Η ζωή της Ζωρζ Σαρή
- 1. Η ζωή της Ζωρζ Σαρή Γεννικθκε το 1925 ςτθν Ακινα και πζκανε ςτισ 9 Ιουνίου του 2012. Θ μθτζρα τθσ ιτανΓαλλίδα από τθ Σενεγάλθ και ο πατζρασ τθσ από το Αϊβαλί. Τα παιδικά τθσ χρόνια τα ζηθςε ςτθν Ελλάδα, όπου τελείωςε το δθμοτικό και το γυμνάςιο. Ρριν ολοκλθρϊςει τισ εγκφκλιεσ ςπουδζσ τθσ, άρχιςε ο πόλεμοσ του 1940. Στθ διάρκεια του πολζμου θ Ηωρη Σαρι ςυμμετείχε ςτθν Αντίςταςθ και ςτθν ΕΡΟΝ. Ρεριγράφοντασ εκείνα τα χρόνια θ ίδια λζει: «Τα χρόνια τθσ Κατοχισ ιταν χρόνια χαράσ και ελευκερίασ», «Από δυςτυχιςμζνοι γίναμε ευτυχιςμζνοι. Και αυτό γιατί διαλζξαμε το δρόμο τθσ ηωισ και ασ υπιρχε κάνατοσ μζςα. Θρθνοφςαμε και χαιρόμαςταν όλοι μαηί. Δε φοβόμαςταν όμωσ. Υπιρχε ζνασ ςτόχοσ, θ απελευκζρωςθ».
- 2. Άρχιςε από πολφ μικρι να αςχολείται με το κζατρο, με δάςκαλο το Βαςίλθ ϊτα. Μεγαλφτερθ, ςτα χρόνια τθσ Κατοχισ, και αφοφ τελείωςε το ςχολείο, άρχιςε να παρακολουκεί μακιματα υποκριτικισ ςτθ Δραματικι Σχολι του Δθμιτρθ οντιρθ. Τα χρόνια εκείνα απζκτθςε πολλζσ εμπειρίεσ, οι οποίεσ αποτζλεςαν αργότερα βαςικό κζμα οριςμζνων βιβλίων τθσ. Το Βϋ Ραγκόςμιο Ρόλεμο διαδζχκθκε ο Εμφφλιοσ, κατά τθ διάρκεια του οποίου θ Ηωρη Σαριπλθγϊκθκε ςτο χζρι και ςτο πόδι από οβίδα και νοςθλεφτθκε ςτονοςοκομείο «Αγία Πλγα».Αργότερα, το 1947, αναγκάςτθκε να φφγει εξόριςτθ για το Ραρίςι. Εκεί δοφλεψε ςε διάφορεσ δουλειζσ, ενϊ ςυγχρόνωσ φοιτοφςε ςτθ ςχολι του Σαρλ Ντιλζν. Στο Ραρίςι γνϊριςε ςθμαντικοφσ ανκρϊπουσ, όπωσ ο Κϊςτασ Αξελόσ, θ Μελίνα Μερκοφρθ, ο Άδωνισ Κφρου, ο Μαρςζλ Μαρςϊ και πολλοί άλλοι. Εκείνα τα χρόνια ςυνάντθςε και τον Αιγυπτιϊτθ
- 3. χειροφργο Μαρςζλ Καρακϊςτα, με τον οποίο παντρεφτθκε και ζκαναν δφο παιδιά. Το 1962 επζςτρεψε ςτθν Ελλάδα και άρχιςε να εμφανίηεται ςτο κζατρο και τον κινθματογράφο δίπλα ςε γνωςτά ονόματα θκοποιϊν. Θ περίοδοσ αυτι διιρκθςε μζχρι τθν εποχι τθσ Δικτατορίασ, όταν θ Ηωρη Σαρι και οριςμζνοι φίλοι τθσ θκοποιοί αποφάςιςαν να κάνουν πακθτικι αντίςταςθ και να μθν ξαναπαίξουν ςτο κζατρο. «Δε φανταηόμαςταν ότι κα κρατοφςε τόςα χρόνια θ Δικτατορία... Λζγαμε επτά μινεσ, όχι επτά χρόνια!». Το καλοκαίρι εκείνο, ςτερθμζνθ από κάποια μορφι ζκφραςθσ, άρχιςε να γράφει το πρϊτο τθσ μυκιςτόρθμα. Ο Θθςαυρόσ τθσ Βαγίασ ξεκίνθςε ςαν παιχνίδι με τα παιδιά που είχε γφρω τθσ, όπωσ ομολογεί και θ ίδια. Το βιβλίο εκδόκθκε για πρϊτθ φορά το 1969 και είχε μεγάλθ επιτυχία, ενϊ αργότερα μεταφζρκθκε και ςτθν τθλεόραςθ.
