ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

ارایه فصل دهم کتاب مدیریت در هزاره سوم

•Download as PPT, PDF•
•
E
Esmat Hajvahedi
1 of 27
Downloaded 91 times
‫مدیریت ) در هزاره سوم(‬ ‫تالیف:‬ ‫دکتر مهدی ایرانونژاد پاریزی‬ ‫سازماندهی‬ ‫1‬
‫فصل دهم‬ ‫ساختارها و طرحهای‬ ‫سازمانی‬ ‫ارائه توسط‬ ‫لیل‬ ‫جمشیدی‬ ‫2‬
‫نکات قابل‬ ‫تأمل:‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫سازماندهی به عنوان وظیفه مدیریت چیست؟‬ ‫ساختارهای سنتی سازمانی کدامند؟‬ ‫انواع مختلف ساختارهای جدید چه هستند؟‬ ‫چگونه طرح سازمانی محیط کار را تغییرمی دهند؟‬ ‫3‬
‫مینتزبرگ‬ ‫همچنان که سازمان ها دردنیای‬ ‫همچنان که سازمان ها دردنیای‬ ‫امروز به طور سریع تغییر و تحول‬ ‫امروز به طور سریع تغییر و تحول‬ ‫می یابند، انسان ها در درون آنها‬ ‫می یابند، انسان ها در درون آنها‬ ‫تل ش می کنند که جای خود را‬ ‫تل ش می کنند که جای خود را‬ ‫پیدا کنند.‬ ‫پیدا کنند.‬ ‫”افراد باید درک کنند که اگر‬ ‫”افراد باید درک کنند که اگر‬ ‫وظایفشان را درست انجام دهند،‬ ‫وظایفشان را درست انجام دهند،‬ ‫سازمانشان چگونه کار خواهد‬ ‫سازمانشان چگونه کار خواهد‬ ‫کرد“‬ ‫کرد“‬ ‫4‬
‫سازماندهی به عنوان وظیفه مدیریت‬ ‫‪ ‬سازماندهی عبارت است از فرآیند ترتیب و تنظیم افراد و سایر‬ ‫منابع برای انجام فعالیت ها به منظور تحقق هدف ها.‬ ‫تقسيم كار‬ ‫سازماندهي‬ ‫كار را تقسيم كنيد‬ ‫منابع را فراهم سازيد‬ ‫سازماندهي‬ ‫فعاليت ها را هنماهنگ نماييد‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫هماهنگي نتايج‬ ‫ ‬ ‫  برنامه ريزي‬ ‫كنترل‬ ‫ ‬ ‫اطمينان از نتايج‬ ‫چه کسی، چه کاری انجام دهد؟‬ ‫چه کسی در مقابل چه مقامی مسئول است؟‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫رهبري‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫تعيين جهت‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫الهام بخشيدن براي انجام فعاليت‬ ‫ ‬ ‫چگونه افراد و قسمت های مختلف سازمان با یکدیگر در ارتباط هستند؟‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫چالش رهبری استراتژیک: انتخاب بهترین فرم سازمانی متناسب با‬ ‫استراتژی و سایر نیازهای موقعیتی سازمان است.‬ ‫5‬
‫ساختار سازمانی‬ ‫‪ ‬روشی است که به وسیله آن قسمت های گوناگون یک‬ ‫سازمان به طور رسمی نظم می یابند.‬ ‫‪ ‬اهداف ساختار سازمانی:‬ ‫افراد و گروهها را ازطریق تقسیم کار و هماهنگی عملکرد‬ ‫برای رسیدن به هدف واحد با هم مرتبط می نماید.‬ ‫و بطور کلی:‬ ‫1- جهت دادن اطلعات به سوی مدیران مربوط‬ ‫2- توزیع اختیار برای تصمیم گیری به طور موثر‬ ‫3- تعیین و کنترل روابط میان واحدهای کاری‬ ‫6‬
‫ساختار‬ ‫رسمی‬ ‫انواع ساختار‬ ‫ساختار‬ ‫سازمانی‬ ‫غیررسمی‬ ‫ساختارهای رسمی: )نمودار سازمانی( روابط گزار ش دهی و ترتیبات رسمی‬ ‫مشاغل را در یک سازمان مشخص می کند. یک نمودار سازمان سمت های‬ ‫مختلف و عناوین مشاغل و همچنین خطوط اختیارات و ارتباطات بین آنها را‬ ‫مبانی دهد.‬ ‫نشان میساختارهای رسمی‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫تقسیم کار‬ ‫‪‬‬ ‫روابط‬ ‫سرپرستی‬ ‫‪‬‬ ‫مجاری‬ ‫‪‬‬ ‫ارتباطی‬ ‫واحدهای‬ ‫‪‬‬ ‫عمده‬ ‫سطوح مدیریت‬ ‫‪‬‬ ‫مشاغل و عناوین مسئولیت های کاری را نشان می دهد.‬ ‫خطوط، نشان می دهند چه کسی به چه کسی گزار ش‬ ‫می دهد.‬ ‫خطوط، جریان ارتباطات رسمی را منعکس می نماید.‬ ‫مشاغلی که به مدیر مستقیمشان گزار ش می دهند،‬ ‫مشخص می شود.‬ ‫رده های عمودی مدیریت نشان داده می شود.‬ ‫7‬
