2. i) Γαλλική Επανάσταση και ανθρώπινα δικαιώματα
• Ωθούμενος απ’ τις όλο και περισσότερο επιβαρυμένες αντίξοες συνθήκες
στο βιοτικό επίπεδο, ο γαλλικός λαός επαναστάτησε υποστηρίζοντας την
εθνοσυνέλευση, η οποία αποσκοπούσε στην έκδοση συντάγματος της
Γαλλίας. Λίγο καιρό μετά την κατάληψη της Βαστίλης, στις 4 Αυγούστου
1789 καταργείται η απόλυτη μοναρχία και τοποθετούνται τα θεμέλια στο
οικοδόμημα της Γαλλικής Δημοκρατίας. Σε αυτό το κλίμα, υιοθετήθηκε απ’
την συνταγματική συνέλευση η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου και
πολίτη.
• Η Διακήρυξη δηλώνει ότι εγγυάται για όλους τους πολίτες τα δικαιώματα
«της ελευθερίας, της περιουσίας, της ασφάλειας και της αντίστασης στην
καταπίεση». Διατυπώνει την άποψη ότι η ανάγκη για την ύπαρξη
νομοθεσίας προέρχεται από το γεγονός ότι «...». η άσκηση των φυσικών
δικαιωμάτων κάθε ανθρώπου περιορίζεται μόνο από την εξασφάλιση ότι και τα άλλα
μέλη της κοινωνίας απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα
4. ii) ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
• Στην προ-επαναστατική Γαλλία, οι γυναίκες και τα δικαιώματα τους δεν
αναγνωρίζονταν, μάλιστα εκμεταλλεύονταν. Τα πολιτικά τους
δικαιώματα ήταν ανύπαρκτα, ενώ οι ίδιες αντιμετωπίζονταν σαν κτήματα
των ανδρών τους ή γενικότερα της κοινωνίας. Οι προκαταλήψεις όσο
αφορά την θέση της γυναίκας και της αξίας τους, λόγω του φύλου τους
υπήρχαν πριν, αλλά και κατά την διάρκεια της επανάστασης. Συνέπεια
αυτών καθώς και της άποψης, ότι η γυναίκα είναι υποδεέστερη του
ανδρός, είχε ως συνέπεια την υποβίβαση τους και την θεώρηση ότι
αδυνατούσαν να κατανοήσουν τα δυσνόητα, πολιτικά θέματα, με τα
οποία ασχολούνταν αποκλειστικά οι άνδρες. Πάρα ταύτα, οι μεταβολές
που παρατηρήθηκαν κατά την διάρκεια της γαλλικής επανάστασης
καλούν τις γυναίκες να αναθεωρήσουν για την θέση τους στην κοινωνία.
Τα δικαιώματα των γυναικών τέθηκαν ίσως για πρώτη φορά προς
συζήτηση υπό το πρίσμα της παραδοχής ότι οι γυναίκες αξίζουν τα ίδια
δικαιώματα και τις ίδιες ευκαιρίες που δίνονταν στους άντρες.
5. Τερουάνην Ντε Μερκούρ
• Η Τερουάνην Ντε Μερκούρ έγινε ο χαρακτηριστικότερος
γυναικείος τύπος της Επανάστασης. Ζητούσε συνεχώς τον
λόγο στην Συντακτική συνέλευση, αναπτύσσοντας
ακραίες, ριζοσπαστικές απόψεις. Κατηγορήθηκε, ότι είχε
συμμετείχε στην δολοφονία της Μαρίας Αντουανέτας και
φυλακίστηκε για 9 μήνες. Έδωσε το παρόν σε όλες τις
επαναστατικές ενέργειες του 1792 και στις σφαγές του
Σεπτεμβρίου, όπου οι φυλακισμένοι την αντιμετώπισαν
έντρομοι πως θα εισβάλλει στα κελιά τους με το θρυλικό
ξίφος στο χέρι. Αργότερα συνελήφθη απ’ τους Ιακωβίνους
και βασανίστηκε. Η απάνθρωπη αυτή διαδικασία ήταν
και η χαριστική βολή που την οδήγησε στα φρενοκομεία,
όπου και διέμενε ως το τέλος της ζωής της.
6. • Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης παρατηρήθηκαν οι πρώτες ενδείξεις
φεμινιστικού στρατιωτικού ακτιβισμού, από τις οποίες το πιο τρανταχτό παράδειγμα
είναι η Πορεία προς τις Βερσαλλίες. Στις 5 Οκτωβρίου 1789 ένας οργισμένος όχλος 7.000
γυναικών, διαδήλωσαν μέσα στη βροχή από το Παρίσι μέχρι τις Βερσαλλίες,
οριοθετώντας, χωρίς να το γνωρίζουν, ένα καθοριστικό γεγονός της Γαλλικής
Επανάστασης. Με τις γενναίες τους διαδηλώσεις έδωσαν το έναυσμα για να
επαναστατήσουν και άλλες γυναίκες από άλλα μέρη της Ευρώπης αλλά και της Αμερικής
και έθεσαν μία γερή βάση για την πορεία του φεμινιστικού κινήματος.
• Οι γυναίκες δεν υστέρησαν σε πράξεις ηρωισμού από τους επαναστάτες άντρες, παρ' όλο το
ανδροκρατικό πνεύμα κείνης της εποχής. Με τις πρωτοβουλίες τους και την αυτοθυσία τους
βοήθησαν ενεργά να επικρατήσουν οι κοσμοσωτήριες αρχές της Επανάστασης του 1789 και
απόδειξαν άλλη μια φορά ότι η παρουσία της γυναίκας ήταν, είναι και θα είναι εξίσου
απαραίτητη με κείνη των ανδρών για την πρόοδο και την ευημερία του ανθρώπου στα διάφορα
στάδια της μακραίωνης ιστορίας του.