ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Οδηγίες για μία επιτυχημένη τηλεδιάσκεψη

•
•
Theresa Giakoumatou
Theresa Giakoumatou

Βασικά σημεία που πρέπει να προσέξουμε

1 of 7
Downloaded 49 times
Ο δ η γ ό ς ε π ι τ υ χ η μ έ ν η ς τ η λ ε δ ι ά σ κ ε ψ η ς κ α ι Σ ύ γ χ ρ ο ν η ς Τ η λ ε κ π α ί δ ε υ σ η ς Η τηλεδιάσκεψη/τηλεκπαίδευση συνδυάζει πρακτικές από την κλασσική διδασκαλία, από την παρουσίαση με ηλεκτρονικά μέσα καθώς επίσης και από το χώρο των τηλεοπτικών studios και τις μεταδόσεις. Η τηλεκπαίδευση παρέχει συνήθως ένα πιο πλούσιο σε δυνατότητες περιβάλλον παροχής υλικού και τρόπου παρουσίασης από ότι η κλασσική εκπαίδευση, ταυτόχρονα όμως η χρήση της τεχνολογίας, οι κάμερες και η επικοινωνία με απομακρυσμένους χρήστες αποτελούν παράγοντες που αυξάνουν το άγχος του εκπαιδευτή. Όσο καλύτερα προετοιμασμένος για τέτοιου είδους μάθημα ή διάλεξη και όσο πιο εξοικειωμένος με το χώρο, τον εξοπλισμό και τη λογική της τηλεκπαίδευσης είναι ο καθηγητής/ομιλητής, τόσο καλύτερα και με λιγότερο άγχος μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του διευρυμένου ρόλου του. Οι επόμενες παράγραφοι έχουν ως στόχο να διευκολύνουν το έργο του και να τον προετοιμάσουν για τη συμμετοχή σε μια διαδικασία τηλεκπαίδευσης. 1.1 Η ετικέτα της Τηλεδιάσκεψης και Σύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Η Τηλεδιάσκεψη και η Σύγχρονη τηλεκπαίδευση αποτελούν από τη φύση τους κοινωνικές δραστηριότητες, επομένως είναι φανερό ότι υπάρχουν κάποιοι κανόνες συμπεριφοράς με βάση τους οποίους θα πρέπει να διεξάγονται. Δεδομένου ότι οι δραστηριότητες αυτές εξαρτώνται άμεσα από την τεχνολογία και δεδομένου ότι πρόκειται για σχετικά νέες δραστηριότητες για τις οποίες δεν υπάρχει μεγάλη εμπειρία, οι κανόνες και τα θέματα που θίγονται στη συνέχεια ενέχουν θέση παραινέσεων και συμβουλών. 1.1.1 Γενικές οδηγίες συμμετοχής σε Τηλεδιάσκεψη ή Σύγχρονη Τηλεκπαίδευση Διαδικαστικά θέματα Η διάρκεια ενός μαθήματος τηλεκπαίδευσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 60 λεπτά χωρίς διάλειμμα 15-20 λεπτών. Τεχνικά θέματα Προκειμένου να έχετε υπόψη σας την εικόνα η οποία μεταδίδεται στα απομακρυσμένα σημεία επικοινωνίας μπορείτε να βλέπετε ένα μικρό παράθυρο προεπισκόπησης (preview) του βίντεο το οποίο μεταδίδεται στα άλλα σημεία. Καλό είναι να αποφεύγονται οι απότομες και γρήγορες κινήσεις και χειρονομίες μπροστά στην κάμερα. Συνήθως η ποιότητα του σήματος βίντεο που μεταδίδεται δεν είναι αρκετά καλή όταν υπάρχει διαρκής και
γρήγορη κίνηση με αποτέλεσμα η εικόνα που φθάνει στα απομακρυσμένα σημεία να γίνεται θολή και κουραστική. Θα πρέπει να μιλάτε αργά, καθαρά και δυνατά, ώστε να φτάνει ο ήχος με ικανοποιητική ποιότητα και στους απομακρυσμένους συμμετέχοντες. Εφόσον ο ήχος φτάνει σωστά, ακόμα κι όταν η εικόνα δεν είναι τόσο καλή, οι απομακρυσμένοι συμμετέχοντες μπορούν να παρακολουθήσουν, στην περίπτωση όμως που δεν είναι κατανοητός ο ήχος, τότε η επικοινωνία δεν μπορεί να διεξαχθεί. Ελαχιστοποιήστε τους θορύβους στο υπόβαθρο (π.χ. θόρυβος από ανεμιστήρα υπολογιστή, κλιματισμό, εξωτερικούς θορύβους, ρυθμικό χτύπημα δαχτύλων, πληκτρολόγηση, ξεφύλλισμα χαρτιών, κ.λπ.). Τα κινητά τηλέφωνα θα πρέπει να είναι απενεργοποιημένα και για να μη δημιουργούν παρεμβολές, πέρα από την ενόχληση που προκαλούν κατά τη διεξαγωγή του μαθήματος. Όταν δεν φτάνει ο ήχος και η εικόνα από ένα μαθητή, αυτό δεν σημαίνει ότι ισχύει το ίδιο και ανάποδα, μπορεί ο δικός σας ήχος και η εικόνα να φτάνουν κανονικά στα απομακρυσμένα σημεία. Προσπαθήστε να μην προκαλείται echo από το δωμάτιό σας στην όλη διαδικασία τηλεκπαίδευσης. Το φαινόμενο echo, σημαίνει την επιστροφή του ήχου (που εισέρχεται σε μία αίθουσα μέσω των ηχείων) μέσω του μικροφώνου στις άλλες αίθουσες με αποτέλεσμα να προκαλείται αντήχηση. Εφόσον θα είστε ο μοναδικός παρουσιαστής μία καλή λύση είναι η χρήση ακουστικών κεφαλής αντί για ηχεία. Να είσαστε προετοιμασμένοι ότι υπάρχει ενδεχόμενο η ποιότητα εικόνας και ήχου να μην είναι τόσο καλή, ειδικότερα σε ώρες αιχμής αναφορικά με τη χρήση του δικτύου. Προσέξτε το φωτισμό που υπάρχει, θα πρέπει να είναι υπάρχει μία πηγή φωτός και να κατευθύνεται προς το πρόσωπο σας, έτσι ώστε να είναι ευδιάκριτη η εικόνα σας. Όταν παίρνετε το λόγο θα πρέπει να λαμβάνετε υπόψη την καθυστέρηση στη μετάδοση φωνής που μπορεί να υπάρχει. Θέματα ετικέττας Θα πρέπει να αποφεύγουμε να βήχουμε ή να κάνουμε άλλους διαπεραστικούς θορύβους μπροστά στο μικρόφωνο.