‫ساختارهای غیر رسمی:‬ ‫‪ ‬یک سازمان ”سایه“ است که مجموعه ای از روابط غیر رسمی در میان اعضای‬ ‫سازمان را شکل می دهد.‬ ‫‪ ‬نکته مهم اینست که هیچ سازمانی را نمیتوان بدون درک و شناخت ساختار غیر‬ ‫رسمی و رسمی شناخت. ساختارهای رسمی برای انجام کارها به ویژه در هنگام‬ ‫تحول و تغییر ساختارهای رسمی که برای اصل ح آن زمان زیادی لزم است بسیار‬ ‫مفیدند.‬ ‫‪ ‬مزایای ساختارهای غیر رسمی‬ ‫1- یادگیری غیر رسمی از مزایای سازمانهای غیر رسمی است که افراد در جریان کار و‬ ‫تعامل با یکدیگر بدست می آورند.‬ ‫2 - ساختارهای غیر رسمی در فراهم ساختن دسترسی افراد به حمایت عاطفی و‬ ‫رقابت که نیازهای اجتماعی مهم را ارضا می نماید، کمک می کنند.‬ ‫• محدودیت های ساختارهای غیر رسمی‬ ‫1- شایعه سازی‬ ‫2 -انتقال اطلعات غیر دقیق‬ ‫3- مقاومت در برابر تغییر‬ ‫4- منحرف کردن تل ش های کاری منطبق با هدف‬ ‫8‬
‫انواع واحد سازی سازمانی‬ ‫ساختارهای سنتی‬ ‫وظیفه ای‬ ‫بخشی‬ ‫محصول‬ ‫جغرافیایی‬ ‫مشتری‬ ‫ساختارهای سازمانی جدید‬ ‫فرآیند‬ ‫ماتریسی‬ ‫تیمی‬ ‫شبکه ای‬ ‫9‬
‫ساختارهای سنتی سازمانی :‬ ‫‪‬‬ ‫وقتی افراد در مشاغل و فعالیت های خاصی متخصص می شوند، عملکرد سازمان بهبود می‬ ‫یابد.پس با فرض تقسیم کار، تصمیمیات با توجه به گروه بندی مشاغل اتخاذ می شود.‬ ‫‪‬‬ ‫ساختارهای وظیفه ای :‬ ‫افراد با مهارت های مشابه که فعالیت هایشان با هم شباهت دارند در کنار هم در واحدهای کاری‬ ‫رسمی گروه بندی می شوند.‬ ‫این افراد تخصصهای فنی، علیق و مسئولیت های یکسان دارند. و در حوزه تخصصی کار می کنند‬ ‫پس اگر هر وظیفه ای به نحو مطلوب انجام گردد، کسب و کار رونق می یابد.‬ ‫ساختارهای وظیفه ای در سازمانهای کوچک و محیط های نسبتا ثابت،که مسایل قابل پیش بینی و‬ ‫تقاضا برای تغییر و نوآوری دارند، کاربرد دارند.‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای وظیفه‬ ‫مزایای ساختارهای وظیفه ای‬ ‫ای‬ ‫صرفه جویی های به مقیاس با بازدهی استفاده‬ ‫از منابع‬ ‫مشخص نکردن مسئولیت برای کیفیت محصول،‬ ‫خدمات‬ ‫واگذاری وظایف با تخصص و آموز ش همخوانی‬ ‫.دارد‬ ‫فقدان ارتباطات و هماهنگی و مشکل گشایی در‬ ‫حیطه وظایف‬ ‫.کیفیت بال در حل مسایل فنی‬ ‫خدشه دار کردن احساس همکاری برای هدف‬ ‫مشترک‬ ‫آموز ش لزم و توسعه مهارت ها در حوزه‬ ‫.فعالیت‬ ‫انتقال مشکلت به رده های بالتر مدیریت به جای‬ ‫حل و فصل در افراد همان سطح‬ ‫01‬
‫رئیس شعبه‬ ‫رئیس شعبه‬ ‫مدیر عملیات ریالی مدیر عملیات ارزی مدیر سرمایه گذاری‬ ‫مدیر عملیات ریالی مدیر عملیات ارزی مدیر سرمایه گذاری‬ ‫مدیر وام‬ ‫مدیر وام‬ ‫واحدسازی بر اساس وظیفه ای – شعبه‬ ‫بانک‬ ‫11‬
‫‪ ‬ساختارهای بخشی :‬ ‫افرادی که بر روی محصول یکسان، فرآیند یکسان، ارائه خدمات به مشتریان‬ ‫مشابه، استقرار در حوزه عملیاتی یا منطقه جغرافیایی مشترک در کنار هم‬ ‫گروه بندی می کند.‬ ‫ساختارهای بخشی در سازمانهای پیچیده، کاربرد دارند. از مهمترین دلیل به‬ ‫کارگیری آن اجتناب از مسائل متداول در ساختارهای وظیفه ای است.‬ ‫مزایای ساختارهای بخشی‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای‬ ‫بخشی‬ ‫انعطاف پذیری بیشتر در پاسخ به تغییرات‬ ‫محیطی‬ ‫بهبود شرایط در سراسر ادارات وظیفه ای‬ ‫کاهش صرفه جویی به مقیاس و افزایش‬ ‫هزینه‬ ‫تاکید هر بخش روی نیاز خود‬ ‫مسئولیت روشن برای تحویل محصول یا‬ ‫خدمت‬ ‫تخصیص درباره مشتریان، محصولت، یا‬ ‫مناطق خاص‬ ‫تل ش بیشتر هر بخش برای جلب نظر‬ ‫مدیریت عالی‬ ‫ایجاد محیط رقابتی ناسالم برای دریافت‬ ‫منابع بیشتر‬ ‫21‬
‫‪ ‬ساختارهای بر حسب محصول )برحسب بازار( :‬ ‫مشاغل و فعالیت هایی که بر محصول یا خدمت خاصی تمرکز دارند در کنار‬ ‫هم گروه بندی می کند.‬ ‫ساختارهای بر حسب محصول در سازمانهای بزرگ و حتی در ابعاد جهانی‬ ‫)برای مدیریت برند در همه کشورها( کاربرد دارند.‬ ‫مزایای ساختارهای بر حسب محصول‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای بر‬ ‫حسب محصول‬ ‫به دلیل تکرار خدمات و فعالیتهای مشابه در‬ ‫از سرمایه تخصیص داده شده برای‬ ‫واحدهای مختلف هزینه بیشتری را به‬ ‫.محصولی خاص بهتر استفاده میشود‬ ‫ک‌‬ ‫.سازمان تحمیل میکند‬ ‫ک‌‬ ‫مشتری برای خرید چند نوع کال مجبور است‬ ‫هزینه ها، سودها ، مشکلت و موفقیت ها‬ ‫.به واحدهای مختلف سازمان مراجعه کند‬ ‫در حوزه محصول را تعیین می کند‬ ‫موجب تنوع تولید کال و بهبود ارائه خدمات به کارکنان ممکن است آنچنان بر محصول خود‬ ‫تمرکز یابند که فعالیتهای وسیع سازمان را‬ ‫.سلیقه مشتریان میشود‬ ‫ک‌‬ ‫.فرامو ش کنند‬ ‫31‬
