ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

مقدمه‌ای بر دسترس‌پذیری؛ حق دسترسی در کنوانسیون افراد دارای معلولیت

•
•
M
MaNi Razavizadeh

سخنرانی ارائه‌شده در وبینار«اصل دسترس‌پذیری و مناسب‌سازی» در دانشگاه بهشتی ششم مهر ۱۴۰۰

1 of 20
Download to read offline
‫‌پذیری‬ ‫س‬‫‌ای‌بر‌دستر‬ ‫ه‬‫مقدم‬ ‫حق‌دسترسی‌در‌کنوانسیون‌افراد‌دارای‌معلولیت‬ ‫زاده‬‫رضوی‬ ‫مانی‬ ‫مهر‬ ۱۴۰۰
“Leave no one behind. — United Nations. (2017). New Urban Agenda.
‫هم‬ ‫نیازهای‬ ‫پاسخگوی‬ ‫باید‬ ‫شهر‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫ها‬‫آن‬ ‫برای‬ ‫دسترس‬‫قابل‬ ‫و‬ ‫مردم‬ ‫ا‬ ‫باشد‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫توانایی‬ 1 . ‫مسأله‬ ‫بیان‬
۱ ۵٪ ‫مردم‬ ‫جهان‬ ‫یا‬ ‫به‬ ‫عبارتی‬ ‫یک‬ ‫میلیارد‬ ‫نفر‬ ‫نوعی‬ ‫از‬ ‫معلولیت‬ ‫را‬ ‫در‬ ‫زندگی‬ ‫خود‬ ‫تجربه‬ ‫کن‬۱ ‫ی‬‫م‬ ‫ند‬ . ‫از‬ ‫طرفی‬ ‫جمعیت‬ ‫سالمندان‬ ‫باالی‬ ۶۰ ‫سال‬ ‫در‬ ‫بیشتر‬ ‫مناطق‬ ‫و‬ ‫کشورهای‬ ‫جهان‬ ‫افزایش‬ ‫چشمگیری‬ ‫داشت‬ ‫ه‬ ‫است‬ . ‫بین‬ ‫های‬۱ ‫ل‬‫سا‬ ۱ ۰۰۵٪ ‫تا‬ ۱ ۰۰۰۰ ‫تعداد‬ ‫این‬ ‫افراد‬ ‫از‬ ۹۰۵ ‫میلیون‬ ‫به‬ ۴ / ۵ ‫میلیارد‬ ‫نفر‬ ‫خواهد‬ ‫رسید‬ . ‫سازمان‬ ‫بهزیستی‬ ‫کشور‬ ‫آمار‬ ‫افراد‬ ‫دارای‬ ‫معلولیت‬ ‫تحت‬ ‫پوشش‬ ‫خود‬ ‫را‬ ۵٬۱ ۴۵٪٬۱ 1۵۰ ‫اعالم‬ ‫کرده‬ ‫است‬ . ‫همچنین‬ ‫بر‬ ‫اساس‬ ‫سرشماری‬ ‫سال‬ ۵۰۹٪ ، ۹٫۰ ‫درصد‬ ‫از‬ ‫جمعیت‬ ‫ایران‬ ‫افراد‬ ۶۰ ‫سال‬ ‫و‬ ‫باالتر‬ ‫هستند‬ . ‫مسأله‬ ‫بیان‬
مقدمه‌ای بر دسترس‌پذیری؛ حق دسترسی در کنوانسیون افراد دارای معلولیت