Θα πρέπει να εξασφαλίσετε ότι δεν θα γίνονται συζητήσεις ανάμεσα σε άτομα τα οποία βρίσκονται στον ίδιο χώρο με σας. Ο καθηγητής-συντονιστής έχει τη δυνατότητα να ρυθμίζει ποιος έχει τον λόγο. Συμβουλεύστε τους μαθητές να περιμένουν να ολοκληρώσει ο ομιλητής και να σηκώνουν το χέρι ζητώντας από τον συντονιστή να λάβουν το λόγο. Άλλα θέματα Όσον αφορά τον κώδικα ντυσίματος κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης, συνιστώνται ρούχα μονόχρωμα, με όχι ιδιαίτερα χτυπητά χρώματα και χωρίς έντονα ή επαναλαμβανόμενα σχέδια (εμπριμέ, με γεωμετρικά μοτίβα, καρό ή ρίγες). 1.1.2 Οδηγίες για τον καθηγητή/ομιλητή Ο ρόλος του καθηγητή/ομιλητή συνήθως διευρύνεται στην περίπτωση της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης και με το ρόλο του συντονιστή της συζήτησης και επικοινωνίας ανάμεσα στα απομακρυσμένα σημεία. Πέρα από τις γενικές οδηγίες που αφορούν όλους τους συμμετέχοντες στην τηλεκπαίδευση, υπάρχουν και ορισμένες που αφορούν πιο συγκεκριμένα τον καθηγητή/ομιλητή. Διαδικαστικά θέματα Ο καθηγητής/ομιλητής θα πρέπει να έχει σχεδιάσει ανάλογα τη διάλεξη και να οργανώσει - μορφοποιήσει κατάλληλα το υλικό που θα παρέχει στους συμμετέχοντες. Είναι σημαντικό επίσης να έχει εξοικειωθεί λίγο με τη διάταξη των οθονών και της κάμερας, τη χρήση μικροφώνου και τη λογική της σύνδεσης και επικοινωνίας με άλλα σημεία. Καλό είναι να προσέλθετε στην εικονική τάξη τουλάχιστον 5 λεπτά πριν την έναρξη του μαθήματος, προκειμένου να προετοιμαστείτε και να ελέγξετε ότι το εκπαιδευτικό υλικό φαίνεται σωστά, και ότι υπάρχει επικοινωνία με όλα τα απομακρυσμένα σημεία. Ξεκινήστε τη διάλεξη κάνοντας μια εισαγωγή/καλωσόρισμα σε όλους τους συμμετέχοντες, αναφέροντας όλα τα πρόσωπα που συμμετέχουν στην διαδικασία, προτρέποντας τους να απαντήσουν με συντομία, έτσι ώστε να επαληθευτεί η ομαλή αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ των απομακρυσμένων σημείων (αν όλοι ακούνε
όλους τους υπόλοιπους, αν η ένταση των μικροφώνων και ηχείων είναι ικανοποιητική, κ.λπ.) Ο καθηγητής/ομιλητής συνήθως παίζει και το ρόλο του συντονιστή της συζήτησης μεταξύ των σημείων επικοινωνίας. Καλό θα είναι ο συντονιστής, να εξηγήσει στους συμμετέχοντες ότι αυτός θα συντονίζει τη συζήτηση και θα δίνει το λόγο στα απομακρυσμένα σημεία ή θα κάνει ερωτήσεις οι οποίες θα απευθύνονται σε συγκεκριμένους αποδέκτες από τους οποίους θα περιμένει απάντηση τη δεδομένη στιγμή, έτσι ώστε να μην προκύπτουν προβλήματα στον ήχο και δυσχέρειες στην επικοινωνία. Φυσικά, ο συντονιστής είναι υπεύθυνος έτσι ώστε να υπάρχει ισοτιμία μεταξύ των συμμετεχόντων, με την έννοια ότι θα πρέπει να δίνεται σε όλους η δυνατότητα κάθε φορά να συμμετέχουν στη συζήτηση. Στην πρώτη συνάντηση τηλεκπαίδευσης καθώς το σύνολο των συμμετεχόντων δεν είναι εξοικειωμένοι με τη διαδικασία της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης, ξεκινήστε το μάθημά σας, περιγράφοντας λίγο τη διαδικασία διεξαγωγής του μαθήματος, τον εξοπλισμό που θα χρησιμοποιηθεί, τον τρόπο επικοινωνίας, τον τρόπο παρουσίασης και παροχής του υλικού, κ.