"Ποίος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου", Γ. Βιζυηνός
1. «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου», Γ. Βιζυηνός
Θέματα για συζήτηση - εργασίες
1. Να σχολιάσετε τον τίτλο, ο οποίος, όπως συμβαίνει και με άλλα διηγήματα του
Βιζυηνού, θέτει ένα αίνιγμα, η λύση του οποίου αποτελεί την πλοκή της ιστορίας
και ανατρέπει τις προσδοκίες του αναγνώστη (τεχνική του σασπένς).
2. Να σχολιάσετε τον βιωματικό και αυτοβιογραφικό χαρακτήρα της αφήγησης,
εστιάζοντας τόσο στην παρουσία της προσωπικής αντωνυμίας του τίτλου και στη
χρήση της πρωτοπρόσωπης αφήγησης όσο και στα οικογενειακά ονόματα,
καθώς και τους γλωσσικούς ιδιωματισμούς και τις συνήθειες της περιοχής της
Θράκης.
3. Να αποδώσετε τον χαρακτήρα και το ψυχολογικό πορτρέτο της μητέρας, του
Μιχαήλου και του αφηγητή, με βάση τις πληροφορίες που δίνει το απόσπασμα.
4. Να βρείτε και να σχολιάσετε τα σημεία όπου φαίνονται οι δεσμοί αγάπης,
ανθρωπιάς, ευγνωμοσύνης και αφοσίωσης ανάμεσα στους χριστιανούς και τους
μουσουλμάνους ήρωες.
5. Να εντοπίσετε τη χρήση του διαλόγου ως βασικού αφηγηματικού τρόπου και να
σχολιάσετε την αισθητική λειτουργία του.
6. Να βρείτε τις χρονικές αναλήψεις και να παρατηρήσετε τον τρόπο με τον οποίο
αυτές εντάσσονται στο παρόν της αφήγησης (η ιστορία, π.χ., της διάσωσης του
Κιαμήλ δεν αποτελεί εμβόλιμη ανάδρομη αφήγηση, αλλά αναπτύσσεται μέσα
από το διάλογο των προσώπων στο παρόν της αφήγησης).
7. Να παρατηρήσετε σε ποια σημεία του αποσπάσματος και με ποιες παρεκβάσεις
η αφήγηση σκόπιμα επιβραδύνεται, ώστε να κορυφωθεί το ενδιαφέρον του
αναγνώστη.
8. Να εντοπίσετε τις λεπτές αποχρώσεις χιούμορ μέσα στην αφήγηση του
Μιχαήλου.
9. Να σχολιάσετε τη γλώσσα του διηγήματος, παρατηρώντας ότι ο συγγραφέας
αποδίδει το λόγο κάθε προσώπου με διαφορετική γλώσσα (λόγια για τον
αφηγητή, θρακιώτικη ιδιωματική για τη μητέρα και τον Μιχαήλο, με τούρκικες
λέξεις και εκφράσεις για τους Τούρκους).
2. «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου», Γ. Βιζυηνός
10. Να προσπαθήσετε, γνωρίζοντας το τέλος της ιστορίας και τ η λύση του
αινίγματος του τίτλου, να βρουν μέσα στο απόσπασμα προσημάνσεις της
πλοκής.
11. Να βρείτε στο απόσπασμα χωρία όπου υπάρχει ειρωνική αναφορά στις
ευρωπαϊκές συνήθειες.
12. Να εντοπίσετε στο κείμενο αντιλήψεις που σχετίζονται με την ξενιτιά και τη
φιλοξενία.
13. Ο αφηγητής στην αρχή του αποσπάσματος αντιμετωπίζει μάλλον εχθρικά τον
Κιαμήλ. Στη συνέχεια, όμως, τον συμπαθεί. Να βρείτε σημεία που
επιβεβαιώνουν την παρατήρηση αυτή και να ερμηνεύσετε την αλλαγή της
διάθεσής του.
Η κριτική για το έργο του - Γνωρίσματα της πεζογραφίας του Βιζυηνού
«Τα διηγήματα του Βιζυηνού συγκεντρώνουν όλες τις προϋποθέσεις της καλής
αφηγηματικής πεζογραφίας. Διακρίνονται για την αφηγηματική ικανότητα, για την
τεχνική διάρθρωση της πλοκής, για την πλαστική δύναμη στη διαγραφή των
χαρακτήρων, αλλά, προπαντός, για τη διείσδυση στο βάθος της ανθρώπινης ψυχής και
την έντονη δραματικότητα. Ψυχογραφικός και δραματικός πεζογράφος είναι κατά
κύριο λόγο ο Βιζυηνός. Μπορεί να μας κάνει να ενδιαφερθούμε ζωηρά για την ιστορία
που μας λέει, μπορεί να ζωντανέψει άμεσα και παραστατικά τα πρόσωπά του, αλλά
περισσότερο ακόμα —ικανότητα που είναι η δυσκολότερη και η σημαντικότερη για
έναν πεζογράφο— μπορεί να εισδύσει στην ανθρώπινη ψυχή και να εικονίσει την
εσωτερική τρικυμία και το δράμα της […]. Δύο είναι τα βασικά εξωτερικά γνωρίσματα
των διηγημάτων του Βιζυηνού: ο αυτοβιογραφικός χαρακτήρας των μύθων του και η
γλώσσα τους, η καθαρεύουσα. Σ’ αυτά τα δύο γνωρίσματα θα μπορούσαν να
προστεθούν ακόμα δύο, πιο δευτερεύοντα: το κοσμοπολίτικο ή καλύτερα το
ανθρώπινο στοιχείο που διακρίνεται μέσα σ’ αυτά και η έκτασή τους, η τάση του
συγγραφέα προς το άπλωμα της αφήγησης.[...] Η πρωτοτυπία του Βιζυηνού βρίσκεται
3. «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου», Γ. Βιζυηνός
στο ότι μπόρεσε να αναπαραστήσει και να απεικονίσει, με πειστικούς αφηγηματικούς
και πεζογραφικούς τρόπους, γεγονότα και περιστατικά της οικογένειάς του, και να μας
τα εξιστορήσει με βαθιά συγκίνηση, πόνο και συγκρατημένο πάθος».
