1. Η Άλωση της Πόλης από
τους Οθωμανούς.
Γεγονός εθνικής, ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας
σημασίας;
Ερευνούμε το πρόβλημα με τη μέθοδο της
Ιστοεξερεύνησης.
ΙΩΑΝΝΑ Δ.ΓΛΥΚΑ,ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
3. Για τους μαθητές
• Για τη διερεύνηση του θέματος θα ακολουθήσουμε συγκεκριμένα
βήματα ενταγμένα στις εξής ενότητες με το παρακάτω περιεχόμενο:
• Εισαγωγή: Περί τίνος πρόκειται;
• Αποστολή: Τι θα αναλάβουμε; Ποιος είναι ο στόχος μας;
• Διαδικασία: Πώς θα εργαστούμε;
• Αξιολόγηση: Πώς θα τα καταφέρουμε καλύτερα;
• Συμπέρασμα : Πού καταλήγουμε;
• Πηγές: Από πού υποστηριχτήκαμε;
4. Εισαγωγή: Περί τίνος πρόκειται;
Σύμφωνα με την αφήγηση του σχολικού μας βιβλίου η Άλωση της
Πόλης τραυμάτισε την περηφάνια των Ελλήνων που θρήνησαν για
τη μεγάλη συμφορά. Η φοβερή αυτή καταστροφή καταρράκωσε
κατ΄ αρχήν το ηθικό του Ελληνισμού και έθεσε σε κίνδυνο την
επιβίωση του. Οι Έλληνες παραδόθηκαν στο έλεος της οθωμανικής
αυθαιρεσίας, ενώ το πνεύμα του πολιτισμού μετανάστευσε στην
Ιταλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συνάμα οι Τούρκοι
έκλεισαν τους εμπορικούς δρόμους που οδηγούσαν στην Ανατολή,
γεγονός που ώθησε τους Ευρωπαίους στις μεγάλες γεωγραφικές
ανακαλύψεις, με τις οποίες εγκαινιάστηκε η Νεότερη Ευρωπαϊκή
Ιστορία.
.
5. Αποστολή: Τι θα αναλάβουμε; Ποιος ο στόχος μας;
Οι ιστορικοί που έχουν συνολικά μελετήσει την Άλωση της Πόλης από τους
Οθωμανούς θεωρούν ότι η Άλωση του 1453 δεν ήταν απλά ένα γεγονός εθνικής
σημασίας αλλά ένα γεγονός που επηρέασε την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο.
Οι συνέπειες από αυτό το γεγονός επηρεάζουν τον Ελληνισμό αλλά και συμβά-
λουν στην απαρχή της Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας.
Θεωρώντας την άποψη αυτή ως πρόβλημα προς διερεύνηση, θα το
επεξεργαστείτε με έρευνα στο διαδίκτυο ακολουθώντας μία συγκεκριμένη
διαδικασία:
Θα χωριστείτε σε ομάδες, θα επωμισθείτε δραστηριότητες στο πλαίσιο ενός
ορισμένου ρόλου και μέσω αυτού θα αναλάβετε την προσέγγιση - διερεύνηση
μιας συγκεκριμένης πτυχής του θέματος - προβλήματος.
Ως ομάδες, στο πλαίσιο του ρόλου σας, θα καθορίσετε αρμοδιότητες, θα
αναζητήσετε πληροφορίες στο διαδίκτυο και βασισμένοι σ΄ αυτές στη συνέχεια,
θα συντάξετε ένα σύντομο κείμενο που θα σας ζητηθεί για να το παρουσιάσετε
στην ολομέλεια της τάξης.
6. Διαδικασία
Για τη μελέτη του θέματος θα δημιουργηθούν οι εξής ομάδες των 4/5
μαθητών που θα αναλάβουν τους συγκεκριμένους ρόλους: Η ένταξη σ΄ αυτές
προϋποθέτει 1. την κάλυψη της προσωπικής σας επιλογής 2. την ισαριθμία
των μελών, 3. την κατανομή των αρμοδιοτήτων ώστε σε κάθε ομάδα να
υπάρχει ένας επαρκής γνώστης του Η/Υ, ένας συντονιστής, ένας
παρουσιαστής, ένας γραμματέας κλπ.
