Чацарганы Төсөл
- 1. Òºñëèéí áàéðøèë : Îðõîí àéìàã / Òºñºëä îðîëöîã÷ áàéãóóëëàãà: Áàíê Òºñëèéí ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà: 2009- 2011 îí ×àöàðãàíû ìº÷èð áýëòãýæ , Áàéãàëèéí íºõöºëä øèëæ¿¿ëýýä òàðèõ Õ¿ðòýë 2 æèëèéí öèêë.
- 2. Òºñºë õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýõ õóãàöàà:2009 îíû 4-ñàð. Òºñëèéí íèéò õºðºí㺠îðóóëàëò: 9850.000 ìÿí.òºã ¯¿íýýñ :ººðèéí 850.000 ìÿí.òºã Óðò õóãàöààíèé çýýë:9000.000 ìÿí.òºã Òºñëèéí òîâ÷ òàéëáàð: Áàéãàëèéí íºõöºëä õ¿íñíèé íîãîî òàðèàëæ, ººðèéí õýðýãöýýã õàíãàõ, Áàéãàëèéí íºõöºëä ×àöàðãàíû íóòàãøóóëñàí ñîðòûí ñóóëãàö ¿ðæ¿¿ëæ, áîðëóóëàõ çàìààð æèìñ ¿éëäâýðëýæ äîòîîä ãàäààäûí çàõ çýýëä ãàðãàõ, ñóóëãàöààð ñîíèðõñîí èðãýä, ÀÀÍÁ-äûã õàíãàõàä ÷èãëýãäýíý.
- 3. Òºñëèéí ¿íäýñëýë 1.Òºñëèéí òîäîðõîéëîëò Ìîíãîë óëñûí çàñãèéí ãàçðûí ”Íîãîîí õýðýì”,”Íýã ñóóðèí – Íýã á¿òýýãäýõ¿¿í” õºòºëáºð¿¿ä Îðõîí àéìãèéí ”×àöàðãàíà” õºòºëáºðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ õ¿ðýýíä áàéãàëèéí íºõöºëä õ¿íñíèé íîãîî æèìñ æèìñãýíý òàðèàëàõ ò¿¿íèé äîòîð ×àöàðãàíû ñóóëãàö áýëòãýõ 1ãà òàëáàé á¿õèé áàéãàëèéí íºõºöºëä áàéãóóëàõààð ýíýõ¿¿ òºñëèéã áîëîâðóóëàâ. Áàéãóóëñàí áàéãàëèé íºõöºëä õ¿íñíèé íîãîî àëèíûã íü ÷ òàðèàëæ àøèãëàæ áîëîõ áà ýíý óäàà ÷àöàðãàíû ñóóëãàö áýëòãýõ àæèë õîëáîãäîõ òîîöîî ñóäàëãàà õèéñýí áîëíî .
- 4. Òºñëèéí çîðèëãî. Ìîíãîë ×àöàðãàíûã òàðèìàëæóóëàõ,ãàäààä îðîíä /ÎÕÓ áèé áîëñîí ÷àöàðãàíû øèëäýã ñîðòóóäûã ººðèéí îðíû íºõöºëä ¿ðæ¿¿ëæ íóòàãøóóëàõ,øèíý ñîðò ãàðãàõ ,ñóóëãàö áýëòãýæ òàðèàëàõ,ñóóëãàö ¿éëäâýðëýæ çàõ çýýëä ãàðãàõ çàìàà𠺺ðèéí îðëîãîî íýìýãä¿¿ëæ õºãæèíã¿é îðíû èðãýäèéí õ¿íèé õºãæëèéí ¿ç¿¿ëýëòýíä õ¿ð÷ àìüäðàõ,ýð¿¿ë àæ òºðºõ èíãýñíýýðýý áàéãàëü îð÷èíîî íºõºí ñýðãýýæ ,àéìãèéíõàà òºñâèéã íýìýãä¿¿ëæ ,õºãæèëä íü ººðèéí õóâü íýìðèéã îðóóëàõàä òºñëèéí çîðèëãî îðøèíî|.
