�ݺ�ߣ

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ – ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ
Πρόκειται για απόσπασμα από το μυθιστόρημα «Η ιστορία του γάτου που έμαθε σ’ ένα
γλάρο να πετάει».
• Υπόθεση του κειμένου: Ένας γλάρος παγιδεύεται σε μια θαλάσσια πετρελαιοκηλίδα και
το σώμα του καλύπτεται από πετρέλαιο. Αρχικά νομίζει ότι τυφλώθηκε, αλλά όταν
καθαρίζει τα μάτια του στο νερό, κάνοντας βουτιές σ’ αυτό, διαπιστώνει ότι βλέπει και μετά
προσπαθεί να βρει καθαρό νερό, κολυμπώντας ως το τέλος της πετρελαιοκηλίδας. Στη
συνέχεια επιχειρεί να πετάξει και έπειτα από πολλές προσπάθειες τα καταφέρνει. Ελπίζει
ότι οι ακτίνες του ήλιου θα λιώσουν το πετρέλαιο που τον βαραίνει, αλλά αυτό δεν θα
συμβεί. Μετά από επίμονη προσπάθεια φθάνει στην εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ.
• Το θέμα του έργου: Η ρύπανση των θαλασσών, η καταστροφή και η εξαφάνιση ειδών του
θαλάσσιου κόσμου.
• Το θέμα του αποσπάσματος
Στο απόσπασμα παρακολουθούμε τον τρόπο με τον οποίο μολύνεται θανάσιμα η Κενγκά,
ένας θηλυκός γλάρος, και τον αγώνα της να επιβιώσει και να σωθεί.
•Δομή του κειμένου: Είναι μια ενότητα που μπορεί να διαιρεθεί στις εξής υποενότητες:
α΄υποεν. (Η Κενγκά… μακριά από το μαύρο κύμα»): Ο γλάρος συνειδητοποιεί το πρόβλημα
της πετρελαιοκηλίδας
β΄υποεν. (« Με όλους τους…από την πείνα») Η Κενγκά κολυμπά ως το καθαρό νε ρό και
σκέφτεται το τέλος που πλησιάζει
γ΄υποεν. («Μπροστά στην…ο Ίκαρος έπεσε») Η τελευταία προσπάθεια σωτηρίας

