Ανακαλύψεις Νέων Χωρών: νέα προϊόντα, Μ.Βιδάλη-Στ.ΓούλαIliana KouvatsouΠροϊόντα που σήμερα θεωρούμε απολαυστικά και δεδομένα στην καθημερινή μας ζωή, ήρθαν από τη Νέα Ήπειρο, την Αμερική και κατέκτησαν τον κόσμο.
2. Τι είναι το άρωμα.
• Άρωμα είναι ένα μείγμα από αιθέρια έλαια και αρωματικά
συστατικά, που χρησιμοποιείται για να προσδίδει στο
σώμα και στους χώρους μία ευχάριστη μυρωδιά. Το
«άρωμα» (perfume) προέρχεται από το λατινικό
“perfumus”, που σημαίνει "μέσω του καπνού".
• Μέσω των αρχαίων κειμένων ή από αρχαιολογικές
ανασκαφές είναι γνωστό ότι η τέχνη της παρασκευής
αρωμάτων ξεκίνησε στην αρχαία Μεσοποταμία και την
Αίγυπτο και βελτιώθηκε περαιτέρω από τους Ρωμαίους
και τους Πέρσες, καθώς και το ότι υπάρχουν σε κάποιους
από τους πιο πρώιμους ανθρώπινους πολιτισμούς. Η
σύγχρονη αρωματοποιία όμως, ξεκίνησε στα τέλη του
19ου αιώνα.
4. • Η πρώτη μορφή αρώματος ήταν το λιβάνι. Ανακαλύφθηκε στη
Μεσοποταμία πριν από 4,000 χρόνια. Η πρώτη καταγεγραμμένη
αρωματοποιός στον κόσμο ήταν γυναίκα με το όνομα Etruscan.
• Σύμφωνα με ανασκαφές που έγιναν στον Πύργο, της Κύπρου,
ανακαλύφθηκαν αρώματα, τα οποία ανήκουν στην ίδια χρονολογία
με αυτά της Μεσοποταμίας και τουλάχιστον 60 αποστακτήρες,
φουγάρα, βάζα ανάμειξης και μυροδοχεία βρέθηκαν στο 4,000
τετραγωνικών μέτρων εργοστάσιο.
• Στους αρχαίους χρόνους οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν βότανα και
μπαχαρικά, όπως αμύγδαλα, κόλιαντρο, μυρτιά, ρητίνη κωνοφόρων
δέντρων, περγαμόντο, καθώς και λουλούδια για την Παρασκευή των
αρωμάτων.
5. • Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι παρασκεύαζαν το κύφι από δεκαέξι
διαφορετικά συστατικά και το πρόσφεραν κάθε απόγευμα στον
θεό Ρα. Γενικά, η τέχνη του αρώματος ξεκίνησε από την
Αίγυπτο.
• Οι Αιγύπτιοι άλειφαν το σώμα τους με κανέλα και μέλι, οι
Πέρσες βασιλείς φορούσαν αρωματισμένα στεφάνια από μύρο,
γιασεμί, βιολέτες και κόκκινα τριαντάφυλλα.
• Στην Περσία ανακάλυψαν μέθοδο συντήρησης των
λουλουδιών. Αφού αποξήραναν τα λουλούδια, τοποθετούσαν
τα πέταλά τους σε αεροστεγή βάζα για να ανοίξουν σε
εξαιρετικές περιπτώσεις.
6. • Στην αρχαία Ελλάδα το άρωμα συνδέθηκε με την
θρησκεία. Πολλά κείμενα κάνουν λόγο για την ευωδιά που
άφηναν πίσω τους οι θεοί όταν εμφανίζονταν.
Ο Όμηρος αναφέρει την πρακτική της επάλειψης των
νεκρών με αιθέρια έλαια. Στους γάμους, οι ακόλουθες της
νύφης φορούσαν κορόνες φτιαγμένες από υακίνθους.
• Στην αρχαία Ρώμη μυρωδιές αναδύονταν από κάθε ναό
και σπίτι. Οι άντρες ευφηύραν το ξύρισμα και το άφτερ
σέιβ. Στα λουτρά βύθιζαν το σώμα τους σε ευωδιαστό
νερό. Στο γεύμα σέρβιραν αρωματισμένο νερό για να
ξεπλένουν τα χέρια τους. Άρωμα κερνούσαν επίσης στους
καλεσμένους τους.