‫مدیر تولید‬ ‫مدیر تولید‬ ‫صندلی تخت خوابشو‬ ‫صندلی تخت خوابشو‬ ‫میزهای آشپزخانه‬ ‫میزهای آشپزخانه‬ ‫تخت خواب‬ ‫تخت خواب‬ ‫ساختارهای بخشی _ بر حسب محصول‬ ‫41‬
‫‪ ‬ساختارهای بر حسب منطقه جغرافیایی )ساختارهای حوزه ای(:‬ ‫افرادی که مشاغل را در محل یا ناحیه جغرافیایی معینی انجام می دهند در‬ ‫کنار هم گروه بندی می کند.‬ ‫ساختارهای بر حسب محصول زمانی که به محصول ت متمایزی در مناطق‬ ‫مختلف کشور،ویا عملیا ت بین المللی که تمرکز بر فرهنگ خاصی با شرایط‬ ‫ویژه منطقه لزم باشد،کاربرد دارند.‬ ‫مزایای ساختارهای بر حسب منطقه‬ ‫جغرافیایی‬ ‫تشریک مساعی محلی را در تصمیم‬ ‫.گیریها تشویق میکند‬ ‫ک‌‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای بر حسب‬ ‫منطقه جغرافیایی‬ ‫کمبود نیروهای متخصص و کارآمد که‬ ‫ممکن است رشد سازمان را محدود‬ ‫.سازد‬ ‫.تکرار برخی خدما ت در مناطق مختلف‬ ‫امکان استخدام افراد محلی را افزایش‬ ‫.میدهد‬ ‫ک‌‬ ‫مناطق جغرافیایی گوناگون را به‬ ‫امکان پاسخگویی سریع و کارآمد به‬ ‫شرایط محلی در محلهای مختلف فراهم .دشواری میتوان هماهنگ کرد‬ ‫‌‬ ‫.میشود‬ ‫ک‌‬ ‫51‬
‫رئیس‬ ‫رئیس‬ ‫بخش اروپا‬ ‫بخش اروپا‬ ‫بخش آسیا‬ ‫بخش آسیا‬ ‫ساختارهای بخشی _ بر حسب منطقه‬ ‫جغرافیایی‬ ‫61‬
‫‪ ‬ساختارهای بر حسب مشتری :‬ ‫مشاغل و فعالیت هایی که به مشتریان و ارباب رجوع یکسان خدما ت ارائه می نمایند‬ ‫را در یک گروه قرار می دهند.‬ ‫ساختارهای بر حسب مشتری ، یک شکل متداول برای کسب و کارهای پیچیده در‬ ‫صنایع محصول ت مصرفی و خدما ت می باشد.‬ ‫بانکها و موسسا ت خدماتی برای جلب نظر مشتری از این ساختار استفاده می کنند.‬ ‫مزایای ساختارهای بر حسب‬ ‫مشتری‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای بر حسب‬ ‫مشتری‬ ‫ممکسن اسست هماهنگسی عملیا ت را برای پاسسخ به‬ ‫تقاضاهای مشتریان مشکل کند.‬ ‫بسسه مزایای اقتصسسادی دست‬ ‫مییابد.‬ ‫‌‬ ‫فناوری تخصصی را به کار می بسه مدیران و کارکنان ماهسر در رابطسه با‬ ‫مشکل ت مشتریان نیاز دارد.‬ ‫برد.‬ ‫مهارتهای ویژسه را بهبود می ممکسن اسست نتواند گروههای مشتریان را‬ ‫همواره خوب تعریف کند.‬ ‫بخشد.‬ ‫71‬
‫مدیر واحد‬ ‫مدیر واحد‬ ‫شهروندان ارشد‬ ‫شهروندان ارشد‬ ‫مسائل جوانان‬ ‫مسائل جوانان‬ ‫ساختارهای بخشی _ بر حسب مشتری‬ ‫81‬
‫‪ ‬ساختارهای بر حسب فرآیند:‬ ‫مشاغل و فعالیت هایی که قسمتی از یک فرآیند هستند و مجموعا چیز با‬ ‫ارزشی را برای مشتری می آفرینند را، در یک گروه قرار می دهد.‬ ‫مثال: انجام سفارش که مشتری از روی کاتالوگ برای کالی خاصی به صور ت‬ ‫تلفنی درخواست می کند، فرآیند انجام سفارش از زمان دریافت سفارش تا‬ ‫تحویل کال درب منزل ادامه می یابد.‬ ‫مزایای ساختارهای بر حسب‬ ‫فرآیند‬ ‫به مزایای اقتصادی دست‬ ‫مییابد.‬ ‫‌‬ ‫فناوری تخصصی را به کار می‬ ‫.برد‬ ‫مهارتهای ویژه را بهبود می‬ ‫.بخشد‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای بر حسب‬ ‫فرآیند‬ ‫.هماهنگی واحدها دشوار است‬ ‫مسئولیت سوددهی با مدیران سطح بالی‬ ‫.سازمان است‬ ‫این شیوه برای پرورش مدیران عمومی‬ ‫نامناسب است.‬ ‫91‬
‫مدیر فروش‬ ‫مدیر فروش‬ ‫انجام سفارشا ت‬ ‫انجام سفارشا ت‬ ‫خرید محصول‬ ‫خرید محصول‬ ‫ساختارهای بخشی _ بر حسب فرآیند‬ ‫02‬
