สงครามย็น
- 1. วิชา ส33102
เรื่อง สงครามย็น
เสนอ
อ.ปรางค์สุวรรณ ศักดิ์โสภณกุล
จัดทาโดย
นางสาวพิชญา ชนะกิจเสรี ม.6.1 เลขที่ 18
นางสาวอภิรดี อิทธิกมลเลิศ ม.6.1 เลขที่ 38
ปีการศึกษา 2557
โรงเรียนสตรีวิทยา
- 4. สงครามย็น หมายถึง ความขัดแย้งทางอุดมการณ์ทางการเมือง
ระหว่างสองอภิมหาอานาจ คือ อุดมการณ์ทางการเมืองแบบ
ประชาธิปไตยของสหรัฐอเมริกากับอุดมการณ์ทางการเมืองแบบ
คอมมิวนิสต์ของสหภาพโซเวียต ซึ่งเกิดขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่2
สงครามย็นเป็นการช่วงชิงกันในด้านการเมือง เศรษฐกิจ และการ
โฆษณาชวนเชื่อ โดยไม่ได้ใช้กาลังทหารและอาวุธมาประหัตประหาร
กัน
- 6. 1.การเปลี่ยนแปลงดุลทางอานาจของโลก
สงครามโลกครั้งที่2 ได้ทา ลายสถานะทางอา นาจของ
มหาอา นาจเดิมคือ เยอรมนีและญี่ปุ่น ซึ่งเป็นผู้แพ้สงคราม
ส่วนอังกฤษกับฝรั่งเศสเป็นชาติพันธมิตรที่ชนะสงคราม แต่
อังกฤษก็ได้รับความบอบช้า ทั้งด้านการเมืองและเศรษฐกิจ
ตกต่า ส่วนฝรั่งเศสถูกเยอรมนียึดครองประเทศเป็นเวลานาน4
ปี
- 10. ผู้นาของสหภาพโซเวียต ได้แก่ จอม
พล โจเซฟ สตาลินเป็นผู้นาเผด็จการ สตา
ลินมีความหวาดระแวงในท่าทีของฝ่าย
พันธมิตรตะวันตกในด้านต่างๆ ทาให้
สหภาพโซเวียตไม่ไว้วางใจประเทศ
ตะวันตก เห็นว่าประเทศตะวันตกจ้องจะ
ทา ลายลัทธิคอมมิวนิสต์
- 11. การเกิดสงครามย็นเริ่มต้นตั้งแต่ ค.ศ. 1945
- สหภาพโซเวียตได้จัดตั้งรัฐบาลคอมมิวนิสต์
- ฝ่ายสหรัฐอเมริกากับอังกฤษก็ได้จัดตั้งรัฐบาลประชาธิปไตยขึ้นใน
ประเทศที่อยู่ในอารักขาของตนที่มีพรมแดนติดต่อกับเขตยึดครองของ
สหภาพโซเวียต
- ช่วงเวลานั้น สหรัฐอเมริกาได้เข้าไปช่วยเหลือรัฐบาลกรีซและรัฐบาล
ตุรกีต่อต้านอา นาจลัทธิคอมมิวนิสต์
- 15. ในช่วงที่เกิดสงครามย็นระหว่าง ค.ศ. 1945-1991 ประเทศต่างๆ
แบ่งออกเป็น 2 ฝ่าย
- ฝ่ายเสรีประชาธิปไตยภายใต้การนาของสหรัฐอเมริกา
- ฝ่ายสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ภายใต้การนาของสหภาพโซเวียต
ซึ่งทั้งสองฝ่ายตั้งตนเป็นศัตรูแข่งขันกันทั้งในด้านการเมือง
เศรษฐกิจ ทหาร และอุดมการณ์ สงครามในระยะนี้ไม่ใช่การต่อสู้
ระหว่างชาติมหาอา นาจ แต่เป็นสงครามตัวแทน(proxy war)
- 17. 1.กรณีความขัดแย้งในยุโรป
1.1)กรณีปัญหาในยุโรปตะวันออก
