ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

สาระȨารู้๶กี่ยวกับแม่เหล็ก

•
•
Pattra SK
Pattra SK
1 of 7
Download to read offline
สาระน่ารู: แม่เหล็ กไม่จาเปนต้องมาจากเหล็ ก ้ ํ ็ ภาพจาก http://www.naturalbodyhealing.com/magnets_wellbeing.html คนส่วนใหญ่เข ้าใจว่า แม่เหล็กทีสามารถดูดเหล็กติดได ้ต ้องทํามาจากเหล็ก ตามแบบทีเคยเรียนรู ้ และทดลองสมัยเรียนอยูระดับประถม (หรือมัธยม) โดยถูก ้อนแม่เหล็ก ่ ่ ่ กับเข็มเย็บผ ้าในทิศทางเดียวกันซํ้าหลายครังจนเข็มเย็บผ ้ามีสมบัตดดเหล็กติดได ้เหมือนแม่เหล็ก ้ ิ ู แต่เมือพิจารณาสินค ้าทีมแม่เหล็กเป็ นส่วนประกอบบางชนิด เช่น แผ่นแม่เหล็กติดตู ้เย็น จะพบว่า แถบแม่เหล็กทีใช ้เป็ นแผ่นบาง และมีลกษณะต่างจากเหล็ก ่ ่ ี ่ ั ค่อนข ้างมาก จึงเกิดข ้อสงสัยว่า นอกจากโลหะเหล็กแล ้ว วัสดุอนสามารถทําเป็ นแม่เหล็กได ้หรือไม่? ื่ มนุษย์ก ับแม่เหล็ก มนุษย์รู ้จักใช ้ประโยชน์จากแม่เหล็กในรูปของเข็มทิศนํ าทางมาตังแต่เมือหลายร ้อยปี กอน กระทั่งปี ค.ศ. 1740 โกเวน ไนท์ (Gowen Knight) ก็สามารถประดิษฐ์แม่เหล็ก ้ ่ ่ เพือการทดลองทางวิทยาศาสตร์ หรือเพือเป็ นเข็มทิศบอกทิศทางออกวางจําหน่ายเป็ นคนแรก เมือความรู ้และวิทยาการด ้านไฟฟ้ าและแม่เหล็กพัฒนามากขึน มนุษย์ก็สามารถ ่ ่ ่ ้ ่ สร ้างและใช ้ประโยชน์จากแม่เหล็กกับไฟฟ้ าเพิมขึน และนํ าไปสูการประดิษฐ์มอเตอร์ไฟฟ้ า ตลอดจนอุปกรณ์ไฟฟ้ าอืนๆ ในเวลาต่อมา ่ ้ ่ ในช่วงต ้นศตวรรษที่ 20 นั กวิทยาศาสตร์จงเริมมีการวิจัยและพัฒนาแม่เหล็กถาวรจากวัสดุอนออกมา โดยเริมจากการทดลองผสมธาตุโลหะบางชนิดรวมกับเหล็ก เพือ ึ ่ ื่ ่ ่ ปรับปรุงสมบัตความเป็ นแม่เหล็กเรือยมา จนถึงการทดลองทําแม่เหล็กจากสารประกอบอืนทีไม่ใช่เหล็ก จนปั จจุบนมีแม่เหล็กจากวัสดุหลากชนิดถูกผลิต และประยุกต์ใช ้ใน ิ ่ ่ ่ ั
หลายผลิตภัณฑ์ทังชนิดใกล ้และไกลตัวปรากฏให ้เห็น ้ ความรูเรืองแม่เหล็ก ้ ่ ่ โดยทั่วไปแม่เหล็กแบ่งได ้เป็ น 2 ชนิดคือ แม่เหล็กถาวร ( permanent magnet) กับแม่เหล็กชัวคราว ( temporary magnet) โดยแม่เหล็กถาวรคือ แม่เหล็กทีเมือเกิด ่ ่ ่ สมบัตแม่เหล็กแล ้วไม่สญเสียสภาพแม่เหล็กโดยง่าย เช่น แม่เหล็กทีทําจากเหล็กกล ้า ส่วนแม่เหล็กชัวคราวคือ แม่เหล็กทีเมือมีสมบัตแม่เหล็กแล ้ว