‫و‬ ‫امکانات‬ ،‫شهری‬ ‫های‬‫زیرساخت‬ ‫که‬ ‫دهد‬‫می‬ ‫نشان‬ ‫موجود‬ ‫شواهد‬ ‫ا‬ ‫اصول‬ ،‫شوند‬ ‫ساخته‬ ‫فراگیر‬ ‫شمول‬‫همه‬ ‫طراحی‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫اگر‬ ‫خدمات‬ ‫از‬ ‫هم‬ ‫اضافی‬ ‫هزینه‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫حتی‬ ‫شامل‬ ‫ریزی‬‫برنامه‬ ‫اولیه‬ ‫مراحل‬ ‫شوند‬‫نمی‬ . ‫طر‬ ‫کلی‬ ‫اصول‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫دسترسی‬ ‫افزایش‬ ‫بنابراین‬ ‫احی‬ ‫هم‬ ‫پایین‬ ‫درآمد‬ ‫با‬ ‫کشورهای‬ ‫توان‬ ‫در‬ ،‫شهری‬ ‫توسعه‬ ‫در‬ ‫شمول‬‫همه‬ ‫هست‬ . United Nations, 2016) ) ۲ . ‫پذیری‬‫دسترس‬
مقدمه‌ای بر دسترس‌پذیری؛ حق دسترسی در کنوانسیون افراد دارای معلولیت
● ‫پذیری‬۱ ‫س‬‫دستر‬ ‫اقداماتی‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫با‬ ‫هدف‬ ‫ایجاد‬ ‫محیط‬ ‫بدون‬ ‫مانع‬ ‫و‬ ‫دسترس‬۱ ‫ل‬‫قاب‬ ‫جهت‬ ‫مشارکت‬ ‫همه‬ ‫افراد‬ ‫ازجمله‬ ‫افراد‬ ‫دارای‬ ‫محدودیت‬ ‫حرکتی‬ ‫در‬ ‫همه‬ ‫های‬۱ ‫ه‬‫حوز‬ ‫زندگی‬ ‫و‬ ‫فراهم‬ ‫آوردن‬ ‫فرصت‬ ‫برابر‬ ‫برای‬ ‫ها‬۱ ‫ن‬‫آ‬ ‫در‬ ‫برخورداری‬ ‫از‬ ‫امکانات‬ ‫زندگی‬ ،‫اجتماعی‬ ‫همانند‬ ‫سایر‬ ‫افراد‬ ‫انجام‬ ‫شود‬۱ ‫ی‬‫م‬ . ‫دسترسی‬ ‫شامل‬ : ‫سامانه‬ ( ‫سیستم‬ ) ،‫ونقل‬۱ ‫ل‬‫حم‬ ‫محیط‬ ،‫فیزیکی‬ ،‫اطالعات‬ ،‫وپرورش‬۱ ‫ش‬‫آموز‬ ،‫آوری‬۱ ‫ن‬‫ف‬ ،‫اشتغال‬ ‫منابع‬ ‫مناسب‬ ‫ارتباطی‬ ‫و‬ ‫ای‬۱ ‫ه‬‫رسان‬ ‫است‬ . ‫معلوالن‬ ‫حقوق‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫قانون‬ ( 1397 )
‫نتایج‬ ‫بررسی‬ ‫شهرهای‬ ‫کشور‬ ‫ایران‬ ‫بیانگر‬ ‫ا‬ ‫ین‬ ‫واقعیت‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫امکان‬ ‫دسترسی‬ ‫برای‬ ‫افراد‬ ‫دارای‬ ‫ناتوانی‬ ‫در‬ ‫استان‬ ‫تهران‬ ۰۴ ‫درصد‬ ‫و‬ ‫میانگین‬ ‫سازی‬۱ ‫ب‬‫مناس‬ ‫محیط‬ ‫فیزیکی‬ ‫و‬ ‫مب‬ ‫لمان‬ ‫شهری‬ ۰ ‫درصد‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫کمترین‬ ‫میزان‬ ‫دسترسی‬ ‫محسوب‬ ‫شود‬۱ ‫ی‬‫م‬ . ( ‫نژاد‬۱ ‫ی‬‫عسکر‬ ‫و‬ ،‫همکاران‬ ۵۰۹۶ )