• 1η ομάδα: οι Ιστορικοί
• 2η ομάδα: οι Διπλωμάτες
• 3η ομάδα: οι Δημοσιογράφοι-ερευνητές
• 4η ομάδα: οι Βιογράφοι
• 5η ομάδα: οι Αισθητικοί Αναλυτές
7. Αξιολόγηση: Πώς θα τα
καταφέρουμε καλύτερα;
Η εργασία που θα αναλάβετε απαιτεί ανάπτυξη δεξιοτήτων, ατομικών
και ομαδικών. Αξιολογώντας συχνά τις ενέργειές σας έως την
ολοκλήρωσή του έργου, θα βελτιώνετε τη συνεργασία σας και την
απόδοσή σας.
Η αξιολόγηση της προσπάθειάς σας – διαμορφωτική και τελική- τόσο
κατά τη διάρκεια της εργασίας σας, όσο και μετά το τέλος της, θα
καταγράφεται σε ειδικά διαμορφωμένα φύλλα αξιολόγησης, με τα
οποία θα αυτοαξιολογείστε ως ομάδες (διαμορφωτική φάση) και στη
συνέχεια θα αξιολογήσετε το αποτέλεσμα της εργασίας των άλλων
(τελική φάση).
(Τα φύλλα αξιολόγησης παρατίθενται μετά από τις αποστολές των
ομάδων).
Ρόλο αξιολογητή έχει βέβαια και ο καθηγητής σας.
8. 1η Ομάδα: Οι Ιστορικοί
Θα μελετήσετε τις πληροφορίες για την Άλωση, στις διευθύνσεις που σας
προτείνονται.
Αποστολή σας είναι να συντάξετε ένα σύντομο κείμενο 150-200 λέξεων για
ενημέρωση των συμμαθητών σας, εφόσον διαπιστώσατε έλλειψη
πληροφοριών στο βιβλίο της Ιστορίας, στο οποίο θα αναφέρετε:
α) τις συνθήκες μέσα από τις οποίες προέκυψε η Άλωση, β) τη διάρκειά της
γ) τους αντιπάλους και την προετοιμασία τους, δ) τη δράση τους, ε) τις
δυνάμεις εκτός Βυζαντίου που συμπαρατάχθηκαν μαζί τους (ποιοι με
ποιους) στ) την έκβαση της πολιορκίας.
Διευθύνσεις στο διαδίκτυο:
1. http://el.wikipedia.org/wiki/Άλωση της Κωνσταντινούπολης_(1453)
2.http://library.antibaro.gr/text/History/1453/Giannakidis-Thoma-
Alosis_Poleos.pdf
9. 2η ομάδα: Οι Διπλωμάτες
Θα μελετήσετε τις πληροφορίες για την Άλωση από τις διευθύνσεις που σας προτείνονται:
Αποστολή σας είναι να συντάξετε σύντομο κείμενο 150-200 λέξεων για την ενημέρωση των
συμμαθητών σας, εφ΄ όσον διαπιστώσατε ότι στο σχολικό βιβλίο της Ιστορίας υπάρχει έλλειψη
πληροφοριών, στο οποίο θα αναφέρετε:
α) Ποιοι Βυζαντινοί αυτοκράτορες ταξίδεψαν στη Δύση πριν την Άλωση με σκοπό να ζητήσουν
βοήθεια; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των προσπαθειών τους;
β) Ποια στάση υιοθέτησαν τα χριστιανικά κράτη απέναντι στις εκκλήσεις των Βυζαντινών για
βοήθεια;
γ) Πώς συνδέεται η Φραγκοκρατία με την Οθωμανική επέκταση;
δ) Γιατί η Δύση παρ’ όλες τις υποχωρήσεις των Βυζαντινών στον θρησκευτικό τομέα
δεν βοήθησε αποτελεσματικά το Βυζάντιο ν’ αποκρούσει τον κίνδυνο των Οθωμανών;
Διευθύνσεις στο διαδίκτυο:
1. http://library.antibaro.gr/text/History/1453/Giannakidis-Thoma-Alosis_Poleos.pdf
2. http://lyk-peir-anavr.att.sch.gr/Activities/Groups/2011-2012/DHL/books/12_1453.pdf
10. 3η ομάδα: Οι Δημοσιογράφοι-
Ερευνητές
Θα μελετήσετε τη μαρτυρία αυτόπτων μαρτύρων της Άλωσης
προκειμένου να αναλάβετε την εξής
Αποστολή:
Θα συντάξετε σύντομο άρθρο για εφημερίδα της εποχής:
α) με την είδηση της καταστροφής και
β) με αναφορά των συνεπειών της Άλωσης της Πόλης για το
έθνος των Ελλήνων και την Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια
Ιστορία.