λπ. Δώστε, στη συνέχεια, τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να υποβάλλουν ερωτήσεις επί της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί. Τεχνικά θέματα Όταν απευθύνετε μία ερώτηση ή δίνετε το λόγο σε απομακρυσμένο σημείο, λάβετε υπόψη σας την καθυστέρηση που μπορεί να υπάρχει στη μετάδοση του ήχου. Θέματα ετικέτας Προσπαθήστε να διατηρείτε οπτική επαφή με όλους τους συμμετέχοντες. Προκειμένου να δίνετε την αίσθηση και στους απομακρυσμένους συμμετέχοντες ότι τους λαμβάνετε υπόψη, θα πρέπει να κοιτάζετε προς την κάμερα (και έμμεσα προς αυτούς). Προσπαθήστε να εμπλέκετε στην εκπαιδευτική διαδικασία όλους τους συμμετέχοντες ανεξάρτητα από το γεωγραφικό σημείο στο οποίο βρίσκονται. Όταν κάποιος συμμετέχει εξ αποστάσεως σε ένα μάθημα, τείνει να συνδέει τη συμμετοχή με την παθητική κατάσταση απλής παρακολούθησης του μαθήματος. Για το λόγο αυτό, ο
καθηγητής/ομιλητής θα πρέπει να ενθαρρύνει και να προτρέπει τους εκπαιδευόμενους να συμμετέχουν ενεργητικά στη διαδικασία της μάθησης. Προσοχή στο είδος του υλικού που θα χρησιμοποιήσετε, για παράδειγμα η παρατεταμένη χρήση βιντεοσκοπημένου υλικού, μπορεί να προκαλέσει την απώλεια ενδιαφέροντος των εκπαιδευομένων (ειδικά αυτών που παρακολουθούν εξ αποστάσεως). Προτείνεται η εναλλαγή στον τρόπο παρουσίασης/διαξαγωγής μαθήματος (προβολή διαφανειών, προβολή βίντεο, συζήτηση, ασκήσεις, πρακτική εξάσκηση, κ.λπ.) κάθε 15- 20 λεπτά. Διαμορφώστε το υλικό που θα χρησιμοποιήσετε σε μορφή που να είναι κατάλληλη για τηλεκπαίδευση, σύμφωνα και με τις συμβουλές που προσφέρονται σε επόμενη παράγραφο. Θα πρέπει να έχετε οργανώσει τη διάχυση του εκπαιδευτικού υλικού που παρέχετε στους συμμετέχοντες έτσι ώστε αυτό να είναι διαθέσιμο σε όλους, είτε συγχρόνως με τη διεξαγωγή της τηλεκπαίδευσης (εφόσον αυτό είναι εφικτό) είτε εκ των προτέρων με ασύγχρονο τρόπο. Όταν κάνετε μία παρουσίαση προσπαθήστε να μιλάτε σε φυσικό τόνο και διανθίστε τη φωνή σας με εναλλαγές και χιούμορ ώστε να μην καταλήγει μονότονη η παρουσίαση, ειδικά για τους απομακρυσμένους συμμετέχοντες. Να είσαστε προετοιμασμένοι (να έχετε σκεφθεί κάποιο εναλλακτικό σχέδιο) για το ενδεχόμενο αντιμετώπισης τεχνικών προβλημάτων λόγω αποτυχίας ή βλάβης του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιήσετε, είτε πρόκειται για εξοπλισμό παρουσίασης υλικού είτε πρόκειται για αποτυχία επικοινωνίας/σύνδεσης με κάποιο απομακρυσμένο σημείο. 1.1.3 Οδηγίες για τους μαθητές Πιο συγκεκριμένα, για τους μαθητές που συμμετέχουν από απόσταση στην όλη εκπαιδευτική διαδικασία (δεν βρίσκονται στον ίδιο φυσικό χώρο με τον εκπαιδευτή/ομιλητή), συνιστώνται τα ακόλουθα:
Ανά πάσα στιγμή θα πρέπει να είσαστε έτοιμοι να ανταποκριθείτε στην επικοινωνία που επιδιώκει ο καθηγητής/ομιλητής να έχει μαζί σας, έτσι ώστε να υλοποιείται όσο το δυνατόν καλύτερα η σύγχρονη επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων. Όταν λαμβάνετε το λόγο, θεωρείστε ότι από τα απομακρυσμένα σημεία σας ακούνε κανονικά (εφόσον έχει προηγηθεί κάποια δοκιμή και έχει επιβεβαιωθεί η σωστή αμφίδρομη σύνδεση) και μην μπείτε στη διαδικασία των ερωτοαποκρίσεων «με ακούτε; κ.λπ.». Εφόσον υπάρχει κάποιο πρόβλημα θα σας διακόψουν. Όταν λαμβάνετε το λόγο, μιλάτε αργά και καθαρά, ώστε να είναι κατανοητά αυτά που λέτε και στα απομακρυσμένα σημεία, ακόμα κι αν υπάρχουν μικρο-προβλήματα στη μεταφορά του ήχου. Όσο έχετε το λόγο, μην αφήσετε να σας αποσπάσουν την προσοχή προβλήματα εικόνας που μπορεί να προκύψουν, συνεχίστε κανονικά. 