‫مس‬ ‫زندگی‬ ‫شرط‬‫پیش‬ ‫معلولیت‬ ‫دارای‬ ‫افراد‬ ‫برای‬ ‫پذیری‬‫دسترسی‬ ‫و‬ ‫تقل‬ ‫است‬ ‫جامعه‬ ‫در‬ ‫برابر‬ ‫و‬ ‫کامل‬ ‫مشارکت‬ . General Comment No. 2 on Article 9: Accessibility, 2014) ) ۳ . ‫دسترسی‬ ‫حق‬
‫رویکرد‬ ‫درک‬ ‫فراگیرسازی‬ City of Sydney, 2017: p5
● ‫دسترسی‬ ‫به‬ ،‫افراد‬ ● ‫دسترسی‬ ‫به‬ ‫کاالها‬ ‫و‬ ،‫منابع‬ ● ‫دسترسی‬ ‫به‬ ‫اماکن‬ ● ‫و‬ ‫دسترسی‬ ‫به‬ ‫اطالعات‬ ‫کر‬ ‫بندی‬‫تقسیم‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫صورت‬ ‫به‬ ‫توان‬‫می‬ ‫را‬ ‫دسترسی‬ ‫د‬ :
۴ . ‫کنوانسیون‬ ‫در‬ ‫دسترسی‬ ‫حق‬ ‫معلولیت‬ ‫دارای‬ ‫افراد‬ ‫حقوق‬
© UNDP 2016
‫در‬ ‫ماده‬ ۹ ‫آمده‬ ‫است‬ : ‫های‬۱ ‫ت‬‫دول‬ ‫عضو‬ ‫برای‬ ‫تواناسازی‬ ‫افراد‬ ‫دارای‬ ‫معلولیت‬ ‫جهت‬ ‫مستقل‬ ‫زندگی‬ ‫نمودن‬ ‫و‬ ‫مشارکت‬ ‫ک‬ ‫امل‬ ‫در‬ ‫تمامی‬ ‫های‬۱ ‫ه‬‫جنب‬ ،‫زندگی‬ ‫تدابیر‬ ‫مناسبی‬ ‫را‬ ‫جهت‬ ‫تضمین‬ ‫دسترسی‬ ‫افراد‬ ‫دارای‬ ‫معلولیت‬ ‫بر‬ ‫مبنای‬ ‫برابر‬ ‫با‬ ‫سایرین‬ ‫به‬ ‫محیط‬ ،‫فیزیکی‬ ،‫ترابری‬ ‫اطالعات‬ ‫و‬ ‫ارتباطات‬ ‫ازجمله‬ ‫نظام‬ ‫و‬ ‫فناوری‬ ‫اط‬ ‫العات‬ ‫و‬ ‫ارتباطات‬ ‫و‬ ‫سایر‬ ‫تسهیالت‬ ‫و‬ ‫خدمات‬ ‫ارائـه‬ ‫یا‬ ‫فراهـم‬ ‫گردیده‬ ‫جهت‬ ‫عمـوم‬ ‫در‬ ‫مناطق‬ ‫شهـری‬ ‫و‬ ‫روستـایی‬ ‫اتخاذ‬ ‫خواهند‬ ‫نمود‬ ... ‫ماده‬ 9 ، 13 ، ۰ ، ۰1 ‫و‬ 3 ‫معلولیت‬ ‫دارای‬ ‫افراد‬ ‫حقوق‬ ‫کنوانسیون‬ ‫پردازند‬‫می‬ ‫دسترسی‬ ‫حق‬ ‫به‬
۵ . ،‫ارتقاء‬ ‫توسعه‬ ‫و‬ ‫نظارت‬ ‫بر‬ ‫حداقل‬ ‫استانداردهای‬ ‫سازی‬۱ ‫ب‬‫مناس‬ ‫و‬ ‫همچنین‬ ‫تهیه‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫راه‬ ‫نماها‬ ‫و‬ ‫هایی‬۱ ‫ل‬‫دستورالعم‬ ‫برای‬ ‫آن‬ . ۰ . ‫آموزش‬ ‫مفاهیم‬ ‫سازی‬۱ ‫ب‬‫مناس‬ ‫به‬ ‫کسانی‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫ذینفع‬ ‫هستند‬ . ۰ . ،‫ارتقاء‬ ،‫طراحی‬ ،‫توسعه‬ ‫تولید‬ ‫و‬ ‫توزیع‬ ‫های‬۱ ‫ی‬‫تکنولوژ‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫رسانی‬۱ ‫ع‬‫اطال‬ ‫و‬ ‫ارتباطات‬ ‫در‬ ‫زمینه‬ ‫سازی‬۱ ‫ب‬‫مناس‬ ‫و‬ ‫رعایت‬ ‫حق‬ ‫دسترسی‬ ‫در‬ ‫ابتدای‬ ‫طراحی‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫این‬ ‫محصوالت‬ ‫تکنولوژی‬ ‫و‬ ‫ع‬ ‫دم‬ ‫نیاز‬ ‫به‬ ‫تغییر‬ ‫مجدد‬ ‫که‬ ‫بار‬ ‫اقتصادی‬ ‫تولید‬ ‫را‬ ‫کاهش‬ ‫دهد‬۱ ‫ی‬‫م‬ . ‫ماده‬ ‫که‬ ‫تعهداتی‬ 9 ‫گیرد‬‫می‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫دسترسی‬ ‫حق‬ ‫تضمین‬ ‫برای‬ ‫هستند‬ ‫متعدد‬ . ‫از‬ ‫اند‬‫عبارت‬ ‫وار‬‫فهرست‬ ‫طور‬‫به‬ ‫تعهدات‬ ‫این‬ :
۴ . ‫ارتقای‬ ‫دسترسی‬ ‫به‬ ‫های‬۱ ‫ی‬‫تکنولوژ‬ ‫جدید‬ ‫ارتباطات‬ ‫و‬ ‫اطالعات‬ ‫ازجمله‬ ‫دسترسی‬ ‫به‬ ‫اینت‬ ‫رنت‬ . ٪ . ‫فراهم‬ ‫کردن‬ ‫ها‬۱ ‫ی‬‫گذار‬۱ ‫ت‬‫عالم‬ ‫به‬ ‫شیوه‬ ‫دسترسی‬۱ ‫ل‬‫قاب‬ ‫برای‬ ‫عموم‬ ‫مانند‬ ‫بریل‬ ‫یا‬ ‫اشکال‬ ‫دی‬ ‫گری‬ ‫که‬ ‫دسترسی‬۱ ‫ل‬‫قاب‬ ‫باشند‬ . ۶ . ‫فراهم‬ ‫کردن‬ ‫کمک‬ ‫برای‬ ‫رسانی‬۱ ‫ع‬‫اطال‬ ‫در‬ ‫صورتی‬ ‫که‬ ‫منابع‬ ‫اطالعاتی‬ ‫در‬ ‫دسترس‬ ،‫نباشند‬ ۱ ‫ا‬ ‫مثال‬ ‫هایی‬۱ ‫ن‬‫زما‬ ‫که‬ ‫عالئم‬ ‫مناسب‬ ‫وجود‬ ‫نداشته‬ ،‫باشند‬ ‫نیاز‬ ‫به‬ ‫کمک‬ ‫برای‬ ‫ترجمه‬ ‫کردن‬ ‫اطالعات‬ ‫و‬ ‫شخصی‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫بتواند‬ ‫عالئم‬ ‫را‬ ‫ترجمه‬ ‫کند‬ . 1 . ‫فراهم‬ ‫کردن‬ ‫سایر‬ ‫وسایل‬ ‫سازی‬۱ ‫ب‬‫مناس‬ ‫زمانی‬ ‫که‬ ‫محصول‬ ‫مورد‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫دسترس‬ ‫نباشد‬ . ‫پ‬ ‫یدا‬ ‫کردن‬ ‫های‬۱ ‫ه‬‫را‬ ‫مناسب‬ ‫برای‬ ‫که‬۱ ‫ن‬‫ای‬ ‫به‬ ‫شکلی‬ ‫بر‬ ‫اساس‬ ‫نیازهای‬ ‫فردی‬ ‫آن‬ ‫محصول‬ ‫یا‬ ‫سرویس‬ ‫مناسب‬ ‫سازی‬۱ ‫شود‬ .