เมื่อตอนปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 สหภาพโซเวียตเข้ามา
ปลดปล่อยประเทศต่างๆในยุโรปตะวันออกจากการยึดครองของกองทัพ
เยอรมัน เมื่อสิ้นสุดสงครามกองทัพสหภาพโซเวียตยังคงประจา การและ
สนับสนุนกลุ่มนิยมลัทธิคอมมิวนิสต์ ทาการยึดอานาจการปกครอง
ประเทศ และเปลี่ยนแปลงกลายเป็นประเทศที่ปกครองในระบบสังคม
นิยมคอมมิวนิสต์ ทา ให้บางประเทศเกิดข้อขัดแย้งระหว่างชาติตะวันตก
กับสหภาพโซเวียต
- 18. 1.2)กรณีปัญหาเรื่องเยอรมนี
หลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 วันที่ 8 พฤษภาคม ค.ศ. 1945
ประเทศเยอรมนีได้ถูกยึดครองแบ่งออกเป็น 4 ส่วนภายใต้การ
ปกครองของสหรัฐอเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส และสหภาพโซเวียต ส่วน
กรุงเบอร์ลินก็ถูกแบ่งแยกด้วยเช่นกัน
สหภาพโซเวียตพยายามเรียกร้องค่าปฏิกรรมสงครามจาก
เยอรมนีเป็นจา นวนมาก แต่สหรัฐอเมริกาพยายามบ่ายเบี่ยงทา ให้
สหภาพโซเวียตไม่พอใจ
- 20. ความขัดแย้งในเยอรมนีมาถึงจุดสูงสุดในกลาง
ค.ศ.1948 สหรัฐอเมริกา อังกฤษ และฝรั่งเศสปฏิรูป
เงินตราในเขตยึดครองของตนเพื่อฟื้นฟูระบบเศรษฐกิจ
ให้มั่นคง ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายให้สหภาพโซเวียต
มาก สหภาพโซเวียตจึงปิดล้อมกรุงเบอร์ลิน บีบคั้น
มหาอา นาจตะวันตกให้ละทิ้งเบอร์ลินตะวันตก
ชาติตะวันตกได้เสนอปัญหานี้ต่อประชาชาติและ
แก้ปัญหาด้วยการส่งเสบียงอาหารทางอากาศ
ให้กับชาวเบอร์ลินตะวันตก ทา ให้การปิดล้อมไม่
ได้ผล สหภาพโซเวียตได้ยกเลิกการปิดล้อม แต่
ความขัดแย้งระหว่างสองฝ่ายก็ไม่ได้ยุติ
- 25. 2)กรณีปัญหาในทวีปเอเชีย
ปัญหาเรื่องการยึดครองญี่ปุ่น มี 2 กรณี
กรณีแรก คือ ค่าปฏิกรรมสงครามซึ่งสหภาพโซเวียตพยายาม
เรียกร้องค่าปฏิกรรมสงครามเป็นจา นวนมากจากญี่ปุ่น แต่สหรัฐอเมริกา
พยายามบ่ายเบี่ยง
กรณีที่ 2 คือ การทา สนธิสัญญาสันติภาพกับญี่ปุ่น ทั้งสองฝ่ายต่างมี
ความคิดเห็นไม่ตรงกัน สหภาพโซเวียตยังโจมตีสหรัฐอเมริกาเรื่องการ
ปกครองญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกาก็โจมตีสหภาพโซเวียตในกรณีที่
สหภาพโซเวียตกักตัวเชลยศึกชาวญี่ปุ่นไม่ให้กลับประเทศ
- 27. จุดเริ่มต้นของสงครามย็นคือ
กรณีความขัดแย้งระหว่างชาติมหาอา นาจ
ในช่วง ค.ศ.1945-1948 หลังจาก ค.ศ.