• Τον 6ο αιώνα με την διάδοση του ισλαμισμού η χρήση των
αρωμάτων θεωρήθηκε θρησκευτικό καθήκον. Την εποχή
του μεσαίωνα οι σταυροφόροι έφεραν από μακρινές
χώρες μυρωδάτα μπαχαρικά και διέδωσαν τις τεχνικές της
απόσταξης.
7. • Οι αλχημιστές θησαύριζαν επειδή υποτίθεται τα αρώματα
προστάτευαν από τις επιδημίες. Στην εκκλησία όμως η
χρήση των αρωμάτων ισοδυναμούσε με παράνομες
σαρκικές απολαύσεις και ήταν ύποπτη για μαγεία.
• Το άρωμα θριάμβευσε την εποχή της αναγέννησης. Πίσω
όμως από την ευωδιαστή κατάχρηση βασίλευε η λίγδα
αφού πλένονταν κάθε 4 χρόνια. Η σύγχρονη ιστορία του
αρώματος εστιάζεται κυρίως στην Γαλλία διότι τα πιo
πολύτιμα ιαματικά βότανα και αρώματα εντοπίζονται στον
γαλλικό νότο. Μέχρι σήμερα παραμένει αδιαφιλονίκητη
πρωτεύουσα του αρώματος.
• Όμως το πρώτο σύγχρονο αρωματοποιείο δεν είναι
γαλλικό. Ο βρετανός αρωματοποιός Κρίντ άνοιξε το 1760
έναν οίκο αρωμάτων στο Λονδίνο ο οποίος μεταφέρθηκε
στο Παρίσι το 1854.
8. • Στα τέλη του 19ου αιώνα εμφανίστηκαν τα συνθετικά προϊόντα. Η
εξέλιξη των τεχνικών έφερε μία οσφρητική επανάσταση.
• H Grasse ή Γκρας είναι μία πόλη της Γαλλίας που θεωρείται
παγκοσμίως η πρωτεύουσα της αρωματοποιίας μιας και η
αγροτική της ζωή βασίζεται από τον 19ο αιώνα αποκλειστικά
στην καλλιέργεια φυτικού βασιλείου (εσπεριδοειδή, αγιόκλημα,
μιμόζα,γιασεμί κ.α) για τη χρήση τους στον κλάδο της
αρωματοποιίας
• Στις αρχές του 20ου αιώνα το άρωμα έγινε προϊόν πολυτελείας
και απέκτησε διάφορα ονόματα και μπουκάλια.
• Στο τέλος του 21ου αιώνα και στην αρχή του 20ου ενώθηκε η
αρωματοποιία με την μόδα. Γνωστοί δημιουργοί μόδας όπως
Paul Poiret ή Coco Chanel ανακάλυψαν ότι μπορούν όχι μόνο να
ντύνουν τις πελάτισσες τους με πανέμορφα υφάσματα αλλά και
με όμορφα αρώματα. Σήμερα σχεδόν κάθε οίκος μόδας έχει και
το δικά του σετ αρωμάτων το οποίο προβάλει με την δική του
επωνυμία.
9. • Η πραγματική επανάσταση στο τομέα της αρωματοποιίας
έγινε τον 21ο αιώνα. Λόγω της γρήγορης προόδου στο
τομέα της χημείας, κάποια από τα ακριβά, φυσικά και
δύσκολα για την απόκτηση συστατικά, (πχ. μόσχος),
αντικαταστάθηκαν από ουσίες που δημιουργήθηκαν μέσα
από χημικές ενώσεις. Αυτή η λύση προκάλεσε σημαντική
μείωση τιμών των προϊόντων της αρωματοποιίας καθώς
και επίσης αύξηση της ομάδας των ανθρώπων που
ασχολήθηκαν με την δημιουργία των ευωδιών –
πραγματικούς αριστοτέχνες. Σε αυτόν τον κλάδο της
αρωματοποιίας μυθολογικά έγιναν επώνυμα των Ernest
Daltrof, François Coty, Ernest Beaux, Jacques Guerlain και
Edmond Roudnitski.
