ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Մխիթարյան 
Միաբանության 
նշանավոր գործիչների 
կյանքը և գործը
Պատմական աշխատություններ 
• Լույս են 
տեսնում Ագաթանգեղոսի «Պատմութիւն», Եղիշեի «Մատենագրութիւնք» 
/1838/, Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոց», Փավստոս Բուզանդի «Պատմութիւն 
հայոց» /1832/, Մովսես Խորենացու «Գիրք պիտոյից», Ղազար 
Փարպեցու «Պատմութիւն» աշխատությունները, ինչպես նաև հունա- 
հռոմեական մատենագրության թարգմանություններ, որոնց թվում 
էին Պլուտարքոսի «Զուգակշիռներ»-ը՝ վեց հատորով,Քսենոֆոնի «Կիւրոսի 
խրոտու պատմութիւնքը», Մարկոս 
Ավրելիոսի ճառերը, Հոմերոսի «Իլիականն» ու «Ոդիսականը»։
Միքայել Չամչյան 
• Հայ ականավոր պատմաբան, քերական, լեզվաբան, աստվածաբան և 
մանկավարժ։ Մխիթարյան միաբանության անդամ է եղել։ 
• Չամչյանը կատարել է մեկ մարդու ուժերից վեր լայնահուն 
հանրագիտարանական գործ: Մեծ է նրա գործը լեզվաշինության մեջ, նա 
տրամադրեց սերունդներին կատարյալ քերականության դասագիրքը: 
• 1771-1773 թ-ին Արաբիայում տարածված ժանտախտը և կլիմայական 
պայմանները քայքայում էին նրա առողջությունը` պատճառելով 
սարսափելի գլխացավ: Այս պայմաններում նա գրում է առաջին 
երկասիրությունը «Վահան ուղղափառության» խորագրով 
•
Ղևոնդ Ալիշան 
• Ղևոնդ Ալիշան հայ բանաստեղծ, բանասեր, պատմաբան, 
աշխարհագրագետ, թարգմանիչ, Վենետիկի Մխիթարյան 
միաբանության անդամ։ Ծնվել է Կոնստանդնուպոլիսում: 1832 
թվին փոքր եղբոր՝ Սերովբեի հետ միասին մեկնել է վենետիկ 
մխիթարյանների մոտ ուսումնառության: 1840 թվին 
պաշտոնապես ճանաչվել է որպես Մխիթարյան միաբանության 
անդամ: Մինչև կյանքի վերջ ապրել է Վենետիկում:Մահացել 1901 
թվին:
Մկրտիչ Պեշիկթաշլյան 
• Մկրտիչ Պեշիկթաշլյան արևմտահայ բանաստեղծ։ 
• Պեշիկթաշլյանը կրթություն է ստացել Մխիթարյան 
միաբանությունում, եղել է Ղևոնդ Ալիշանի աշակերտը։ 
• Ապրել է համեստ կյանքով, աշխատել է որպես ուսուցիչ։
Հովհաննես վարդապետ Թորոսյանի 
• 1921 թ. Կյուրեղյանի մահից հետո 
միաբանությունը մտնում է անցումային նոր 
շրջան՝ Հայր Հովհաննես վարդապետ 
Թորոսյանի ղեկավարությամբ, իսկ աբբահոր 
պաշտոնը մնում է թափուր։
Ջորջ Բայրոն 
• Նրա օգնությամբ անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն են 
թարգմանվել մի շարք կրոնական և աշխարհիկ ձեռագրեր, ստեղծվել է 
անգլերեն-հայերեն բառարան։ 
• 1816 թվականին Բայրոնն այցելում է Վենետիկի Սուրբ Ղազար Կղզի, 
որտեղ նա Մխիթարեան Կարգի վանականների միջոցով ծանոթանում 
է Հայկական մշակույթին։ 
• Հայր Հ. Ավգերյանի օգնությամբ սովորում է գրաբար և մասնակցում է 
լեզվի և պատմության վերաբերյալ բազմաթիվ դասախոսությունների։
Հովհաննես Ինճիճյան 
Ինճիճյանը եղել է աշխարհագետ: Թարգմանել է տարբեր լեզուններից 
հայերեն: Նրա գրքերից են «Սև աշխարհ», «Սպիտակ աշխարհ», 
«Արաբստան», «Հնդստան», «Զինումաչին» և այլն, որոնք ծանոթացնում էին 
օտար ժողովրդին: 
Այդ դարաշրջանում աշխարհագրական գրականության մեջ 