สามารถสูญเสียสภาพ ิ ู ่ ่ ่ ิ ความเป็ นแม่เหล็กได ้ง่าย เช่น แม่เหล็กทีทําจากเหล็กอ่อน เป็ นต ้น ่ นอกจากเหล็กแล ้ว วัสดุอนๆ เช่น นิกเกิล โคบอลต์ รวมถึงโลหะผสมของธาตุแรร์เอิทท์ ( rare earth) บางชนิด ก็สามารถกระตุ ้นหรือเหนียวนํ าให ้เกิดสมบัตแม่เหล็กได ้ ื่ ่ ิ เช่นกัน นั กวิทยาศาสตร์เรียกกลุมวัสดุทสามารถกระตุ ้นให ้กลายเป็ นแม่เหล็กได ้ว่า เฟอร์โรแมกนีตก ( ferromagnetic) และแบ่งเป็ น 2 ประเภท คือ เฟอร์โรแมกนีตกแบบอ่อน ่ ี่ ิ ิ ่ ่ ่ ่ (soft) ซึงเป็ นวัสดุทถกกระตุ ้นแล ้วได ้แม่เหล็กชัวคราว กับเฟอร์โรแมกนีตกแบบเข ้ม (hard) ซึงเมือกระตุ ้นแล ้วกลายเป็ นแม่เหล็กถาวร ี่ ู ิ ตะปูแม่เหล็กทีหลายคนเคยทดลองทํา ่ ภาพจาก http://www.sfu.ca/physics/outreach/activities2007/makingmagnets.html ปั จจุบนมีแม่เหล็กหลายชนิดด ้วยกัน จึงมีแนวทางการแยกประเภทได ้หลายแบบ แต่หากพิจารณาโดยยึดวัสดุเป็ นเกณฑ์จะแบ่งแม่เหล็กได ้ ั 3 กลุม ดังนี้ ่ 1.แม่เหล็กจากธาตุโลหะ (Metallic Element) ได ้แก่ แม่เหล็กทีทําจากเหล็ก นิกเกิล โคบอลต์ รวมถึงแม่เหล็กทีมาจากธาตุโลหะในกลุมแรร์เอิรทบางชนิดทีอยูในสภาวะ ่ ่ ่ ์ ่ ่ อุณหภูมตํา เช่น แกโดลิเนียม (gadolinium) ดิสโพรเซียม (dysprosium) เป็ นต ้น ิ ่
แม่เหล็กเหล่านีไม่ใช่โลหะ แต่เป็ นแม่เหล็กเซรามิก ้ ภาพจาก http://www.magnetsource.com/Consumer%20Pages/Ceramic_Mags.html 2.แม่เหล็กจากวัสดุคอมโพสิต ( Composite) ประกอบด ้วยแม่เหล็ก 5 กลุมย่อยคือ ่ 1).แม่เหล็กเซรามิก (Ceramic) หรือแม่เหล็กเฟอร์ไรต์ (ferrite) เป็ นแม่เหล็กคอมโพสิตทีผลิตจากวัสดุผสมของเหล็กออกไซด์ (iron oxide) กับแบเรียมคาร์บอเนต (barium ่ carbonate) หรือสตรอนเชียมคาร์บอเนต ( strontium carbonate) แม่เหล็กเซรามิกถูกพัฒนาออกมาในช่วงทศวรรษที่ 1960 ั จุดเด่นคือ ใช ้กระบวนการผลิตไม่ซบซ ้อน ผลิตภัณฑ์มราคาถูก จึงเป็ นส่วนประกอบในสินค ้าหลายชนิด เช่น แผ่นแม่เหล็กติดตู ้เย็น เป็ นต ้น ี จุดด ้อยคือ เปราะ ( brittle) หักง่าย และมีความเข ้มของสนามแม่เหล็กตํา ่ 2).แม่เหล็กอัลนิโค (Alnico) ถูกพัฒนาขึนมาในปี ค.