- 5. Õýðýãöýý øààðäëàãà: ×àöàðãàíà õ¿íèé àìüäðàëûí ¿éë àæèëãààíä ÷óõàë à÷ õîëáîãäîëòîé îëîí òºðëèéí âèòàìèí ,òîñ,ñàõàð áîëîí áóñàä áèîëîãèéí èäýâõèò áîäèñóóä èõ õýìæýýãýýð àãóóëäàã áà íàñàíä õ¿ðñýí õ¿í õîíîãò 96 ã,æèëä 35êã æèìñ õýðýãëýõ øààðäëàãàòàé áàéäàã.Îëîí òºðëèéí æèìñ æèìñãýíèé äîòðîîñ ×àöàðãàíàäýýðõ ¿ç¿¿ëýëòýýð èëýðõèé äàâóó áºãººä Ìîíãîë îðíû á¿õ á¿ñ íóòàãò çîõèöîí óðãàæ ÷àääàã õàâàð íàìðûí õ¿éòðýëòýíä íýðâýãääýãã¿é,æèìñèèéã íàìàð ºâëèéí óëèðàëä õóðààæ õºëä¿¿ãýýð íü õàäãàëàí õýðýãëýæ áîëäîã.Õ¿í õîíîãò 5—6øèðõýã ×àöàðãàíû ¿ð èäýõýä õîíîãèéí õýðýãöýýò Ê,Ñ,Ä,Å,Â,Ð âèòàìèíóóäààð á¿ðýí õàíãàãääàã.×àöàðãàíû æèìñèéã á¿ðýí áîëîâñðóóëæ ÷àäâàë ýì÷èëãýý,õ¿íñ,ãîî ñàéõíû îëîí òºðëèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýæ áîëíî.
- 6. 2.Òºñëèéí ¿ð àøèã Ýíýõ¿¿ òºñºë íü çàðäëàà 5 æèëèéí äîòîð á¿ðýí íºõºæ àøèãòàé àæèëëàõ áîëîìæ á¿ðäýæ áàéãàà áà àæëûí 4 áàéð øèíýýð áèé áîëãîõ þì.Òºñºë õýðýãæñýíýýð 2 äàõü æèëýýñ ñóóëãàö,áýëòãýæ äîòîîä ãàäààäûí çàõ çýýëä íèéë¿¿ëíý.Íýã óäààä 25000 ø ñóóëãàö áýëòãýæ òóñ á¿ðèéã 1000 òºãðºãººð áîðëóóëàí ãýâýë 25.0 ñàÿ òºãðºã èéí îðëîãî îëíî.Ãàðñàí çàðäàë ,çýýë,çýýëèéí õ¿¿ãýý á¿ðýí òºëæ 9850.òºãðºãíèé àøèãòàé àæèëëàõ áà 3äàõü æèëýýñ óëñûí òºñºâò òàòâàð òºëæ ýõëýõ þì.
- 7. 3.×àöàðãàíû çàõ çýýëèéí ñóäàëãàà à.Á¿òýýãäýõ¿¿íèé áà ò¿¿õèé ýäèéí ñóäàëãàà .Á¿õ òºðëèéí æèìñ æèìñãýíèé äîòðîîñ ìàíàé îðíû áàéãàë öàã óóðûí ýðñ òýñ óóð àìüñãàëä õíýí çîõèöñîí, æèìñíèéõýý íàéðëàãàä Ñ, À, Ê, Â, Ð çýðýã àìèí äýì, òîñ õ¿íñíèé áîëîí ýì, ãîî ñàéõíû îëîí ÷óõàë á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëïäâýðëýõ ¿íýò á¿õèé ò¿¿õèé ýä áîëîõûí äýýð õ¿í òºðºëõòíèéã ò¿ãøýýæ áàéãàà öàöðàã èäýâõèæèëòýýñ õàìãààëàäã áîëîõ íü ìîíãîë õ¿í ñàíñàðò íèñýõ ¿åýð òóðøèãäàí áàòëàãäñàí áà äýëõèé íèéòýýð ÷àöàðãàíà ñîíèðõîõ áîëæýý. Ìîíãîë óëñ äàÿàð ÷àöàðãàíà òàðèàëàõ õºäºëãººí ºðíººä áàéíà. Èéìä çàõ çýýëèéí áàãò ààìæ õàíãàëòòàé ãýæ ¿çýæ áàéíà.
- 8. á. Çàõ çýýëèéí áàãòààìæ, õýðýãëýã÷èéí ñóäàëãàà. ×àöàðãàíà ò¿¿íèé òºðëèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé à÷ õîëáîãäëûã Ìîíãîë îðîí òºäèéã¿é äýëõèé íèéòýýð õ¿ëýýí çºâøººð÷ ýðýëò õýðýãöýý æèëýýñ æèëä ºñºæ áàéíà. ×àöàðãàíûã Óëààíáààòàð õîò,Óâñ, Õîâä, Çàâõàí,Ñýëýíãý, Ãîâü-Àëòàé,Õýíòèé, Äîðíîä, Áàÿíõîíãîð,Òºâ,Õºâñãºë çýðýã àéìàãò òàðèàëàõ àæèë ýðõýëæ áàéãàà áà òýä îäîîãîîð ñóóëãàö áýëòãýõ õýìæýýíä õ¿ðýýã¿é áàéíà. ̺í Ìîíãîë îðíû á¿õ íóòãèéã õàìðóóëàí öºëæèëòººñ õàìãààëàõ íîãîîí õýðýì áàéãóóëàõàä ÷àöàðãàíà òàðèàëæ îéæóóëàõ àñóóäàë òàâèãäàõ áîëñîí áàéíà. Ýíý á¿õýí áîë õýðýãëýã÷ íýìýãäñýýð áàéõûí áàòàëãàà áîëíî.