(Σαχίνης Απ., 31989, Παλαιότεροι Πεζογράφοι)
Η ανθρωπιστική οπτική του έργου του Βιζυηνού
«Σε κάθε διήγημα του Βιζυηνού υπάρχει και μια κρίση συνείδησης, ένα πρόβλημα
ψυχικό, που βρίσκει τη λύση του μαλακά μαλακά, με τη συγγνώμη, με τον έλεον, με
την ανθρωπιά… Στο διήγημα Ποίος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου καρτερούμε, στις
πρώτες σελίδες, μια κοινότατη αστυνομική περιπέτεια. Και βρισκόμαστε σε μια κρίση
ψυχής, όπου η παιδεμένη μητρική καρδιά εξαγιάζεται σ’ ολόκληρο το πλάτος και της
στοργής της και της φιλέκδικης νεύρωσής της, όπου ο φονιάς μάς γίνεται περισσότερο
συμπαθητικός από το θύμα, όπου η μισαλλοδοξία καταλύεται με τη δύναμη της
ανθρωπιάς».
(Παναγιωτόπουλος Ι.Μ., 1959, «Γεώργιος Βιζυηνός»)
πηγή : http://ebooks.edu.gr/2013
![«Ποίος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου», Γ. Βιζυηνός
10. Να προσπαθήσετε, γνωρίζοντας το τέλος της ιστορίας και τ η λύση του
αινίγματος του τίτλου, να βρουν μέσα στο απόσπασμα προσημάνσεις της
πλοκής.
11. Να βρείτε στο απόσπασμα χωρία όπου υπάρχει ειρωνική αναφορά στις
ευρωπαϊκές συνήθειες.
12. Να εντοπίσετε στο κείμενο αντιλήψεις που σχετίζονται με την ξενιτιά και τη
φιλοξενία.
13. Ο αφηγητής στην αρχή του αποσπάσματος αντιμετωπίζει μάλλον εχθρικά τον
Κιαμήλ. Στη συνέχεια, όμως, τον συμπαθεί. Να βρείτε σημεία που
επιβεβαιώνουν την παρατήρηση αυτή και να ερμηνεύσετε την αλλαγή της
διάθεσής του.
Η κριτική για το έργο του - Γνωρίσματα της πεζογραφίας του Βιζυηνού
«Τα διηγήματα του Βιζυηνού συγκεντρώνουν όλες τις προϋποθέσεις της καλής
αφηγηματικής πεζογραφίας. Διακρίνονται για την αφηγηματική ικανότητα, για την
τεχνική διάρθρωση της πλοκής, για την πλαστική δύναμη στη διαγραφή των
χαρακτήρων, αλλά, προπαντός, για τη διείσδυση στο βάθος της ανθρώπινης ψυχής και
την έντονη δραματικότητα. Ψυχογραφικός και δραματικός πεζογράφος είναι κατά
κύριο λόγο ο Βιζυηνός. Μπορεί να μας κάνει να ενδιαφερθούμε ζωηρά για την ιστορία
που μας λέει, μπορεί να ζωντανέψει άμεσα και παραστατικά τα πρόσωπά του, αλλά
περισσότερο ακόμα —ικανότητα που είναι η δυσκολότερη και η σημαντικότερη για
έναν πεζογράφο— μπορεί να εισδύσει στην ανθρώπινη ψυχή και να εικονίσει την
εσωτερική τρικυμία και το δράμα της […]. Δύο είναι τα βασικά εξωτερικά γνωρίσματα
των διηγημάτων του Βιζυηνού: ο αυτοβιογραφικός χαρακτήρας των μύθων του και η
γλώσσα τους, η καθαρεύουσα. Σ’ αυτά τα δύο γνωρίσματα θα μπορούσαν να
προστεθούν ακόμα δύο, πιο δευτερεύοντα: το κοσμοπολίτικο ή καλύτερα το
ανθρώπινο στοιχείο που διακρίνεται μέσα σ’ αυτά και η έκτασή τους, η τάση του
συγγραφέα προς το άπλωμα της αφήγησης.[...] Η πρωτοτυπία του Βιζυηνού βρίσκεται](https://image.slidesharecdn.com/random-140922082630-phpapp02/85/-2-320.jpg)