հայտնագործությունները շատ էին, որոնք նպաստեցին Ինճիճյանի 
գործունեությանը: 
Նրա թարգմանությունների մեջ տեղ է գտել նաև հայկական 
աշխարհագրությունը, որին անդրադարձել է «Աշխարհացույցի» մեջ:
Նյութը 
Պատրաստեցին՝ 
Արտակ Նշանյանը 
Գեորգի Թևոսյանը 
Արման Մարտիրոսյանը
Աղբյուրներ 
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AD%D5%AB%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5% 
AB%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6 
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%AC_%D5%89%D5%A1%D5%B4%D5% 
B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6 
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%82%D6%87%D5%B8%D5%B6%D5%A4_%D4%B1%D5%AC%D5%AB%D5%B7%D5%A1%D5% 
B6 
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AF%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B9_%D5%8A%D5%A5%D5%B7%D5%AB%D5 
%AF%D5%A9%D5%A1%D5%B7%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6 
• http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8B%D5%B8%D6%80%D5%BB_%D4%B2%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%B6 
• http://lraber.asj-oa.am/4161/1/1988-9(71).pdf Միքայել Չամչյանի մասին 
• http://hpj.asj-oa.am/1490/1/1970-2(13).pdf Ղևանդ Ալիշանի մասին 
• http://natechist.asj-oa.am/71/1/1973-5(148).pdf Ղուկաս Ինճիճյանի մասին

More Related Content

Միաբանության գործիչներ

  • 1. Մխիթարյան Միաբանության նշանավոր գործիչների կյանքը և գործը
  • 2. Պատմական աշխատություններ • Լույս են տեսնում Ագաթանգեղոսի «Պատմութիւն», Եղիշեի «Մատենագրութիւնք» /1838/, Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոց», Փավստոս Բուզանդի «Պատմութիւն հայոց» /1832/, Մովսես Խորենացու «Գիրք պիտոյից», Ղազար Փարպեցու «Պատմութիւն» աշխատությունները, ինչպես նաև հունա- հռոմեական մատենագրության թարգմանություններ, որոնց թվում էին Պլուտարքոսի «Զուգակշիռներ»-ը՝ վեց հատորով,Քսենոֆոնի «Կիւրոսի խրոտու պատմութիւնքը», Մարկոս Ավրելիոսի ճառերը, Հոմերոսի «Իլիականն» ու «Ոդիսականը»։
  • 3. Միքայել Չամչյան • Հայ ականավոր պատմաբան, քերական, լեզվաբան, աստվածաբան և մանկավարժ։ Մխիթարյան միաբանության անդամ է եղել։ • Չամչյանը կատարել է մեկ մարդու ուժերից վեր լայնահուն հանրագիտարանական գործ: Մեծ է նրա գործը լեզվաշինության մեջ, նա տրամադրեց սերունդներին կատարյալ քերականության դասագիրքը: • 1771-1773 թ-ին Արաբիայում տարածված ժանտախտը և կլիմայական պայմանները քայքայում էին նրա առողջությունը` պատճառելով սարսափելի գլխացավ: Այս պայմաններում նա գրում է առաջին երկասիրությունը «Վահան ուղղափառության» խորագրով •
