2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
-εντός αρθρικής κοιλότητας
-κφ πολύ μικρή ποσότητα (μέγιστο 2-3 ml στο γόνατο)
-παχύρευστο υγρό
-περιβάλλεται από αρθρικό θύλακο
-είναι υπερδιήθημα πλάσματος
(παθητική μη εκλεκτική δίαχυση)
3. ΣΥΣΤΑΣΗ
•Παρόμοια χημική σύσταση με πλάσμα
Περνά: - νερό
- γλυκόζη
- ουρικό οξύ
- πρωτείνες
•Ταυτόχρονα παράγονται : - Υαλουρονικό οξύ
- Ένζυμα (υαλουρονιδάση,
πρωτεϊνάσες, κολλαγενάσες, κα)
•Κύτταρα αίματος και μεμβράνης
όμοια με πλάσμα
λιγότερο από πλάσμα
4. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ
Όγκος < 2-3 ml
Χρώμα απαλό κίτρινο – αχυροκίτρινο
Διαυγές
Ιξώδες αυξημένο (4-6 cm μήκος σταγόνας)
Ερυθρά ??
Λευκά <200/ml
Πολυμορφοπύρηνα <15%
Λεμφοκύτταρα <20%
Μονοπύρηνα κ μακροφάγα 60-70%
Κρύσταλλοι κφ όχι
GLU όχι <10 mg/dl σε σχέση με πλάσμα
Lactate ??
Total protein <3 g/dl ή 1/3 αίματος
Ουρικό οξύ ίδιο με πλάσμα
6. ΤΟ ΔΕΙΓΜΑ
- Ασθενής σε 6 ώρες ελάχιστο νηστεία
- Ταυτόχρονη λήψη περιφερικού φλεβικού αίματος
- Αποστολή δείγματος - Σωληνάρια :
(όταν αρκετό δείγμα , > 5 ml)
i) ηπαρινισμένο ή υγρό EDTA για αριθμό
ii) αποστειρωμένο (ηπαρινισμένο ή μη) για μικροβιολογικές
iii) ξηρό για βιοχημεία και ανοσολογία
ΣΗΜ 1: Κρύσταλλοι πυροφωσφ. ασβεστίου σε ηπαρινισμένο
φιαλίδιο
ΣΗΜ 2: Φθοριούχο αντιπηκτικό για αναστολή γλυκόλυσης
ΣΗΜ 3: Όχι στερέα/σε σκόνη αντιπηκτικά
7. ΤΟ ΔΕΙΓΜΑ
ΟΤΑΝ ΜΙΚΡΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ?!
< 2.5 ml
2 σωληνάρια
- 2 αποστειρωμένα (ηπαρινισμένα ή μη)
ή
- 1 αποστειρωμένο (ηπαρινισμένο ή μη)
και ένα με υγρό EDTA
EΛΑΧΙΣΤΟ
Μεταφέρεται με τη σύριγγα στο
εργαστήριο και εμβολιάζεται άμεσα
8. ΟΨΗ
- κφ διαυγές
- Βαθμός θολερότητας εκτιμάται με το το μάτι και εκφράζεται:
οπαλισμός, ελαφρά θολερότητα, μέτρια και σαφής
- θολώνει σε φλεγμονώδεις νόσους λόγω αύξησης έμμορφων στοιχείων
- σε αύξηση πυοσφαιρίων : γκριζόλευκη θολερότητα
- σε αύξηση των κρυστάλλων : γαλακτόλευκη θολερότητα
- γαλακτερή ή ψευδοχυλώδη : υποτροπή ουρικής αρθρίτιδας
χρόνια ρευματοειδή αρθρίτιδα
χονδρασβέστωση
- πυώδης γκριζόλευκη θολερότητα : ακμή σηπτικής αρθρίτιδας
ΣΗΜ : Μπορεί να υπάρχουν και έγκλειστα - ελεύθερα αιωρούμενα
τμήματα ιστού σαν ρύζι
- θραύσματα προσθετικών
αρθρώσεων (σαν πιπέρι)
10. ΧΡΩΜΑ
- κφ άχρωμο έως αχυροκίτρινο/απαλό κίτρινο
- διαγνωστική αξία: πολύ έντονο κίτρινο
πρασινωπό
κόκκινο/καφέ/ξανθοχρωματικό
11. ΠΗΓΜΑ ΙΝΙΚΗΣ
- Φυσιολογικά ΔΕΝ πήζει
- Σε φλεγμονή Ινωδογόνο διέρχεται αγγειακό φραγμό ΠΗΓΜΑ
- ΠΗΓΜΑ : πολύ λεπτό χαλαρό ή συμπαγές
ένταση σύστασης ανάλογη με σοβαρότητα φλεγμονής
αξιολογείται στο φιαλίδιο ΧΩΡΙΣ αντιπηκτικό
βαθμολογείται με σταυρούς
πχ 3+ πήγμα που καταλαμβάνει ¾ μάζας υγρού
2+ πήγμα που καταλαμβάνει ½ μάζας υγρού , κτλ
- Η παρουσία πήγματος επηρεάζει μέτρηση κυττάρων ( ηπαρινισμένο)
12. ΓΛΟΙΟΤΗΤΑ
- κφ αυξημένη γλοιότητα λόγω υαλουρονικού οξέος