2.1 Οδηγίες προετοιμασίας ηλεκτρονικού υλικού Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζονται ορισμένες οδηγίες που αφορούν τη διαμόρφωση εκπαιδευτικού υλικού, έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια τηλεκπαίδευσης ή ηλεκτρονικής παρουσίασης γενικότερα. Ο βασικός κανόνας επιβάλει μια ηλεκτρονική παρουσίαση να είναι ξεκούραστη στην παρακολούθηση και ξεκάθαρη. Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλουν και οι ακόλουθες οδηγίες: Όγκος πληροφορίας ανά διαφάνεια. Τέσσερις γραμμές κειμένου με περίπου έξι λέξεις ανά γραμμή συνιστούν ένα λογικό και ισορροπημένο όγκο πληροφορίας, ειδικά για τους απομακρυσμένους συμμετέχοντες, οι οποίοι μπορεί να παρακολουθούν την παρουσίαση ακόμα και από μικρές σε μέγεθος οθόνες. Μέγεθος της γραμματοσειράς. Το μέγεθος της γραμματοσειράς που θα χρησιμοποιηθεί είναι σημαντικό προκειμένου να είναι ευανάγνωστο το κείμενο. Συνιστάται μέγεθος γραμματοσειράς από 18 στιγμές και πάνω, ακόμα καλύτερα θα ήταν από 24 στιγμές και πάνω. Τύπος γραμματοσειράς. Προκειμένου το κείμενό σας να είναι ευανάγνωστο και ξεκούραστο για τα μάτια, αποφύγετε τη χρήση καλλιγραφικών ή άλλων πολύπλοκων γραμματοσειρών και
προτιμήστε τις απλές γραμματοσειρές, όπως Helvetica, Arial, Verdana, Tahoma, κ.λπ. Αντίθεση. Τα χρώματα που θα επιλέξετε για τα κείμενο και το υπόβαθρο θα πρέπει να παρουσιάζουν έντονη αντίθεση έτσι ώστε να είναι εύκολη η ανάγνωση του κειμένου. Επιλέξτε σκούρο υπόβαθρο και ανοιχτόχρωμα γράμματα ή το αντίθετο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παραπάνω από ένα χρώματα για το κείμενο για να τονίσετε κάτι, αλλά μη συνδυάσετε παραπάνω από τρία χρώματα ανά διαφάνεια. Αποφύγετε σχέδια που αποτελούνται από μικρές γραμμές, τελείες ή μικρά βελάκια. Το υπόβαθρο δεν θα πρέπει να τραβάει την προσοχή ή και να εμποδίζει την ανάγνωση της βασικής πληροφορίας που περιέχει μία διαφάνεια. Πρότυπα μορφοποίησης (templates). Καλό είναι να ακολουθείται το ίδιο πρότυπο μορφοποίησης των διαφανειών για όλη την παρουσίαση. Εναλλαγή διαφανειών. Προσπαθήστε να μην εναλλάσσετε τις διαφάνειες με γρήγορο ρυθμό, έτσι ώστε να δίνετε χρόνο και στις απομακρυσμένες αίθουσες να παρακολουθούν τις διαφάνειες. Γενικότερα όσον αφορά μια διάλεξη με χρήση λογισμικού παρουσιάσεων συνιστώνται τα ακόλουθα: Να επιδιώκετε όσο δυνατόν περισσότερο τη συμμετοχή των απομακρυσμένων συμμετεχόντων Προσοχή στη διαχείριση του διαθέσιμου χρόνου, υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου όταν πρέπει να συντονιστούν χρονικά περισσότερα σημεία. Μην διαβάζετε απλά το περιεχόμενο των διαφανειών, χρησιμοποιήστε τις διαφάνειες ως οδηγό συζήτησης. Πέρα από τις διαφάνειες, που είναι ο συνηθέστερος τρόπος παρουσίασης υλικού, η εφαρμογή τηλεκπαίδευσης, παρέχει τη δυνατότητα για το διαμοιρασμό διαφόρων εφαρμογών ή τύπου εκπαιδευτικού υλικού μεταξύ των συμμετεχόντων, όπως, επεξεργασία κειμένου, επεξεργασία λογιστικών φύλλων, βίντεο ή άλλο εκπαιδευτικό λογισμικό. Αυτές οι εφαρμογές θα πρέπει να έχουν ανοιχτεί και ελαχιστοποιηθεί πριν την έναρξη της συνεδρίας. Με αυτόν τον τρόπο ο ομιλητής θα τις φέρνει στο προσκήνιο και θα τις διαμοιράζει στους συμμετέχοντες.