δ΄υποεν. («Η Κενγκά χτύπησε…να τις κουνήσει») Η επιτυχία της Κενγκά να πετάξει μετά
από αρκετές προσπάθειες
• Η ηρωίδα του έργου: Η γλαροπούλα Κενγκά καθώς πετάει πάνω από τα κύματα,
καλύπτεται από την πετρελαιοκηλίδα. Σταδιακά χάνει την όρασή της και διαπιστώνει ότι τα
φτερά της είναι αδύνατον να ανοίξουν και έχουν κολλήσει στο σώμα της. Βρίσκεται σε
απόγνωση, πανικοβάλλεται όμως δε χάνει το κουράγιο της και προσπαθεί να σωθεί.
Αγωνιά, φοβάται ότι θα μετατραπεί σε τροφή για κάποιο ψάρι ή θα πεθάνει από ασφυξία -
« ο πιο φρικτός θάνατος» - ή «θα πεθάνει από την πείνα». Επιχειρεί να πετάξει ψηλά προς
τον ήλιο καθώς θυμάται το πάθημα του Ίκαρου που ίσως όμως αποβεί σωτήριο για την
ίδια. ( « ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που’χει κολλήσει στα φτερά μου»). Όμως το
πετρέλαιο δυσχεραίνει το πέταγμά της και η Κενγκά απελπίζεται... Τελικά δεν μπορεί να
κινήσει τις φτερούγες της και η πτώση είναι αναπόφευκτη. Να σημειώσουμε ότι η Κενγκά
παρόλη τη δεινή θέση στην οποία βρίσκεται , δεν χάνει τη δυνατότητα λογικής και
οργανωμένης σκέψης καθώς επιστρατεύει με ψυχραιμία τις γνώσεις της ( από την ιστορία
με τον Ίκαρο) για να ανταπεξέλθει στην κρίσιμη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει. Η
στάση της είναι υποδειγματική και μας διδάσκει να διατηρούμε την ψυχραιμία μας και να
κινητοποιούμε τη συγκροτημένη σκέψη μας, ό,τι και αν μας έχει συμβεί.
• Χώρος και χρόνος του αποσπάσματος: Ο χρόνος δεν προσδιορίζεται ενώ ο χώρος δίνεται
έμμεσα με την αναφορά στην αμβουργιανή εκκλησία του Αγίου Ανδρέα. Ο χώρος λοιπόν
είναι το Αμβούργο της Γερμανίας.
• Αφηγηματικές τεχνικές
α) Αφηγητής: Ακούγεται κυρίως η φωνή του αφηγητή και της Κενγκά, που μέσα από τις
σκέψεις της ακούγονται η γριά συντρόφισσα και οι ακτοφύλακες .Η αφήγηση γίνεται σε γ’
πρόσωπο. Ο αφηγητής δε συμμετέχει στην ιστορία, είναι δηλαδή ετεροδιηγητικός .
Παρουσιάζεται ως παντογνώστης, γνωρίζει όλα όσα συμβαίνουν, ακόμα και τις κρυφές
σκέψεις και τα συναισθήματα της ηρωίδας του. Έχουμε όμως και την πρωτοπρόσωπη
αφήγηση της Κενγκά και έτσι το κείμενο ζωντανεύει μέσα από την εναλλαγή των αφηγητών
Στο κείμενο συναντάμε περιγραφή και μονολόγο ως αφηγηματικούς τρόπους. Εντοπίζουμε
εκφραστικά μέσα όπως παρομοιώσεις, μεταφορές ,πολλές εικόνες και επίθετα. Γενικότερα,
η αφήγηση είναι χρονολογική με εξαίρεση δύο αναδρομές στο παρελθόν. Στην πρώτη η
Κενγκά θυμάται την αιτία του «κακού», τα πετρελαιοφόρα που ξέπλεναν τις δεξαμενές τους
και προκάλεσαν την πετρελαιοκηλίδα, το «μαύρο κύμα». Στη δεύτερη σκέφτεται την
ιστορία του ‘Ικαρου που της είχε διηγηθεί μία γριά συντρόφισσά της. Πιο συγκεκριμένα:
• Εγκιβωτισμός
* Στο κείμενο χρησιμοποιείται η τεχνική του εγκιβωτισμού, ο συγγραφέας δηλαδή
παρεμβάλει μέσα στην ιστορία του μια άλλη ιστορία. Συγκεκριμένα, στο απόσπασμά μας,
ενώ παρακολουθούμε την προσπάθεια της Κενγκά να ξεφύγει, εγκιβωτίζεται η ιστορία του
Ίκαρου, που υποτίθεται ότι της τη διηγήθηκε μια γριά συντρόφισσά της. Η ιστορία αυτή
δίνει στην Κενγκά ελπίδες για επιβίωση. Στην περίπτωση του Ίκαρου ο ήλιος έλιωσε το κερί
από τα φτερά του με αποτέλεσμα να πέσει και να σκοτωθεί. Η Κενγκά τώρα πιστεύει ότι
στη δική της περίπτωση ο ήλιος θα λειτουργούσε ευεργετικά, καθώς θα μπορούσε να
λιώσει την ουσία που είχε κολλήσει στα φτερά της και να σωθεί. Ο συγγραφέας δηλαδή
βάζει την Κενγκά να αξιοποιεί δημιουργικά τις γνώσεις της προκειμένου να σωθεί.
• Η Εμψύχωση (Ο Ανιμισμός)
Ο συγγραφέας παρουσιάζει την ηρωίδα του, την Κενγκά, να έχει ανθρώπινες ιδιότητες. Η
τεχνική αυτή, που xρησιμοποιείται συxνά και στα παραμύθια με zώα, λέγεται ανιμισμός.
‘Eτσι, στο κείμενό μας παρακολουθούμε την Κενγκά να έxει ανθρώπινα συναισθήματα*