‫‪ ‬ساختارهای ماتریسی‬ ‫تلفیقی از ساختارهای بخشی و وظیفه ای است. در واقع تلشی است برای‬ ‫کسب مزیت ها و به حداقل رساندن نارسایی های هر یک از آنها، که با‬ ‫استفاده از تیم هایی در سراسر ادارا ت وظیفه ای برای حمایت از محصول ت،‬ ‫پروژه هاو یا برنامه های خاص انجام می گیرد.‬ ‫سازمانهای ماتریسسی در صنایع تولیدی)هوافضا، الکترونیک،داروسسازی( صنایع‬ ‫خدماتسی)بانکداری، حسق العمسل کای،خرده فروشسی( زمینسه های حرفه‬ ‫ای)حسابداری،تبلیغا ت،حقوق( بخش های غیر انتفاعی)دولت،شهرداری ها،‬ ‫بیمارستان ها،دانشگاه ها( شرکتهای چند ملیتی که با تفاوتهای منطقه ای و‬ ‫تامین نیازهای محصول،پروژه ها انعطاف پذیرند، کاربرد دارند.‬ ‫وجود تیسم های چنسد وظیفسه ای عمده تریسن کمسک سساختارهای ماتریسسی به‬ ‫عملکرد سازمان است.‬ ‫12‬
‫مزایای ساختار ماتریسی‬ ‫همکاری بهتر در سراسر ادارات وظیفه ای‬ ‫مشکل گشایی تیمی و بهبود تصمیم گیری‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختار‬ ‫ماتریسی‬ ‫به دلیل وجود دو رئیس، برای کسب قدرت‬ ‫سهرپرست وظیفهه ای و رههبران تیمی‬ ‫مقابل هم قرار می گیرند‬ ‫اگهر ابهام در انجام وظیفهه و اولویت در‬ ‫کارها پیش بیاید می تواند یاس وناامیدی‬ ‫ایجاد کند‬ ‫بهه خاطهر انعطاف پذیری،بهبود یها تغییر جلسهات تیمهی در سهاختار ماتریسهی وقت‬ ‫عملیات برای پاسهخگویی بهه شرایهط متغیر‬ ‫گیر هستند‬ ‫افزایش می یابد‬ ‫ارائهه خدمات بهتهر بهه مشتریان بهه دلیل بها ایجاد گروه گرایهی و وفاداری تیمی ،‬ ‫داشتهن اطلعات کافهی مدیران پروژهه یا تمرکز بر هدف های سازمانی از بین می‬ ‫رود‬ ‫برنامه برای پاسخ به سوالت‬ ‫مدیهر برنامهه، پروژهه یها محصول، درباره اضافهه کردن رههبران تیهم بهه ساختار‬ ‫ماتریسی افزایش هزینه در بر دارد.‬ ‫عملکرد بهتر پاسخگو خواهند بود‬ ‫22‬
‫مدیرکل‬ ‫مدیر فروش‬ ‫مدیر مهندسی‬ ‫مدیر پروژه‬ ‫مدیر تولید‬ ‫مدیر پروژه‬ ‫مدیر پروژه‬ ‫ساختارهای ماتریسی در سازمان چند‬ ‫پروژه ای کوچک‬ ‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫32‬
‫ساختارهای سازمانی جدید‬ ‫ساختارهای سازمانی جدید، از حالت عمودی به افقی تغییر شکل داده که‬ ‫باعهث کاههش سهلسله مراتهب، افزایهش توانمندسهازی و اسهتفاده بهتر از‬ ‫تکنولوژی و استعدادهای انسانی می شود.‬ ‫ساختارهای تیمی‬ ‫ساختارهای سازمانی جدید‬ ‫ساختارهای شبکه ای‬ ‫‪ ‬ساختارهای تیمی :‬ ‫همزمان با افقی شدن ساختار سازمانی، تیم ها بعنوان بلوک های اساسی این نوع‬ ‫ساختارهای خدمت می کنند‬ ‫به منظور حل مسائل، تکمیل پروژه های خاص و انجام فعالیت روزانه از دو نوع موقت‬ ‫و دائمی استفاده می کنند. اغلب تیم ها چند وظیفه ای هستند که اعضای آنها از‬ ‫حوزه های مختلف مسئولیت های کاری تشکیل شده اند. سلسله مراتب وظیفه ای‬ ‫از بین رفته و روابط افقی کارآمد برای مشکل گشایی و عملکرد بهتر به وجود می‬ ‫آید.‬ ‫42‬ ‫اغلب تیم ها پروژه ای هستند که با هدف گرد هم آمدن استعدادهای مورد نیازپروژه،‬
‫مزایای ساختارهای تیمی‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای‬ ‫تیمی‬ ‫حذف مشکلت و ارتباطات و تصمیم گیی‬ ‫ناشی از مسائل سلسله مراتب‬ ‫وظیفه ای‬ ‫وظایف تیمی موانع بین ادارات را با دورهم مسائل مدیریت زمان و کار گروهی را دارا‬ ‫جمع کردن افراد ادارات مختلف برای‬ ‫.می باشد‬ ‫.شناخت یکدیگر از بین می برد‬ ‫تیم ها وقت زیادی به جلسات اختصاص‬ ‫.بال رفتن روحیه افراد می شود‬ ‫می دهند.‬ ‫چگونگی گذراندن وقت اعضای گروه به‬ ‫با ایجاد عاطفه و درگیری ذهنی اشتیاق‬ ‫کیفیت روابطمیان افراد، پویایی گروه و‬ ‫افراد برای انجام فعالیت را افزایش می‬ ‫.مدیریت تیمی بستگی دارد‬ ‫.دهد‬ ‫به دلیل داشتن دانش و تخصص در مسائل با مدیریت بر رفتار تیم ها تمام مسائل‬ ‫خاصی مشارکت کرده و سرعت و کیفیت‬ ‫.رفع می گردند‬ ‫.تصمیمات را بهبود می بخشد‬ ‫تعارض در وفاداری اشخاص به تیم و‬ ‫فعالیت های وظیفه ای‬ ‫52‬
‫سپاسگزار از توجه شما‬ ‫62‬
‫سازمان هاي ماتريسي‬ ‫پروژه ها، محصولت‬ ‫توليد‬ ‫وظايف‬ ‫بازاريابي مهندسي امور مالي‬ ‫پروژه يا‬ ‫محصول‪A‬‬ ‫پروژه يا محصول ‪B‬‬ ‫پروژه يا‬ ‫محصول‪C‬‬ ‫پروژه يا‬ ‫محصول‪D‬‬ ‫پروژه يا‬ ‫محصول ‪E‬‬ ‫72‬

More Related Content