ศ. 1931 เป็ นแม่เหล็กทีมอะลูมเนียม นิกเกิล โคบอลต์ เป็ นธาตุหลัก และมีธาตุอนๆ ผสมอยูเล็กน ้อยเพือปรับปรุงสมบัต ิ ้ ่ ี ิ ื่ ่ ่ ของแม่เหล็ก ผลิตด ้วยวิธการหล่อ ( ี casting) หรือการเผาผนึก ( sintering) พบเป็ นส่วนประกอบของมอเตอร์ไฟฟ้ า ลําโพงเสียง จุดเด่นคือ ไม่เสียสมบัตแม่เหล็กง่ายแม ้ใช ้ในสภาวะอุณหภูมสง และมีความแข็งแรงเชิงกลสูงกว่าแม่เหล็กเซรามิก ิ ิ ู จุดด ้อยคือ ราคาแพง 3).แม่เหล็กทิโคนอล ( Ticonal) พัฒนาขึนมาโดยบริษัท ฟิ ลปส์ สําหรับใช ้กับลําโพงเครืองเสียง แม่เหล็กชนิดนีมไทเทเนียม โคบอลต์ นิกเกิล และอะลูมเนียมเป็ น ้ ิ ่ ้ ี ิ องค์ประกอบหลัก และมีเหล็กกับธาตุอนๆ ผสมอยูเล็กน ้อย ื่ ่
ตัวอย่างแม่เหล็กชนิดฉีดเข ้าแบบ ภาพจาก http://www.magnetic-compound.com/ ่ 4).แม่เหล็กแบบฉีดเข ้าแบบ (Injection molded) องค์กอบประแม่เหล็กชนิดนีม ี 2 อย่างคือ 1.ผงเรซิน (โพลิเมอร์) ซึงเป็ นตัวประสาน กับ 2.ผงแม่เหล็กจากวัสดุตางๆ ดังนั น ้ ่ ้ ้นงานให ้มีรปร่างซับซ ้อนได ้ โดยทั่วไปแม่เหล็กชนิดนีมความ ความแรงของแม่เหล็กจึงขึนอยูกบชนิดวัสดุ การผลิตแม่เหล็กจะขึนรูปด ้วยการฉีดเข ้าแบบ ทําให ้สามารถผลิตชิ ้ ่ ั ้ ู ้ ี เข ้มของสนามแม่เหล็กในระดับตําถึงปานกลาง และรับแรงกดหรือนํ้ าหนั กได ้น ้อย ่ แม่เหล็กผสมยางทําให ้ดัดโค ้งงอได ้
ภาพจาก http://www.directindustry.com/prod/magengine/flexible-magnet-39403-390579.html 5).แม่เหล็กแบบดัดงอได ้ ( Flexible) แม่เหล็กชนิดนีมลกษณะเป็ นแผ่น การผลิตใช ้วิธฉีดเข ้าแบบ และใช ้โพลิเมอร์ทมสมบัตดดงอได ้ เช่น ไวนิล ( ้ ี ั ี ี่ ี ิ ั แม่เหล็กชนิดนีมจดเด่นเรืองราคาถูก แต่มจดด ้อยเรืองให ้ความเข ้มสนามแม่เหล็กตํา ้ ี ุ ่ ี ุ ่ ่ vinyl) เป็ นตัวประสาน การใช ้แม่เหล็กถาวรทีมแรงดูดมากเพือยกของหนั ก ่ ี ่ ภาพจาก http://www.directindustry.com/prod/tecnomagnete/permanent-lifting-magnet-hand-operated-5342-13533.html ่ 3.แม่เหล็กจากธาตุแรร์เอิรท (Rare Earth) เป็ นแม่เหล็กทีผลิตจากโลหะผสมของธาตุแรร์เอิรท โดยมีการพัฒนาออกมาตังแต่ชวงทศวรรษที่ 1970 – 1980 แม่เหล็กในกลุมนี้ ์ ่ ์ ้ ่ มีสมบัตหลายอย่างเหนือกว่าแม่เหล็กอัลนิโค และแม่เหล็กเซรามิก จึงเหมาะสําหรับอุปกรณ์ทต ้องการสนามแม่เหล็กความเข ้มสูง เช่น ฮาร์ดดิสต์คอมพิวเตอร์ รถไฟแม็กเลฟ ิ ี่ ความเร็วสูง (mag-lev train) แม่เหล็กยกของ (magnet lifter) แต่จดด ้อยสําคัญคือ มีราคาแพง ค่อนข ้างเปราะหักง่าย และไม่ทนต่อการกัดกร่อน (จึงต ้องชุบหรือเคลือบผิว ุ เพิมเติมเพือให ้ทนทานต่อแรงกระแทกระหว่างการขนส่ง) ปั จจุบนมีการผลิตแม่เหล็กกลุมธาตุแรร์เอิรทออกมา 2 ชนิดคือ 1.แม่เหล็กซามาเรียมโคบอลต์ (Samarium-cobalt) ่ ่ ั ่ ์ และ 2.แม่เหล็กนีโอดีเมียม (Neodymium)
