ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

มาตรฐาȨหล็กอุตสาหกรรม

•
•
Pannathat Champakul
Pannathat Champakul
1 of 36
หน่วยที่ 2 มาตรฐาȨหล็กอุตสาหกรรม 1. ความหมายมาตรฐาน 2. มาตรฐานเหล็กในระบบต่างๆ - ระบบอเมริกัน - ระบบเยอรมัน - ระบบญี่ปุ่ น
มาตรฐาȨหล็กอุตสาหกรรม เกิดขึ้นมามากมายหลายมาตรฐาน ประเทศผู้ผลิตเหล็กจะผลิตเหล็กโดยมีมาตรฐานเป็นของตนเอง เพื่อให้ประเทศที่มีการจัดการอุตสาหกรรมแบบเดียวกันยอมรับและ นาไปใช้งาน บริษัทผู้ผลิตเหล็ก ทาการผลิตเหล็กออกมาจาหน่ายสู่ท้องตลาด หลายๆรูปแบบ หลายชนิด แต่ละบริษัทก็พยายามที่จะผลิตเหล็ก เพื่อให้มีคุณภาพตรงกับความต้องการตามประเภทของงานที่จะใช้ โดยมีการกาหนดชนิดและปริมาณส่วนผสมที่รวมอยู่ในเหล็กนั้นๆ จึงทาให้เกิดมี “มาตรฐาȨหล็กอุตสาหกรรม”
มาตรฐาน หมายถึง ข้อกาหนด หรือ ข้อตกลงร่วมกันระหว่าง ผู้ผลิตหรือระหว่างประเทศและผู้ใช้เพื่อเป็นการสร้างความเข้าใจให้ ตรงกันเกี่ยวกับ ขนาดรูปร่าง น้าหนัก คุณภาพคุณสมบัติของวัสดุ ต่างๆ มาตรฐานที่นิยมใช้กันได้แก่ ระบบอเมริกา ระบบเยอรมัน ระบบญี่ปุ่น เป็นต้น
มาตรฐานเหล็กตามระบบที่นิยมใช้กัน เป็นมาตรฐานสากล มี 3 ระบบ คือ 1. ระบบอเมริกา นิยมใช้กัน 2 มาตรฐาน - ระบบ AISI (American Iron and Steel Institute) - ระบบ SAE (Society of Automotive Engineer) 2. ระบบเยอรมัน เรียกว่า DIN (Deutsch Industrial Norms) 3. ระบบญี่ปุ่น เรียกว่า JIS (Japanese Industrial-Standards)
ระบบอเมริกา ระบบ AISI ระบบ AISI (American Iron and Steel Institute) เป็นมาตรฐาน ของสถาบันเหล็กและเหล็กกล้าของอเมริกา AISI E 4 3 2 0 หลักที่เหลือ หลักที่2 หลักที่1 บอกกรรมวิธีการผลิตเหล็ก ชนิดของมาตรฐาน
ระบบอเมริกา ระบบ AISI ตัวอักษรที่บอกกรรมวิธีการผลิตเหล็กนั้น คือ A คือ เหล็กผสมที่เกิดจากเตา Bessemer ชนิดเป็นด่าง B คือ เหล็กผสมที่เกิดจากเตา Bessemer ชนิดเป็นกรด C คือ เหล็กที่ผลิตจากเตา Open Hearth ชนิดเป็นด่าง D คือ เหล็กที่ผลิตจากเตา Open Hearth ชนิดเป็นกรด E คือ เหล็กที่ผลิตจากเตา Electric Furnace CB คือ เหล็กผสมที่ผลิตจากกรรมวิธีดูเพล็กซ์ (เหล็กผสมที่เกิดจาก เตา Bessemer ชนิดเป็นกรด และเตา Open Hearth ชนิดเป็นด่าง)