ارایه فصل دهم کتاب مدیریت در هزاره سوم

  • 1. ‫مدیریت ) در هزاره سوم(‬ ‫تالیف:‬ ‫دکتر مهدی ایرانونژاد پاریزی‬ ‫سازماندهی‬ ‫1‬
  • 2. ‫فصل دهم‬ ‫ساختارها و طرحهای‬ ‫سازمانی‬ ‫ارائه توسط‬ ‫لیل‬ ‫جمشیدی‬ ‫2‬
  • 3. ‫نکات قابل‬ ‫تأمل:‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫سازماندهی به عنوان وظیفه مدیریت چیست؟‬ ‫ساختارهای سنتی سازمانی کدامند؟‬ ‫انواع مختلف ساختارهای جدید چه هستند؟‬ ‫چگونه طرح سازمانی محیط کار را تغییرمی دهند؟‬ ‫3‬
  • 4. ‫مینتزبرگ‬ ‫همچنان که سازمان ها دردنیای‬ ‫همچنان که سازمان ها دردنیای‬ ‫امروز به طور سریع تغییر و تحول‬ ‫امروز به طور سریع تغییر و تحول‬ ‫می یابند، انسان ها در درون آنها‬ ‫می یابند، انسان ها در درون آنها‬ ‫تل ش می کنند که جای خود را‬ ‫تل ش می کنند که جای خود را‬ ‫پیدا کنند.‬ ‫پیدا کنند.‬ ‫”افراد باید درک کنند که اگر‬ ‫”افراد باید درک کنند که اگر‬ ‫وظایفشان را درست انجام دهند،‬ ‫وظایفشان را درست انجام دهند،‬ ‫سازمانشان چگونه کار خواهد‬ ‫سازمانشان چگونه کار خواهد‬ ‫کرد“‬ ‫کرد“‬ ‫4‬
  • 5. ‫سازماندهی به عنوان وظیفه مدیریت‬ ‫‪ ‬سازماندهی عبارت است از فرآیند ترتیب و تنظیم افراد و سایر‬ ‫منابع برای انجام فعالیت ها به منظور تحقق هدف ها.‬ ‫تقسيم كار‬ ‫سازماندهي‬ ‫كار را تقسيم كنيد‬ ‫منابع را فراهم سازيد‬ ‫سازماندهي‬ ‫فعاليت ها را هنماهنگ نماييد‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫هماهنگي نتايج‬ ‫ ‬ ‫  برنامه ريزي‬ ‫كنترل‬ ‫ ‬ ‫اطمينان از نتايج‬ ‫چه کسی، چه کاری انجام دهد؟‬ ‫چه کسی در مقابل چه مقامی مسئول است؟‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫رهبري‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫تعيين جهت‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫الهام بخشيدن براي انجام فعاليت‬ ‫ ‬ ‫چگونه افراد و قسمت های مختلف سازمان با یکدیگر در ارتباط هستند؟‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫چالش رهبری استراتژیک: انتخاب بهترین فرم سازمانی متناسب با‬ ‫استراتژی و سایر نیازهای موقعیتی سازمان است.‬ ‫5‬
  • 6. ‫ساختار سازمانی‬ ‫‪ ‬روشی است که به وسیله آن قسمت های گوناگون یک‬ ‫سازمان به طور رسمی نظم می یابند.‬ ‫‪ ‬اهداف ساختار سازمانی:‬ ‫افراد و گروهها را ازطریق تقسیم کار و هماهنگی عملکرد‬ ‫برای رسیدن به هدف واحد با هم مرتبط می نماید.‬ ‫و بطور کلی:‬ ‫1- جهت دادن اطلعات به سوی مدیران مربوط‬ ‫2- توزیع اختیار برای تصمیم گیری به طور موثر‬ ‫3- تعیین و کنترل روابط میان واحدهای کاری‬ ‫6‬
  • 7. ‫ساختار‬ ‫رسمی‬ ‫انواع ساختار‬ ‫ساختار‬ ‫سازمانی‬ ‫غیررسمی‬ ‫ساختارهای رسمی: )نمودار سازمانی( روابط گزار ش دهی و ترتیبات رسمی‬ ‫مشاغل را در یک سازمان مشخص می کند. یک نمودار سازمان سمت های‬ ‫مختلف و عناوین مشاغل و همچنین خطوط اختیارات و ارتباطات بین آنها را‬ ‫مبانی دهد.‬ ‫نشان میساختارهای رسمی‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫تقسیم کار‬ ‫‪‬‬ ‫روابط‬ ‫سرپرستی‬ ‫‪‬‬ ‫مجاری‬ ‫‪‬‬ ‫ارتباطی‬ ‫واحدهای‬ ‫‪‬‬ ‫عمده‬ ‫سطوح مدیریت‬ ‫‪‬‬ ‫مشاغل و عناوین مسئولیت های کاری را نشان می دهد.‬ ‫خطوط، نشان می دهند چه کسی به چه کسی گزار ش‬ ‫می دهد.‬ ‫خطوط، جریان ارتباطات رسمی را منعکس می نماید.‬ ‫مشاغلی که به مدیر مستقیمشان گزار ش می دهند،‬ ‫مشخص می شود.‬ ‫رده های عمودی مدیریت نشان داده می شود.‬ ‫7‬
