ตัวแปรและสมมติฐาȨารวิจัย
- 4. ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบลักษณะของลักษณะของตัวแปรต้น/อิสระ และตัวแปรตาม/ผล ลักษณะ ตัวแปรต้น/อิสระ ตัวแปรตาม/ผล 1.ความเป็นเหตุเป็นผล 2.การจัดกระทา 3.การพยากรณ์ 4.การกระตุ้น 5.การเกิดก่อน-หลัง 6.ความคงทน เป็นเหตุ จัดกระทาได้ ตัวพยากรณ์ ตัวกระตุ้น เกิดก่อน คงทนกว่า เป็นผล เกิดขึ้นเอง จัดกระทาไม่ได้ ตัวถูกพยากรณ์ ตัวตอบสนอง เกิดหลัง เปลี่ยนแปลงง่ายกว่า
- 5. 3. ความสาคัญของตัวแปร แนวคิดและ ทฤษฎี ตัวแปร สถิติสมมุติฐาน ผู้วิจัยจะต้องรู้ว่าตัวแปร คืออะไร ธรรมชาติของตัวแปรแต่ถ้า ผู้วิจัยไม่สามารถระบุตัวแปรได้อย่างชัดเจน หรือครอบคลุม ทา ให้ ผลการวิจัยอาจเป็น “ข้อความรู้ที่ไม่น่าเชื่อถือ”
- 6. 4. ประเภทของตัวแปร • เป็นตัวแปรที่ผู้วิจัยต้องการจะศึกษา • กา หนดขึ้นตามหลักการของเหตุผลที่ได้ศึกษาจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ • เป็นตัวแปรที่ผู้วิจัยต้องการจะศึกษาผลที่เกิดขึ้น • ค่าแปรเปลี่ยนไปตามตัวแปรอิสระ/ตัวแปรต้น • เป็นคา ตอบหรือผลลัพธ์ของปัญหา • เป็นตัวแปรที่ผู้วิจัยไม่ต้องการที่จะศึกษา • มักจะเกิดขึ้นในระหว่างการวิจัยและส่งผลให้เกิดความคลาดเคลื่อน ในการวิจัยเสมอ ๆ ตัวแปร สอดแทรก • เป็นตัวแปรที่ผู้วิจัยไม่ต้องการที่จะศึกษา • มักจะเกิดขึ้นในระหว่างการวิจัยและส่งผลให้เกิดความคลาดเคลื่อนใน การวิจัยเสมอ ๆ
- 7. สรุปความสัมพันธ์ของตัวแปร ที่จาแนกตามสภาพการณ์เกิดขึ้น/ความสัมพันธ์ ดยสรุปความสัมพันธ์ของตัวแปรที่จา แนกตามส าพการณ์เกิดขึ้น/ความสัมพันธ์ ดังแสดงในภาพที่4 ตัวแปรต้น ตัวแปรแทรก้อน ตัวแปรสอดแทรก ตัวแปรที่ต้องการศึกษา ตัวแปรตาม ตัวแปรไม่ต้องการศึกษา แต่ควบคุมได้ ตัวแปรที่ไม่ต้องการศึกษา และควบคุมไม่ได้
- 8. 4. ประเภทของตัวแปร (ต่อ) 2. จาแนกตามลักษณะของข้อมูล ตัวแปรเชิงปริมาณ ตัวแปรเชิงลักษณะ 3. จาแนกตามความต่อเนื่องของข้อมูล ตัวแปรต่อเนื่อง ตัวแปรไม่ต่อเนื่อง 4. จาแนกตามประเภทของความรู้ ตัวแปรความคิดรวบยอด ตัวแปรสมมุติฐาน
- 9. 4. ประเภทของตัวแปร (ต่อ) 5. จาแนกตามจานวนตัวแปร ตัวแปรทวิ าค ตัวแปรพหุ าค 6. จาแนกตามความเป็นไปได้ในการกาหนด ตัวแปรที่กา หนดได้ ตัวแปรที่ไม่สามารถกา หนดได้
- 11. 6.1 ประเภทของความสัมพันธ์ จาแนกได้3 ประเภท ดังนี้ 6.1.2 ความสัมพันธ์แบบอสมมาตร (Asymmetical Relationship) เป็นความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรที่ เป็นแบบทางเดียวในลักษณะของตัวแปรหนึ่งเป็นเหตุและอีกตัวแปรหนึ่งจะเป็นผล กล่าวคือ ตัวแปรหนึ่งจะ เป็นตัวแปรต้นที่ส่งผลให้เกิดตัวแปรตามอีกตัวหนึ่ง 6.1.3 ความสัมพันธ์แบบส่งผลต่อกันและกัน (Reciprocal Relationship) เป็นความสัมพันธ์ ระหว่างตัวแปรที่เป็นแบบสองทาง ในลักษณะของการเป็นเหตุและผลึ่งกันและกัน ดยที่ไม่ทราบอย่าง ชัดเจนว่าตัวแปรใดเป็นตัวแปรต้นหรือตัวแปรใดเป็นตัวแปรตาม ดยที่ความสัมพันธ์ของตัวแปรทั้ง 3 ประเ ท แสดงได้ดังภาพที่5 (สุชาติ ประสิทธิ รัฐสินธุ์ , 2546 : 67-68) A B A B A B ความสัมพันธ์ แบบสมมาตร ความสัมพันธ์ แบบอสมมาตร ความสัมพันธ์ แบบส่งผลต่อกันและกัน
- 14. 7. การกาหȨความหมายของตัวแปร 7.1 การกาหȨความหมายของตัวแปร
- 16. 2. ประเภทของการกาหȨความหมายของตัวแปร 2.1 การกาหนดความหมายเชิง โครงสร้าง 2.2 การกาหนดความหมายเชิง ปฏิบัติการ เป็นการกาหนดความหมายโดยใช้ ภาษาเชิงวิชาการตามพจนานุกรม ที่ แสดงองค์ประกอบหรือโครงสร้างที่ มีความเป็นนามธรรม เป็นการกาหนดความหมายที่ เฉพาะเจาะจงในลักษณะรูปธรรมที่ ชัดเจนที่สามารถดาเนินการ/ปฏิบัติ ได้ และสามารถวัดและสังเกตค่าได้
- 18. 3. หลักการของการกาหนดค่านิยามเชิงปฏิบัติการ 7.3 หลักการของการกา หนดค่านิยามเชิงปิบัติการ ปาริชาต สถานปิตานนท์ (2546 : 107-108) และบุญใจ ศรีสถิตย์นรากูล( 2547 : 61) ได้นาเสนอ หลักการของการกา หนดคา นิยามเชิงปิบัติการ ดังนี้ 7.3.1. การกา หนดคา นิยามเชิงปิบัติการ (Operational Definition) ต้องกา หนดขึ้นบนพื้นฐาน ของคา นิยามเชิงม นทัศน์ของตัวแปรนั้น ๆ ดังนั้นเมื่อจะกา หนดคา นิยามเชิงปิบัติการควรศึกษาแนวคิด หรือทฤษีเกี่ยวกับตัวแปรนั้น ๆให้ชัดเจน เพราะถ้าคา นิยามเชิงปิบัติการมีความสอดคล้องกับคา นิยามเชิง ม นทัศน์แล้วจะทา ให้เกิดความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา ที่สามารถแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคา นิยามเชิงม น ทัศน์ คา นิยามเชิงปิบัติการ และเครื่องมือที่ใช้ใน การวิจัย ดังแสดงใน ภาพที่ 14 (บุญใจ ศรีสถิตย์นรากูล (2547 : 61)
- 20. 9. ประเด็นที่ควรพิจารณาในการวัดตัวแปร 2.1 มีตัวแปรที่ชัดเจนจานวนหนึ่ง เช่น เพศ ระดับการศึกษา ระดับ รายได้ เป็นต้น 2.2 มีตัวแปรที่มีความซับซ้อน มี มุมมองหลายคุณลักษณะไม่ สามารถวัดค่าตัวแปรได้โดยตรง จะต้องใช้การวัดทางอ้อม เนื่องจากระดับการวัดของ ข้อมูลจะช่วยให้สามารถ เลือกใช้สถิติที่เหมาะสมในการ วิเคราะห์ข้อมูล
- 21. 10. การควบคุมตัวแปร วิธีควบคุมจากปัจจัยภายใน วิธีควบคุมจากผู้ทดลอง 1.1 การจัดกระทา แบบสุ่ม 2.1 มีการจัดเตรียม/ชี้แจงทีมงาน 1.2 การนาตัวแปรควบคุม มาเป็นตัวแปรอิสระ 1.3 ทา ให้ตัวแปรควบคุมคงที่ 1.4 การปรับค่าทางสถิติเป็น การใช้สถิติในการควบคุม 1.5 การตัดทิ้ง ผู้วิจัยให้มีความเข้าใจในเทคนิค การเก็บรวบรวมข้อมูล 2.2 ไม่ให้กลุ่มตัวอย่างรับทราบว่า เป็นกลุ่มทดลองหรือกลุ่มควบคุม 2.3 ไม่ให้กลุ่มตัวอย่างได้ รับทราบเกี่ยวกับตัวแปรที่ ต้องการศึกษา