ระบบอเมริกา ระบบ AISI ตัวเลขที่กาหนดในหลักที่ 1 คือ เลข 1 คือ เหล็กกล้าคาร์บอน เลข 2 คือ เหล็กกล้านิกเกิล เลข 3 คือ เหล็กกล้าผสมนิกเกิลและโครเมียม เลข 4 คือ เหล็กกล้าผสมโมลิบดินั่ม เลข 5 คือ เหล็กกล้าผสมโครเมียม เลข 6 คือ เหล็กกล้าผสมโครเมียมและวานาเดียม เลข 7 คือ เหล็กกล้าผสมทังเสตน เลข8 คือ เหล็กกล้าผสมนิกเกิล โครเมียม และโมลิบดินั่ม เลข 9 คือ เหล็กกล้าผสมซิลิกอนและแมงกานีส
ระบบอเมริกา ระบบ AISI ตัวเลขที่กาหนดในหลักที่ 2 คือ ตัวเลขบอกส่วนผสมของปริมาณ ของธาตุที่ผสมอยู่ในเหล็ก ตัวเลขหลักที่เหลือ มี 2 หรือ 3 หลัก จะเป็นตัวเลขที่บอกจานวน คาร์บอนที่ผสมอยู่เป็นเปอร์เซ็นต์โดยตัวเลขที่เหลือหารด้วย 100
ระบบอเมริกา ระบบ AISI ตัวอย่าง : AISI E 4 3 20 หมายความว่า AISI คือ มาตรฐานระบบAISI E คือ เหล็กกล้าที่ผลิตจากเตาไฟฟ้า 4 คือ เหล็กกล้าผสมโมลิบดินั่ม 3 คือ มีโมลิบดินั่ม 3% 20 คือ มีคาร์บอน 20 = 0.2% (20/100)
ระบบอเมริกา ระบบ AISI ตัวอย่าง : AISI E 5 2 100 หมายความว่า AISI คือ มาตรฐานระบบAISI E คือ เหล็กกล้าที่ผลิตจากเตาไฟฟ้า 5 คือ เหล็กกล้าผสมโครเมียม 2 คือ มีโครเมียม 2% 100 คือ มีคาร์บอน 100 = 1.0% (100/100)
ระบบอเมริกา ระบบ AISI การแบ่งกลุ่มตามลักษณะของกรรมวิธีการชุบแข็ง ชื่อกลุ่ม สัญลักษณ์ กลุ่มที่ชุบแข็งด้วยน้า W กลุ่มที่ทนต่อแรงกระแทก S กลุ่มที่ชุบแข็งด้วยน้ามัน O กลุ่มที่ผลิตโดยกรรมวิธีแปรรูปเย็น สาหรับเหล็กกล้าคาร์บอน ปานกลางและชุบแข็งโดยปล่อยให้เย็นตัวในอากาศ A กลุ่มที่ผลิตโดยกรรมวิธีแปรรูปเย็น สาหรับเหล็กกล้าคาร์บอนสูง และเหล็กกล้าผสมโครเมียมสูง D
ระบบอเมริกา ระบบ AISI การแบ่งกลุ่มตามลักษณะของกรรมวิธีการชุบแข็ง ชื่อกลุ่ม สัญลักษณ์ กลุ่มเหล็กที่ผลิตโดยกรรมวิธีแปรรูปร้อน(Hot Working) H กลุ่มเหล็กกล้ารอบสูง(High Speed Steel) T (ผสมทังสเตน) M (ผสมโมลิบดินั่ม) กลุ่มเหล็กกล้าคุณสมบัติพิเศษ (มีคาร์บอน และทังเสตนเป็นหลัก) F กลุ่มเหล็กทาแม่พิมพ์ P
ระบบอเมริกา ระบบ AISI ตัวอย่างและการใช้งาน W5 เป็นเหล็กกล้าที่ชุบแข็งด้วยน้า มีส่วนผสม C1.1%และ Cr 0.5% ใช้ทาเครื่องหมายบนโลหะ ทาตัวแม่พิมพ์สาหรับงานดึงขึ้นรูป และลูกรีดเหล็กในกรรมวิธีแปรรูปเย็น (Cold Working) O2 เป็นเหล็กกล้ากลุ่มที่ชุบแข็งด้วยน้ามัน มีส่วนผสม C 0.9% และ Mn 1.6% ใช้ทาดอกตัดเกลียวในและตัวทาเกลียวนอก และใช้ทา เลื่อยวงเดือน P3 เป็นเหล็กกล้าสาหรับทาแม่พิมพ์มีส่วนผสม C 0.10% Cr 0.60% Ni 1.25% ใช้ทาแม่พิมพ์ฉีดพลาสติก
ระบบอเมริกา ระบบ SAE ระบบ SAE (Society of Automotive Engineer) เป็นมาตรฐาน ของสมาคมวิศวกรรมยานยนตร์ SAE 2 3 4 0 ชนิดของมาตรฐาน หลักที่เหลือ หลักที่ 1 หลักที่ 2