More Related Content

Οδηγίες για μία επιτυχημένη τηλεδιάσκεψη

  • 1. Ο δ η γ ό ς ε π ι τ υ χ η μ έ ν η ς τ η λ ε δ ι ά σ κ ε ψ η ς κ α ι Σ ύ γ χ ρ ο ν η ς Τ η λ ε κ π α ί δ ε υ σ η ς Η τηλεδιάσκεψη/τηλεκπαίδευση συνδυάζει πρακτικές από την κλασσική διδασκαλία, από την παρουσίαση με ηλεκτρονικά μέσα καθώς επίσης και από το χώρο των τηλεοπτικών studios και τις μεταδόσεις. Η τηλεκπαίδευση παρέχει συνήθως ένα πιο πλούσιο σε δυνατότητες περιβάλλον παροχής υλικού και τρόπου παρουσίασης από ότι η κλασσική εκπαίδευση, ταυτόχρονα όμως η χρήση της τεχνολογίας, οι κάμερες και η επικοινωνία με απομακρυσμένους χρήστες αποτελούν παράγοντες που αυξάνουν το άγχος του εκπαιδευτή. Όσο καλύτερα προετοιμασμένος για τέτοιου είδους μάθημα ή διάλεξη και όσο πιο εξοικειωμένος με το χώρο, τον εξοπλισμό και τη λογική της τηλεκπαίδευσης είναι ο καθηγητής/ομιλητής, τόσο καλύτερα και με λιγότερο άγχος μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του διευρυμένου ρόλου του. Οι επόμενες παράγραφοι έχουν ως στόχο να διευκολύνουν το έργο του και να τον προετοιμάσουν για τη συμμετοχή σε μια διαδικασία τηλεκπαίδευσης. 1.1 Η ετικέτα της Τηλεδιάσκεψης και Σύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Η Τηλεδιάσκεψη και η Σύγχρονη τηλεκπαίδευση αποτελούν από τη φύση τους κοινωνικές δραστηριότητες, επομένως είναι φανερό ότι υπάρχουν κάποιοι κανόνες συμπεριφοράς με βάση τους οποίους θα πρέπει να διεξάγονται. Δεδομένου ότι οι δραστηριότητες αυτές εξαρτώνται άμεσα από την τεχνολογία και δεδομένου ότι πρόκειται για σχετικά νέες δραστηριότητες για τις οποίες δεν υπάρχει μεγάλη εμπειρία, οι κανόνες και τα θέματα που θίγονται στη συνέχεια ενέχουν θέση παραινέσεων και συμβουλών. 1.1.1 Γενικές οδηγίες συμμετοχής σε Τηλεδιάσκεψη ή Σύγχρονη Τηλεκπαίδευση Διαδικαστικά θέματα Η διάρκεια ενός μαθήματος τηλεκπαίδευσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 60 λεπτά χωρίς διάλειμμα 15-20 λεπτών. Τεχνικά θέματα Προκειμένου να έχετε υπόψη σας την εικόνα η οποία μεταδίδεται στα απομακρυσμένα σημεία επικοινωνίας μπορείτε να βλέπετε ένα μικρό παράθυρο προεπισκόπησης (preview) του βίντεο το οποίο μεταδίδεται στα άλλα σημεία. Καλό είναι να αποφεύγονται οι απότομες και γρήγορες κινήσεις και χειρονομίες μπροστά στην κάμερα. Συνήθως η ποιότητα του σήματος βίντεο που μεταδίδεται δεν είναι αρκετά καλή όταν υπάρχει διαρκής και
  • 2. γρήγορη κίνηση με αποτέλεσμα η εικόνα που φθάνει στα απομακρυσμένα σημεία να γίνεται θολή και κουραστική. Θα πρέπει να μιλάτε αργά, καθαρά και δυνατά, ώστε να φτάνει ο ήχος με ικανοποιητική ποιότητα και στους απομακρυσμένους συμμετέχοντες. Εφόσον ο ήχος φτάνει σωστά, ακόμα κι όταν η εικόνα δεν είναι τόσο καλή, οι απομακρυσμένοι συμμετέχοντες μπορούν να παρακολουθήσουν, στην περίπτωση όμως που δεν είναι κατανοητός ο ήχος, τότε η επικοινωνία δεν μπορεί να διεξαχθεί. Ελαχιστοποιήστε τους θορύβους στο υπόβαθρο (π.χ. θόρυβος από ανεμιστήρα υπολογιστή, κλιματισμό, εξωτερικούς θορύβους, ρυθμικό χτύπημα δαχτύλων, πληκτρολόγηση, ξεφύλλισμα χαρτιών, κ.λπ.). Τα κινητά τηλέφωνα θα πρέπει να είναι απενεργοποιημένα και για να μη δημιουργούν παρεμβολές, πέρα από την ενόχληση που προκαλούν κατά τη διεξαγωγή του μαθήματος. Όταν δεν φτάνει ο ήχος και η εικόνα από ένα μαθητή, αυτό δεν σημαίνει ότι ισχύει το ίδιο και ανάποδα, μπορεί ο δικός σας ήχος και η εικόνα να φτάνουν κανονικά στα απομακρυσμένα σημεία. Προσπαθήστε να μην προκαλείται echo από το δωμάτιό σας στην όλη διαδικασία τηλεκπαίδευσης. Το φαινόμενο echo, σημαίνει την επιστροφή του ήχου (που εισέρχεται σε μία αίθουσα μέσω των ηχείων) μέσω του μικροφώνου στις άλλες αίθουσες με αποτέλεσμα να προκαλείται αντήχηση. Εφόσον θα είστε ο μοναδικός παρουσιαστής μία καλή λύση είναι η χρήση ακουστικών κεφαλής αντί για ηχεία. Να είσαστε προετοιμασμένοι ότι υπάρχει ενδεχόμενο η ποιότητα εικόνας και ήχου να μην είναι τόσο καλή, ειδικότερα σε ώρες αιχμής αναφορικά με τη χρήση του δικτύου. Προσέξτε το φωτισμό που υπάρχει, θα πρέπει να είναι υπάρχει μία πηγή φωτός και να κατευθύνεται προς το πρόσωπο σας, έτσι ώστε να είναι ευδιάκριτη η εικόνα σας. Όταν παίρνετε το λόγο θα πρέπει να λαμβάνετε υπόψη την καθυστέρηση στη μετάδοση φωνής που μπορεί να υπάρχει. Θέματα ετικέττας Θα πρέπει να αποφεύγουμε να βήχουμε ή να κάνουμε άλλους διαπεραστικούς θορύβους μπροστά στο μικρόφωνο.