- 27. 5. กระบวนการกาหนดสมมุติฐาน (เปรื่องกุมุทและนิคมทาแดง,2537 :5 อ้างอิงมาจากGraziano, 1989 :155)
- 29. 6.4 การกา หนดสมมุติฐานการวิจัยจะต้องระบุความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรที่ศึกษาตั้งแต่ 2 ตัวขึ้นไป ที่จา แนกได้ดังนี้ 6.4.1 การกา หนดสมมุติฐานอย่างง่าย (Simple Hypothesis) เป็นการกา หนดสมมุติฐาน ที่ระบุความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร 2 ตัว (ตัวแปรต้นและตัวแปรตาม )ในลักษณะส่งผล ดยตรง ดังแสดงใน ภาพที่ 22 ตัวแปร X ตัวแปร Y 6.4.2 การกา หนดสมมุติฐานแบบับ้อน (Complex Hypothesis) เป็นการมมุติฐานที่แสดงความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรตั้งแต่ 2 ตัวขึ้นไปที่ส่งผลึ่งกันและกันดังแสดง ภาพที่ 23
- 36. 2. กระบวนการทดสอบสมมุติฐาน 1. พิจารณาผลที่จะ เกิดขึ้น 2. เลือกวิธีการที่ใช้ ทดสอบ 3. การยืนยัน สมมุติฐาน
- 38. 4. ปัจจัยที่มีผลต่อความคลาดเคลื่อนในการทดสอบสมมุติฐาน 1.ระดับนัยสาคัญ/ขอบเขตวิกฤต (Level of Significance :α) 2.ขนาดของกลุ่มตัวอย่าง (Sample Size) 3.การสุ่มตัวอย่าง (Sampling) 4.ความคล้ายคลึงของกลุ่มตัวอย่าง (Homogeneity of Sample) 5.ความแปรปรวนของข้อมูล (Data Variability) 6.ขนาดความแตกต่างของคะแนนตัวแปร 7.เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย (Instrument) 8.ระดับมาตรวัดของตัวแปร (Level of Measurement) 9.การควบคุมตัวแปรแทรก้อน ดยใช้การวิเคราะห์ความแปรปรวนร่วม
- 39. 5. ค่าความน่าจะเป็นในการทดสอบสมมุติฐานทางสถิติ 1.ค่าแอลฟา หรือระดับนัยสาคัญทางสถิติ (Level of Significance :훼) เป็น การกา หนดล่วงหน้าในขอบเขตความคลาดเคลื่อน (แบบที่ 1) ที่ผู้วิจัยยอมให้เกิดขึ้นใน การทดสอบสมมุติฐานในแต่ละครั้ง หรือแสดงพื้นที่วิกฤต (Critical Region) หรือเขต ปิเสธ (Reject Region) 2.ค่าเบต้าและอา นาจของการทดสอบ (훽) เป็นค่าความน่าจะเป็นที่มาค่าที่ ผกผันกับค่าแอลฟา 5.3ค่าพี (P-value) เป็นค่าความน่าจะเป็นที่เป็นตัวแปรเชิงสุ่ม ที่ แสดงระดับความสอดคล้องของข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างกับสมมุติฐานหลัก ายหลังการ ทดสอบสมมุติฐาน
- 40. 6. ขั้นตอนในการทดสอบสมมุติฐาน 1.ขั้นตอนที่ 1 กา หนดสมมุติฐานหลัก (H0) และสมมติฐานทางเลือก (H1) 2.ขั้นตอนที่ 2 กา หนดระดับนัยสา คัญ (Level of Significance : α) เป็นการ กา หนดความน่าจะเป็นของการปิเสธสมมุติฐานหลักที่เป็นจริง 3.ขั้นตอนที่ 3 เลือกใช้สถิติที่เหมาะสมสาหรับการทดสอบสมมุติฐานที่ จะต้องคา นึงถึงข้อตกลงเบื้องต้นของการใช้สถิติแต่ละประเ ทที่มีความเหมาะสมกับ ข้อมูลที่ต้องการทดสอบ
- 47. ขอบคุณค่ะ