ระบบอเมริการะบบ SAE ตัวเลขที่กาหนดในหลักที่1คือ เลข 1 คือ เหล็กกล้าคาร์บอน เลข 2 คือ เหล็กกล้านิกเกิล เลข 3 คือ เหล็กกล้าผสมนิกเกิลและโครเมียม เลข 4 คือ เหล็กกล้าผสมโมลิบดินั่ม เลข 5 คือ เหล็กกล้าผสมโครเมียม เลข 6 คือ เหล็กกล้าผสมโครเมียมและวานาเดียม เลข 7 คือ เหล็กกล้าผสมทังเสตน เลข8 คือ เหล็กกล้าผสมนิกเกิล โครเมียมและโมลิบดินั่ม เลข 9 คือ เหล็กกล้าผสมซิลิกอนและแมงกานีส
ระบบอเมริกา ระบบ SAE ตัวเลขที่กาหนดในหลักที่ 2 คือ ตัวเลขบอกส่วนผสมของปริมาณของธาตุ ที่ผสมอยู่ในเหล็ก ตัวเลขหลักที่เหลือ มี 2 หรือ 3 หลัก จะเป็นตัวเลขที่บอกจานวนคาร์บอน ที่ผสมอยู่เป็นเปอร์เซ็นต์โดยตัวเลขที่เหลือหารด้วย 100
ระบบอเมริกา ระบบ SAE ตัวอย่าง : SAE 2 3 40 หมายความว่า SAE คือ มาตรฐานระบบSAE 2 คือ เป็นเหล็กกล้าผสมนิกเกิล 3 คือ มีนิกเกิลผสม 3% 40 คือ มีคาร์บอน 40 = 0.4% (40/100)
ระบบอเมริกา ระบบ SAE ตัวอย่าง : SAE 2 5 100 หมายความว่า SAE คือ มาตรฐานระบบSAE 2 คือ เหล็กกล้าผสมนิกเกิล 5 คือ มีโครเมียม 5% 100 คือ มีคาร์บอน 100 = 1.0% (100/100)
ระบบเยอรมัน ระบบเยอรมันจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 1) เหล็กไม่ผสม หมายถึง ผสมธาตุอื่นๆเล็กน้อย ประกอบด้วย เหล็กกล้า เหล็กเหนียว และเหล็กหล่อ การกาหนดมาตรฐานจะเขียนนาหน้าด้วยตัวอักษร และตัวเลข ตัวอักษรจะบอกชนิดของเหล็ก คือ St = เหล็กกล้า Stc = เหล็กคาร์บอน Stg หรือ GS = เหล็กเหนียวหล่อ Ge หรือ Gg = เหล็กหล่อสีเทาTe หรือ Gt = เหล็กหล่อเหนียว
ระบบเยอรมัน 1) เหล็กไม่ผสม ตัวอักษรจะบอกชนิดของเหล็ก คือ GZ = เหล็กหล่อแบบที่ใช้แรงเหวี่ยง GK = เหล็กหล่อด้วยแบบเหล็ก GGG = เหล็กหล่อกราไฟต์กลม GH = เหล็กหล่อแข็ง GTW = เหล็กหล่อเหนียวสีขาว ตัวเลข หมายถึง ความแข็งแรงของเหล็กในหน่วยของความเค้นแรง ดึงเป็น Kg/mm²
ระบบเยอรมัน 1) เหล็กไม่ผสม ตัวอย่าง : DIN St 42 หมายถึง เหล็กมาตรฐานเยอรมันเป็นเหล็กกล้ารับแรงดึงได้ไม่ เกิน 42 Kg/mm²
ระบบเยอรมัน 1) เหล็กไม่ผสม จุดทศนิยม หลังเลขจานวนเต็ม เหล็กไม่ผสม เป็นการระบุถึงว่า เป็นเหล็กแบบใด โดยมีการกาหนดไว้ดังนี้ .11 คือ เหล็กสร้างเครื่องมือกล .12 คือ เหล็กแท่งรูปทางภาคตัดต่างๆและเหล็กแผ่นโตๆ .13 คือ เหล็กใช้ทาเกลียว นัต สกรู .20 คือ เหล็กแผ่นที่มีความหนามากกว่า 4.75 มม. .21 คือ เหล็กแผ่นที่มีความหนาอยู่ระหว่าง 3- 4.75 มม. .22 คือ เหล็กแผ่นที่มีความหนาน้อยกว่า 3 มม. .29 คือ เหล็กท่อกลมสาหรับแรงดันสูงไม่มีตะเข็บรอยต่อ