  • 3. Θα πρέπει να εξασφαλίσετε ότι δεν θα γίνονται συζητήσεις ανάμεσα σε άτομα τα οποία βρίσκονται στον ίδιο χώρο με σας. Ο καθηγητής-συντονιστής έχει τη δυνατότητα να ρυθμίζει ποιος έχει τον λόγο. Συμβουλεύστε τους μαθητές να περιμένουν να ολοκληρώσει ο ομιλητής και να σηκώνουν το χέρι ζητώντας από τον συντονιστή να λάβουν το λόγο. Άλλα θέματα Όσον αφορά τον κώδικα ντυσίματος κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης, συνιστώνται ρούχα μονόχρωμα, με όχι ιδιαίτερα χτυπητά χρώματα και χωρίς έντονα ή επαναλαμβανόμενα σχέδια (εμπριμέ, με γεωμετρικά μοτίβα, καρό ή ρίγες). 1.1.2 Οδηγίες για τον καθηγητή/ομιλητή Ο ρόλος του καθηγητή/ομιλητή συνήθως διευρύνεται στην περίπτωση της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης και με το ρόλο του συντονιστή της συζήτησης και επικοινωνίας ανάμεσα στα απομακρυσμένα σημεία. Πέρα από τις γενικές οδηγίες που αφορούν όλους τους συμμετέχοντες στην τηλεκπαίδευση, υπάρχουν και ορισμένες που αφορούν πιο συγκεκριμένα τον καθηγητή/ομιλητή. Διαδικαστικά θέματα Ο καθηγητής/ομιλητής θα πρέπει να έχει σχεδιάσει ανάλογα τη διάλεξη και να οργανώσει - μορφοποιήσει κατάλληλα το υλικό που θα παρέχει στους συμμετέχοντες. Είναι σημαντικό επίσης να έχει εξοικειωθεί λίγο με τη διάταξη των οθονών και της κάμερας, τη χρήση μικροφώνου και τη λογική της σύνδεσης και επικοινωνίας με άλλα σημεία. Καλό είναι να προσέλθετε στην εικονική τάξη τουλάχιστον 5 λεπτά πριν την έναρξη του μαθήματος, προκειμένου να προετοιμαστείτε και να ελέγξετε ότι το εκπαιδευτικό υλικό φαίνεται σωστά, και ότι υπάρχει επικοινωνία με όλα τα απομακρυσμένα σημεία. Ξεκινήστε τη διάλεξη κάνοντας μια εισαγωγή/καλωσόρισμα σε όλους τους συμμετέχοντες, αναφέροντας όλα τα πρόσωπα που συμμετέχουν στην διαδικασία, προτρέποντας τους να απαντήσουν με συντομία, έτσι ώστε να επαληθευτεί η ομαλή αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ των απομακρυσμένων σημείων (αν όλοι ακούνε
  • 4. όλους τους υπόλοιπους, αν η ένταση των μικροφώνων και ηχείων είναι ικανοποιητική, κ.λπ.) Ο καθηγητής/ομιλητής συνήθως παίζει και το ρόλο του συντονιστή της συζήτησης μεταξύ των σημείων επικοινωνίας. Καλό θα είναι ο συντονιστής, να εξηγήσει στους συμμετέχοντες ότι αυτός θα συντονίζει τη συζήτηση και θα δίνει το λόγο στα απομακρυσμένα σημεία ή θα κάνει ερωτήσεις οι οποίες θα απευθύνονται σε συγκεκριμένους αποδέκτες από τους οποίους θα περιμένει απάντηση τη δεδομένη στιγμή, έτσι ώστε να μην προκύπτουν προβλήματα στον ήχο και δυσχέρειες στην επικοινωνία. Φυσικά, ο συντονιστής είναι υπεύθυνος έτσι ώστε να υπάρχει ισοτιμία μεταξύ των συμμετεχόντων, με την έννοια ότι θα πρέπει να δίνεται σε όλους η δυνατότητα κάθε φορά να συμμετέχουν στη συζήτηση. Στην πρώτη συνάντηση τηλεκπαίδευσης καθώς το σύνολο των συμμετεχόντων δεν είναι εξοικειωμένοι με τη διαδικασία της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης, ξεκινήστε το μάθημά σας, περιγράφοντας λίγο τη διαδικασία διεξαγωγής του μαθήματος, τον εξοπλισμό που θα χρησιμοποιηθεί, τον τρόπο επικοινωνίας, τον τρόπο παρουσίασης και παροχής του υλικού, κ.