การเหนียวนําให้เปนแม่เหล็ก ่ ็ ึ่ แม ้แม่เหล็กจะสามารถผลิตได ้จากวัสดุหลากหลายชนิด แต่หลังจากแปรรูปหรือขึนรูปวัสดุสําหรับทําแม่เหล็กเรียบร ้อยแล ้ว ผลิตภัณฑ์ซงเป็ นวัสดุผสมจะยังไม่มอํานาจ ้ ี แม่เหล็ก ต ้องนํ ามาผ่านกระบวนการเหนียวนํ าเพือเปลียนก ้อนวัตถุนันให ้กลายเป็ นแม่เหล็ก ่ ่ ่ ้ โดยผลิตภัณฑ์จะถูกจัดวางให ้อยูระหว่างขัวเหนือ – ใต ้ของ* สนามแม่เหล็ก ่ ้ ความเข ้มสูงระยะเวลาหนึง เพือให ้สนามแม่เหล็กเหนียวนํ าโดเมนแม่เหล็ก ( magnetic domain) ในเนือผลิตภัณฑ์จัดเรียงตัวอย่างมีระเบียบ และกลายเป็ นแม่เหล็กถาวรที่ ่ ่ ่ ้ พร ้อมใช ้งานต่อไป ้ *สนามแม่เหล็กความเข ้มสูงทีใช ้เหนียวนํ าชินงานให ้เป็ นแม่เหล็กมาจากแม่เหล็กไฟฟ้ า ่ ่ คลิปแม่เหล็กคันหน ้าหนั งสือ ่ ภาพจาก http://www.giftandpaper.com/giftandpaper/index.php?link=magnetic_products
แหล่งข้อมูลอ้างอิง บุญรักษ์ กาญจนวรวณิชย์.ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ. http://www.mtec.or.th/index.php?option=com_content&task=view&id=1407&Itemid=176 Magnet [On-line]. Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Magnet Magnet [On-line]. Available: http://www.madehow.com/Volume-2/Magnet.html Rare-earth magnet [On-line]. Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Rare-earth_magnet Refrigerator magnet [On-line]. Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Refrigerator_magnet Types of Magnets [On-line]. Available: http://www.howmagnetswork.com/history.html Types of Permanent Magnets [On-line]. Available: http://www.rare-earth-magnets.com/t-types-of-magnets.aspx History of Magnetism [On-line]. Available: http://www.rare-earth-magnets.com/t-history-of-magnets.aspx แม่เหล็ก [On-line]. Available: http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/98/magnetic1/index.htm