ระบบเยอรมัน 1) เหล็กไม่ผสม ตัวอย่าง : DIN St 42.11 หมายถึง เหล็กมาตรฐานเยอรมัน เป็นเหล็กรับแรงดึงไม่น้อยกว่า 42 Kg/mm² และเป็นเหล็กสร้างเครื่องมือกล ยกเว้น สาหรับอักษร C หมายถึง เปอร์เซ็นต์คาร์บอน ที่ผสมอยู่ เช่น GG – C75 หมายความว่า เหล็กมาตรฐานเยอรมันเป็นเหล็กหล่อ ที่มีปริมาณคาร์บอน 0.75%
ระบบเยอรมัน 2) เหล็กผสม เหล็กผสม หมายถึง ผสมธาตุอื่นอยู่ด้วยประกอบด้วยตัวเลขและ ตัวอักษร 3 หมู่ คือ ตัวเลขหมู่ที่ 1 บอกเปอร์เซ็นต์คาร์บอนที่ผสมอยู่ในเนื้อเหล็ก (หารด้วย100 เป็นเปอร์เซ็นต์)
ระบบเยอรมัน 2) เหล็กผสม ตัวเลขหมู่ที่ 2 บอกธาตุที่ผสมอยู่ในเหล็ก เช่น Mo = โมลิบดินั่ม Al = อะลูมิเนียม Ni = นิกเกิล Cr = โครเมียม Si = ซิลิคอน Cu = ทองแดง W = ทังเสตน (วุลเฟรม) Mn = แมงกานีส V = วาเนเนียม Ti = ไททาเนียม Pb = ตะกั่ว
ระบบเยอรมัน 2) เหล็กผสม ตัวเลขหมู่ที่ 3 เป็นตัวเลขบอกปริมาณของธาตุที่ผสมอยู่ในเหล็ก คิดเป็นเปอร์เซ็นต์โดยมีค่าแฟคเตอร์ที่ต่างกันคือ หารด้วย 4 หารด้วย 10 หารด้วย 100 โครเมียม (Cr) แมงกานีส (Mn) โคบอลต์(Co) นิกเกิล(Ni) ซิลิคอน (Si) ทังเสตน (W) ทองแดง (Cu) อะลูมิเนียม (Al) โมลิบดินั่ม(Mo) ไททาเนียม(Ti) วานาเดียม (v) กามะถัน(S) ฟอสฟอรัส(P) ไนโตรเจน(N) คาร์บอน(C)
ระบบเยอรมัน 2) เหล็กผสม ตัวอย่าง : 42 Cr Mo 45 หมายถึง เหล็กมาตรฐานเยอรมันเป็นเหล็กผสมโครเมียมและโม ลิบดินั่ม มีคาร์บอน 42 = 0.42% (42/100) มีโครเมียม 4 = 1.0% (4/4) มีโมลิบดินั่ม 5= 0.5 % (5/10) ยกเว้น ซึ่งในกรณีที่มีอักษร X อยู่หน้าสัญลักษณ์จะแสดงถึง เปอร์เซ็นต์โลหะผสมโดยตรงไม่ต้องหารด้วยแฟคเตอร์ใดๆ
ระบบเยอรมัน 2) เหล็กผสม ตัวอย่าง : X 20 Cr Ni 10 8 หมายถึงเหล็กมาตรฐานเยอรมันเป็นเหล็กผสมโครเมียมและ นิกเกิล มีคาร์บอน 20 = 0.2 % (20/100) มีโครเมียม 10% มีนิกเกิล 8%
ระบบญี่ปุ่ น ระบบญี่ปุ่นแบ่งประเภทของเหล็กตามลักษณะการใช้งาน โดยเขียน สัญลักษณ์ไว้คือ 1. ขึ้นต้นด้วย JIS 2. ตามด้วยอักษร ซึ่งแสดงถึงประเภทของผลิตภัณฑ์คือ ตัวอักษร ความหมาย A B C D E งานวิศวกรรมก่อสร้างและงานสถาปัตย์ งานวิศวกรรมเครื่องกล งานวิศวกรรมไฟฟ้า งานวิศวกรรมรถยนต์ งานวิศวกรรมรถไฟฟ้า