13. • Συλλογή πρώτων υλών
• Εξαγωγή αιθέριων ελαίων από τις
πρώτες ύλες μέσω απόσταξης
με υδρατμούς ή εκχύλιση με διαλυτή, απο
ρρόφηση, πίεση. Καταχώρηση νότων
Συνήθως στις νότες κορυφής
χρησιμοποιούνται αιθέρια έλαια
εσπεριδοειδών, κωνοφόρων, μέντα,
βασιλικός, τζίντζερ, δεντρολίβανο κλπ.
Στις μεσαίες χαμομήλι,
γεράνιο, λεβάντα, τριαντάφυλλο, γιασεμί,
γαρίφαλα, θυμάρι, κανέλα,
μοσχοκάρυδο, μαντζουράνα κλπ.
Στις χαμηλές κυρίως ξυλώδη αιθέρια
(ροδόξυλο, κέδρος), λιβάνι, μύρο, βανίλια
, πατσουλί κλπ
14. • Συνδυασμός ελαίων. Όταν
επιτευχθεί το αποτέλεσμα γίνεται η
μίξη με το αλκοόλ και το νερό.
Το ποσοστό του αλκοόλ καθορίζει
το είδος του αρώματος:
EAU DE COLOGNE 3-
5% καθαρό άρωμα
EAU DE TOILETTE 2-15%
EAU DE PARFUM 15-20%
ESPRIT DE PARFUM 15-30% και
PERFUME EXTRACT 15-40%
• Γήρανση. Μερικά αρώματα
(υπερβολικά ακριβά) χρειάζονται
μήνες ή χρόνια για να
τελειοποιηθεί το αποτέλεσμα της
αρχικής μίξης!
21. COCO CHANEL No5
• Ήταν το πρώτο
που βγήκε στην
αγορά από
σχεδιαστή ρούχων
στην ιστορία της
αρωματοποιϊας.
• Το Νο. 5 λέγεται ότι
ήταν ο τυχερός
αριθμός της Coco.
• Η Chanel το
εισήγαγε το 1922.
22. Σύμφωνα με το μύθο, η έμπνευση πίσω από αυτό
το σήμα ήταν το γυάλινο παράθυρο ενός ναού όπου
σχηματιζόταν το διπλό σύμφωνο.
27. ΕΜΠΟΡΙΑ
ΑΡΩΜΑΤΩΝ
Σύμφωνα με το άρθρο
του 2009 το ποσό των
ετήσιων κερδών στην
εμπορία αρωμάτων
εκτιμάται στα 25 έως 30
δισεκατομμύρια δολάρια
ενώ το 2017 η εμπορία
αρωμάτων αναμένεται να
αγγίξει το ποσό των 36
δισεκατομμυρίων
δολαρίων. Η τιμή
πώλησης του αρώματος
δίνει στην εταιρία ετήσιο
κέρδος 95% και μόνο το
3% του κόστους
αντιστοιχεί στα έξοδα της
παραγωγής και των
συστατικών
28. ΑΡΩΜΑ
Σύμφωνα με έρευνες
83% γυναίκες φορούν
περιστασιακά άρωμα για
περιποίηση και γοητεία,
το οποίο επιλέγουν
συνήθως με βάση το
brand name της εταιρίας
ή την εκπροσώπηση
διάσημων
προσωπικοτήτων, ενώ
36 % καθημερινά. Το
‘’target group’’ είναι η
διάκριση των
καταναλωτών σε ομάδες
ενώ το νέο κοινό στο
οποίο απευθύνεται η
εμπορία αρωμάτων είναι
τα μικρά παιδιά και τα
βρέφη.
29. ΠΩΛΗΣΕΙΣ
ΑΡΩΜΑΤΩΝ
Στις ανεπτυγμένες χώρες,
παρατηρείται πτώση των
πωλήσεων, ακόμη και
πριν από την έναρξη της
οικονομικής κρίσης,.
Ωστόσο, η μείωση των
πωλήσεων
αντισταθμίστηκε από τις
σταθερές μορφές
ανάπτυξης στις
αναδυόμενες αγορές της
Ασίας-Ειρηνικού, της
Λατινικής Αμερικής και της
Ανατολικής Ευρώπης. Η
ήπειρος με την
πρωτοκαθεδρία στην
παραγωγή αρωμάτων
είναι η Ευρώπη.