- 9. 4. Ýðñäýë Áàéãàëèéí íºõöºëä ñóóëãàö ¿ðæ¿¿ëýõýä ãàð÷ áîëîõ ýðñäýë áîë ìýðãýæëèéí ÷àäâàð äóòàãäàõ, õ¿÷òýé ñàëõè øóóðãàíä ºðòºõ, ñàíààòàé áóþó ñàíàìñàðã¿é õîðëîí ñ¿éòãýõ àæèëëàãààíä ºðòºõ çýðýã ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä áàéæ áîëîõ þì. Ýäãýýðýýñ òàëáàéä õàøàà áàðüæ õàìãààëàõ àðãà õýìæýýã õýðýãæ¿¿ëýõ íü ÷óõàë áîëíî. 5. Òºñëèéí õºðºí㺠îðóóëàëò. ×ÀÖÀÐÃÀÍÀ-1 ÃÀ òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëýõýä íèéò 9850,0 ìÿíãàí òºãðºãèéí õºðºí㺠îðóóëàëò øààðäëàãàòàé áàéãààãààñ ººðèéí ýõ ¿¿ñâýðýýñ 850.0 ìÿíãàí òºãðºã, ¿ëäýõ 9000.0 òºãðºãèéã çýýëèéí õºðºí㺠îðóóëàëòààð íºõºõººð òîîöëîî.
- 10. ×ÀÖÀÐÃÀÍÀ-1 ÃÀ òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëýõ äàðààëàë,ýäèéí çàñãèéí òîîöîî. Òàëáàé ñîíãîõ. Óñíû ýõ ¿¿ñâýðò îéð, íàìàãæààã¿é, õóæèðã¿é òàëáàé áàéõ íü òîõèðîìæòîé ×èéãíèé õàíãàìæ ñàéòàé, ñàëõè øóóðãàíààñ õàìãààëàãäñàí, áàðóóí óðä, ç¿¿í ºìíº òàëðóóãàà áàãà çýðýã íàëóó ãàçàð áàéâàë èë¿¿ òîõèðîìæòîé. Õºðñ áîëîâñðóóëàõ. Ñîíãîñîí òàëáàéäàà õàìãààëàãäñàí õºðñ áèé áîëãîõ øààðäëàãàòàé. Òàëáàéí õýìæýý 250*4/ 1000 ì/êâ øàâàðòàé õºðñèéã 30 ñì ã¿í ãàðààð õóóëæ 10 êì äîòîð 40 ì /êóá øàâàð 纺æ àñãàíà. Ýíý íü 8 ìàøèí øàâàð 10 êì òýýâýðëýíý ãýñýí ¿ã þì. Õºðñ õóóëñíû äàðàà òàëáàéí èë¿¿äýë óñ ãàäàãøèëæ áàéõààð íàëóó øóóäóó òàòíà.Óõàæ çàéëóóëñàí õºðñèíé îðîíä 3 ìàøèí õàéðãà 10 êì-ýýñ, 3 ìàøèí áóóö 20 êì-ýýñ, 3 ìàøèí õàð øîðîî 30 êì-ýýñ òóñ òóñ òýýâýðëýæ èðýõýýð òîîöîâ.
