Προικοσύμφωνα - Διαθεματικές εργασίες Ιστορία Γ΄Γυμνασίου
2. Το έθιμο αυτό στηριζόταν στο
αίσθημα ευθύνης των γονιών να
στεριώσουν κοινωνικά και οικονομικά
τα παιδιά τους, που έφτιαχναν
καινούργια οικογένεια ,και στην
υποχρέωση, που εθιμικά
αναλάβαιναν, να δώσουν σ’ αυτά ένα
μέρος της περιουσίας τους, κινητής ή
ακίνητης, με τη μορφή της προίκας .
Την προίκα την έδινε ο γονιός, ο θείος
ή κάποιος άλλος συγγενής για να
εξασφαλιστεί η νέα γενιά, αλλά και
για να εξασφαλιστεί ο ίδιος ο
προικοδότης στα γηρατειά του.
Δηλαδή, έτσι εξασφαλιζόταν η
συνέχεια μέσα στην οικογένεια.
3. Ο θεσμός της προικοδότησης των θυγατέρων είναι
πανάρχαιος και από τα ομηρικά χρόνια φτάνει μέχρι την
εποχή μας .Για αιώνες αμέτρητους από τα φυσικά και
επίκτητα προσόντα της νύφης (ομορφιά, ψυχική και
πνευματική καλλιέργεια κτλ.) το πρώτο που εξεταζόταν
ήταν η προίκα της. Η απροίκιστη ήταν κοινωνικά
κατώτερη και δύσκολα βρισκόταν γαμπρός να τη
ζητήσει σε γάμο. Από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια ( 5ος
αι. μ.Χ.) για τη σύσταση της προίκας συντάσσονταν
προικώα έγγραφα. Η συνήθεια αυτή κράτησε σε όλη τη
βυζαντινή περίοδο και συνεχίστηκε στα χρόνια της
Τουρκοκρατίας .
5. Τα έγγραφα αυτά ονομάζονταν προικοσύμφωνα (αλλού
προικοχάρτια, αρραβωνοχάρτια κτλ.) και στα χρόνια της
Τουρκοκρατίας
συντάσσονταν από κληρικούς, ιερείς ή μοναχούς, που
εφάρμοζαν το
οικογενειακό δίκαιο στους υπόδουλους Έλληνες.
6. ΠΡΟΙΚΟΣΥΜΦΩΝΟΝ
Της πρώτης μας κόρης Κατής, θυγατρός του Κωνσταντάκη και της μακαρίτισσας της γυναίκας του Πιπικίτσας,
ήτις θα πάρη νόμιμον σύζυγον τον Ντεμογιαννάκην του Κωνσταντάκη, Μανωλάκη και της Πιπίτσας
Βαρβαρίτσας.
Και εγώ και η μακαρίτισσα η γυναίκα μου Πιπίτσα δίνουμε την συγκατάθεσίν μας εις το να πάρη η κόρη μας
Κατή νόμιμον σύζυγον τον Ντεμογιαννάκην του Κωνσταντάκη της Πιπίτσας Βαρβαρίτσας και να τον νέμηται
ημέραν και νύκταν.
Εν πρώτοις δίνομαι από τα φύλλα της καρδιάς μας όλη μας την ευχή να τρισευτυχίσουν και να πολυχρονίσουν.
Δεύτερον τα τέσσερα εικονίσματα, το πρώτον εκ ξύλου δυνατού και άλλα τρία εξ αχυβάδος, τρία υποκάμισα τα
δύο μικρά και το εν μεγάλο, δύο τσίτινα πανταλόνια γυναικεία παστρικά (ατρύπητα και ολόγερα). Δύο
μεσοφόρια ολόγερα και μπουγαδιασμένα.
Ενάμισυ ζευγάρι σκάλτσες έως ότου γίνει ο γάμος έχει καιρόν να πλέξη και την άλλη για να γίνουν δυο ζευγάρια.
Ένα φουστάνι από τσίτι ριζωτό, άλλο από αβακόνε της μακαρίτισσας της γιαγιάς μου.
Δύο πανταλόνια υφαντά, γερά, δύο καντήλια λαδιού, δύο ζευγάρια παπούτσια , το ένα μπαλωμένο, σαράντα
πήχες βρακοζόνια, και μετά τον θάνατον του παππού μας άλλες τόσες.
Τρία κληγάδια.
Του γαμπρού μια σκούφια, να φορά βραδιά παρά βραδιά για να μην τρυπήσει γρήγορα.
Δυο τσουκάλια της μακαρίτισσας της γιαγιάς μου, δυο φλυτζάνια του καφέ χωμάτινα, το ατημάλητο
(ουροδοχείον) με δυο χέρια γερό, παστρικό και άπιαστο.
Τρεις βελόνες της σκάλτσας. Ένα ζέρφι χρωματιστό, ένα στρώμα μπαλωμένο της μακαρίτισσας της γιαγιάς
μου, από καλαμόφυλλα.
Ένα λύχνον χωματένιον και ένα άλλο από τενεκέ.
Ένα κλειδί με μια κοιλίστρα γαιδάρου, τρία ρεάλια παράδες και άλλα πέντε άστρα , μαζί με όλα αυτά που τους
κάνουν πρώτους νοικοκυραίους του νησιού μας, την μια κάμαρα του σπιτιού που κοιμόμαστε και άμα πεθάνω
εγώ και ο παππούς της Κατής ολόκληρον το σπίτι μου.
Ακόμα δε και ταύτα:
Δυο κότες, ένα πετεινό, ένα κόσκινο κουκιά, ένα μερμεντέλι σπιτίσια μακαρόνια, και αν προφτάσουμε κάνουμεν
και άλλα τόσα, δυο οκάδες ελιές, και πέντε οκάδες χαμάδα.
Όλα αυτά να τα κάνουν θάλασσα, να τρων, να πίνουν και να γλεντούν όλο το οκταήμερο γαμπρός και νύφη και
όλο το συμπεθεριό και οι πιο κοντά γειτόνοι.
Εις δε τον γαμπρόν, την Κατήν μας με όλα της εντάξει.
Ο πεθερός
Κωνσταντάκης της Σμαραγδώς.