31. Κατά τη θεωρία του Proust οι μυρωδιές, οι γεύσεις και οι ήχοι
μπορούν να προκαλέσουν την ακούσια ανάκληση αναμνήσεων.
Για παράδειγμα ο Proust, στο βιβλίο του “The Episode of the
Madeleine” περιγράφει μια πολύ ζωηρή ανάμνηση από την
παιδική το ηλικία που βρέθηκε να έχει, ενόσω έπινε μια κούπα
τσάι κι έτρωγε κέικ.
Από τον Proust μέχρι σήμερα έχουν γίνει πλήθος ερευνών
σχετικά με τη λειτουργία και την επίδραση της όσφρησης στις
προτιμήσεις , με αποκορύφωμα αυτή των Axel & Buck το 2004, η
οποία τιμήθηκε με το βραβείο Nobel.
Βάση αυτών των ευρημάτων, το άρωμα έχει 3 κύριες επιδράσεις
στη διαμόρφωση συναισθημάτων:
32. Σε πολλά πειράματα έχει χρησιμοποιηθεί το άρωμα των μαρκαδόρων
crayola ή της πλαστελίνης play-doh, η μυρωδιά των οποίων ανασύρει
αυτόματα και άμεσα αναμνήσεις και συναισθήματα της παιδικής ηλικίας. Αν
και οι αναμνήσεις αυτές προέρχονται από τη μακροπρόθεσμη μνήμη,
παραμένουν ισχυρές και αναλλοίωτες, λόγω της βαθιάς εγγραφής που
επιτυγχάνεται μέσω της όσφρησης. Η χρήση αυτών των αρωμάτων, που
αποκτούν «αυτοβιογραφικό» χαρακτήρα, έχει εξαιρετική
αποτελεσματικότητα στο branding.
33. Τον Απρίλιο του 2007, 100 βενζινάδικα στην Καλιφόρνια αρωματίστηκαν με άρωμα ζεστού
καφέ. Η κίνηση αυτή εκτόξευσε τις πωλήσεις των mini markets του σε καφέ, ακριβώς γιατί η
μυρωδιά δημιούργησε άμεση επιθυμία.
Αντίστοιχα, τα supermarkets στην Αμερική
συνηθίζουν να αρωματίζουν την είσοδο ή και
όλο το χώρο τους με άρωμα φρεσκοψημμένου
ψωμιού, ώστε να δημιουργείται στους
καταναλωτές το αίσθημα της πείνας και να
καλύπτουν αυτή την ανάγκη αγοράζοντας
τρόφιμα, ακόμη κι αν δεν ήταν στη λίστα τους.
Η επίδραση αυτή πηγάζει από το δεδομένο
ότι καταναλώνουμε με στόχο να καλύψουμε
τις πρωταρχικές ανάγκες μας, και η επιθυμία
είναι μια παρόρμηση βαθιά ριζωμένη στο
νευρικό μας σύστημα.
34. Αυτό που οι αρχαίοι αιγύπτιοι πάντοτε υποστήριζαν, ότι τα αρώματα βοηθούν στην
αισιόδοξη αντιμετώπιση της πραγματικότητας, επιβεβαιώθηκε πλέον και από την
επιστήμη.
Ολόκληρη η επιστήμη της αρωματοθεραπείας
εξάλλου βασίζεται σε αυτή την παραδοχή. Ήδη
έρευνες που δημοσιεύτηκαν τον Σεπτέμβριο του
2008 πιστοποιούν ότι οι ευχάριστες μυρωδιές
επηρεάζουν όχι μόνο την αντίληψη της
πραγματικότητας, αλλά και την ποιότητα των
ονείρων μας.
Εκτεταμένες επιστημονικές έρευνες, οι
περισσότερες με επικεφαλής τον Alan Hirsch M.D.
έχουν αποκωδικοποιήσει τη σχέση ανάμεσα σε
αρώματα και διάθεση. Έτσι, υπάρχουν αρώματα
που προκαλούν χαλάρωση, άλλα που ενισχύουν
τις αθλητικές επιδόσεις και δίνουν ενεργητικότητα,
αρώματα που προκαλούν ευτυχία. Επίσης, η
συγκέντρωση μπορεί να βελτιωθεί με τη χρήση
συγκεκριμένων αρωμάτων, ή η αίσθηση της
οικειότητας.