- 11. ä/ä Àæëûí íýð Õ/ Òîî Íýãæ ¿íý Á¿ãä ¿íý /òºã/ 1 1000ì/êâ õºðñèéã 30 ñì óõàõ ì/êóá 25 8000 200000 2 8 ìàøèí øîðîîã à÷èõ ì/êóá 8 5000 40000 3 8 ìàøèí øîðîîã áóóëãàõ ì/êóá 8 5000 40000 4 3 ìàøèí øîðîîã 10 êì-ýýñ òýýâýðëýõ. Ðåéñ 3 30000 90000 5 3 ìàøèí õàð øîðîîã 30-ýýñ òýýâýðëýõ Ðåéñ 3 50000 150000 íýã æ
- 12. 6 1000 ì/êâ òàëáàéã òýãøëýõ ì/êâ 1000 2000 2000000 7 3 ìàøèí áóóö 20 êì-ýýñ òýýâýðëýõ Ðåéñ 3 80000 240000 8 3 ìàøèí õàéðãà 10 êì-ýýñ òýýâýðëýõ. Ðåéñ 3 30000 240000 9 Íèéò çàðäàë Ìÿí/òº 3000000
- 13. Õºðñ áîëîâñðóóëàõ íèéò çàðäàë 3000.0 ìÿíãàí òºãðºã Õºðñ àðèóòãàõ. Õºðñèéã õèìèéí ÿíç á¿ðèéí áîäèñ õýðýãëýæ àðèóòãàíà. Õºðñèéã àðèóòãàõ íü õºðñ äàâñæèõ, ÿíç á¿ðèéí õîðòîí øàâüæààñ õàìãààëàõ , ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýý áîëíî. Õºðñ àðèóòãàõ çàðäàëä 50000 òºãðºã áîëíî. Õºðñ áîðäîõ. Õºðñèéã Àçàôîñ, øèíãýí áîðäîîãîîð áîðäîõ íü èë¿¿ òîõèðîìæòîé. 1 ãà òàëáàéä 10 ë-èéã óñàíä õîëüæ óñëàõ áàéäëààð áîðäîæ áîëíî. ̺í Ðèçîáàêòåðèéí áîðäîî õýðýãëýâýë ¿ð ä¿íòýé. 8-10 êã/ ãà íîðìîîð ¿ðñëýã òàðèõ áà ¿¿ðýíä íü õèéæ ºãíº. Áîðäîõ àæèëëàãààíû çàðäàëä 8 õ¿í ºäºðò çàðöóóëíà. Íýã õ¿íèé ºäðèéí öàëèí 5000 òºãðºã, á¿ãä 40000 òºãðºã áîëíî. Áîðäîîíû íèéò çàðäàëä 44000 òºãðºã áîëíî.
- 14. 6. 1 ãà-ãèéí òàëáàé áàéãóóëàõ Ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëòèéí íýãäñýí òîîöîî / ìÿíãàí òºãðºãººð/ ä/ä ¯ç¿¿ëýëò¿¿ä Õýìæè õ íýã æ 2009 2010 2011 1 Õºðñ áîëîâñðóóëàõ 3 ñàÿ 0 0 2 Õºðñ àðèóòãàõ 50000 0 0 3 Õºðñ áîðäîõ 44000 0 0 4 Óñëàõ çàðäàë 0 0 0 5 Òºñºë õýðýãæ¿¿ëýã÷èéí öàëèí 756000 756000 756000
- 15. 6 ÍÄ øèìòãýë Á¿õ çàðäàë 228000 228000 228000 4078000 984000 984000 0 7 Çýýë 9000000 0 8 Çýýëèéí õ¿¿ òºëºõ 2520000 2520000 2520000 9 Íèéò çàðäàë 1559800 3504000 3504000 0 10 Îðëîãî 18.2 ñàÿ 11 ¯ð àøèã 2275000 2275000 0 0 1244205 0 0 0 Òàéëáàð: Òàëáàéí óñàëãààã îðîí íóòãèéí ãîë ãîðõèíû ýõ ¿¿ñâýðýýñ àâíà.
- 16. ×àöàðãàíû 1 ãà òàëáàé õàøèõàä îðîõ ìàòåðèàëûí çàðäàë. ºðãºñò óòàñ Ãàí óòàñ Ìîäîí øîí Á¿ãä /ìÿí/ òºã/ Íýãæ Á¿ãä Íýãæ Á¿ãä Íýãæ Á¿ãä ¿íý / /ìÿí ¿íý / /ìÿí ¿íý / /ìÿí òºã/ òºã/ òºã/ òºã/ òºã/ òºã/ 200.0 400.0 200.0 800.0 1500 225.0 1425.0
- 17. Õàøàà áàðèõ çàðäàë. Õàìãààëàëòûí òîðîí õàøàà áàðèõàä 150 øîíãèéí í¿õ óõàõ øààðäëàãàòàé áºãººä íýã í¿õèéã 300 òºãðºãººð óõóóëæ 400 ì òîðîí õàøàà áàðèõàä 22 õ¿í ºäðèéí àæèë ã¿éöýòãýíý.Íýã õ¿í ºäºðò äóíäæààð 3000 òºãðºãèéí öàëèí îëãîíî. Õàøàà áàðèõ çàðäëûã õ¿ñíýãòýýð ¿ç¿¿ëâýë:
