2. Η γυναίκα στο Βυζάντιο
Η γυναίκα της βυζαντινής περιόδου ζούσε το μεγαλύτερο
διάστημα της ζωής της στο σπίτι. Στο Στρατηγικόν του
Κεκαυμένου διαβάζουμε : "Τας θυγατέρας σου ως
καταδίκους έχε εγκεκλεισμένας και απροόπτους ". Οι
έξοδοι, πάντα με συνοδεία, για την εκκλησία, τα
πανηγύρια και το λουτρό, καθώς και οι επισκέψεις σε
συγγενικά πρόσωπα, ήταν οι μόνες κοινωνικά αποδεκτές
δραστηριότητες της γυναίκας έξω από το σπίτι.
Επίσης, δεν ήταν ευπρεπές να κάθεται στο ίδιο τραπέζι με
τους άνδρες, παρά μόνο αν ήταν πολύ στενά συγγενικά
της πρόσωπα, όπως για παράδειγμα ο πατέρας, ο
σύζυγος και οι αδελφοί. Συχνά έτρωγε σε χωριστή
αίθουσα, όπως σε χωριστά δωμάτια από τους άντρες
περνούσε την ημέρα της. Από πολύ μικρή μάθαινε "τα του
οίκου", ενώ οι γραμματικές γνώσεις της περιορίζονταν
συνήθως σε γραφή και ανάγνωση. Κάποιες γυναίκες,
αναλογικά ελάχιστες, αποκτούσαν και ευρύτερη
μόρφωση.
3. Η γυναίκα στο Βυζάντιο
H κόρη μπορούσε να παντρευτεί από τα 12-13 χρόνια της. Για το
γάμο της φρόντιζαν οι γονείς. Συχνά μάλιστα βοηθούσαν στην
επιλογή του συζύγου οι προξενήτρες, που είχαν ως αμοιβή
ποσοστά από την προίκα. Η θέση της συζύγου ήταν άσχημη. Οι
χριστιανικές αρχές που καθόριζαν τις λειτουργίες της βυζαντινής
κοινωνίας εξασφάλιζαν μία αξιοπρεπή ζωή στην παντρεμένη
γυναίκα.
Ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη όπου ανήκε ήταν
οικοδέσποινα και κυρά. Η απόκτηση παιδιών την εξύψωνε.
Στον επαγγελματικό τομέα ο ρόλος της γυναίκας ήταν μικρός. Οι
γυναίκες των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων δούλευαν στα
χωράφια και στα εργαστήρια της οικογένειάς τους. Λίγες
γυναίκες, μορφωμένες, ήταν ιατροί που θεράπευαν το γυναικείο
πληθυσμό. Άλλες, οι λεγόμενες κοινές, ζούσαν στα μιμαρεία και
στα καπηλειά.
4. Η αξία της γυναίκας ,τότε !
{ από διαφορετική πηγή } .
Η κυριότερη απασχόληση των γυναικών ήταν η εργασία στο σπίτι.
Ιδιαίτερα το γνέσιμο και η ύφανση ήταν βασικές ασχολίες για όλες σχεδόν
τις γυναίκες, από το πιο φτωχό σπίτι ως τα πλούσια μοναστήρια και το
ίδιο το παλάτι. Τα κορίτσια των περισσότερων οικογενειών μάθαιναν
συνήθως ανάγνωση, γραφή, αριθμητική, ιερή ιστορία και ωδική. Μόνο οι
κόρες αριστοκρατικών και πλούσιων οικογενειών μπορούσαν να
αποκτήσουν μεγαλύτερη μόρφωση, αν το ενέκριναν οι γονείς τους.
Οι γυναίκες στο Βυζάντιο έπρεπε να ντύνονται σεμνά, να μην
κυκλοφορούν μόνες στους δρόμους και να αποφεύγουν να
συναναστρέφονται με άνδρες.
Παρ'όλους όμως αυτούς τους περιορισμούς, οι γυναίκες έπαιζαν ένα πολύ
σημαντικό ρόλο όχι μόνο στην οικογενειακή αλλά και στην κοινωνική και
την οικονομική ζωή του κράτους. Πολλές γυναίκες ασκούσαν διάφορα
επαγγέλματα: γιατρίνες, μαμές, καλλιγράφισσες, ιδιοκτήτριες πλοίων. Και
βέβαια, πάρα πολλές βοηθούσαν επαγγελματικά τους συζύγους τους στην
ιατρική, στο καπηλειό, στο πανδοχείο ή στις αγροτικές εργασίες. Μετά τον
11ο αιώνα οι γυναίκες ασχολήθηκαν και με το εμπόριο τροφίμων. Είχαν
αρτοποιεία ή πουλούσαν φρούτα και λαχανικά.
Σε ορισμένες περιπτώσεις εξαιρετικές γυναίκες αναδείχτηκαν ως ποιήτριες
(Κασσιανή), συγγραφείς (Άννα Κομνηνή) ή αυτοκράτειρες (Θεοδώρα του
Ιουστινιανού) και ξεπέρασαν τους άνδρες της εποχής τους. Αναφέρονται
ακόμα και περιπτώσεις που γυναίκες όλων των τάξεων συμμετείχαν σε
κοινωνικά ή θρησκευτικά γεγονότα, όπως π.χ. σε δημόσιες διαμαρτυρίες
κατά των εικονομάχων αυτοκρατόρων.