More Related Content

สาระȨารู้๶กี่ยวกับแม่เหล็ก

  • 1. สาระน่ารู: แม่เหล็ กไม่จาเปนต้องมาจากเหล็ ก ้ ํ ็ ภาพจาก http://www.naturalbodyhealing.com/magnets_wellbeing.html คนส่วนใหญ่เข ้าใจว่า แม่เหล็กทีสามารถดูดเหล็กติดได ้ต ้องทํามาจากเหล็ก ตามแบบทีเคยเรียนรู ้ และทดลองสมัยเรียนอยูระดับประถม (หรือมัธยม) โดยถูก ้อนแม่เหล็ก ่ ่ ่ กับเข็มเย็บผ ้าในทิศทางเดียวกันซํ้าหลายครังจนเข็มเย็บผ ้ามีสมบัตดดเหล็กติดได ้เหมือนแม่เหล็ก ้ ิ ู แต่เมือพิจารณาสินค ้าทีมแม่เหล็กเป็ นส่วนประกอบบางชนิด เช่น แผ่นแม่เหล็กติดตู ้เย็น จะพบว่า แถบแม่เหล็กทีใช ้เป็ นแผ่นบาง และมีลกษณะต่างจากเหล็ก ่ ่ ี ่ ั ค่อนข ้างมาก จึงเกิดข ้อสงสัยว่า นอกจากโลหะเหล็กแล ้ว วัสดุอนสามารถทําเป็ นแม่เหล็กได ้หรือไม่? ื่ มนุษย์ก ับแม่เหล็ก มนุษย์รู ้จักใช ้ประโยชน์จากแม่เหล็กในรูปของเข็มทิศนํ าทางมาตังแต่เมือหลายร ้อยปี กอน กระทั่งปี ค.ศ. 1740 โกเวน ไนท์ (Gowen Knight) ก็สามารถประดิษฐ์แม่เหล็ก ้ ่ ่ เพือการทดลองทางวิทยาศาสตร์ หรือเพือเป็ นเข็มทิศบอกทิศทางออกวางจําหน่ายเป็ นคนแรก เมือความรู ้และวิทยาการด ้านไฟฟ้ าและแม่เหล็กพัฒนามากขึน มนุษย์ก็สามารถ ่ ่ ่ ้ ่ สร ้างและใช ้ประโยชน์จากแม่เหล็กกับไฟฟ้ าเพิมขึน และนํ าไปสูการประดิษฐ์มอเตอร์ไฟฟ้ า ตลอดจนอุปกรณ์ไฟฟ้ าอืนๆ ในเวลาต่อมา ่ ้ ่ ในช่วงต ้นศตวรรษที่ 20 นั กวิทยาศาสตร์จงเริมมีการวิจัยและพัฒนาแม่เหล็กถาวรจากวัสดุอนออกมา โดยเริมจากการทดลองผสมธาตุโลหะบางชนิดรวมกับเหล็ก เพือ ึ ่ ื่ ่ ่ ปรับปรุงสมบัตความเป็ นแม่เหล็กเรือยมา จนถึงการทดลองทําแม่เหล็กจากสารประกอบอืนทีไม่ใช่เหล็ก จนปั จจุบนมีแม่เหล็กจากวัสดุหลากชนิดถูกผลิต และประยุกต์ใช ้ใน ิ ่ ่ ่ ั
  • 2. หลายผลิตภัณฑ์ทังชนิดใกล ้และไกลตัวปรากฏให ้เห็น ้ ความรูเรืองแม่เหล็ก ้ ่ ่ โดยทั่วไปแม่เหล็กแบ่งได ้เป็ น 2 ชนิดคือ แม่เหล็กถาวร ( permanent magnet) กับแม่เหล็กชัวคราว ( temporary magnet) โดยแม่เหล็กถาวรคือ แม่เหล็กทีเมือเกิด ่ ่ ่ สมบัตแม่เหล็กแล ้วไม่สญเสียสภาพแม่เหล็กโดยง่าย เช่น แม่เหล็กทีทําจากเหล็กกล ้า ส่วนแม่เหล็กชัวคราวคือ แม่เหล็กทีเมือมีสมบัตแม่เหล็กแล ้ว สามารถสูญเสียสภาพ ิ ู ่ ่ ่ ิ ความเป็ นแม่เหล็กได ้ง่าย