάιινλ Adobe Photoshop CS5 : Μαπξνδήο Αλδξέαο Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
Ζ επόκελε κέξα • Λύγεσ μόνο ημϋρεσ μετϊ την καταςτροφό η κυβϋρνηςη Βενιζϋλου ανόγγειλε ότι δεν θα επιτρεπόταν η ανεξϋλεγκτη ανοικοδόμηςη τησ πόλησ, αλλϊ μόνο ςτη βϊςη ενόσ νϋου πολεοδομικού ςχεδύου. • Ιδρύθηκε «Διεθνόσ Επιτροπό Νϋου Σχεδύου Θεςςαλονύκησ» με πρόεδρο τον Ερνϋςτο Εμπρϊρ, για την εκπόνηςη ρυμοτομικού ςχεδύου. • Το ςχϋδιο δεν εφαρμόςτηκε πλόρωσ εξαιτύασ πιϋςεων εκ μϋρουσ μεγαλοώδιοκτητών. Υπϋςτη πολλϋσ μεταβολϋσ, αλλϊ αποτϋλεςε μεγϊλη βελτύωςη ςε ςχϋςη με την πρωτύτερη κατϊςταςη τησ πόλησ, δύνοντϊσ τησ ςύγχρονη ρυμοτομύα και όψη. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
«Νένλ ζρέδηνλ ξπκνηνκίαο» ηνπ Δξλέζην Δκπξάξ. Γηαθξίλεηαη ν θεληξηθόο άμνλαο ηεο πιαηείαο Αξηζηνηέινπο, νη δηαλνίμεηο λέωλ νδώλ θαζώο θαη πνηθηιία ρώξωλ πξαζίλνπ ζηα αλαηνιηθά ηεο πόιεο. Πεγή: Ψεθηαθό αξρείν ηεο βηβιηνζήθεο ηνπ ηκήκαηνο Αξρηηεθηόλωλ Μεραληθώλ ΑΠΘ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
΢αο επραξηζηώ γηα ην ρξόλν ζαο. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ

More Related Content

Η Θεσσαλονίκη στους Χάρτες - Ανδρέας Μαυροδής

  • 1. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 2. ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1ν Ειζαγωγή Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 3. • ΢θνπόο απηήο ηεο εξγαζίαο είλαη ε δηαρξνληθή παξνπζίαζε ηεο επξύηεξεο πεξηνρήο ηεο Θεζζαινλίθεο θαζώο θαη κέξνο ηνπ αζηηθνύ ηεο ηζηνύ κέζα από κηα αλαδξνκή ζε παιαηνύο ράξηεο ηνπ δηαζηήκαηνο 1500 κΧ έωο 1916 κΧ. • Θεωρόθηκε ςκόπιμο να γύνει μια ςυνοπτικό παρουςύαςη ςτο 2ο κεφϊλαιο των κύριων ςταθμών τησ χαρτογραφύασ ςτο διϊςτημα 17ου με 19ου αιώνα ϋτςι ώςτε ο αναγνώςτησ να μπορεύ να ερμηνεύςει καλύτερα τουσ χϊρτεσ που παρατύθενται ςτο 3ο κεφϊλαιο τησ εργαςύασ. • Η παρϊθεςη των χαρτών ςτο 3ο κεφϊλαιο γύνεται δύνοντασ βϊροσ ςτην εικόνα του χϊρτη, με χρόςη ψηφιακϊ επεξεργαςμϋνων ευκρινών εικόνων υψηλόσ ανϊλυςησ. Ο αναγνώςτησ μπορεύ να πληροφορηθεύ από τισ λεζϊντεσ των χαρτών για το αντικεύμενο τησ απεικόνιςησ, το χαρτογρϊφο, την ημερομηνύα δημιουργύασ του χϊρτη καθώσ και επιπρόςθετεσ πληροφορύεσ για το ιςτορικό πλαύςιο τησ εποχόσ. • ΢ην ηειεπηαίν θεθάιαην ηεο εξγαζίαο ππάξρεη κηα παξνπζίαζε ηεο ππξθαγηάο ηεο Θεζζαινλίθεο ηνπ 1917. Ζ αλαθνξά απηή πξνζηέζεθε ζην θύξην κέξνο ηεο εξγαζίαο θαζόηη ήηαλ ν θαηαιύηεο γηα κεγάιεο αιιαγέο ζηελ πόιε ηεο Θεζζαινλίθεο ηνλ 20ν αηώλα. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 4. ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2ν Η χαρηογραθία ζηο διάζηημα 17ου με 19ου αιώνα. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 5. • Η γαλλικό χαρτογραφικό παρϊδοςη όταν πρωτοποριακό από τα μϋςα του 17ου μϋχρι τα τϋλη του 18ου αιώνα. • Ακολούθηςαν με ϋμφαςη τον 19° αιώνα όλα ςχεδόν τα κρϊτη και κρατύδια τησ εποχόσ, κυρύωσ ςτην κεντρικό Ευρώπη, όπωσ η Αυςτροουγγαρύα, η Βαυαρύα, η Βυρτεμβϋργη, η Λετονύα, η Βϋνετο-Λομβαρδύα, η Τοςκϊνη , ςύμφωνα, κατ’ αρχόν, με τα γαλλικϊ χαρτογραφικϊ πρότυπα. • Το ςημαντικό μετρητικό τοπογραφικό και γεωδαιτικό ϋργο χαρακτηρύζει τισ χαρτογραφικϋσ δραςτηριότητεσ του 18ου αιώνα και κορυφώνεται τον 19° αιώνα κυρύωσ από γερμανούσ επιςτόμονεσ. • Στην ιςτορύα τησ χαρτογραφύασ ο 19οσ αιώνασ χαρακτηρύζεται ωσ η επιςτημονικό περύοδοσ τησ. • Ανϊγκη τησ απεικόνιςησ τησ επικρϊτειασ των κρατών, αλλϊ και των προςβλεπόμενων εκτϊςεων, οδηγεύ ςτον ςχεδιαςμό και τη ςύνταξη ενόσ ενιαύου και μελετημϋνου χαρτογραφικού υπόβαθρου. • Ειςαγωγό τησ ϋννοιασ του επύςημου κρατικού χϊρτη ςτη μορφό διατεταγμϋνων και τυποποιημϋνων ςειρών επιμϋρουσ φύλλων, γνωςτών ωσ φύλλων χϊρτη. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 6. Σξηγωλνκεηξηθό δίθηπν ηνπ 19νπ αηώλα ηεο επξύηεξεο πεξηνρήο ηνπ Ρήλνπ – Γεξκαλία. Πεγή “25 αιώνες ταρηογραθίας και ταρηών – μια περιήγηζη από ηοσς Ίωνες ζηον Πηολεμαίο και ηον Ρήγα” Δπάγγεινο Ληβηεξάηνο, Θεζζαινλίθε 2007 , εθδόζεηο Εήηε Τα μεγϊλα επιςτημονικϊ γεγονότα τα οπούα ςυνϋβαλαν ςτην εξϋλιξη τησ χαρτογραφύασ του 19ου αιώνα εύναι : • H ειςαγωγό του μϋτρου ωσ γραμμικού μεγϋθουσ μϋτρηςησ. • H πλόρησ καθιϋρωςη τησ μεθόδου του τριγωνιςμού.( ο οπούοσ θα καλύψει όλη ςχεδόν την Ευρώπη το δεύτερο μιςό του 19ου αιώνα) • Oη κεγάιεο γεωδαηηηθέο εξγαζίεο πνπ γξήγνξα ζα απνηειέζνπλ θύξην θξαηηθό έξγν γηα δύν αηώλεο (18νο -19νο αηώλαο) θαη νη νπνίεο απνζθνπνύζαλ ζηε ζπζηεκαηηθή θξαηηθή ραξηνγξάθεζε ηωλ επξωπαϊθώλ θξαηώλ θαη ζηε δηαρείξηζε ηεο εζωηεξηθήο θαη εμωηεξηθήο γεωρωξηθήο πνιηηηθήο ηνπο. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 7. Η Θεσσαλονίκη στους χάρτες • Η Θεςςαλονύκη ςτουσ χϊρτεσ αποτελεύ μια ιδιαύτερη περύπτωςη ςτην ελληνικό χαρτογραφικό ιςτορύα καθότι εύναι η μόνη πόλη του ςημερινού ελλαδικού χώρου που εμφανύζεται με μια αξιοςημεύωτη χρονικό ςυνϋχεια ςτουσ χϊρτεσ, από τουσ πα­λιότερουσ ςωζόμενουσ και μετϊ. • Η απεικόνιςη τησ Θεςςαλονύκησ εύναι πρώτα ονο­μαςτικό, ωσ μεύζον τοπωνύμιο, ςτη χαρτογραφικό τυπολογύα των μεςαιωνικών κυκλικών ό κυκλοειδών Orbis Terrarum (ΟΤ), με αναφορϋσ όδη από τον 8ο αιώνα. Παγκόςμιοσ χάρτησ του 12ου αι. από χειρόγραφο ςτη Βιβλιοθήκη ίου Τουρίνου. - Α. Ε. Nordenskioeld, Facsimile-Atlas to the early history of cartography with reproductions of the most important maps printed in the XV and XVI centuries. Ψηφιακή επεξεργαςία: Ε.