ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Д.Мөнгөншагай
Хүний бие мах бод түүний эрхтэн нь:
 Хучуур эд
Холбогч эд
 Булчингийн эд
 Мэдрэлийн эд гэсэн 4 төрлийн эдээс бүтдэг
Хучуур эд
Хучуур эд нь биеийн гадаргуу, салст бүрхэвч, гялтан
хальсыг үүсгэхээс гадна олонхи булчирхайг
бүрдүүлдэг.
Хучуур эдийг бүтэц үүргээр нь:
1.Бүрхэх хучуур эд (epithelium superficiale)
2.Булчирхайлаг хучуур эд (epithelium glandulare) гэж
ангилна.
Бүрхэх хучуур эд (epithelium

superficiale)
Тасралтгүй үргэлжлэх эгнээнээс бүрдэнэ. Энэ эгнээ нь
хоорондоо эс хоорондын өвөрмөц холбоогоор
холбогдсон байна.
Бүрхэх хучуур эд нь орчноос хүний эс, эд, эрхтэнийг
тусгаарлах, хамгаалах чухал үүрэгтэй. үүрэгтэй. Мөн
бие махбодыг хүрээлэн байгаа орчинтой бодисын
солилцоо явуулах нөхцлийг хангаж өгдөг.
Булчирхайлаг хучуур эд нь шүүрлийн
үйл ажиллагаатай өөрөөр хэлбэл бие махбодын дотор
явагдаж байгаа үйл явцад шаардлагатай онцгой
бүтээгдэхүүн шүүрлийг үүсгэж нийлэгжүүлж
ялгаруулдаг.
Хучуур эдийг морфологийн ангилалаар ангилахдаа
түүний эсийн суурын мембрантай хэрхэн харьцаж
байгаа болон оройн хэлбэрээс хамааран хийгдсэн
байдаг.
Хучуур эд
Дан хучуур эдийн бүх хэсгүүд бүгд суурийн

мембрантай холбоотой байдаг.
Давхар хучуур эдийн эсүүдийн зөвхөн доод эгнээний
эсүүд л суурийн мембрантай холбоотой бөгөөд бусад
эсүүд нь бие биетэйгээ холбоотой байдаг.
Бүрдүүлж байгаа эсүүдийн
хэлбэрээс хамаарч:
Дан хавтгай хучуур эд-epithelium

simplex squamosum
Хучуур эдийн хавтгай эсийн дан эгнээнээс бүтсэн
бүрхэх хучуур эдийг дан хавтгай хучуур эд гэж
нэрлэдэг.
Энэ төрлийн хучуур эдэд бие махбодын эндотелий ба
мезотелий эд орно.
 Дан шоо дөрвөлжин хучуур эдepithelium simplex cuboideum
Эсүүд нь зүслэг дээр шоо дөрвөлжин харагдах боловч
бодит байдалд зөв бус 6 талт хэлбэртэй байдаг. Энэ нь
бөөрний сувганцруудыг хучиж байрлана.
Олон эгнээт дан хучуур эдepithelium pseudosrtatificatum
Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана.
Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга
үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж
өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.
Олон эгнээт дан хучуур эдepithelium pseudosrtatificatum
Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана.
Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга
үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж
өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.
ерөнхий эд судлал
Олон давхар эвэршдэггүй
хавтгай хучуур эдepithelium srtatificatum squamosum
noncornificatum
Амны хөндий, улаан хоолой, нүпдний салс
бүрхэвчийг хучиж байрладаг. Суурийн,
завсрын, гадаргуугийн гэсэн 3 давхаргатай.
Шилжвэр хучуур эд-epithelium
transitionale
Шээс ялгаруулах хөндийт эрхтэн
бөөрний тэвш, тэвшний цорго, давсагны
ханыг хучиж байрладаг. Эдгээр
эрхтэнүүд нь шээс дүүрэлтээс шалтгаалж
хана нь байнга сунаж агшиж байдаг
онцлогтой.
ерөнхий эд судлал

More Related Content

What's hot (20)

