ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

эртний болон дундад зууны ёс зүйн сургаалын тойм

•Download as PPTX, PDF•
•
Y
yivo1004

awefwfaawfawf

1 of 8
Downloaded 21 times
ЭРТНИЙ БОЛОН ДУНДАД ЗУУНЫ ЁС ЗҮЙН СУРГААЛЫН ТОЙМ СЕМИНАРТ ЗОРИУЛАВ Ш. ГАНБАТ – ТЕХНОЛОГИЙН СУРГУУЛИЙН ТЭНХИМИЙН ЭРХЛЭГЧ
НЭГ. ЭРТНИЙ ЭНЭТХЭГИЙН ЁС ЗҮЙН СЭТГЭЛГЭЭ • ЭРТНИЙ ЭНЭТХЭГИЙН ЁС ЗҮЙН СУРГААЛ ВЕД-ИЙГ БАРИМТАЛДАГ Вайшешик, Санхья, Ньяя, Миманса, Йога, Веданта БАРИМТАЛДАГГҮЙ Джайнизм, Буддизм, Чарвака-Локаята ГЭСЭН 2 ҮНДСЭН БҮЛЭГТ ХУВААГДДАГ. ВЕД ГЭДЭГ НЬ МЭДЛЭГ ГЭСЭН УТГАТАЙ АГААД ДОМГИЙН СЭТГЭЛГЭЭ, ШАШИН- ФИЛОСОФИЙН БҮТЭЭЛИЙН ЭМХТГЭЛ. ВЕД 4 ХЭСЭГТЭЙ: Самхитууд шашны янз бүрийн дуулал Бярманууд лам нарын зан үйл, ёс горимын эмхтгэл Араньякууд ой, ууланд даяанчлагчдын сургаалууд Упанишадууд ведүүдэд хийсэн тайлбарууд
БУДДИЗМЫН ЁС ЗҮЙН ҮНДСЭН АГУУЛГА • ЕРТӨНЦИЙН БҮХ ЮМ ХАРИЛЦАН УЯЛДААТАЙ Жаргах, зовох нь хүмүүсийн үйлсээс шалтгаалдаг • ЖАРГАЛ БУЯНТ ҮЙЛИЙН ҮР ДҮН, ЗОВЛОН БҮТЭЛГҮЙ ҮЙЛИЙН ҮР ДҮН • БУСДЫН ТУСЫН ТУЛД ӨӨРИЙГӨӨ ЗОРИУЛАХ Үүний тулд биеэ барьж, сэтгэлээ номхотгож сурах • БУРУУГ ӨӨРӨӨСӨӨ ЭРЖ, БУСДЫГ АМГАЛАН БОЛГОХ • ХАМАГ АМЬТНЫГ ЭРХЭМЛЭН ДЭЭДЛЭХ • ЁС СУРТАХУУНЛАГ ЯВЪЯ ГЭВЭЛ СЭТГЭЛЭЭ ЗАСАХ, АРИУСГАХ
ХОЁР. ЭРТНИЙ ХЯТАДЫН ЁС ЗҮЙН СУРГААЛ • ЭРТНИЙ ХЯТАДЫН ЁС ЗҮЙН СУРГААЛД КҮНЗИЙН ҮЗЭЛ ГОЛ БАЙР СУУРИЙГ ЭЗЭЛДЭГ. ТҮҮНИЙ ЗАРИМ ҮНДЭСЛЭЛҮҮД:  Хариуцлагаа ухамсарладаг байх нь шударга байхын нөхцөл мөн.  Аливаа хүн ёс суртахууны зөв байр сууринаас юмыг хийдэг байх ёстой.  Ариун шударга хүн “И” –г үйлдэнэ, адаг доорд хүн “ЛИ”-г үйлдэнэ.  Бусдыг хайрладаг хүн нийгмийн үүргээ биелүүлж чадна.  Хүлэг ёс бол хүмүүсийн харилцан хамаарлын үр дүн байх ёстой.  Хүнлэг ёс гэж бусдыг хайрлахыг хэлнэ.