เช่น แม่เหล็กทีทําจากเหล็กอ่อน เป็ นต ้น ่ นอกจากเหล็กแล ้ว วัสดุอนๆ เช่น นิกเกิล โคบอลต์ รวมถึงโลหะผสมของธาตุแรร์เอิทท์ ( rare earth) บางชนิด ก็สามารถกระตุ ้นหรือเหนียวนํ าให ้เกิดสมบัตแม่เหล็กได ้ ื่ ่ ิ เช่นกัน นั กวิทยาศาสตร์เรียกกลุมวัสดุทสามารถกระตุ ้นให ้กลายเป็ นแม่เหล็กได ้ว่า เฟอร์โรแมกนีตก ( ferromagnetic) และแบ่งเป็ น 2 ประเภท คือ เฟอร์โรแมกนีตกแบบอ่อน ่ ี่ ิ ิ ่ ่ ่ ่ (soft) ซึงเป็ นวัสดุทถกกระตุ ้นแล ้วได ้แม่เหล็กชัวคราว กับเฟอร์โรแมกนีตกแบบเข ้ม (hard) ซึงเมือกระตุ ้นแล ้วกลายเป็ นแม่เหล็กถาวร ี่ ู ิ ตะปูแม่เหล็กทีหลายคนเคยทดลองทํา ่ ภาพจาก http://www.sfu.ca/physics/outreach/activities2007/makingmagnets.html ปั จจุบนมีแม่เหล็กหลายชนิดด ้วยกัน จึงมีแนวทางการแยกประเภทได ้หลายแบบ แต่หากพิจารณาโดยยึดวัสดุเป็ นเกณฑ์จะแบ่งแม่เหล็กได ้ ั 3 กลุม ดังนี้ ่ 1.แม่เหล็กจากธาตุโลหะ (Metallic Element) ได ้แก่ แม่เหล็กทีทําจากเหล็ก นิกเกิล โคบอลต์ รวมถึงแม่เหล็กทีมาจากธาตุโลหะในกลุมแรร์เอิรทบางชนิดทีอยูในสภาวะ ่ ่ ่ ์ ่ ่ อุณหภูมตํา เช่น แกโดลิเนียม (gadolinium) ดิสโพรเซียม (dysprosium) เป็ นต ้น ิ ่
  • 3. แม่เหล็กเหล่านีไม่ใช่โลหะ แต่เป็ นแม่เหล็กเซรามิก ้ ภาพจาก http://www.magnetsource.com/Consumer%20Pages/Ceramic_Mags.html 2.แม่เหล็กจากวัสดุคอมโพสิต ( Composite) ประกอบด ้วยแม่เหล็ก 5 กลุมย่อยคือ ่ 1).แม่เหล็กเซรามิก (Ceramic) หรือแม่เหล็กเฟอร์ไรต์ (ferrite) เป็ นแม่เหล็กคอมโพสิตทีผลิตจากวัสดุผสมของเหล็กออกไซด์ (iron oxide) กับแบเรียมคาร์บอเนต (barium ่ carbonate) หรือสตรอนเชียมคาร์บอเนต ( strontium carbonate) แม่เหล็กเซรามิกถูกพัฒนาออกมาในช่วงทศวรรษที่ 1960 ั จุดเด่นคือ ใช ้กระบวนการผลิตไม่ซบซ ้อน ผลิตภัณฑ์มราคาถูก จึงเป็ นส่วนประกอบในสินค ้าหลายชนิด เช่น แผ่นแม่เหล็กติดตู ้เย็น เป็ นต ้น ี จุดด ้อยคือ เปราะ ( brittle) หักง่าย และมีความเข ้มของสนามแม่เหล็กตํา ่ 2).แม่เหล็กอัลนิโค (Alnico) ถูกพัฒนาขึนมาในปี ค.