эсийн бүтэц
эсийн бүтэцэсийн бүтэц
эсийн бүтэц
Ts. Bayarkhuu, Murun, Khuwsgul, Erdmiin dalai complex school
фотосинтез
фотосинтезфотосинтез
фотосинтез
Sugar Gonchigdanzan
амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймаг
New beginning school
Биологийн төрөл зүйл
Биологийн төрөл зүйлБиологийн төрөл зүйл
Биологийн төрөл зүйл
Ts. Bayarkhuu, Murun, Khuwsgul, Erdmiin dalai complex school
Эсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдалЭсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдал
night owl
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Хоол боловсруулах тогтолцооХоол боловсруулах тогтолцоо
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
Биологийн молекулууд.pptx
Биологийн молекулууд.pptxБиологийн молекулууд.pptx
Биологийн молекулууд.pptx
GanzorigUlziidash1
Цусны эргэлтийн эрхтэн тогтолцоо
Цусны эргэлтийн эрхтэн тогтолцооЦусны эргэлтийн эрхтэн тогтолцоо
Цусны эргэлтийн эрхтэн тогтолцоо
Ts. Bayarkhuu, Murun, Khuwsgul, Erdmiin dalai complex school
монгол орны шавжийн багууд
монгол орны шавжийн багуудмонгол орны шавжийн багууд
монгол орны шавжийн багууд
ajaa97
алканууд
алкануудалканууд
алканууд
davaa627
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшинамьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
Oyuka Oyu
карбон хүчил
карбон хүчилкарбон хүчил
карбон хүчил
davaa627
Эсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдалЭсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдал
night owl
Биологийн молекулууд.pptx
Биологийн молекулууд.pptxБиологийн молекулууд.pptx
Биологийн молекулууд.pptx
GanzorigUlziidash1
монгол орны шавжийн багууд
монгол орны шавжийн багуудмонгол орны шавжийн багууд
монгол орны шавжийн багууд
ajaa97
алканууд
алкануудалканууд
алканууд
davaa627
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшинамьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
Oyuka Oyu
карбон хүчил
карбон хүчилкарбон хүчил
карбон хүчил
davaa627

Similar to ерөнхий эд судлал (20)

Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
atuya68
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эдхолбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
Shagaiubuns
Orgost aristan history geology
Orgost aristan history geologyOrgost aristan history geology
Orgost aristan history geology
Gantulgiin Dambasuren
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
kuzkolilo
лекц 9 энто
лекц 9 энтолекц 9 энто
лекц 9 энто
batsaikhan khongorzul
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүхургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
swsaraa
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptxЭр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
BoldbaatarOyuntuya2
булчингийн бүтэц, найрлага, ангилал, булчингийн
булчингийн бүтэц, найрлага, ангилал, булчингийнбулчингийн бүтэц, найрлага, ангилал, булчингийн
булчингийн бүтэц, найрлага, ангилал, булчингийн
Enhjargal Banzragch
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
atuya68
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эдхолбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
холбогч эд, булчингийн эд , мэдрэлийн эд
Shagaiubuns
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
kuzkolilo
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүхургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
swsaraa
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptxЭр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
Эр бэлэг эрхтэн-Гистологи.pptx
BoldbaatarOyuntuya2
булчингийн бүтэц, найрлага, ангилал, булчингийн
булчингийн бүтэц, найрлага, ангилал, булчингийнбулчингийн бүтэц, найрлага, ангилал, булчингийн
булчингийн бүтэц, найрлага, ангилал, булчингийн
Enhjargal Banzragch

More from Shagaiubuns (10)

толгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн ястолгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн яс
Shagaiubuns
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
Shagaiubuns
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
Shagaiubuns
толгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн ястолгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн яс
Shagaiubuns
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
Shagaiubuns
толгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн ястолгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн яс
Shagaiubuns
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
Shagaiubuns
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
Shagaiubuns
толгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн ястолгойн нүүрний хэсгийн яс
толгойн нүүрний хэсгийн яс
Shagaiubuns
Ossa cranii анагаах
Ossa cranii анагаахOssa cranii анагаах
Ossa cranii анагаах
Shagaiubuns