- 4. Το γεγονόσ αυτό ςτάκθκε κακοριςτικό για τθ Ηωρη Σαρι, αφοφ από τότε αποφάςιςε να ςτραφεί ςτο γράψιμο. Τθν προςωπικι αυτι επιλογι δικαιολογεί θ ίδια ςε μια ςυνζντευξι τθσ: «Στο γράψιμο βρικα ό,τι δεν μποροφςα να βρω ςτο κζατρο, ίςωσ γιατί δεν ιμουν πρωταγωνίςτρια και ίςωσ γιατί δεν ιμουν ςε κζςθ να διαλζξω τουσ ρόλουσ που ο κιαςάρχθσ ι ο ςκθνοκζτθσ διάλεγαν για μζνα. Τϊρα φζρω ακζραιθ τθν ευκφνθ των βιβλίων μου. Κάνω αυτό που κζλω, αυτό που μπορϊ». Ωςτόςο, θ Ηωρη Σαρι δεν ζμεινε μόνο ςτθ ςυγγραφι βιβλίων παιδικισ λογοτεχνίασ. Ρροςπάκθςε με κάκε τρόπο να διαδϊςει το παιδικό βιβλίο και να κρατιςει ηωντανι και άμεςθ επαφι με το κοινό τθσ. Ζτςι, άρχιςε να πθγαίνει ςε ςχολεία ςε όλθ τθν Ελλάδα και να κάνει ομιλίεσ. Κατά καιροφσ, μζςα από κάποια άρκρα τθσ και με τθ ςυμμετοχι τθσ ςε λογοτεχνικζσ ςυηθτιςεισ, ζλαβε ενεργό μζροσ ςε κζματα που αφοροφςαν τθν παιδικι
- 5. λογοτεχνία, όπωσ τα κόμικσ, θ κεματολογία του παιδικοφ βιβλίου και θ κζςθ τθσ γυναίκασ ςε αυτό Βιβλιογραφία Χριςτοδουλίδου Λουίηα, «Λειτουργία των αφθγθματικϊν δομϊν ςτθ Νινζτ τθσ ΗωρηΣαρι», Ρρόςωπα και προςωπεία του αφθγθτι ςτθν ελλθνικι παιδικι και νεανικι λογοτεχνία τθσ τελευταίασ τριακονταετίασ, (επιμ. Γ. Ραπαντωνάκθσ), εκδ. Ρατάκθσ, Ακινα, 2006, ςελ. 305-328 Συλλογικό, Πταν… θ Ηωρη Σαρι. Σαράντα χρόνια προςφοράσ ςτθ λογοτεχνία για παιδιά και για νζουσ: Ρρακτικά θμερίδασ, Ακινα, 20 Μαΐου 2008,εκδ. Ρατάκθσ, 2009 Άντα Κατςίκθ-Γκίβαλου, «Ιςτορία και πολιτικι ςτθ νεότερθ παιδικι λογοτεχνία: Τα γενζκλια τθσ Ηωρη Σαρι και Θ ςφεντόνα του Δαβίδ του Ραντελι Καλιότςου», ςτο: Τ. Τςιλιμζνθ (επιμ.) Το ςφγχρονο Ραιδικό-Νεανικό
- 6. Μυκιςτόρθμα, εκδ.Σφγχρονοι Ορίηοντεσ, Ακινα, 2004, ςελ. 507-517Το ζργο τθσ Ηωρη Σαρι Θ Ηωρη Σαρι, από το 1969 που πρωτοεμφανίςτθκε ςτα τθσ Βαγίασ μζχρι ςιμερα, ζχει γράψει είκοςι μυκιςτοριματα, μία νουβζλα, τζςςερα κεατρικά παιδικά ζργα και εννιά βιβλία για μικρά παιδιά. Επίςθσ, ςτο ενεργθτικό τθσ ζχει δεκατζςςερισ μεταφράςεισ μυκιςτορθμάτων από τα γαλλικά. Πλα τα βιβλία τθσ ζχουν κάνει αρκετζσ επανεκδόςεισ και μερικά από αυτά ζχουν βραβευτεί. Το 1994 θ Νινζτ βραβεφτθκε με το Κρατικό Βραβείο Ραιδικοφ Λογοτεχνικοφ Βιβλίου, κακϊσ επίςθσ και από τον Κφκλο του Ελλθνικοφ Ραιδικοφ Βιβλίου (το βραβείο μοιράςτθκε με τθ Λότθ Ρζτροβιτσ-Ανδρουτςοποφλου). Αργότερα, το 1999 ο Κφκλοσ του Ελλθνικοφ Ραιδικοφ Βιβλίου τισ ζδωςε ακόμθ ζνα βραβείο για το Χορόελλθνικά γράμματα με το Θθςαυρό τθσ