1948 โลกเข้าสู่ภาวะสงครามย็นอย่าง
แท้จริงทุกภูมิภาคถูกครอบงา โดยการ
แข่งขันทางด้านอุดมการณ์ทางการเมือง
การทหาร และเศรษฐกิจระหว่างสหภาพ
โซเวียตกับสหรัฐอเมริกา ทั้งสอง
สนับสนุนให้กลุ่มการเมืองภายในประเทศ
จงรักภักดีต่อตนและสูกับรัฐบาลตนเอง
จนถึงให้ประเทศบริวารสู้รบกันเองเพื่อ
ขยายอิทธิพลของตน
- 30. ภูมิภาคเอเชีย
สงครามเกาหลี(ค.ศ.1950-1953) ญี่ปุ่นครอบครอง
คาบสมุทรเกาหลีแต่ต่อมาญี่ปุ่นกลายเป็นผู้แพ้สงครามโลกครั้งที่2
ทา ให้มหาอา นาจครอบครองคาบสมุทรเกาหลีไว้ โดยองค์การ
สหประชาชาติกา หนดให้เส้นขนานที่38องศาเหนือเป็นแนวแบ่ง
ดินแดน ส่วนเหนือเส้นเป็นเขตปลอดอาวุธทหารญี่ปุ่น อยู่ใน
ความดูแลของสหภาพโซเวียต มีรัฐบาลปกครองด้วยแบบสังคม
นิยมคอมมิวนิสต์และดินแดนส่วนล่างอยู่ในความดูแลของ
สหรัฐอเมริกา ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย
- 32. ในวันที่25 มิถุนายน ค.ศ.1950 กองทัพ
เกาหลีเหนือที่ได้รับการสนับสนุนจากสหภาพ
โซเวียตได้บุกผ่านเส้นขนานที่38มาในดินแดน
ของเกาหลีใต้ทา ให้คณะมนตรีความมั่นคงแห่ง
สหประชาชาติเรียกประชุมฉุกเฉินแต่สหภาพโซ
เวียตไม่เข้าประชุมและจีนคัดค้าน
ประธานาธิบดีทรูแมนแห่งสหรัฐอเมริกาจึง
เคลื่อนพลของตนเข้าช่วยเกาหลีใต้และขอความ
ช่วยเหลือจากชาติพันธมิตร
- 34. แต่นายพลแมกอาร์เทอร์
ต้องการกา จัดจีนออกจากสงครามจึงปิด
ล้อมชายฝั่งจีนและถล่มฐานทัพรัสเซีย
ในแมนยจูเรีย แต่ประธานาธิบดีทรูแมน
ไม่เห็นด้วย เพราะเกรงว่าสหภาพโซเวีย
ตจะเข้าสู่สงครามจึงแต่งตั้งแมทธิว ริดจ์
เวย์มาเป็นแทน จนกระทั่งนายพลดไวต์
ดี. ไอเซนฮาวร์ ได้เป็นประธานาธิบดี
คนต่อมาจึงได้ดา เนินนโยบาย
ประนีประนอมมากขึ้น สหประชาชาติ
ไกล่เกลี่ยคู่สงคราม จนในปี ค.ศ.1953
สงครามจึงยุติลง
พลเอกดักลาส แมกอาร์เธอร์
(Douglas MacArthur)
- 36. ค.ศ.1954 รัฐบาลจีน
คอมมิวนิสต์มีนโยบายรวมเกาะ
ไต้หวันกับจีน สหรัฐอเมริกาจึงส่ง
กองทัพเรือที่7มาลาดตระเวนที่ช่อง
แคบไต้หวัน จีนจึงระดมยิงเกาะ
คีมอยและเกาะมัทสุนอกชายฝั่งจีน
ส่งผลให้สหรัฐอเมริกาลงนาม
สนธิสัญญาพันธะมิตรทางทหารกับ
ไต้หวัน และออกกฎหมายคุ้มครอง
เกาะคีมอยและเกาะมัทสุ จีนจึงยอม
ยุติการโจมตี
- 37. สงครามเวียดนาม (ค.ศ.1965-1975)
เมื่อสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่2 ฝรั่งเศส
พยายามที่จะยึดอา นาจการปกครองในเวียตนาม
จึงเกิดขบวนการคอมมิวนิสต์เวียดมินห์ ภายใต้
การนาของ โฮ จิ มินห์ ต่อต้านฝรั่งเศส โดยการ
สนับสนุนจากกลุ่มชาตินิยมทางเหนือของ
ประเทศ ทา ให้เกิดสงครามตั้งแต่ ค.ศ.1946
จนกระทั่ง ค.ศ. 1954 ฝรั่งเศสพ่ายแพ้ที่เดียน