ระบบญี่ปุ่ น ตัวอักษร ความหมาย F G H K L M P R S T W Z งานก่อสร้างเรือ โลหะประเภทเหล็กและโลหะวิทยา โลหะที่ไม่ใช่เหล็ก งานวิศวกรรมเคมี งานวิศวกรรมสิ่งทอ แร่ กระดาษและเยื่อกระดาษ เซรามิก สินค้าใช้ในบ้านเรือน ยา การบิน งานบรรจุหีบห่องานเชื่อม กัมมันตภาพรังสี
ระบบญี่ปุ่ น 3.กลุ่มตัวเลขจะมีอยู่ 4 ตัว โดยมีความหมายคือ ตัวเลขตัวแรก เป็นการแยกกลุ่มประเภทของเหล็ก คือ 0 = เรื่องทั่วๆไป การทดสอบและกฎต่างๆ 1 = วิธีวิเคราะห์ 2 = วัตถุดิบ เหล็กดิบ ธาตุผสม 3 = เหล็กกล้าคาร์บอน 4 = เหล็กกล้าผสม 5 = เหล็กกล้าหล่อ และเหล็กหล่อ 9 = เบ็ดเตล็ด และคาแนะนา
ระบบญี่ปุ่ น 3.กลุ่มตัวเลขจะมีอยู่ 4 ตัว โดยมีความหมายคือ ตัวเลขที่สอง เป็นการกาหนดประเภทวัสดุในกลุ่มนั้นๆ คือ 1 = เหล็กกล้าผสมนิกเกิล-โครเมียม 2 = เหล็กกล้าผสมอะลูมิเนียม-โครเมียม 3 = เหล็กไร้สนิม 4 = เหล็กเครื่องมือ 8 = เหล็กทาสปริง 9 = เหล็กกล้าต้านทานการกัดกร่อนและความร้อน
ระบบญี่ปุ่ น 3.กลุ่มตัวเลขจะมีอยู่ 4 ตัว โดยมีความหมายคือ ตัวเลขสองตัวสุดท้าย เป็นการระบุชนิดเหล็กตามส่วนผสมของ ธาตุ คือ 01 = เหล็กเครื่องมือคาร์บอน 03 = เหล็กไฮสปรีด 04 = เหล็กเครื่องมือผสม 06 = เหล็กผสมทังสเตน 07 = เหล็กผสมโมลิบดินั่ม 08 = เหล็กผสมวาเนเดียม
ระบบญี่ปุ่ น ตัวอย่าง : JIS G 4 1 03 JIS หมายถึง มาตรฐานญี่ปุ่น G หมายถึง โลหะประเภทเหล็กหรือโลหะวิทยา 4 หมายถึง เหล็กกล้าผสม 1 หมายถึง เหล็กกล้าผสมนิกเกิลและโครเมียม 03 หมายถึง เหล็กไฮสปรีด
ระบบญี่ปุ่ น ตัวอย่าง : ตารางมาตรฐานเหล็ก การใช้งาน และสัญลักษณ์ในระบบญี่ปุ่น มาตรฐาน ลักษณะงาน สัญลักษณ์ JIS G 3112 JIS G 3101 JIS G 3103 JIS G 3106 JIS G 3302 JIS G 3350 JIS G 3442 JIS G 3452 เหล็กเส้นเสริมคอนกรีตก่อสร้าง เหล็กรีดสาหรับโครงสร้างทั่วไป เหล็กรีดสาหรับงานความดันสูง ความ ร้อนสูง เช่น หม้อไอน้า เหล็กรีดสาหรับโครงสร้างเชื่อม แผ่นเหล็กชุบสังกะสี เหล็กท่อไลท์เกจ ท่อเหล็ก ท่อน้าอาบสังกะสี ท่อเหล็กคาร์บอนสาหรับงานทั่วไป SR,SD, SDC SS SB SM SPG SSC SGPW SGP
ระบบญี่ปุ่ น ตัวอย่าง : ตารางมาตรฐานเหล็ก การใช้งาน และสัญลักษณ์ใน ระบบญี่ปุ่น มาตรฐาน ลักษณะงาน สัญลักษณ์ JIS G 3454 JIS G 3456 JIS G 4102 JIS G 4104 JIS G 5501 ท่อเหล็กสาหรับความดันสูง ท่อเหล็กสาหรับความร้อนสูง เหล็ก ผสม เหล็กผสมนิกเกิลและโครเมียม เหล็กผสมโครเมียม , เหล็กหล่อ เหล็กหล่อสีเทา STPG STPT SNC SCr FC

More Related Content

มาตรฐาȨหล็กอุตสาหกรรม