ศ. 1931 เป็ นแม่เหล็กทีมอะลูมเนียม นิกเกิล โคบอลต์ เป็ นธาตุหลัก และมีธาตุอนๆ ผสมอยูเล็กน ้อยเพือปรับปรุงสมบัต ิ ้ ่ ี ิ ื่ ่ ่ ของแม่เหล็ก ผลิตด ้วยวิธการหล่อ ( ี casting) หรือการเผาผนึก ( sintering) พบเป็ นส่วนประกอบของมอเตอร์ไฟฟ้ า ลําโพงเสียง จุดเด่นคือ ไม่เสียสมบัตแม่เหล็กง่ายแม ้ใช ้ในสภาวะอุณหภูมสง และมีความแข็งแรงเชิงกลสูงกว่าแม่เหล็กเซรามิก ิ ิ ู จุดด ้อยคือ ราคาแพง 3).แม่เหล็กทิโคนอล ( Ticonal) พัฒนาขึนมาโดยบริษัท ฟิ ลปส์ สําหรับใช ้กับลําโพงเครืองเสียง แม่เหล็กชนิดนีมไทเทเนียม โคบอลต์ นิกเกิล และอะลูมเนียมเป็ น ้ ิ ่ ้ ี ิ องค์ประกอบหลัก และมีเหล็กกับธาตุอนๆ ผสมอยูเล็กน ้อย ื่ ่
  • 4. ตัวอย่างแม่เหล็กชนิดฉีดเข ้าแบบ ภาพจาก http://www.magnetic-compound.com/ ่ 4).แม่เหล็กแบบฉีดเข ้าแบบ (Injection molded) องค์กอบประแม่เหล็กชนิดนีม ี 2 อย่างคือ 1.ผงเรซิน (โพลิเมอร์) ซึงเป็ นตัวประสาน กับ 2.ผงแม่เหล็กจากวัสดุตางๆ ดังนั น ้ ่ ้ ้นงานให ้มีรปร่างซับซ ้อนได ้ โดยทั่วไปแม่เหล็กชนิดนีมความ ความแรงของแม่เหล็กจึงขึนอยูกบชนิดวัสดุ การผลิตแม่เหล็กจะขึนรูปด ้วยการฉีดเข ้าแบบ ทําให ้สามารถผลิตชิ ้ ่ ั ้ ู ้ ี เข ้มของสนามแม่เหล็กในระดับตําถึงปานกลาง และรับแรงกดหรือนํ้ าหนั กได ้น ้อย ่ แม่เหล็กผสมยางทําให ้ดัดโค ้งงอได ้
  • 5. ภาพจาก http://www.directindustry.com/prod/magengine/flexible-magnet-39403-390579.html 5).แม่เหล็กแบบดัดงอได ้ ( Flexible) แม่เหล็กชนิดนีมลกษณะเป็ นแผ่น การผลิตใช ้วิธฉีดเข ้าแบบ และใช ้โพลิเมอร์ทมสมบัตดดงอได ้ เช่น ไวนิล ( ้ ี ั ี ี่ ี ิ ั แม่เหล็กชนิดนีมจดเด่นเรืองราคาถูก แต่มจดด ้อยเรืองให ้ความเข ้มสนามแม่เหล็กตํา ้ ี ุ ่ ี ุ ่ ่ vinyl) เป็ นตัวประสาน การใช ้แม่เหล็กถาวรทีมแรงดูดมากเพือยกของหนั ก ่ ี ่ ภาพจาก http://www.directindustry.com/prod/tecnomagnete/permanent-lifting-magnet-hand-operated-5342-13533.html ่ 3.แม่เหล็กจากธาตุแรร์เอิรท (Rare Earth) เป็ นแม่เหล็กทีผลิตจากโลหะผสมของธาตุแรร์เอิรท โดยมีการพัฒนาออกมาตังแต่ชวงทศวรรษที่ 1970 – 1980 แม่เหล็กในกลุมนี้ ์ ่ ์ ้ ่ มีสมบัตหลายอย่างเหนือกว่าแม่เหล็กอัลนิโค และแม่เหล็กเซรามิก จึงเหมาะสําหรับอุปกรณ์ทต ้องการสนามแม่เหล็กความเข ้มสูง เช่น ฮาร์ดดิสต์คอมพิวเตอร์ รถไฟแม็กเลฟ ิ ี่ ความเร็วสูง (mag-lev train) แม่เหล็กยกของ (magnet lifter) แต่จดด ้อยสําคัญคือ มีราคาแพง ค่อนข ้างเปราะหักง่าย และไม่ทนต่อการกัดกร่อน (จึงต ้องชุบหรือเคลือบผิว ุ เพิมเติมเพือให ้ทนทานต่อแรงกระแทกระหว่างการขนส่ง) ปั จจุบนมีการผลิตแม่เหล็กกลุมธาตุแรร์เอิรทออกมา 2 ชนิดคือ 1.แม่เหล็กซามาเรียมโคบอลต์ (Samarium-cobalt) ่ ่ ั ่ ์ และ 2.แม่เหล็กนีโอดีเมียม (Neodymium)