λπ. Δώστε, στη συνέχεια, τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να υποβάλλουν ερωτήσεις επί της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί. Τεχνικά θέματα Όταν απευθύνετε μία ερώτηση ή δίνετε το λόγο σε απομακρυσμένο σημείο, λάβετε υπόψη σας την καθυστέρηση που μπορεί να υπάρχει στη μετάδοση του ήχου. Θέματα ετικέτας Προσπαθήστε να διατηρείτε οπτική επαφή με όλους τους συμμετέχοντες. Προκειμένου να δίνετε την αίσθηση και στους απομακρυσμένους συμμετέχοντες ότι τους λαμβάνετε υπόψη, θα πρέπει να κοιτάζετε προς την κάμερα (και έμμεσα προς αυτούς). Προσπαθήστε να εμπλέκετε στην εκπαιδευτική διαδικασία όλους τους συμμετέχοντες ανεξάρτητα από το γεωγραφικό σημείο στο οποίο βρίσκονται. Όταν κάποιος συμμετέχει εξ αποστάσεως σε ένα μάθημα, τείνει να συνδέει τη συμμετοχή με την παθητική κατάσταση απλής παρακολούθησης του μαθήματος. Για το λόγο αυτό, ο
  • 5. καθηγητής/ομιλητής θα πρέπει να ενθαρρύνει και να προτρέπει τους εκπαιδευόμενους να συμμετέχουν ενεργητικά στη διαδικασία της μάθησης. Προσοχή στο είδος του υλικού που θα χρησιμοποιήσετε, για παράδειγμα η παρατεταμένη χρήση βιντεοσκοπημένου υλικού, μπορεί να προκαλέσει την απώλεια ενδιαφέροντος των εκπαιδευομένων (ειδικά αυτών που παρακολουθούν εξ αποστάσεως). Προτείνεται η εναλλαγή στον τρόπο παρουσίασης/διαξαγωγής μαθήματος (προβολή διαφανειών, προβολή βίντεο, συζήτηση, ασκήσεις, πρακτική εξάσκηση, κ.λπ.) κάθε 15- 20 λεπτά. Διαμορφώστε το υλικό που θα χρησιμοποιήσετε σε μορφή που να είναι κατάλληλη για τηλεκπαίδευση, σύμφωνα και με τις συμβουλές που προσφέρονται σε επόμενη παράγραφο. Θα πρέπει να έχετε οργανώσει τη διάχυση του εκπαιδευτικού υλικού που παρέχετε στους συμμετέχοντες έτσι ώστε αυτό να είναι διαθέσιμο σε όλους, είτε συγχρόνως με τη διεξαγωγή της τηλεκπαίδευσης (εφόσον αυτό είναι εφικτό) είτε εκ των προτέρων με ασύγχρονο τρόπο. Όταν κάνετε μία παρουσίαση προσπαθήστε να μιλάτε σε φυσικό τόνο και διανθίστε τη φωνή σας με εναλλαγές και χιούμορ ώστε να μην καταλήγει μονότονη η παρουσίαση, ειδικά για τους απομακρυσμένους συμμετέχοντες. Να είσαστε προετοιμασμένοι (να έχετε σκεφθεί κάποιο εναλλακτικό σχέδιο) για το ενδεχόμενο αντιμετώπισης τεχνικών προβλημάτων λόγω αποτυχίας ή βλάβης του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιήσετε, είτε πρόκειται για εξοπλισμό παρουσίασης υλικού είτε πρόκειται για αποτυχία επικοινωνίας/σύνδεσης με κάποιο απομακρυσμένο σημείο. 1.1.3 Οδηγίες για τους μαθητές Πιο συγκεκριμένα, για τους μαθητές που συμμετέχουν από απόσταση στην όλη εκπαιδευτική διαδικασία (δεν βρίσκονται στον ίδιο φυσικό χώρο με τον εκπαιδευτή/ομιλητή), συνιστώνται τα ακόλουθα:
  • 6. Ανά πάσα στιγμή θα πρέπει να είσαστε έτοιμοι να ανταποκριθείτε στην επικοινωνία που επιδιώκει ο καθηγητής/ομιλητής να έχει μαζί σας, έτσι ώστε να υλοποιείται όσο το δυνατόν καλύτερα η σύγχρονη επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων. Όταν λαμβάνετε το λόγο, θεωρείστε ότι από τα απομακρυσμένα σημεία σας ακούνε κανονικά (εφόσον έχει προηγηθεί κάποια δοκιμή και έχει επιβεβαιωθεί η σωστή αμφίδρομη σύνδεση) και μην μπείτε στη διαδικασία των ερωτοαποκρίσεων «με ακούτε; κ.λπ.». Εφόσον υπάρχει κάποιο πρόβλημα θα σας διακόψουν. Όταν λαμβάνετε το λόγο, μιλάτε αργά και καθαρά, ώστε να είναι κατανοητά αυτά που λέτε και στα απομακρυσμένα σημεία, ακόμα κι αν υπάρχουν μικρο-προβλήματα στη μεταφορά του ήχου. Όσο έχετε το λόγο, μην αφήσετε να σας αποσπάσουν την προσοχή προβλήματα εικόνας που μπορεί να προκύψουν, συνεχίστε κανονικά. 