  • 4. Ղևոնդ Ալիշան • Ղևոնդ Ալիշան հայ բանաստեղծ, բանասեր, պատմաբան, աշխարհագրագետ, թարգմանիչ, Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության անդամ։ Ծնվել է Կոնստանդնուպոլիսում: 1832 թվին փոքր եղբոր՝ Սերովբեի հետ միասին մեկնել է վենետիկ մխիթարյանների մոտ ուսումնառության: 1840 թվին պաշտոնապես ճանաչվել է որպես Մխիթարյան միաբանության անդամ: Մինչև կյանքի վերջ ապրել է Վենետիկում:Մահացել 1901 թվին:
  • 5. Մկրտիչ Պեշիկթաշլյան • Մկրտիչ Պեշիկթաշլյան արևմտահայ բանաստեղծ։ • Պեշիկթաշլյանը կրթություն է ստացել Մխիթարյան միաբանությունում, եղել է Ղևոնդ Ալիշանի աշակերտը։ • Ապրել է համեստ կյանքով, աշխատել է որպես ուսուցիչ։
  • 6. Հովհաննես վարդապետ Թորոսյանի • 1921 թ. Կյուրեղյանի մահից հետո միաբանությունը մտնում է անցումային նոր շրջան՝ Հայր Հովհաննես վարդապետ Թորոսյանի ղեկավարությամբ, իսկ աբբահոր պաշտոնը մնում է թափուր։
  • 7. Ջորջ Բայրոն • Նրա օգնությամբ անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն են թարգմանվել մի շարք կրոնական և աշխարհիկ ձեռագրեր, ստեղծվել է անգլերեն-հայերեն բառարան։ • 1816 թվականին Բայրոնն այցելում է Վենետիկի Սուրբ Ղազար Կղզի, որտեղ նա Մխիթարեան Կարգի վանականների միջոցով ծանոթանում է Հայկական մշակույթին։ • Հայր Հ. Ավգերյանի օգնությամբ սովորում է գրաբար և մասնակցում է լեզվի և պատմության վերաբերյալ բազմաթիվ դասախոսությունների։
  • 8. Հովհաննես Ինճիճյան Ինճիճյանը եղել է աշխարհագետ: Թարգմանել է տարբեր լեզուններից հայերեն: Նրա գրքերից են «Սև աշխարհ», «Սպիտակ աշխարհ», «Արաբստան», «Հնդստան», «Զինումաչին» և այլն, որոնք ծանոթացնում էին օտար ժողովրդին: Այդ դարաշրջանում աշխարհագրական գրականության մեջ հայտնագործությունները շատ էին, որոնք նպաստեցին Ինճիճյանի գործունեությանը: Նրա թարգմանությունների մեջ տեղ է գտել նաև հայկական աշխարհագրությունը, որին անդրադարձել է «Աշխարհացույցի» մեջ:
  • 9. Նյութը Պատրաստեցին՝ Արտակ Նշանյանը Գեորգի Թևոսյանը Արման Մարտիրոսյանը
  • 10. Աղբյուրներ • http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AD%D5%AB%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5% AB%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6 • http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%AC_%D5%89%D5%A1%D5%B4%D5% B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6 • http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%82%D6%87%D5%B8%D5%B6%D5%A4_%D4%B1%D5%AC%D5%AB%D5%B7%D5%A1%D5% B6 • http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AF%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B9_%D5%8A%D5%A5%D5%B7%D5%AB%D5 %AF%D5%A9%D5%A1%D5%B7%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6 • http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8B%D5%B8%D6%80%D5%BB_%D4%B2%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%B6 • http://lraber.asj-oa.am/4161/1/1988-9(71).pdf Միքայել Չամչյանի մասին • http://hpj.asj-oa.am/1490/1/1970-2(13).pdf Ղևանդ Ալիշանի մասին • http://natechist.asj-oa.am/71/1/1973-5(148).pdf Ղուկաս Ինճիճյանի մասին