- 18. Õàøàà áàðèõ /õ¿í ºäºð / Íýãæ ¿íý / òºã/ Á¿ãä /ìÿí òºã/ Íýãæ ¿íý / òºã/ Á¿ãä /ìÿí òºã/ 300 450000 3000 66.0 Á¿ãä /ìÿíãàí òºãðºã / 516000 Øàòàõóóíû ¿íèéã 1315 òºãðºãººð òîîöîâ. Õàìãààëàëòûí òîðîí õàøàà áàðèõ á¿õ çàðäàë íü : Ìàòåðèàëûí ¿íý 1425.0 ìÿíãàí òºãðºã Öàëèíãèéí 516.0 ìÿíãàí òºãðºã Á¿ãä 1941.0 ìÿíãàí òºãðºã
- 19. Òàëáàéí õºðñ áîëîâñðóóëàõ çàðäàë. Òàëáàéí õºðñèéã óðèíøààð áîëîâñðóóëàõàä ãàðàõ á¿õ çàðäëûã õ¿ñíýãòýýð ãàðãàæ õàðóóëàâ. Çàðäëûí òºñºë 1 ãà-ãèéí çàðäàë / ìÿí. òºãðºãººð/ Øàòàõóóí 52.6 Õîîë õ¿íñ 5.0 Öàëèí 8.0 Øóóä çàðäëûí ä¿í 65.6 Ýëýãäýë õîðîãäîë 8.5 Ñýëáýã õýðýãñýë /øîí, òîð,ãàí óòàñ/ 6.0 Ãàçðûí òºëáºð 1.0 Õºäºëìºð õàìãààëàë 2.0 Òîãòìîë çàðäëûí ä¿í 17.5 Íèéò çàðäàë 83.1
- 20. Çàðäëûí òºñºë1 ãà-ãèéí çàðäàë /ìÿí. òºãðºãººð/ Øàòàõóóí52.6Õîîë õ¿íñ5.0Öàëèí 8.0Øóóä çàðäëûí ä¿í65.6Ýëýãäýë õîðîãäîë 8.5Ñýëáýã õýðýãñýë / òîð,ãàí óòàñ/ øîí, 6.0Ãàçðûí òºëáºð1.0Õºäºëìºð õàìãààëàë 2.0Òîãòìîë çàðäëûí ä¿í17.5Íèéò çàðäàë 83.1 Íýãæ ¿íý Í¿õíèé òîî Á¿ãä / /òºã/ ìÿí.òºã / ×àöàðãàíû öýöýðëýãèéí í¿õ óõàõ çàðäàë 300 1650 495000
- 21. ×àöàðãàíû ñóóëãàö àâàõ çàðäàë ×àöàðãàíû ñóóëãàöûã 1500 òºãðºãººð õóäàëäàæ. àâíà ãýæ òîîöîâ . Á¿ãä 1650 ñóóëãàö *1500 òºã=2475000 ìÿí òºã. ×àöàðãàíû ìîäíû ñóóëãàö òàðèõ çàðäàë Íýã àæèë÷èí àæëûí 8 öàãò 160 ø ñóóëãàö òàðüæ 4800 òºã.íèé öàëèí àâíà. 1 ñóóëãàö òàðèõàä 30 òºãðºãíèé õºëñ àâíà. Á¿ãä 1650 ñóóëãàö *30=49500 òºã Öýöýðëýã áàéãóóëàõàä áîðäîîíû õýìæýý ¿¿íèéã õ¿ñíýãòýýð õàðóóëàâ. Ñóóëãàö òàðèàëòûí ¿åä áîðäîõîä ãàðàõ çàðäàë
- 23. Ýðäýñ, øèì áîðäîîã ñóóëãàö òàðèõ í¿õýíä õèéæ õîëèõîä ãàðàõ çàðäàë Íýã í¿õýíä ýðäýñ, øèì áîðäîî æèãíýí 纺æ õàð øîðîîòîé õîëèõîä 80 òºãðºãèéí õºëñ îëãîíî. Á¿ãä 1650*80òºã = 132000 ìÿí òºã. Õºðñ ñèéðýãæ¿¿ëýõ ,õîã óðãàìàë óñòãàõàä ãàðàõ çàðäàë . Öýöýðëýãèéã áîðäîõîä ãàðàõ çàðäàë Öýöýðëýãèéí òàëáàéã Àçîôîñ øèíãýí áîðäîîãîîð 60ë/ãà ¿éë÷ëýõ òóíãààð òîîöîæ ýõíèé 3 æèë áîðäîíî .1-2 æèë ºí溺ä äàõèí áîðäîõ áàéäëààð õºðñºº ñàéæðóóëæ óðãàöàà íýìýãä¿¿ëíý
- 24. ×àöàðãàíû öýöýðëýã, áîðäîõ Öýöýðëýã 4 íàñ õ¿ðñíýýñ õîéø 2 æèë òóòàìä àçîôîñûí áîðäîîãîîð 60ë/ ¿éë÷ëýõ áîäñûí òóíãààð òîîöîæ íýã óäàà ãà áîðäîíî .1 ãà öýöýðëýã áîðäîõîä øààðäàãäàõ ýðäýñ áîðäîîíû ¿íèéã õ¿ñíýãòýýð ¿ç¿¿ëýâ. Ýðäýñ áîðäîîíû ¿íý Áîðäîîíû òºñºë 1 ãà-ä îðîõ íîðì,ë Á¿õ òàëáàéä ¯íý/ìÿí.òºã/ îðîõ íîðì,ë Àçîôîñ 60ë*600¥ 60 ë 36.0 Óñàíä õèéæ áîðäîõ òóë öàëèíã òóñãàéëàí òîîöîõ øààðäëàãã¿é ãýæ ¿çýâ.