  • 8. ‫ساختارهای غیر رسمی:‬ ‫‪ ‬یک سازمان ”سایه“ است که مجموعه ای از روابط غیر رسمی در میان اعضای‬ ‫سازمان را شکل می دهد.‬ ‫‪ ‬نکته مهم اینست که هیچ سازمانی را نمیتوان بدون درک و شناخت ساختار غیر‬ ‫رسمی و رسمی شناخت. ساختارهای رسمی برای انجام کارها به ویژه در هنگام‬ ‫تحول و تغییر ساختارهای رسمی که برای اصل ح آن زمان زیادی لزم است بسیار‬ ‫مفیدند.‬ ‫‪ ‬مزایای ساختارهای غیر رسمی‬ ‫1- یادگیری غیر رسمی از مزایای سازمانهای غیر رسمی است که افراد در جریان کار و‬ ‫تعامل با یکدیگر بدست می آورند.‬ ‫2 - ساختارهای غیر رسمی در فراهم ساختن دسترسی افراد به حمایت عاطفی و‬ ‫رقابت که نیازهای اجتماعی مهم را ارضا می نماید، کمک می کنند.‬ ‫• محدودیت های ساختارهای غیر رسمی‬ ‫1- شایعه سازی‬ ‫2 -انتقال اطلعات غیر دقیق‬ ‫3- مقاومت در برابر تغییر‬ ‫4- منحرف کردن تل ش های کاری منطبق با هدف‬ ‫8‬
  • 9. ‫انواع واحد سازی سازمانی‬ ‫ساختارهای سنتی‬ ‫وظیفه ای‬ ‫بخشی‬ ‫محصول‬ ‫جغرافیایی‬ ‫مشتری‬ ‫ساختارهای سازمانی جدید‬ ‫فرآیند‬ ‫ماتریسی‬ ‫تیمی‬ ‫شبکه ای‬ ‫9‬
  • 10. ‫ساختارهای سنتی سازمانی :‬ ‫‪‬‬ ‫وقتی افراد در مشاغل و فعالیت های خاصی متخصص می شوند، عملکرد سازمان بهبود می‬ ‫یابد.پس با فرض تقسیم کار، تصمیمیات با توجه به گروه بندی مشاغل اتخاذ می شود.‬ ‫‪‬‬ ‫ساختارهای وظیفه ای :‬ ‫افراد با مهارت های مشابه که فعالیت هایشان با هم شباهت دارند در کنار هم در واحدهای کاری‬ ‫رسمی گروه بندی می شوند.‬ ‫این افراد تخصصهای فنی، علیق و مسئولیت های یکسان دارند. و در حوزه تخصصی کار می کنند‬ ‫پس اگر هر وظیفه ای به نحو مطلوب انجام گردد، کسب و کار رونق می یابد.‬ ‫ساختارهای وظیفه ای در سازمانهای کوچک و محیط های نسبتا ثابت،که مسایل قابل پیش بینی و‬ ‫تقاضا برای تغییر و نوآوری دارند، کاربرد دارند.‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای وظیفه‬ ‫مزایای ساختارهای وظیفه ای‬ ‫ای‬ ‫صرفه جویی های به مقیاس با بازدهی استفاده‬ ‫از منابع‬ ‫مشخص نکردن مسئولیت برای کیفیت محصول،‬ ‫خدمات‬ ‫واگذاری وظایف با تخصص و آموز ش همخوانی‬ ‫.دارد‬ ‫فقدان ارتباطات و هماهنگی و مشکل گشایی در‬ ‫حیطه وظایف‬ ‫.کیفیت بال در حل مسایل فنی‬ ‫خدشه دار کردن احساس همکاری برای هدف‬ ‫مشترک‬ ‫آموز ش لزم و توسعه مهارت ها در حوزه‬ ‫.فعالیت‬ ‫انتقال مشکلت به رده های بالتر مدیریت به جای‬ ‫حل و فصل در افراد همان سطح‬ ‫01‬
  • 11. ‫رئیس شعبه‬ ‫رئیس شعبه‬ ‫مدیر عملیات ریالی مدیر عملیات ارزی مدیر سرمایه گذاری‬ ‫مدیر عملیات ریالی مدیر عملیات ارزی مدیر سرمایه گذاری‬ ‫مدیر وام‬ ‫مدیر وام‬ ‫واحدسازی بر اساس وظیفه ای – شعبه‬ ‫بانک‬ ‫11‬
  • 12. ‫‪ ‬ساختارهای بخشی :‬ ‫افرادی که بر روی محصول یکسان، فرآیند یکسان، ارائه خدمات به مشتریان‬ ‫مشابه، استقرار در حوزه عملیاتی یا منطقه جغرافیایی مشترک در کنار هم‬ ‫گروه بندی می کند.‬ ‫ساختارهای بخشی در سازمانهای پیچیده، کاربرد دارند. از مهمترین دلیل به‬ ‫کارگیری آن اجتناب از مسائل متداول در ساختارهای وظیفه ای است.‬ ‫مزایای ساختارهای بخشی‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای‬ ‫بخشی‬ ‫انعطاف پذیری بیشتر در پاسخ به تغییرات‬ ‫محیطی‬ ‫بهبود شرایط در سراسر ادارات وظیفه ای‬ ‫کاهش صرفه جویی به مقیاس و افزایش‬ ‫هزینه‬ ‫تاکید هر بخش روی نیاز خود‬ ‫مسئولیت روشن برای تحویل محصول یا‬ ‫خدمت‬ ‫تخصیص درباره مشتریان، محصولت، یا‬ ‫مناطق خاص‬ ‫تل ش بیشتر هر بخش برای جلب نظر‬ ‫مدیریت عالی‬ ‫ایجاد محیط رقابتی ناسالم برای دریافت‬ ‫منابع بیشتر‬ ‫21‬
  • 13. ‫‪ ‬ساختارهای بر حسب محصول )برحسب بازار( :‬ ‫مشاغل و فعالیت هایی که بر محصول یا خدمت خاصی تمرکز دارند در کنار‬ ‫هم گروه بندی می کند.‬ ‫ساختارهای بر حسب محصول در سازمانهای بزرگ و حتی در ابعاد جهانی‬ ‫)برای مدیریت برند در همه کشورها( کاربرد دارند.‬ ‫مزایای ساختارهای بر حسب محصول‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای بر‬ ‫حسب محصول‬ ‫به دلیل تکرار خدمات و فعالیتهای مشابه در‬ ‫از سرمایه تخصیص داده شده برای‬ ‫واحدهای مختلف هزینه بیشتری را به‬ ‫.محصولی خاص بهتر استفاده میشود‬ ‫ک‌‬ ‫.سازمان تحمیل میکند‬ ‫ک‌‬ ‫مشتری برای خرید چند نوع کال مجبور است‬ ‫هزینه ها، سودها ، مشکلت و موفقیت ها‬ ‫.به واحدهای مختلف سازمان مراجعه کند‬ ‫در حوزه محصول را تعیین می کند‬ ‫موجب تنوع تولید کال و بهبود ارائه خدمات به کارکنان ممکن است آنچنان بر محصول خود‬ ‫تمرکز یابند که فعالیتهای وسیع سازمان را‬ ‫.سلیقه مشتریان میشود‬ ‫ک‌‬ ‫.فرامو ش کنند‬ ‫31‬