Λιβιεράτοσ. Πηγή: “Xάρτεσ πολύφυλλοι τησ Θεςςαλονίκησ – Απεικονίςεισ τησ πόλησ ςε μεγάλη κλίμακα τέλη 19ου – αρχέσ 20ου αιώνα” Διεύθυνςη μελετών αρχιτεκτονικών ϋργων του Κϋντρου Αρχιτεκτονικόσ του Δόμου Θεςςαλονύκησ, Θεςςαλονύκη 2005, Δόμοσ Θεςςαλονύκησ/Εθνικό Χαρτοθόκη Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 8. • Με την εξϋλιξη τησ χαρτογραφικόσ τεχνολογύασ που επϋτρεπε τη ςύνταξη απεικονύςεων ςε όλο και μεγαλύτερη κλύμακα η Θεςςαλονύκη ςυνε­χύζει να απεικονύζεται ςημειακϊ, κυρύωσ ςε υδρογραφικούσ χϊρ­τεσ, μϋχρι το πρώτο μιςό του 18ου αιώνα. • Το τελευταύο τϋ­ταρτο του αιώνα η πόλη απεικονύζεται ςε αςτικούσ χϊρτεσ επι­φανειακϊ, ςτη μεγαλύτερη μϋχρι τώρα κλύμακα, με πρώτο του εύ­δουσ αυτού, τον χϊρτη τησ γαλλικόσ υδρογραφικόσ υπηρεςύασ του 1784. • Από το 1869 και ϋπειτα ςτο πλαύςιο τησ εκςυγχρονιςτικόσ οθωμανικόσ αςτικόσ πολιτικόσ, η χωρικό εξϋλιξη τησ πόλησ θα ςυνδεθεύ με μια ςειρϊ ςημαντικών απεικονύςεων τησ Θεςςαλονύκησ ςε μεγϊλη χαρτογραφικό κλύμακα, όπωσ εύναι ο χϊρτησ του Wernieski (1870) • Στον 20ό αιώνα και μϋχρι την απελευθϋρωςη τησ πόλησ το 1912, καταγρϊφονται οι χϊρτεσ του 1900, του 1908 και η αποτύπωςη του 1909-10, για να ακολουθόςει ϋνα ςύντομο κενό μϋχρι το 1916, όταν η τοπογραφικό υπηρεςύα τησ γαλλικόσ Στρατιϊσ τησ Ανατολόσ θα ςυντϊξει ςε εξαιρετικϊ ςύντομο χρονικό διϊςτημα τον χϊρτη τησ ςε κλύμακα 1:10000 Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 9. ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3ν Ηζηνξηθή αλαδξνκή ζηνπο ράξηεο ηεο Θεζζαινλίθεο Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 10. Η δϋκατη πινακύδα, Ελλάσ, τησ χειρόγραφησ πτολεμαώκόσ Γεωγραφύασ του Βατοπαιδινού κώδικα 655 13οσ-14οσ αιώνασ). Ομοιοτυπικό ϋκδοςη, Μύλητοσ 5.), Κλαύδιοσ Πτολεμαίοσ, Γεωγραφική Υφήγηςισ, Αθήνα 1999. Ψηφιακό Επεξεργαςύα: Ε.Λιβιετϊτοσ. Πηγό: “Xάρτεσ πολύφυλλοι τησ Θεςςαλονίκησ – Απεικονίςεισ τησ πόλησ ςε μεγάλη κλίμακα τέλη 19ου – αρχέσ 20ου αιώνα” Διεύθυνςη μελετών αρχιτεκτονικών ϋργων του Κϋντρου Αρχιτεκτονικόσ του Δόμου Θεςςαλονύκησ, Θεςςαλονύκη 2005, Δόμοσ Θεςςαλονύκησ/Εθνικό Χαρτοθόκη 13οσ αιώνασ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 11. H πεξηνρή ηεο Θεζζαινλίθεο : ην ιηκάλη, ν Θεξκαϊθόο θόιπνο θαη ηκήκα ηεο ρεξζνλήζνπ ηεο Χαιθηδηθήο. (1521) Πεγή: “H Θεζζαλονίκη ηοσ 18οσ αιώνα. Σα πριν και μεηά: Η θωνή ηων εικόνων.” ΢πύξνο Αζδξαράο, Αζήλα 1996, Eθδόζεηο Θεκέιην. 