απελπίζεται και υποφέρει για το κακό που τη βρήκε, αισθάνεται μίσος για όσους την
έφεραν σε αυτή τη θέση, αρχίζει να ελπίζει και αγωνίζεται με όλες της τις δυνάμεις να
σωθεί. Ακόμα, παρουσιάζεται να μιλά, να επικοινωνεί με τους άλλους γλάρους, να
σκέφτεται, να καταστρώνει σχέδια για να σωθεί. Πρόκειται για μία τεχνική που
χρησιμοποιείται στην παιδική λογοτεχνία ( παραμύθια). Ο συγγραφέας με την τεχνική του
ανιμισμού, επιδιώκει να ταυτίσει τους αναγνώστες του με την Κενγκά, να τους κάνει να
έρθουν στη θέση της, να νιώσουν την αγωνία, την απελπισία της και να κατανοήσουν έτσι
την αδικία που διαπράττουν οι άνθρωποι απέναντι στα ζώα, θεωρώντας ότι είναι οι
κυρίαρχοι του πλανήτη και οι μοναδικοί που έχουν δικαίωμα στη ζωή. Μ’ αυτό τον τρόπο
στέλνει τα οικολογικά του μηνύματα και ευαισθητοποιεί τους αναγνώστες του στα
προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας.
• Άλλα εκφραστικά μέσα: Μεταφορές: το κύμα ήταν πιο γρήγορο, η κατάρα των
θαλασσών την είχε τυφλώσει. Με όλους τους μυς της πιασμένους, ο ήλιος να λιώσει την
κατάρα. δεν την είχαν πάρει τα χρόνια, και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι
Προσωποποίηση: ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι
Παρομοίωση:σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα.
• Σχολιασμός του τίτλου
Ο τίτλος αναφέρεται στην πετρελαιοκηλίδα η οποία αποκαλείται , εκτός από «μαύρο
κύμα» , «κατάρα των θαλασσών, παχύρρευστη κηλίδα, μαύρη μάστιγα, μαύρη κηλίδα,
ουσία παχύρρευστη, κατάρα, καταραμένο πετρέλαιο». Με αυτούς τους χαρακτηρισμούς ο
συγγραφέας στοχεύει στην αφύπνιση της οικολογικής συνείδησης και ευαισθητοποίησης
του αναγνώστη προκειμένου να υπάρξει μία συλλογική δράση για την προστασία του
περιβάλλοντος.
• Γλώσσα: Είναι απλή και κατανοητή
• Ύφος: Είναι ζωντανό και φυσικό, παραστατικό και διδακτικό.
Πηγές: http://www.scribd.com/doc/197890134/%CE%9B%CE%BF%CF%85%CE%AF%CF%82-
%CE%A3%CE%B5%CF%80%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B2%CE%B5%CE%B4%CE%B1-
%CE%A4%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%BF-
%CE%BA%CF%8D%CE%BC%CE%B1
http://kapidou.blogspot.gr/2014/03/blog-post.html

Και προσωπικές σημειώσεις και σχόλια.
Δείτε επίσης:
http://afterschoolbar.blogspot.gr/2012/03/blog-post_22.html
Τρισδιάστατο βιβλίο: http://alexgger.blogspot.gr/2012/05/blog-post_29.html
Διαγώνισμα: http://stefanu.wordpress.com/2013/05/24/%CF%84%CE%BF-
%CE%BC%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%BF-%CE%BA%CF%8D%CE%BC%CE%B1-%CE%BB-
%CF%83%CE%B5%CF%80%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B2%CE%B5%CE%B4%CE%B1/
Διδακτικά σενάρια: http://www.slideshare.net/Metaxoula/ss-24942569
http://www.slideshare.net/zazagina/ss
Το μαύρο κύμα. Το ατύχημα της Κενγκά (video):
https://www.youtube.com/watch?v=Y8Y_vapM_8E

�ݺ�ߣ

το μαυρο κυμα

Recommended

More Related Content

What's hot (20)

Viewers also liked (13)

Similar to το μαυρο κυμα (20)

More from Zeta Stavropoulou (10)

Recently uploaded (20)

το μαυρο κυμα