  • 6. การเหนียวนําให้เปนแม่เหล็ก ่ ็ ึ่ แม ้แม่เหล็กจะสามารถผลิตได ้จากวัสดุหลากหลายชนิด แต่หลังจากแปรรูปหรือขึนรูปวัสดุสําหรับทําแม่เหล็กเรียบร ้อยแล ้ว ผลิตภัณฑ์ซงเป็ นวัสดุผสมจะยังไม่มอํานาจ ้ ี แม่เหล็ก ต ้องนํ ามาผ่านกระบวนการเหนียวนํ าเพือเปลียนก ้อนวัตถุนันให ้กลายเป็ นแม่เหล็ก ่ ่ ่ ้ โดยผลิตภัณฑ์จะถูกจัดวางให ้อยูระหว่างขัวเหนือ – ใต ้ของ* สนามแม่เหล็ก ่ ้ ความเข ้มสูงระยะเวลาหนึง เพือให ้สนามแม่เหล็กเหนียวนํ าโดเมนแม่เหล็ก ( magnetic domain) ในเนือผลิตภัณฑ์จัดเรียงตัวอย่างมีระเบียบ และกลายเป็ นแม่เหล็กถาวรที่ ่ ่ ่ ้ พร ้อมใช ้งานต่อไป ้ *สนามแม่เหล็กความเข ้มสูงทีใช ้เหนียวนํ าชินงานให ้เป็ นแม่เหล็กมาจากแม่เหล็กไฟฟ้ า ่ ่ คลิปแม่เหล็กคันหน ้าหนั งสือ ่ ภาพจาก http://www.giftandpaper.com/giftandpaper/index.php?link=magnetic_products
  • 7. แหล่งข้อมูลอ้างอิง บุญรักษ์ กาญจนวรวณิชย์.ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ. http://www.mtec.or.th/index.php?option=com_content&task=view&id=1407&Itemid=176 Magnet [On-line]. Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Magnet Magnet [On-line]. Available: http://www.madehow.com/Volume-2/Magnet.html Rare-earth magnet [On-line]. Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Rare-earth_magnet Refrigerator magnet [On-line]. Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Refrigerator_magnet Types of Magnets [On-line]. Available: http://www.howmagnetswork.com/history.html Types of Permanent Magnets [On-line]. Available: http://www.rare-earth-magnets.com/t-types-of-magnets.aspx History of Magnetism [On-line]. Available: http://www.rare-earth-magnets.com/t-history-of-magnets.aspx แม่เหล็ก [On-line]. Available: http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/98/magnetic1/index.htm