  • 14. ‫مدیر تولید‬ ‫مدیر تولید‬ ‫صندلی تخت خوابشو‬ ‫صندلی تخت خوابشو‬ ‫میزهای آشپزخانه‬ ‫میزهای آشپزخانه‬ ‫تخت خواب‬ ‫تخت خواب‬ ‫ساختارهای بخشی _ بر حسب محصول‬ ‫41‬
  • 15. ‫‪ ‬ساختارهای بر حسب منطقه جغرافیایی )ساختارهای حوزه ای(:‬ ‫افرادی که مشاغل را در محل یا ناحیه جغرافیایی معینی انجام می دهند در‬ ‫کنار هم گروه بندی می کند.‬ ‫ساختارهای بر حسب محصول زمانی که به محصول ت متمایزی در مناطق‬ ‫مختلف کشور،ویا عملیا ت بین المللی که تمرکز بر فرهنگ خاصی با شرایط‬ ‫ویژه منطقه لزم باشد،کاربرد دارند.‬ ‫مزایای ساختارهای بر حسب منطقه‬ ‫جغرافیایی‬ ‫تشریک مساعی محلی را در تصمیم‬ ‫.گیریها تشویق میکند‬ ‫ک‌‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای بر حسب‬ ‫منطقه جغرافیایی‬ ‫کمبود نیروهای متخصص و کارآمد که‬ ‫ممکن است رشد سازمان را محدود‬ ‫.سازد‬ ‫.تکرار برخی خدما ت در مناطق مختلف‬ ‫امکان استخدام افراد محلی را افزایش‬ ‫.میدهد‬ ‫ک‌‬ ‫مناطق جغرافیایی گوناگون را به‬ ‫امکان پاسخگویی سریع و کارآمد به‬ ‫شرایط محلی در محلهای مختلف فراهم .دشواری میتوان هماهنگ کرد‬ ‫‌‬ ‫.میشود‬ ‫ک‌‬ ‫51‬
  • 16. ‫رئیس‬ ‫رئیس‬ ‫بخش اروپا‬ ‫بخش اروپا‬ ‫بخش آسیا‬ ‫بخش آسیا‬ ‫ساختارهای بخشی _ بر حسب منطقه‬ ‫جغرافیایی‬ ‫61‬
  • 17. ‫‪ ‬ساختارهای بر حسب مشتری :‬ ‫مشاغل و فعالیت هایی که به مشتریان و ارباب رجوع یکسان خدما ت ارائه می نمایند‬ ‫را در یک گروه قرار می دهند.‬ ‫ساختارهای بر حسب مشتری ، یک شکل متداول برای کسب و کارهای پیچیده در‬ ‫صنایع محصول ت مصرفی و خدما ت می باشد.‬ ‫بانکها و موسسا ت خدماتی برای جلب نظر مشتری از این ساختار استفاده می کنند.‬ ‫مزایای ساختارهای بر حسب‬ ‫مشتری‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای بر حسب‬ ‫مشتری‬ ‫ممکسن اسست هماهنگسی عملیا ت را برای پاسسخ به‬ ‫تقاضاهای مشتریان مشکل کند.‬ ‫بسسه مزایای اقتصسسادی دست‬ ‫مییابد.‬ ‫‌‬ ‫فناوری تخصصی را به کار می بسه مدیران و کارکنان ماهسر در رابطسه با‬ ‫مشکل ت مشتریان نیاز دارد.‬ ‫برد.‬ ‫مهارتهای ویژسه را بهبود می ممکسن اسست نتواند گروههای مشتریان را‬ ‫همواره خوب تعریف کند.‬ ‫بخشد.‬ ‫71‬
  • 18. ‫مدیر واحد‬ ‫مدیر واحد‬ ‫شهروندان ارشد‬ ‫شهروندان ارشد‬ ‫مسائل جوانان‬ ‫مسائل جوانان‬ ‫ساختارهای بخشی _ بر حسب مشتری‬ ‫81‬
  • 19. ‫‪ ‬ساختارهای بر حسب فرآیند:‬ ‫مشاغل و فعالیت هایی که قسمتی از یک فرآیند هستند و مجموعا چیز با‬ ‫ارزشی را برای مشتری می آفرینند را، در یک گروه قرار می دهد.‬ ‫مثال: انجام سفارش که مشتری از روی کاتالوگ برای کالی خاصی به صور ت‬ ‫تلفنی درخواست می کند، فرآیند انجام سفارش از زمان دریافت سفارش تا‬ ‫تحویل کال درب منزل ادامه می یابد.‬ ‫مزایای ساختارهای بر حسب‬ ‫فرآیند‬ ‫به مزایای اقتصادی دست‬ ‫مییابد.‬ ‫‌‬ ‫فناوری تخصصی را به کار می‬ ‫.برد‬ ‫مهارتهای ویژه را بهبود می‬ ‫.بخشد‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای بر حسب‬ ‫فرآیند‬ ‫.هماهنگی واحدها دشوار است‬ ‫مسئولیت سوددهی با مدیران سطح بالی‬ ‫.سازمان است‬ ‫این شیوه برای پرورش مدیران عمومی‬ ‫نامناسب است.‬ ‫91‬
  • 20. ‫مدیر فروش‬ ‫مدیر فروش‬ ‫انجام سفارشا ت‬ ‫انجام سفارشا ت‬ ‫خرید محصول‬ ‫خرید محصول‬ ‫ساختارهای بخشی _ بر حسب فرآیند‬ ‫02‬