Διεύθυνση:
http://lyk-peir-anavr.att.sch.gr/Activities/Groups/2011-
2012/DHL/books/12_1453.pdf
12. 4η ομάδα: οι βιογράφοι
Θα αναζητήσετε τη βιογραφία α) του Κωνσταντίνου Δραγάση
Παλαιολόγου και β) του Μωάμεθ Β΄ Πορθητή από τις παρακάτω
διευθύνσεις. Θα τη διαβάσετε προσεκτικά.
Αποστολή σας είναι να συντάξετε για τους συμμαθητές σας ένα
κείμενο στο οποίο θα παρουσιάζετε σημαντικά στοιχεία της
ζωής τους και στοιχεία της προσωπικότητας τους. Ποια γνώμη
σχηματίζετε για τους δυο αυτούς άνδρες; (150-200 λέξεων).
Διευθύνσεις:
1. http://el.wikipedia.org/wiki/Μωάμεθ_Β’_ο_Πορθητής
2. http://el.wikipedia.org/wiki/Κωνσταντίνος_ΙΑ%27_Παλαιολ
όγος
13. 5η ομάδα: Οι Αισθητικοί αναλυτές
Η Άλωση της Πόλης υπήρξε πηγή έμπνευσης για
α) Θρύλους, μύθους και παραδόσεις
β) Δημοτικά τραγούδια
γ) Ποιήματα νεότερων και σύγχρονων λογοτεχνών
Αποστολή σας είναι:
Αφού επισκεφθείτε τις παρακάτω διευθύνσεις να αναφέρετε σε εργασία που θα
συντάξετε τρία στοιχεία για κάθε κατηγορία.
Διευθύνσεις:
1. http://www.diakonima.gr/2013/05/29/παραδοσιακοί-και-θαυμαστοί-
θρύλοιγι/
2. http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id
=148
3. http://www.netschoolbook.gr/1453-elytis.html
15. Ανακοίνωση στην ολομέλεια
Ως ομάδες, έχοντας επεξεργαστεί το θέμα που
σας ανατέθηκε, θα παρουσιάσετε με τον
εκπρόσωπό σας στην ολομέλεια της τάξης:
• το κείμενο που συντάξατε και
• θα εκθέσετε τις απόψεις σας σχετικά με το
αρχικό ερώτημα που κινητοποίησε τη
διερεύνηση.
16. Κριτήρια αυτοαξιολόγησης μαθητών
(διαμορφωτική φάση)
Κριτήρια αξιολόγησης Διαβάθμιση
Μέτρα
Διαβάθμιση
Ικανοποιητικά
Διαβάθμιση
Πολύ καλά
Γνωστικές/ νοητικές δεξιότητες:
Ικανότητα αναζήτησης, ανάλυσης
και σύνθεσης πληροφοριών.
Πρωτοτυπία, φαντασία,
διαίσθηση.
Επικοινωνιακές δεξιότητες:
Ικανότητα στο χειρισμό λόγου,
προφορικού και γραπτού και στο
επικοινωνιακό αποτέλεσμα.