- 25. Óñàëãàà õèéõ çàðäàë Öýöýðëýã÷èí õ¿í àæèëûí 8 öàãò ÷àöàðãàíû 1 ãà òàëáàéã óñàëíà.Öýöýðëýãèéã õàâàð çóíû óðãàëòûí õóãàöààíä 11 óäàà óñàëàõààð òîîöîõîä 1 ãà-ä 11 õ¿í ºëäºðò øààðäàíà Á¿ãä 11 õ¿í ºäºðò *3200 òºã = 35.2 ìÿí òºã . Õºðñ ñèéðýãæ¿¿ëýõ ,õîã óðãàìàë óñòãàõ çàðäàë Öýöýðëýãèéí òàëáàéã óñàëñàíû äàðàà õºðñ ýâäýð÷ õàòàæ àí öàâ ¿¿ñýõýä õºðñ ñèéðýãæ¿¿ëýõ ,õîã óðãàìàë óñòãàõ àæèëãààã íýã íü çýðýã ÿâóóëíà.×àöàðãàíû öýöýðëýãèéí ýãíýý õîîðîíäûí çàéã áàãà îâðûí òðàêòîðûí àãåðãàòààð ñèéðýãæ¿¿ëæ ¿ëäýõ çàéã ãàð áàãàæààð ñèéðýãæ¿¿ëíý.
- 26. Áàãà îâðûí òðàêòîðààð õºðñ ñèéðýãæ¿¿ëýõ çàðäàë Çàðäëûí òºñºë Çàðäàë æèëèéí çàðäàë /ìÿí òºã/ 1 ãà-ä òºã 11 óäàà Øàòàõóóí 10ë 13500 11 óäàà Òîñîëãîîíû ìàòåðèàë 1200 Öàëèí 1500 Õîîë õ¿íñ 1500 Øóóä çàðäëûí ä¿í 17700 Ýëýãäýë õîðîãäîë 1500 Ñýëâýã õýðýãñýë 1000 Õºäºëìºð õàìãààëàë 50 Òîãòìîë çàðäëûí ä¿í 2550 18.7 Íèéò çàðäàë 20250 S155.1 11 125.4
- 27. Ãàð áàãàæààð õºðñ ñèéðýãæ¿¿ëýõ Òåõíèêýýð ñèéðýãæ¿¿ëýõýä àâòàãäàõã¿éãýýð ìîäíû ¸ðîîëä ¿ëäýõ 1.2 ì ºðãºí çóðâàñûã ãàð áàãàæààð ñèéðíýãæ¿¿ëíý. Ýíý á¿ãä íü 0.4 ãà òàëáàéã Áîëîõ áºãººä 5 õ¿í ºäðèéí àæèë áîëíî.Çóíû òóðø á¿õ òàëáàéã 11 óäàà ñèéðýãæ¿¿ëýõýä 55 õ¿í ºäºðò øààðäàíà. Á¿õ çàðäàë íü 55*3200 òºã = 176.0 ìÿí òºã áîëíî. ×àöàðãàíû öýöýðëýãèéã ºâ÷èí ,õîðòíîîñ õàìãààëàõ Ìàíàé îðíû àëü ÷ á¿ñ íóòàãò ÷àöàðãàíû öýöýðëýãò õîðòîí øàâüæ ýëâýã òîõèîëäîíî.×àöàðãàíû ÿëààã 6 ñàðûí ñ¿¿ë÷ 7 ñàðûí ýõýýð èä íèñýëòèéí ¿åä ”äåöèñ ” ”Àêòåéëèê” ”Êîíôèäîð “-çýðýã õîðîîð ø¿ðøèã÷ ìàøèíààð ø¿ðøèæ óñòãàíà.250ë óñàíä 0.5 ë äåöèñ õîð íàéðóóëæ 1 ãà òàëáàéä öàöíà. Õîðíû ¿íý 0.5 ë *25000¥ = 12.5 ìÿí òºã. Õîð öàöàã÷ ìàøèíààð õîð öàöàõ çàðäàë íü áàãà îâðûí òðàêòîðààð õºðñ ñèéðýãæ¿¿ëýõòýé àäèë 155.1 ìÿí òºã çàðäàë ãàðíà. Á¿õ çàðäàë Õîðíû ¿íý 1 2.5 ìÿí. òºã. Öàöàõ çàðäàë 155.1 ìÿí òºã . Á¿ãä 167.6 ìÿí òºã .