ГУРАВ. ЭРТНИЙ ГРЕКИЙН ЁС ЗҮЙН СУРГААЛ, ГОЛ ТӨЛӨӨЛӨГЧИД • СОКРАТ: “ ХҮНИЙ АМЬДРАЛЫН УТГА УЧИР БОЛ ЖАРГАЛ МӨН. ЖАРГАЛ БОЛ ЭД ХӨРӨНГӨ, ЭРХ МЭДЭЛ ЗУГАА ЦЭНГЭЛ БИШ, ХАРИН САРУУЛ УХААН, БУЯН ЗАЯАТАЙ БАЙХ ТИЙМ АХУЙ МӨН”. ЦЭЦЭН МЭРГЭН, ЭРЭЛХЭГ ЗОРИГ, ТӨЛӨВ ЗАН, ШУДАРГА ЁС БОЛ САЙН ҮЙЛ МӨН. • АРИСТИПП: “ЖАРГАЛ БОЛ СЭТГЭЛИЙН БАЙНГЫН ЦЭНГЭЛ МӨН”. ГЕДОНИЗМЫН ЭХЛЭЛ • АНТИСФЕН: “ ХҮН ДОТООД ЭРХ ЧӨЛӨӨ ЭДЛЭХИЙН ТУЛД ХУВИЙН ИЛҮҮЦ ХЭРЭГЦЭЭНЭЭСЭЭ ТАТГАЛЗАЖ, ИРГЭНШИЛ ҮҮСЭХЭЭС ӨМНӨХ НӨХЦӨЛ ДЭХ БАЙГАЛЬ ЁСНЫ ХАР БОР АМЬДРАЛДАА БУЦАЖ ОРОХ ЁСТОЙ”.
• ПЛАТОН: “ ЭРХ БАРИГЧ НАР ЦЭЦЭН, ЦЭРГИЙНХЭН ЭР ЗОРИГТОЙ, ДООД ДАВХРААНЫХАН ТӨЛӨВХӨН БАЙХ ЁСТОЙ. ЁС СУРТАХУУНЫ ИЙМ ШАТЛАЫН ХҮЧЭЭР ШУДАРГА ЁС ТОГТОНО”. • АРИСТОТЕЛЬ “НИКОХАМЫН ЭТИК”, “ ИХ ЭТИК”, “ЭВДЕМОНЫ ЭТИК” ЗЭРЭГ НОМ БИЧИЖ ЁС ЗҮЙН ШИНЖЛЭХ УХААНЫГ ҮНДЭСЛЭСЭН. “ЭТИКИЙН ЗОРИЛГО БОЛ ЯАВАЛ САЙН ҮЙЛС БҮХИЙ БАЙХЫГ ХҮМҮҮСТ СУРГАХАД ОРШИНО. ЭТИК БОЛ ЗАН СУРТАХУУНЫ ТУХАЙ ПРАКТИК ШИНЖЛЭХ УХААН МӨН” ХЭМЭЭН ТУЛГУУР ҮНДЭСЛЭЛИЙГ АНХ БОЛОВСРУУЛСАН
ДӨРӨВ. ДУНДАД ЗУУНЫ ЁС ЗҮЙН СУРГААЛ a. ХРИСТОСЫН ЁС ЗҮЙ А.АВГУТИН, ФОМА АКВИНСКИЙ  Дундад зууны ёс зүйн сургаалын үндэс нь БИБЛИ-д заасан Есүсийн хайр мөн  Есүс Христ бол жинхэнэ бурхан тэнгэр мөн. Түүний ёс суртахууны үндэс нь хүн төрөлхтнийг гэмээс ангижруулах явдал юм.  Христийн ёс зүйн гол шаардлага: - бурханд үнэнч байх - эцэг, эхээ хүндэлдэг байх - хүн алдаггүй байх - үл завхайрах - хулгай үл хийх - хөршийнхөө эсрэг худал гэрчилдэггүй байх - үл шунахайрах
В. ИСЛАМЫН ЁС ЗҮЙ ГОЛ ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ МУХАММАД  ИСЛАМ ШАШИН БОЛ МУСУЛЬМАН СОЁЛТ АРД ТҮМНИЙ ЁС СУРТАХУУНЫ ҮНДЭС МӨН.  КОРАН СУДАР НЬ ИСЛАМ ШАШНЫ ГОЛ НОМЛОЛ БӨГӨӨД АНХ МУХАММАД ДЭЛГЭРҮҮЛСЭН  КОРАН СУДАРТ 12 НҮГЛИЙГ ХАТУУ ЦЭЭРЛЭСЭН БАЙДАГ АЖЭЭ. ТУХАЙЛБАЛ : - БУСДЫГ ГҮТГЭХ - ЭЦЭГ ЭХИЙГ СӨРЖ ЭСЭРГҮҮЦЭХ - ЗҮЙ БУС АШИГ ЗАВШААН ХАЙХ - СОГТУУРУУЛАХ УНДАА ХЭРЭГЛЭХ ГЭХ МЭТ