13οσ αιώνασ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 12. Πηνιεκαηθόο ράξηεο ηνπ Θεξκαϊθνύ θόιπνπ. Γηαθξίλνληαη ηα όξηα ηεο πόιεο θαζώο θαη ηα κεγαιύηεξα ξέκαηα ηεο πεξηνρήο. (1550) Πεγή: “Θεζζαλονίκη ζηοσς τάρηες” ΢ύιινγνο αγξνλόκωλ θαη ηνπνγξάθωλ κεραληθώλ βόξεηαο Eιιάδαο, Θεζζαινλίθε 1985, Δθδόζεηο Εήηε 1550 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 13. Ζ Θεζζαινλίθε ζηνλ ράξηε ηνπ G. Delisle, Graecia Pars Septentrionalis. Λεπηνκέξεηα. (1700) Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1700 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 14. Partie du Golfe de Salonique, (1738) Αληίγξαθν από ην Κέληξν Ηζηνξίαο Θεζζαινλίθεο, Ψεθηαθή Δπεμεξγαζία: Δ.Ληβηεξάηνο. Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1738 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 15. Χάξηεο ηνπ ζεξκαηθνύ θόιπνπ ηνπ J.Vidal (1743). Πεγή: “Θεζζαλονίκη ζηοσς τάρηες” ΢ύιινγνο αγξνλόκωλ θαη ηνπνγξάθωλ κεραληθώλ βόξεηαο ειιάδαο, Θεζζαινλίθε 1985, Δθδόζεηο Εήηε 1743 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 16. Ο θόιπνο ηεο Θεζζαινλίθεο θαη ηεο Καζζάλδξαο , Maximin Favre (1772). Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1772 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 17. O Θεξκαϊθόο θαη ε Θεζζαινλίθε , A.Elton (1780). Πεγή: Πεγή “H Θεζζαλονίκη ηοσ 18οσ αιώνα. Σα πριν και μεηά: Η θωνή ηων εικόνων.” ΢πύξνο Αζδξαράο, Αζήλα 1996, εθδόζεηο Θεκέιην 1780 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 18. ΢ρέδην ηνπ όξκνπ ηεο πόιεο θαη ηωλ πέξημ ηεο Θεζζαινλίθεο « Plan de la Rade de la Ville & Environs de Salonique » (1784). Πεγή “H Θεζζαλονίκη ηοσ 18οσ αιώνα. Σα πριν και μεηά: Η θωνή ηων εικόνων.” ΢πύξνο Αζδξαράο, Αζήλα 1996, εθδόζεηο Θεκέιην 1784 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 19. Ζ Θεζζαινλίθε ζηε Χάξηα ηνπ Ρήγα Βειεζηηλιή, ιεπηνκέξεηα. , (1798). Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1798 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 20. Ληκελνδείθηεο ηωλ αξρώλ ηνπ 19νπ αηώλα, ηνπ θόιπνπ ηεο Θεζζαινλίθεο πνπ, θαηά παιαηά παξάδνζε, αλήθεη ζηε Ρωκαλία. (1810) Χαιθνγξαθία 19x15 εθαηνζηά. Πεγή: “H Θεζζαλονίκη ηοσ 18οσ αιώνα. Σα πριν και μεηά: Η θωνή ηων εικόνων.” ΢πύξνο Αζδξαράο, Αζήλα 1996, εθδόζεηο Θεκέιην 1810 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 21. Ζ Θεζζαινλίθε ζηνλ ράξηε ηεο Δπξωπαϊθήο Σνπξ­θίαο ηνπ 1829, ηνπ Franz von Weiss. ΢πιινγή Χαξ. Παπαζηάζε. Λεπηνκέξεηα. Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1829 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 22. Ο ράξηεο ηνπ Werniesky, κε ζθαξίθεκα ηεο πόιεο κε ηνλ βνξξά ζηξακκέλν πξνο ηα πάλω. Πξώηκεο πνιενδνκηθέο πξωηνβνπιίεο ηεο δεκνηηθήο αξρήο θαη ην πξώην ΢ρέδην Πόιεωο ζηε Θεζζαινλίθε. (1870) Ψεθηαθή επεμεξγαζία: Δ.Ληβηεξάηνο. Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1870 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 23. Χάξηεο ηεο Θεζζαινλίθεο, δηαθξίλνληαη κε κπιέ ρξώκα νη ρξηζηηαληθέο γεηηνλίεο θαη κε θόθθηλν ρξώκα νη εβξαηθέο γεηηνλίεο. (1882). Πεγή “Θεζζαλονίκη – ΢ηασροδρόμι πολιηιζμών. Εβραϊκοί ηόποι ηης Θεζζαλονίκης”. ΢αξηδεηάθεο Εαραξίαο, Σκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ ΑΠΘ, Πξόγξακκα Μεηαπηπρηαθώλ ΢πνπδώλ: Οηθνλνκηθήο θαη Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο. 1882 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 24. Cuypers, Plan de Salonique, Πεγή: Ο. Σξαγαλνύ-Γειεγηάλλε, Γ. I. Σακηωιάθεο, "Από ηελ αξρηθή κειέηε εγθαηάζηαζεο ηνπ δηθηύνπ ύδξεπζεο ζηε Θεζζαινλίθε ζηα ηέιε ηνπ 19νπ αηώλα. ΢ρόιηα ζε δύν ζρέδηα". Ζ Θεζζαινλίθε, Κέληξν Ηζηνξίαο Θεζζαινλίθεο, Γήκνο Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 1985 1895 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 25. Ο ράξηεο - νδεγόο γηα ηε δηαλνκή ηωλ θύιιωλ θιίκαθαο 1:500 ηνπ 1898-1899, όπωο ζρεδηάζηεθε κεηαγελέζηεξα πάλω ζην ΢ρέδην Νέαο Ρπκνηνκίαο Μεηά ηωλ ΢πλνηθηζκώλ, θιίκαθαο 1:10000. Πεγή: “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1898 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 26. Forteresse de Salonique, ε Αθξόπνιε ηεο πόιεο θαη ην Δπηαπύξγην. ΢ηα ηέζζεξα απηά θύιια ράξηε απεηθνλίδνληαη ηα ηείρε, ην Δπηαπύξγην (Prison), θηίξηα, ηδηνθηεζίεο (νηθόπεδα θαη ρωξάθηα) θαη δξόκνη. ΢εκεηώλεηαη επίζεο έλα cafe θαη έλα Jiamy (ηδακί) ζηε ζέζε ηωλ Αγ. Αλαξγύξωλ ζήκεξα, όπωο ζεκεηώλεηαη -κεηαγελέζηεξα- θαη ζηα ειιεληθά. Μεηαγελέζηεξα από ηε ζύληαμε ηωλ ραξηώλ επίζεο, έρνπλ ζπκπιεξωζεί νλόκαηα δξόκωλ ζηα ειιεληθά. Σν έλα από ηα ηέζζεξα θύιια θέξεη ππνγξαθή, ρξνλνινγία (6/7/1899) θαη θιίκαθα, ελώ νε δύν ζεκεηώλεηαη ν βνξξάο. Πεγή “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1899 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 27. Χάξηεο ηεο Θεζζαινλίθεο. (1905) Πεγή: Ψεθηαθή βηβιηνζήθε ραξηώλ ηνπ παλεπηζηεκίνπ ETH-Zurich. 1905 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 28. Tα ρέμαηα όπως προκύπηοσν από ηον γαλλικό τάρηη ηοσ 1916, ζτεδιαζμένα ζηον ζύγτρονο τάρηη ηης πόλης. Πηγή: Πεγή “Xάρηες πολύθσλλοι ηης Θεζζαλονίκης – Απεικονίζεις ηης πόλης ζε μεγάλη κλίμακα ηέλη 19οσ – αρτές 20οσ αιώνα” Γηεύζπλζε κειεηώλ αξρηηεθηνληθώλ έξγωλ ηνπ Κέληξνπ Αξρηηεθηνληθήο ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο, Θεζζαινλίθε 2005, Γήκνο Θεζζαινλίθεο/Δζληθή Χαξηνζήθε 1916 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 29. Ο γαιιηθόο αζηηθόο ράξηεο ηεο Θεζζαινλίθεο ηνπ 1916. «Plan de la ville de Salonique, Bibliotheque Nationale de France». θιίκαθα 1:10000 (1916). Πεγή: “Θεζζαλονίκη ζηοσς τάρηες” ΢ύιινγνο αγξνλόκωλ θαη ηνπνγξάθωλ κεραληθώλ βόξεηαο ειιάδαο, Θεζζαινλίθε 1985, Δθδόζεηο Εήηε 1916 μΧ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 30. ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4ν Η πυρκαγιά ηου 1917 Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 31. • Η πυρκαγιϊ τησ Θεςςαλονύκησ την 18 Αυγούςτου 1917 όταν ϋνα από τα ςημαντικότερα γεγονότα που ςημϊδεψαν την ιςτορύα τησ πόλησ. • Η πυρκαγιϊ μϋςα ςε 32 ώρεσ ϋκαψε 9.500 ςπύτια ςε ϋκταςη 1.000.000 m2 και ϊφηςε ϊςτεγα πϊνω από 70.000 ϊτομα. • Οικονομικϋσ και εμπορικϋσ λειτουργύεσ, διοικητικϋσ υπηρεςύεσ, χώροι αναψυχόσ και τα ςημαντικότερα πνευματικϊ και θρηςκευτικϊ ιδρύματα των εθνοθρηςκευτικών κοινοτότων μαζύ με τα αρχεύα τουσ καταςτρϊφηκαν ολοςχερώσ. • Το μϋροσ τησ πόλησ που κϊηκε ανοικοδομόθηκε με νϋο οργανωμϋνο ςχϋδιο, δημιουργώντασ μια ςύγχρονη πόλη. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 32. O φραγκομαχαλϊσ, το λιμϊνι, η οδόσ Βενιζϋλου, λύγουσ μόνεσ πριν την πυρκαγιϊ. Πηγό: “Το χρονικό τησ μεγϊλησ πυρκαγιϊσ” Αλϋκα Καραδόμου Γερόλυμπου, Θεςςαλονύκη 2002, εκδόςεισ University Studio Press Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 33. O φραγκομαχαλϊσ, το λιμϊνι και η οδόσ Βενιζϋλου, κατϊ τη διϊρκεια τησ πυρκαγιϊσ. Πηγό: “Το χρονικό τησ μεγϊλησ πυρκαγιϊσ” Αλϋκα Καραδόμου Γερόλυμπου, Θεςςαλονύκη 2002, εκδόςεισ University Studio Press Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 34. ΢ύλζεζε δύν εηθόλωλ γηα ηε δεκηνπξγία παλνξακηθήο ζέαο επί ηωλ θαηαζηξνθώλ. Ψεθηαθή επεμεξγαζία ζε πεξηβάιινλ Adobe Photoshop CS5 : Μαπξνδήο Αλδξέαο Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 35. Ζ επόκελε κέξα • Λύγεσ μόνο ημϋρεσ μετϊ την καταςτροφό η κυβϋρνηςη Βενιζϋλου ανόγγειλε ότι δεν θα επιτρεπόταν η ανεξϋλεγκτη ανοικοδόμηςη τησ πόλησ, αλλϊ μόνο ςτη βϊςη ενόσ νϋου πολεοδομικού ςχεδύου. • Ιδρύθηκε «Διεθνόσ Επιτροπό Νϋου Σχεδύου Θεςςαλονύκησ» με πρόεδρο τον Ερνϋςτο Εμπρϊρ, για την εκπόνηςη ρυμοτομικού ςχεδύου. • Το ςχϋδιο δεν εφαρμόςτηκε πλόρωσ εξαιτύασ πιϋςεων εκ μϋρουσ μεγαλοώδιοκτητών. Υπϋςτη πολλϋσ μεταβολϋσ, αλλϊ αποτϋλεςε μεγϊλη βελτύωςη ςε ςχϋςη με την πρωτύτερη κατϊςταςη τησ πόλησ, δύνοντϊσ τησ ςύγχρονη ρυμοτομύα και όψη. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 36. «Νένλ ζρέδηνλ ξπκνηνκίαο» ηνπ Δξλέζην Δκπξάξ. Γηαθξίλεηαη ν θεληξηθόο άμνλαο ηεο πιαηείαο Αξηζηνηέινπο, νη δηαλνίμεηο λέωλ νδώλ θαζώο θαη πνηθηιία ρώξωλ πξαζίλνπ ζηα αλαηνιηθά ηεο πόιεο. Πεγή: Ψεθηαθό αξρείν ηεο βηβιηνζήθεο ηνπ ηκήκαηνο Αξρηηεθηόλωλ Μεραληθώλ ΑΠΘ Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ
  • 37. ΢αο επραξηζηώ γηα ην ρξόλν ζαο. Ιςτορύα τησ Χαρτογραφύασ - Μαυροδόσ Ανδρϋασ