Κοινωνικές δεξιότητες:
αυτενέργεια, συνεργασία,
επικοινωνία, αυτοαντίληψη,
αυτοεκτίμηση
17. Κριτήρια αξιολόγησης ομαδικής
εργασίας - ετεροαξιολόγηση
Κριτήρια αξιολόγησης Διαβάθμιση
Μέτρια
Διαβάθμιση
Ικανοποιητικά
Διαβάθμιση
Πολύ Καλά
Συγκέντρωση πληροφοριών,
οργάνωση, παρουσίαση
δεδομένων
Επικοινωνιακές δεξιότητες
γραπτού και προφορικού
λόγου
Δημιουργικότητα: (φαντασία,
διαίσθηση, πρωτοτυπία)
Αλληλεπίδραση-
συνεργατικότητα
Αυτενέργεια των μελών της
ομάδας
Αξιοποίηση χρόνου
19. Για τον εκπαιδευτικό
Η Άλωση της Πόλης από
τους Οθωμανούς.
Γεγονός εθνικής, ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας σημασίας;
Πρόβλημα για διερεύνηση με τη μέθοδο
της ιστοεξερεύνησης
ττηηςς ιισσττοοεεξξεερρεεύύννηησσηηςς
Η δομή της ιστοεξερεύνησης
Εισαγωγή
Αποστολή
Διαδικασία
Αναμενόμενα αποτελέσματα
Αξιολόγηση
Συμπέρασμα
Πηγές
20. Εισαγωγή
• Ορμώμενοι από τη δυνατότητα που μας παρέχουν τα Νέα
Προγράμματα για διεξοδική διερεύνηση σημείων της διδακτικής
ενότητας που μένουν στην αφάνεια, τα οποία μέσα από μία
συστηματική επεξεργασία μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη
της ιστορικής σκέψης των μαθητών, θα τους αναθέσουμε την
προσέγγιση της Άλωσης με διαδικτυακή έρευνα.
• Η ερευνητική εργασία που θα αναλάβουν μέσω της
ιστοεξερεύνησης θα τους δώσει τη δυνατότητα να συγκεντρώσουν
πλούσιο υλικό και να αναπτύξουν δεξιότητες διερευνητικής και
ομαδοσυνεργατικής μάθησης.
• Άτομο και ομάδα θα πρέπει να ισορροπήσουν δημιουργικά, να
υπερβούν πιθανές δυσκολίες για να αποτυπώσουν την προσωπική
τους έκφραση που θα στηρίζεται στις πηγές που μελέτησαν αλλά και
στην κατανόηση και αφομοίωση του νέου υλικού.
21. Διαδικασία
• Η τάξη, σε υποθετικό σύνολο 25 μαθητών, θα χωριστεί, με κριτήρια
παιδαγωγικά, σε πέντε ομάδες των πέντε ατόμων που θα
διεκπεραιώσουν την αποστολή τους σε μία διδακτική ώρα. Η ανακοίνωση
όμως στην ολομέλεια θα γίνει στην έναρξη της επόμενης διδακτικής
ώρας.
• Οι ομάδες, θα εργάζονται ακολουθώντας τις οδηγίες που αναλογούν στο
ρόλο του αναλαμβάνουν:
1η ομάδα: οι Ιστορικοί
2η ομάδα: οι Διπλωμάτες
3η ομάδα: οι Δημοσιογράφοι
4η ομάδα: οι Βιογράφοι
5η ομάδα: οι Αισθητικοί Αναλυτές
• Οι εργασίες των ομάδων θα παρουσιασθούν και θα συζητηθούν στην
ολομέλεια της τάξης.
22. Αναμενόμενα αποτελέσματα
• Η εξοικείωση των μαθητών με τη μεθοδολογία της ερευνητικής
αναζήτησης
• Η εξάσκηση των μαθητών στην κατανόηση του λόγου των ηλεκτρονικών
πηγών
• Η ανάπτυξη της κριτικής και αφαιρετικής σκέψης για τη σύνταξη του
προσωπικού τους λόγου, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ιστορικής
αφήγησης στο πλαίσιο ενός σχολικού βιβλίου
• Η εμπλοκή των μαθητών στη διαμόρφωση καταστάσεων αυθεντικής
επικοινωνίας
• Η ανάπτυξη πνεύματος συνεργασίας στο πλαίσιο της ομαδικής εργασίας
• Η ανάπτυξη προβληματισμού για την αξία / συμβολή της τεχνολογίας
στην έρευνα / μελέτη, κατανόηση της Τέχνης και
• Η ανάπτυξη επικοινωνιακών-κοινωνικών δεξιοτήτων