35. Εσπεριδοειδή τα εμψυχωτικά
Μέντα, τόνωση κι αναζωογόνηση
Τριαντάφυλλο το χαλαρωτικό
Βανίλια η διεγερτική
Λεβάντα, καταπραϋντική και χαλαρωτική
36. Συχνά επηρεάζεται η διάθεσή και ηψυχολογία μας απέναντι σ’ ένα άτομο λόγω της αίσθησης που
μας εξωτερικεύει. Σημαντικό παράγοντα στην εμφάνιση ενός ατόμου αποτελεί και η μυρωδιά του.
Εκτός της προσωπικής μυρωδιάς του κάθε ατόμου που είναι δύσκολο να διακριθεί από απόσταση
υπάρχει το άρωμά του. Το άρωμα εκτός της χαρακτηριστικής μυρωδιάς που προσδίδει στο άτομο,
αναδεικνύει και στοιχεία της προσωπικότητάς του δικαιολογώντας την επιλογή του.
Η επιλογή του αρώματος επομένως είναι άκρως προσωπική και δεν θα πρέπει να γίνεται βάσει
διαφημίσεων ή επιρροής από άλλα άτομα. Ο καθένας γνωρίζει ποιο είναι το άρωμα που ταιριάζει
στην προσωπικότητά του. Καλό θα ήταν όταν θα δοκιμάζετε τα αρώματα να αφήνεται διαστήματα
μεταξύ των δοκιμών ώστε να είστε σε θέση να διακρίνετε καλύτερα τη μυρωδιά του καθενός και να
ξεκινάτε από λιγότερο ‘’δυνατά’’αρώματα ώστε να καταλήξετε στα πιο έντονα.
37. Και ένα ερώτημα είναι: υπάρχουν αρώματα που μπορούν να φέρουν έναν άνθρωπο κοντά
σε έναν άλλον; Από τα κατώτερα ζώα ως και τα ανώτερα θηλαστικά αυτό ισχύει. Υπάρχει
ολόκληρη επιστήμη, αυτή που ασχολείται με τις λεγόμενες φερορμόνες, τα χημικά σήματα
που μεταδίδονται μεταξύ των μελών του ιδίου είδους. (Η λέξη φερορμόνη είναι σύνθετη,
από τις δικές μας λέξεις: φέρω και ορμή, εδώ με την έννοια της διέγερσης.) Οι σοβαροί
όμως ερευνητές γενικά είναι σκεπτικοί σχετικά με το πόσο μπορεί μια ουσία με την οσμή
της να επηρεάζει τις ερωτικές σχέσεις δύο ανθρώπων.
Η βιομηχανία των αρωμάτων όμως και οι διαφημίσεις
λυσσομανούν και δεν αφήνουν την παραμικρή ευκαιρία να
πάει χαμένη. Εδώ και μια δεκαετία διαφημίζονται αρώματα με
φερορμόνες, μερικοί εύπιστοι ψάχνουν για το… θαύμα και
τώρα με το Internet αυτό το σπορ βρίσκεται σε έξαρση.
Υπάρχουν μάλιστα προσφορές για τέτοια θαυματουργά
αρώματα με φερορμόνες που συνοδεύονται και από βιβλίο για
την τεχνική του φλερτ.
38. Για τον Ζαν-Μπατίστ Γκρενούιγ, τον σκοτεινό ήρωα,
μαθαίνουμε μόνο πως γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1738
στο Παρίσι, ανάμεσα στα σκουπίδια της αγοράς με δυο
ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αυτός που τρομάζει τους πάντες
με την παντελή έλλειψη κάθε μυρωδιάς έχει την πιο
ευαίσθητη μύτη του κόσμου. Καταγράφει στην ατελείωτη
τράπεζα της μνήμης του όλες τις μυρωδιές που συναντά
στο δρόμο του, και όχι μόνο αυτό, αλλά μπορεί να
ανακαλέσει κάθε στιγμή εκείνη που θα διαλέξει. Η μακριά
πορεία του στο βασίλειο των οσμών θα τον οδηγήσει από
το εργαστήριο του αρωματοποιού στη θέση του ημίθεου
που παρασύρει τα πλήθη με μοναδικό όπλο το ύψιστο και
συγκλονιστικότερο άρωμα που υπάρχει. Αυτό της
ανθρώπινης ύπαρξης.