2.1 Οδηγίες προετοιμασίας ηλεκτρονικού υλικού Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζονται ορισμένες οδηγίες που αφορούν τη διαμόρφωση εκπαιδευτικού υλικού, έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια τηλεκπαίδευσης ή ηλεκτρονικής παρουσίασης γενικότερα. Ο βασικός κανόνας επιβάλει μια ηλεκτρονική παρουσίαση να είναι ξεκούραστη στην παρακολούθηση και ξεκάθαρη. Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλουν και οι ακόλουθες οδηγίες: Όγκος πληροφορίας ανά διαφάνεια. Τέσσερις γραμμές κειμένου με περίπου έξι λέξεις ανά γραμμή συνιστούν ένα λογικό και ισορροπημένο όγκο πληροφορίας, ειδικά για τους απομακρυσμένους συμμετέχοντες, οι οποίοι μπορεί να παρακολουθούν την παρουσίαση ακόμα και από μικρές σε μέγεθος οθόνες. Μέγεθος της γραμματοσειράς. Το μέγεθος της γραμματοσειράς που θα χρησιμοποιηθεί είναι σημαντικό προκειμένου να είναι ευανάγνωστο το κείμενο. Συνιστάται μέγεθος γραμματοσειράς από 18 στιγμές και πάνω, ακόμα καλύτερα θα ήταν από 24 στιγμές και πάνω. Τύπος γραμματοσειράς. Προκειμένου το κείμενό σας να είναι ευανάγνωστο και ξεκούραστο για τα μάτια, αποφύγετε τη χρήση καλλιγραφικών ή άλλων πολύπλοκων γραμματοσειρών και
  • 7. προτιμήστε τις απλές γραμματοσειρές, όπως Helvetica, Arial, Verdana, Tahoma, κ.λπ. Αντίθεση. Τα χρώματα που θα επιλέξετε για τα κείμενο και το υπόβαθρο θα πρέπει να παρουσιάζουν έντονη αντίθεση έτσι ώστε να είναι εύκολη η ανάγνωση του κειμένου. Επιλέξτε σκούρο υπόβαθρο και ανοιχτόχρωμα γράμματα ή το αντίθετο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παραπάνω από ένα χρώματα για το κείμενο για να τονίσετε κάτι, αλλά μη συνδυάσετε παραπάνω από τρία χρώματα ανά διαφάνεια. Αποφύγετε σχέδια που αποτελούνται από μικρές γραμμές, τελείες ή μικρά βελάκια. Το υπόβαθρο δεν θα πρέπει να τραβάει την προσοχή ή και να εμποδίζει την ανάγνωση της βασικής πληροφορίας που περιέχει μία διαφάνεια. Πρότυπα μορφοποίησης (templates). Καλό είναι να ακολουθείται το ίδιο πρότυπο μορφοποίησης των διαφανειών για όλη την παρουσίαση. Εναλλαγή διαφανειών. Προσπαθήστε να μην εναλλάσσετε τις διαφάνειες με γρήγορο ρυθμό, έτσι ώστε να δίνετε χρόνο και στις απομακρυσμένες αίθουσες να παρακολουθούν τις διαφάνειες. Γενικότερα όσον αφορά μια διάλεξη με χρήση λογισμικού παρουσιάσεων συνιστώνται τα ακόλουθα: Να επιδιώκετε όσο δυνατόν περισσότερο τη συμμετοχή των απομακρυσμένων συμμετεχόντων Προσοχή στη διαχείριση του διαθέσιμου χρόνου, υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου όταν πρέπει να συντονιστούν χρονικά περισσότερα σημεία. Μην διαβάζετε απλά το περιεχόμενο των διαφανειών, χρησιμοποιήστε τις διαφάνειες ως οδηγό συζήτησης. Πέρα από τις διαφάνειες, που είναι ο συνηθέστερος τρόπος παρουσίασης υλικού, η εφαρμογή τηλεκπαίδευσης, παρέχει τη δυνατότητα για το διαμοιρασμό διαφόρων εφαρμογών ή τύπου εκπαιδευτικού υλικού μεταξύ των συμμετεχόντων, όπως, επεξεργασία κειμένου, επεξεργασία λογιστικών φύλλων, βίντεο ή άλλο εκπαιδευτικό λογισμικό. Αυτές οι εφαρμογές θα πρέπει να έχουν ανοιχτεί και ελαχιστοποιηθεί πριν την έναρξη της συνεδρίας. Με αυτόν τον τρόπο ο ομιλητής θα τις φέρνει στο προσκήνιο και θα τις διαμοιράζει στους συμμετέχοντες.