- 28. Õºäºëìºð õàìãààëûí çàðäàë Ç àðäëûí òºðºë Õ ýìæèõ íýãæ Í ýã Æ èëèéí á¿ðèéí õýðýãöýýò ä¿í ¿íý 1 Ä àí ºìä öàìö Õîñ 15000 2õ¿í*15000=30000 2 À æëûí áýýëèé Õîñ 200 24õîñ*200=4800 3 À æëûí ãóòàë Õîñ 15000 2 4 Õºâºíòýé ºìä öàìö 2õ¿í*50000=10000 0 Ä¿í 164.8 õ¿í*15000=300 00
- 29. Òºñëèéí ¿ð àøãèéí 4 æèëèéí íýãäñýí òîîöîî./ìÿí. òºãðºãººð/ ä/ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä 2009 2010 2011 2012 2013 Îðëîãî á¿ãä / ¿¿íýýñ/ - - 13000.0 16250.0 16250.0 Æèìñíýýñ - - 13000.0 16250.0 16250.0 ñóóëãàö - - - - - 2 Òîðîí õàøààíû çàðäàë 613.6 - - - - 3 Øóóäóó òàòàõ í¿õ óõàõ çàðäàë 177.0 - - - - 4 Àð÷èëãàà òîðäëîãûí çàðäàë 569.9 569.9 569.9 569.9 569.9 1 ä
- 30. 5 Õºðñ 60.0 áîëîâñðóóëàõ çàðäàë - - - - 6 Áîðäîî /òàðèõ ¿åèéí/ 455.3 - - - - 7 Ò¿¿õèé ýä, ñóóëãàö 1683.0 - - - - 8 Õºäºëìºð õàìãààëàë,õî ð,áîðäîî 164.8 164.8 164.8 164.8 164.8 9 Çýýë, çýýëèéí õ¿¿ 1080.0 1080.0 810.0+3000.0 - - 10 Õóðààëòûí çàðäàë - - 1300.0 1625.0 1625.0 11 Íèéò çàðäàë 4803.6 1814.7 5844.7 2359.7 2359.7 12 Àøèã, àëäàãäàë - - 537.0 13890.3 13890.3
- 31. 1 ãà ÷àöàðãàíû öýöýðëýã áàéãóóëàõàä ãàðàõ çàðäàë : Õàìãààëàëòûí òîðîí õàøàà áàðèõ çàðäëûã Åâðîïûí õîëáîîíû * ÒÀÑÈÑ * õºòºëáºðººñ òºñºë õýðýãæ¿¿ëýã÷ àæ àõóéí íýãæ¿¿äýä áàðüæ ºãñºí ¿íýëãýýã ¿íäýñëýí òîîöîâ. ä/ä Çàðäëûí òºñºë Ìàòåðèàëûí çàðäºë /ìÿí,òºã/ Öàëèí õºëñ /ìÿí òºã/ Òîãòìîë Á¿ãä çàðäàë /ìÿí.òºã/ /ìÿí.òºã/ 1 Õàøàà áàðèõ 534.2 79.4 - 613.6 2 Õºðñ áîëîâñðóóëàõ çàðäàë 44.8 5.0 10.2 60.0 3 Øóóäóó òàòàõ 12.0 - - 12.0 4 Í¿õ óõàõ - 165.0 - 165.0
- 32. 5 Áîðäîîíû çàðäàë 372.8 82.5 - 455.3 6 Ñóóëãàöíû ¿íý 1650.0 - - 1650.0 7 Ñóóëãàö òàðèõ - 33.0 - 33.0 8 Óñàëãàà - 35.2 - 35.2 9 Õºðñ 125.4 ñèéðýãæ¿¿ëýõ / òåõíèêýýð/ 11.0 18.7 155.1 10 Ãàðààð ñèéðýãæ¿¿ëýõ - 176.0 - 176.0 11 Õîðíû ¿íý 12.5 - - 12.5 12 Õîð öàöàõ 125.4 11.0 18.7 155.1 13 Áîðäîîíû ¿íý 36.0 - - 36.0 14 Á¿ãä 2913.1 598.1 47.6 3558.8