مقدمه‌ای بر دسترس‌پذیری؛ حق دسترسی در کنوانسیون افراد دارای معلولیت
‫در‬ ‫دسترسی‬ ‫حق‬ ‫کنوانسیون‬ ‫معلولیت‬ ‫دارای‬ ‫افراد‬ ‫حقوق‬ ‫نکته‬ ‫جالب‬ ‫درباره‬ ‫ماده‬ ۹ ‫این‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫تعهدات‬ ‫آن‬ ‫تنها‬ ‫شامل‬ ‫ها‬۱ ‫ت‬‫دول‬ ‫شود‬۱ ‫ی‬‫نم‬ ‫و‬ ‫ها‬۱ ‫ت‬‫دول‬ ‫اند‬۱ ‫ف‬‫موظ‬ ‫که‬ ‫تضمین‬ ‫کنند‬ ‫که‬ ‫مراکز‬ ‫خدماتی‬ ‫خصوصی‬ ‫نیز‬ ‫حق‬ ‫سازی‬۱ ‫ب‬‫مناس‬ ‫را‬ ‫رعایت‬ ‫ک‬۱ ‫ی‬‫م‬ ‫نند‬ . ‫این‬ ‫موضوع‬ ‫از‬ ‫این‬ ‫جهت‬ ‫جالب‬ ‫توجه‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫تعهدات‬ ‫این‬ ‫کنوانسیون‬ ‫تنها‬ ‫بار‬ ‫حقوقی‬ ‫برای‬ ‫دولت‬ ‫های‬۱ ‫امضاکننده‬ ‫دارد‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫ظاهر‬ ‫نباید‬ ‫انتظار‬ ‫داشته‬ ‫باشیم‬ ‫که‬ ‫یک‬ ‫ماده‬ ‫کنوانسیون‬ ‫حقوق‬ ‫بش‬ ‫ری‬ ‫تعهداتی‬ ‫را‬ ۱ ‫ا‬ ‫مستقیما‬ ‫روی‬ ‫دوش‬ ‫افراد‬ ‫و‬ ‫مراکز‬ ‫بگذارد‬ ‫اما‬ ‫ماده‬ ۹ ‫طور‬۱ ‫ه‬‫ب‬ ‫غیرمستقیم‬ ‫این‬ ‫تعهد‬ ‫را‬ ‫به‬ ‫عهده‬ ‫ها‬۱ ‫ن‬‫آ‬ ‫گذارد؛‬۱ ‫ی‬‫م‬ ‫به‬ ‫این‬ ‫طریق‬ ‫که‬ ‫ها‬۱ ‫ت‬‫دول‬ ‫را‬ ‫متعهد‬ ‫کند‬۱ ‫ی‬‫م‬ ‫که‬ ‫مراکز‬ ‫خصوصی‬ ‫و‬ ‫افراد‬ ‫را‬ ‫وادار‬ ‫به‬ ‫رعایت‬ ‫این‬ ‫ماده‬ ‫بکنند‬ .
‫گذاشتی‬ ‫من‬ ‫اختیار‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫فرصتی‬ ‫از‬ ‫تشکر‬ ‫با‬ ‫د‬ mani.razavizadeh@gmail.com MaNiRaz_

More Related Content

مقدمه‌ای بر دسترس‌پذیری؛ حق دسترسی در کنوانسیون افراد دارای معلولیت