- 7. ηωισ. Το 1988 Τα Χζγια προτάκθκαν για το βραβείο Άντερςεν. Ρολυγραφότατθ και πολυδιαβαςμζνθ, ξεχωρίηει για τα κζματα που επιλζγει, για τουσ ανκρϊπινουσ ιρωζσ τθσ, που ηουν κακθμερινά και αντιμετωπίηουν τα προβλιματα τθσ ηωισ,για το απλό τθσ φφοσ, τθν απομάκρυνςι τθσ από απλζσ και κλαςικζσ αφθγθματικζσ τεχνικζσ, για τθν άμεςθ και μθ διδακτικι προςζγγιςθ και παρουςίαςθ του παιδιοφ μζςα από τα ζργα τθσκαι για τθ ςφαιρικι τθσ όραςθ γφρω από το ςφγχρονο παιδί.Αυτό που χαρακτθρίηει το ςφνολο του ζργου τθσ είναι το βιωματικό γράψιμο και θ ανάγκθ τθσ να εκφραςτεί μζςα από αυτό. Μια ανάγκθ που, όπωσ θ ίδια ομολογεί, βοθκά το ςυγγραφζα να ςϊςει τον εαυτό του: «Οι ςυγγραφείσ γράφουν πριν απ’ όλα για τον εαυτό τουσ, για να εκφραςτοφν οι ίδιοι πριν απ’ όλα, για να ςωκοφν». Με το ςυγκεκριμζνο τρόπο θ Ηωρη Σαρι μπορεί να «ηει» ςε διαφορετικζσ καταςτάςεισ και
- 8. εποχζσ και να τισ αναπλάκει με μεγάλθ πειςτικότθτα. Τα ζργα τθσ αποκτοφν ηωντάνια και ρεαλιςτικι υπόςταςθ, ενϊ οιαναγνϊςτεσ τθσ «νιϊκουν» ωσ δικό τουσ βίωμα αυτό που θ ςυγγραφζασ τοφσ ζχει τόςο πειςτικά μεταφζρει. Το βιωματικό γράψιμο, ωςτόςο, το οποίο ζχει και θ ίδια πολλζσ φορζσ παραδεχτεί,δεν αποκλείει τθ δθμιουργικι φανταςία και τα μυκοπλαςτικά ςτοιχεία, τα οποία ενυπάρχουν ςε όλα τα ζργα τθσ. Στα βιβλία τθσ «πλζκεται ο μφκοσ με τθν ιςτορία» και ζτςι χτίηεται το μυκιςτόρθμα. Ο πυρινασ των ζργων τθσ μπορεί να είναι βιωματικόσ και να αγγίηει τθν πραγματικότθτα, αλλά θ ανάπτυξθ τθσ πλοκισ τουσ εμπεριζχει πολλά φανταςτικά ςτοιχεία. Το 1994 βραβεφτθκε με το Βραβείο Ραιδικοφ Λογοτεχνικοφ Βιβλίου για το μυκιςτόρθμα Νινζτ. Το 1995 και το 1999 βραβεφτθκε από τον Κφκλο Ελλθνικοφ Ραιδικοφ Βιβλίου. Το 1988 προτάκθκε για το βραβείο Χανσ
- 9. Κρίςτιαν Άντερςεν. Ωσ θκοποιόσ ζχει βραβευτεί το 1960 με το βραβείο Β' Γυναικείου ρόλου του Φεςτιβάλ Κινθματογράφου Θεςςαλονίκθσ. Ρζκανε ςτισ 9 Ιουνίου του 2012 ςε θλικία 87 χρονϊν