ерөнхий эд судлал

  • 2. Хүний бие мах бод түүний эрхтэн нь:  Хучуур эд Холбогч эд  Булчингийн эд  Мэдрэлийн эд гэсэн 4 төрлийн эдээс бүтдэг
  • 3. Хучуур эд Хучуур эд нь биеийн гадаргуу, салст бүрхэвч, гялтан хальсыг үүсгэхээс гадна олонхи булчирхайг бүрдүүлдэг. Хучуур эдийг бүтэц үүргээр нь: 1.Бүрхэх хучуур эд (epithelium superficiale) 2.Булчирхайлаг хучуур эд (epithelium glandulare) гэж ангилна.
  • 4. Бүрхэх хучуур эд (epithelium superficiale) Тасралтгүй үргэлжлэх эгнээнээс бүрдэнэ. Энэ эгнээ нь хоорондоо эс хоорондын өвөрмөц холбоогоор холбогдсон байна. Бүрхэх хучуур эд нь орчноос хүний эс, эд, эрхтэнийг тусгаарлах, хамгаалах чухал үүрэгтэй. үүрэгтэй. Мөн бие махбодыг хүрээлэн байгаа орчинтой бодисын солилцоо явуулах нөхцлийг хангаж өгдөг.
  • 5. Булчирхайлаг хучуур эд нь шүүрлийн үйл ажиллагаатай өөрөөр хэлбэл бие махбодын дотор явагдаж байгаа үйл явцад шаардлагатай онцгой бүтээгдэхүүн шүүрлийг үүсгэж нийлэгжүүлж ялгаруулдаг. Хучуур эдийг морфологийн ангилалаар ангилахдаа түүний эсийн суурын мембрантай хэрхэн харьцаж байгаа болон оройн хэлбэрээс хамааран хийгдсэн байдаг.
  • 6. Хучуур эд Дан хучуур эдийн бүх хэсгүүд бүгд суурийн мембрантай холбоотой байдаг. Давхар хучуур эдийн эсүүдийн зөвхөн доод эгнээний эсүүд л суурийн мембрантай холбоотой бөгөөд бусад эсүүд нь бие биетэйгээ холбоотой байдаг.
  • 8. Дан хавтгай хучуур эд-epithelium simplex squamosum Хучуур эдийн хавтгай эсийн дан эгнээнээс бүтсэн бүрхэх хучуур эдийг дан хавтгай хучуур эд гэж нэрлэдэг. Энэ төрлийн хучуур эдэд бие махбодын эндотелий ба мезотелий эд орно.
  • 9.  Дан шоо дөрвөлжин хучуур эдepithelium simplex cuboideum Эсүүд нь зүслэг дээр шоо дөрвөлжин харагдах боловч бодит байдалд зөв бус 6 талт хэлбэртэй байдаг. Энэ нь бөөрний сувганцруудыг хучиж байрлана.
  • 10. Олон эгнээт дан хучуур эдepithelium pseudosrtatificatum Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана. Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.
  • 11. Олон эгнээт дан хучуур эдepithelium pseudosrtatificatum Амьсгалын замын эрхтэнүүдийг хучиж байрлана. Олон эгнээт хучуур эдийн эсүүд олон давхарга үүсгэдэг боловч бүгд суурийн мембран дээрээ сууж өгдөг учир хуурамч олон давхар гэх ч бий.
  • 13. Олон давхар эвэршдэггүй хавтгай хучуур эдepithelium srtatificatum squamosum noncornificatum Амны хөндий, улаан хоолой, нүпдний салс бүрхэвчийг хучиж байрладаг. Суурийн, завсрын, гадаргуугийн гэсэн 3 давхаргатай.
  • 14. Шилжвэр хучуур эд-epithelium transitionale Шээс ялгаруулах хөндийт эрхтэн бөөрний тэвш, тэвшний цорго, давсагны ханыг хучиж байрладаг. Эдгээр эрхтэнүүд нь шээс дүүрэлтээс шалтгаалж хана нь байнга сунаж агшиж байдаг онцлогтой.

Editor's Notes