- μειώνεται ή χάνεται στις φλεγμονώδεις παθήσεις
- δεν μεταβάλλεται στις εκφυλιστικές και άλλες μη
φλεγμονώδεις νόσους
- Μέτρηση:
α) Δοκιμή σταγόνας (4-6 cm)
β) Δοκιμή δακτύλων
γ) Δοκιμή πήξεως μυκίνης ή δοκιμή Ropes
14. ΚΥΤΤΑΡΑ
-κφ <150-200 / ml
-κυρίως (>60-70%) μονοπύρηνα, πλασματοκύτταρα, κα
-πολυμορφοπύρηνα <5-15%
-Γίνεται : μέτρηση αριθμού ανά μl
καθορισμός τύπου (σε %)
αναζήτηση και αναγνώριση ειδικών παθολογικών κυττάρων
15. ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
- Στο δείγμα με το αντιπηκτικό
- Μετά από καλή ανακίνηση
- Σε καταμετρητική πλάκα Neubauer ( *40 φακό)
- Για αραίωση ή λύση ερυθρών ΟΧΙ ΟΞΕΙΚΟ ΟΞΥ (ΤURK)
καθίζηση υαλουρον.οξέος θόλωση
ΑΝΤΙ ΑΥΤΟΥ φυσιολογικό ορός (hypotonic saline solution)
- O αριθμός υπολογίζεται :
συνολικός αριθμός (στα 4 μεγάλα τετράγωνα) * 10 * αραίωση
4
- Το αποτέλεσμα εκφράζεται ως κύτταρα ανα κκχ (μl)
16. ΤΥΠΟΣ
- Φυγοκεντρούμε δείγμα με αντιπηκτικό (2000 στροφές για 10 λεπτά)
- Από ίζημα ΛΕΠΤΕΣ επιστρώσεις
- GIEMSA/MAY-GRUNWALD
- Φυσιολογικά >60% μονοπύρηνα ή μακροφάγα
<5-15% πολυμορφοπύρηνα
<20% λεμφοκύτταρα
-Ειδικά παθολογικά κύτταρα :
1) κύτταρα ρευματ.αρθρίτιτδας ή κύτταρα RA
=ουδετερόφιλα πολυμορφοπύρηνα ή μακροφάγα με έγκλειστα
2) κύτταρα ερυθηματώδους λύκου ή κύτταρα LE
3) φαγοκύτταρα Reiter, και
-αύξηση ΝΕU σε
σηπτική αρθρίτιδα
-αύξηση LYΜ σε μη
σηπτικές αρθίτιδες
18. ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ
- Φυσιολογικά δεν υπάρχουν
- Ανεύρεση και αναγνώριση είδους = διαγνωστικό στοιχείο
- Όχι από σωληνάριο με αντιπηκτικό/EDTA ή οξαλικά αντιπηκτικά
ή στερεά/σκόνη αντιπηκτικά
- Κρύσταλλοι πυροφωσφορικού ασβεστίου καλύτερα να ελέγχονται
από ηπαρινισμένο φιαλίδιο
- Είτε με άμεσο παρασκεύασμα είτε μετά από φυγοκέντρηση και
άμεσο παρασκεύασμα από το ίζημα
- Μικροσκόπηση με κοινό μικροσκόπιο ή πολωμένο φως
20. ΧΗΜΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
• GLU : μέτρηση εντός 30-60 λεπτών
κφ όχι <10 mg/dl λιγότερο από πλάσμα
φλεγμονώδης αρθρ : = ή > από 25 mg/dl λιγότερο από πλάσμα
σηπτική αρθρίτιδα : > 40 mg/dl λιγότερο από πλάσμα
• Πρωτεϊνες : περίπου 1/3 σε σχέση με πλάσμα , <3gr/dl
αύξηση σε φλεγμονώδεις και αιμορραγικές αρθίτιδες
• Ουρικό οξύ : ίδια συγκέντρωση με πλάσμα
πάντοτε ταυτόχρονη μέτρηση σε περιφερικό φλεβικό δείγμα
• Ένζυμα όπως LDH, ALP, όξινη φωσφατάση, κα.
21. ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
- Μικροσκοπική εξέταση : δείγμα χωρίς πήγμα
φυγοκέντρηση
από το ίζημα gram ή οξεάντοχη χρώση
- Καλλιέργεια : δείγμα χωρίς πήγμα
ένδειξη η διάχυτη γκριζόλευκη όψη με έντονη
θολερότητα
φυγοκέντρηση 3000 στροφές για 10 λεπτά
γενική ή ειδική καλλιέργεια
- Γενική καλλιέργεια : αιματούχο άγαρ (αερόβια και αναερόβια)
σοκολατόχρωμο σε CO2 5-10%
θεογλυκολικός ζωμός
- Ειδική καλλιέργεια : βρουκέλλα, μυκοβακτηρίδια, αναερόβια.