  • 21. ‫‪ ‬ساختارهای ماتریسی‬ ‫تلفیقی از ساختارهای بخشی و وظیفه ای است. در واقع تلشی است برای‬ ‫کسب مزیت ها و به حداقل رساندن نارسایی های هر یک از آنها، که با‬ ‫استفاده از تیم هایی در سراسر ادارا ت وظیفه ای برای حمایت از محصول ت،‬ ‫پروژه هاو یا برنامه های خاص انجام می گیرد.‬ ‫سازمانهای ماتریسسی در صنایع تولیدی)هوافضا، الکترونیک،داروسسازی( صنایع‬ ‫خدماتسی)بانکداری، حسق العمسل کای،خرده فروشسی( زمینسه های حرفه‬ ‫ای)حسابداری،تبلیغا ت،حقوق( بخش های غیر انتفاعی)دولت،شهرداری ها،‬ ‫بیمارستان ها،دانشگاه ها( شرکتهای چند ملیتی که با تفاوتهای منطقه ای و‬ ‫تامین نیازهای محصول،پروژه ها انعطاف پذیرند، کاربرد دارند.‬ ‫وجود تیسم های چنسد وظیفسه ای عمده تریسن کمسک سساختارهای ماتریسسی به‬ ‫عملکرد سازمان است.‬ ‫12‬
  • 22. ‫مزایای ساختار ماتریسی‬ ‫همکاری بهتر در سراسر ادارات وظیفه ای‬ ‫مشکل گشایی تیمی و بهبود تصمیم گیری‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختار‬ ‫ماتریسی‬ ‫به دلیل وجود دو رئیس، برای کسب قدرت‬ ‫سهرپرست وظیفهه ای و رههبران تیمی‬ ‫مقابل هم قرار می گیرند‬ ‫اگهر ابهام در انجام وظیفهه و اولویت در‬ ‫کارها پیش بیاید می تواند یاس وناامیدی‬ ‫ایجاد کند‬ ‫بهه خاطهر انعطاف پذیری،بهبود یها تغییر جلسهات تیمهی در سهاختار ماتریسهی وقت‬ ‫عملیات برای پاسهخگویی بهه شرایهط متغیر‬ ‫گیر هستند‬ ‫افزایش می یابد‬ ‫ارائهه خدمات بهتهر بهه مشتریان بهه دلیل بها ایجاد گروه گرایهی و وفاداری تیمی ،‬ ‫داشتهن اطلعات کافهی مدیران پروژهه یا تمرکز بر هدف های سازمانی از بین می‬ ‫رود‬ ‫برنامه برای پاسخ به سوالت‬ ‫مدیهر برنامهه، پروژهه یها محصول، درباره اضافهه کردن رههبران تیهم بهه ساختار‬ ‫ماتریسی افزایش هزینه در بر دارد.‬ ‫عملکرد بهتر پاسخگو خواهند بود‬ ‫22‬
  • 23. ‫مدیرکل‬ ‫مدیر فروش‬ ‫مدیر مهندسی‬ ‫مدیر پروژه‬ ‫مدیر تولید‬ ‫مدیر پروژه‬ ‫مدیر پروژه‬ ‫ساختارهای ماتریسی در سازمان چند‬ ‫پروژه ای کوچک‬ ‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫32‬
  • 24. ‫ساختارهای سازمانی جدید‬ ‫ساختارهای سازمانی جدید، از حالت عمودی به افقی تغییر شکل داده که‬ ‫باعهث کاههش سهلسله مراتهب، افزایهش توانمندسهازی و اسهتفاده بهتر از‬ ‫تکنولوژی و استعدادهای انسانی می شود.‬ ‫ساختارهای تیمی‬ ‫ساختارهای سازمانی جدید‬ ‫ساختارهای شبکه ای‬ ‫‪ ‬ساختارهای تیمی :‬ ‫همزمان با افقی شدن ساختار سازمانی، تیم ها بعنوان بلوک های اساسی این نوع‬ ‫ساختارهای خدمت می کنند‬ ‫به منظور حل مسائل، تکمیل پروژه های خاص و انجام فعالیت روزانه از دو نوع موقت‬ ‫و دائمی استفاده می کنند. اغلب تیم ها چند وظیفه ای هستند که اعضای آنها از‬ ‫حوزه های مختلف مسئولیت های کاری تشکیل شده اند. سلسله مراتب وظیفه ای‬ ‫از بین رفته و روابط افقی کارآمد برای مشکل گشایی و عملکرد بهتر به وجود می‬ ‫آید.‬ ‫42‬ ‫اغلب تیم ها پروژه ای هستند که با هدف گرد هم آمدن استعدادهای مورد نیازپروژه،‬
  • 25. ‫مزایای ساختارهای تیمی‬ ‫نارسايي ) محدوديت( ساختارهای‬ ‫تیمی‬ ‫حذف مشکلت و ارتباطات و تصمیم گیی‬ ‫ناشی از مسائل سلسله مراتب‬ ‫وظیفه ای‬ ‫وظایف تیمی موانع بین ادارات را با دورهم مسائل مدیریت زمان و کار گروهی را دارا‬ ‫جمع کردن افراد ادارات مختلف برای‬ ‫.می باشد‬ ‫.شناخت یکدیگر از بین می برد‬ ‫تیم ها وقت زیادی به جلسات اختصاص‬ ‫.بال رفتن روحیه افراد می شود‬ ‫می دهند.‬ ‫چگونگی گذراندن وقت اعضای گروه به‬ ‫با ایجاد عاطفه و درگیری ذهنی اشتیاق‬ ‫کیفیت روابطمیان افراد، پویایی گروه و‬ ‫افراد برای انجام فعالیت را افزایش می‬ ‫.مدیریت تیمی بستگی دارد‬ ‫.دهد‬ ‫به دلیل داشتن دانش و تخصص در مسائل با مدیریت بر رفتار تیم ها تمام مسائل‬ ‫خاصی مشارکت کرده و سرعت و کیفیت‬ ‫.رفع می گردند‬ ‫.تصمیمات را بهبود می بخشد‬ ‫تعارض در وفاداری اشخاص به تیم و‬ ‫فعالیت های وظیفه ای‬ ‫52‬
  • 26. ‫سپاسگزار از توجه شما‬ ‫62‬
  • 27. ‫سازمان هاي ماتريسي‬ ‫پروژه ها، محصولت‬ ‫توليد‬ ‫وظايف‬ ‫بازاريابي مهندسي امور مالي‬ ‫پروژه يا‬ ‫محصول‪A‬‬ ‫پروژه يا محصول ‪B‬‬ ‫پروژه يا‬ ‫محصول‪C‬‬ ‫پروژه يا‬ ‫محصول‪D‬‬ ‫پروژه يا‬ ‫محصول ‪E‬‬ ‫72‬