- 33. ÎÐËÎÃÛÍ ÒÎÎÖÎÎ Ñóóëãàö òàðèàëàõàä 3 äàõü æèëýýñ æèìñ àâíà. 1350 áóòíààñ 50 íü óðãààã¿é ãýæ òîîöî¸. 1300 æèìñ ºãºõ áóòíààñ ýõíèé æèëä áóò òóòìààñ 4 êã, äàðàà æèëýýñ 5 êã æèìñ àâíà ãýâýë. 2009 îíä 5.2 òí, 2010 îíîîñ 6.5 òí æèìñ àâ÷ 1 êãûã íü3500 òºãºðºãººð áîðëóóëâàë 2009 îíä 18.2 ñàÿ, 2010 îíîîñ 22 ñàÿ 750 ìÿíãàí òºãðºãèéí îðëîãî îëíî. Ýíý îðëîãûã 7-îîñ äîîøã¿é æèë òàñ ðàëòã¿é îðëîãî îëîîä öýöýðëýãýý øèíý÷ëýõ þì. Òàéëáàð: Îðîí íóòãèéí çàñàã çàõèðãààíààñ ÷àöàðãàíà òàðèàëàõ òàëáàéã çîõèõ çºâøººðëèéí äàãóó àâ÷ öýöýðëýãæ¿¿ëýõ àæëàà õýðýãæ¿¿ëíý.
- 34. ×àöàðãàíà õóðààõ ¿éë àæèëëàãàà. ×àöàðãàíû ìº÷ðèéã óãààñ íü ýõëýí ¿ç¿¿ðë¿¿ íü øèëæèõ çàìààð ò¿¿õ íü Çîõèìæòîé. Ãàðààð ò¿¿õýä ÷àöàðãàíû çàðèì õýñýã õàãàð÷ ø¿¿ñ íü ãàðò íÿëçäàã. Èéìä ðåçèíýí áýýëèé õýðýãëýõ õýðýãòýé. ×àöàðãàíàà ïààëàíòàé áóþó õóâàíöàð ñàâàíä ò¿¿æ óëìààð ø¿¿ñíèé õàìò èñýëäýõã¿é òîì òîðõîíä öóãëóóëæ ¿éëäâýðò ºãºõ áóþó ñýð¿¿í áàéðàíä õàäãàëíà. Õàøààíû æèæè ã òàëáàéä ýíý àðãà íü çîõèìæòîé. ̺í øóâòðàõ áóþó æèìñíèé ãàð êîìáàéí àøèãëàõ àðãûã ºðãºí õýðýãëýæ áàéíà. ×àöàðãàíû ìº÷ðèéí ¿ç¿¿ðýýñ íýã ãàðààðàà ºáàðüæ íºãºº ãàðààðàà êîìáàéí áóþó ñàëàà òºìºðººð øóâòàð÷ ÷àöàðãàíûã õóðààíà. Áóòíû ìº÷ðèéã áàãà ãýìòýýõèéí òóëä ñàëàà òºìðèéíõºº äîòîð òàëä 纺ëºâ÷ íààæ ï¿ðø òàâüæ ºãäºã.
- 35. .Ýíý àðãûã õýðýãëýõýä ò¿¿æ áóé ñàâíû àìûã íü òºìºð óòñààð òýëæ çàäãàéëñàí áåðçèíòýí áóþó õóëäààñàí ñàâûã óðä òàëðóóãàà óíæóóëàí õ¿ç¿¿íäýý ç¿¿äýã. Ýíý àðãààð íýã õ¿í ºäºðò 40-60 êã ìýðãýøñýí ñàéí ò¿¿ã÷ íü 100 êã õ¿ðòýë ÷àöàðãàíà ò¿¿õ áîëîìæòîé. Íàõèà àëàãäàæ õóóðàé ìº÷ð¿¿ä õàìò ò¿¿ãäýõ çýðýã áýðõøýýë¿¿ä ãàðäàã òóë ñàéòàð öýâýðëýõ íü ç¿éòýé. ×àöàðãàíûã õóðààõ áóñàä îëîí àðãà áàéäàã áîëîâ÷ îäîîãîîð ïðàêòèêò à÷ õîëáîãäëîî ºãñºí íü áàãà þì. Íýã êã ÷àöàðãàíûã 350 òºãðºãèéí öàëèí ºã÷ ò¿¿ëãýõýýð òîîöîâ. / 1300 áóò *4 êã ÷àöàðãàíà 5200 êã* 350 òºã= 1ñàÿ 820 ìÿíãàí òºãðºãèéí õóðààëòûí çàðäàë ãàðíà.