เบียนฟู โดยชาติมหาอา นาจอื่นๆรวมถึงชาติ
ต่างๆในเอเชียและยุโรปจักให้มีการเจรจาสงบศึก
ที่นครเจนีวา ฝรั่งเศสจึงต้องให้เอกราชแก่
เวียดนาม
- 43. ต่อมาในเดือนตุลาคม ค.ศ.1962 สหภาพโซเวียตได้สร้างฐาน
ขีปนาวุธในคิวบาซึ่งถือเป็นการคุกคามสหรัฐอเมริกาอย่างยิ่ง
ประธานาธิบดี จอห์น เอฟ เคนเนดี แห่งสหรัฐอเมริกา ได้ทา การปิดล้อม
คิวบาและแจ้งเตือนสหภาพโซเวียตว่าพร้อมที่จะตอบโต้ด้วยอาวุธ
นิวเคลียร์ นีกีตา ครุชชอฟ ผู้นา สหภาพโซเวียตยอมประนีประนอมโดย
การถอนกา ลังขีปนาวุธออกจากคิวบาแลกกับการที่สหรัฐอเมริกาไม่บุก
คิวบา วิกฤตการณ์คิวบาจึงสิ้นสุดลง แต่การแข่งขันสะสมอาวุธทางยุธ
ศาสตร์ระหว่างสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตยังดา เนินต่อไป
- 46. นโยบายนี้ทา ให้สหภาพโซเวียตได้ขยายความสัมพันธ์กับประเทศ
ต่างๆมากขึ้นโดยเฉพาะประเทศกา ลังพัฒนาและผ่อนความเข้มงวดกับกลุ่ม
ประเทศยุโรปตะวันออกมากขึ้น ถือเป็นการขยายอิทธิพลแทนการขยาย
อา นาจ
ส่วนสหรัฐอเมริกาเปลี่ยนนโยบายทางการทหารมาเป็นการทูตแทน
เพราะหวั่นเกรงต่อภัยสงครามนิวเคลียร์ นโยบายปิดล้อมประเทศ
คอมมิวนิสต์ใช้ไม่ได้ผลและชาวอเมริกันรู้เกี่ยวกับประเทศสังคมนิยมมาก
ขึ้น เช่นการให้การสนับสนุนทางการทหารและเศรษฐกิจต่อประเทศกา ลัง
พัฒนา
- 47. แต่อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์ระหว่างชาติมหาอา นาจทั้งสอง
เสื่อมลงเมื่อสหภาพโซเวียตขยายอิทธิพลไปในแองโกลา เอธิโอเปีย
และแทรงแซงทางการเมืองในอัฟกานิสถานใน ค.ศ.1979 ซึ่งทา ให้
สหรัฐอเมริการทา การคว่า บาตรทางเศรษฐกิจ วิทยาศาสตร์ๆ เทคโนโลยี
ระดับสูง และไม่เข้าร่วมการแข่งขันโอลิมปิคที่สหภาพโซเวียตเป็นเจ้าภาพ
ในปี ค.ศ.1980 จึงทา ให้ความสัมพันธ์ของทั้งสองประเทศกลับมาตรึง
เครียดอีกครั้ง
- 49. สภาวะสงครามย็นเริ่มคลี่คลายลง เมื่อมี
มิฮาอิล กอร์บาชอฟ เลขานุการพรรค
คอมมิวนิสต์และผู้นาสหภาพโซเวียต ใน ค.ศ.
1985 กอร์บาชอฟได้ประกาศนโยบายเปิด-
ปรับ หรือกลาสนอสต์-เปเรสตรอยกา
(Glasnost-Perestroika) ปฏิรูปการเมือง
เศรษฐกิจ ให้เป็นเสรีนิยมประชาธิปไตยมาก
ขึ้น สร้างความสัมพันธ์กับชาติต่างๆ ถอน
กาลังทหารออกจากอัฟกานิสถาน เจรจากับ
สหรัฐอเมริกาและจีนเพื่อแก้ไขปัญหา
ชายแดนร่วมกัน
- 51. จุดเริ่มต้นของการสิ้นสุดสภาวะ
สงครามย็น เริ่มต้นจากประชาชนชาว
เยอรมนีตะวันออกเรียกร้องเสรีภาพ
ทางการเมือง กาแพงเบอร์ลินซึ่งเป็น
สัญลักษณ์ของการแบ่งแยกฝ่ายเสรี
ประชาธิปไตยกับฝ่ายคอมมิวนิสต์ได้ถูก
ประชาชนทาลายลงใน ค.ศ. 1990
เหตุการณ์ทาลายกาแพงเบอร์ลินนับว่า
เป็นเหตุการณ์สาคัญอันมีความหมายว่า
สภาวะสงครามย็นใกล้ถึงกาลอวสาน
แล้ว