More Related Content

эртний болон дундад зууны ёс зүйн сургаалын тойм

  • 1. ЭРТНИЙ БОЛОН ДУНДАД ЗУУНЫ ЁС ЗҮЙН СУРГААЛЫН ТОЙМ СЕМИНАРТ ЗОРИУЛАВ Ш. ГАНБАТ – ТЕХНОЛОГИЙН СУРГУУЛИЙН ТЭНХИМИЙН ЭРХЛЭГЧ
  • 2. НЭГ. ЭРТНИЙ ЭНЭТХЭГИЙН ЁС ЗҮЙН СЭТГЭЛГЭЭ • ЭРТНИЙ ЭНЭТХЭГИЙН ЁС ЗҮЙН СУРГААЛ ВЕД-ИЙГ БАРИМТАЛДАГ Вайшешик, Санхья, Ньяя, Миманса, Йога, Веданта БАРИМТАЛДАГГҮЙ Джайнизм, Буддизм, Чарвака-Локаята ГЭСЭН 2 ҮНДСЭН БҮЛЭГТ ХУВААГДДАГ. ВЕД ГЭДЭГ НЬ МЭДЛЭГ ГЭСЭН УТГАТАЙ АГААД ДОМГИЙН СЭТГЭЛГЭЭ, ШАШИН- ФИЛОСОФИЙН БҮТЭЭЛИЙН ЭМХТГЭЛ. ВЕД 4 ХЭСЭГТЭЙ: Самхитууд шашны янз бүрийн дуулал Бярманууд лам нарын зан үйл, ёс горимын эмхтгэл Араньякууд ой, ууланд даяанчлагчдын сургаалууд Упанишадууд ведүүдэд хийсэн тайлбарууд
  • 3. БУДДИЗМЫН ЁС ЗҮЙН ҮНДСЭН АГУУЛГА • ЕРТӨНЦИЙН БҮХ ЮМ ХАРИЛЦАН УЯЛДААТАЙ Жаргах, зовох нь хүмүүсийн үйлсээс шалтгаалдаг • ЖАРГАЛ БУЯНТ ҮЙЛИЙН ҮР ДҮН, ЗОВЛОН БҮТЭЛГҮЙ ҮЙЛИЙН ҮР ДҮН • БУСДЫН ТУСЫН ТУЛД ӨӨРИЙГӨӨ ЗОРИУЛАХ Үүний тулд биеэ барьж, сэтгэлээ номхотгож сурах • БУРУУГ ӨӨРӨӨСӨӨ ЭРЖ, БУСДЫГ АМГАЛАН БОЛГОХ • ХАМАГ АМЬТНЫГ ЭРХЭМЛЭН ДЭЭДЛЭХ • ЁС СУРТАХУУНЛАГ ЯВЪЯ ГЭВЭЛ СЭТГЭЛЭЭ ЗАСАХ, АРИУСГАХ
  • 4. ХОЁР. ЭРТНИЙ ХЯТАДЫН ЁС ЗҮЙН СУРГААЛ • ЭРТНИЙ ХЯТАДЫН ЁС ЗҮЙН СУРГААЛД КҮНЗИЙН ҮЗЭЛ ГОЛ БАЙР СУУРИЙГ ЭЗЭЛДЭГ. ТҮҮНИЙ ЗАРИМ ҮНДЭСЛЭЛҮҮД:  Хариуцлагаа ухамсарладаг байх нь шударга байхын нөхцөл мөн.  Аливаа хүн ёс суртахууны зөв байр сууринаас юмыг хийдэг байх ёстой.  Ариун шударга хүн “И” –г үйлдэнэ, адаг доорд хүн “ЛИ”-г үйлдэнэ.  Бусдыг хайрладаг хүн нийгмийн үүргээ биелүүлж чадна.  Хүлэг ёс бол хүмүүсийн харилцан хамаарлын үр дүн байх ёстой.  Хүнлэг ёс гэж бусдыг хайрлахыг хэлнэ.
  • 5. ГУРАВ. ЭРТНИЙ ГРЕКИЙН ЁС ЗҮЙН СУРГААЛ, ГОЛ ТӨЛӨӨЛӨГЧИД • СОКРАТ: “ ХҮНИЙ АМЬДРАЛЫН УТГА УЧИР БОЛ ЖАРГАЛ МӨН. ЖАРГАЛ БОЛ ЭД ХӨРӨНГӨ, ЭРХ МЭДЭЛ ЗУГАА ЦЭНГЭЛ БИШ, ХАРИН САРУУЛ УХААН, БУЯН ЗАЯАТАЙ БАЙХ ТИЙМ АХУЙ МӨН”. ЦЭЦЭН МЭРГЭН, ЭРЭЛХЭГ ЗОРИГ, ТӨЛӨВ ЗАН, ШУДАРГА ЁС БОЛ САЙН ҮЙЛ МӨН. • АРИСТИПП: “ЖАРГАЛ БОЛ СЭТГЭЛИЙН БАЙНГЫН ЦЭНГЭЛ МӨН”. ГЕДОНИЗМЫН ЭХЛЭЛ • АНТИСФЕН: “ ХҮН ДОТООД ЭРХ ЧӨЛӨӨ ЭДЛЭХИЙН ТУЛД ХУВИЙН ИЛҮҮЦ ХЭРЭГЦЭЭНЭЭСЭЭ ТАТГАЛЗАЖ, ИРГЭНШИЛ ҮҮСЭХЭЭС ӨМНӨХ НӨХЦӨЛ ДЭХ БАЙГАЛЬ ЁСНЫ ХАР БОР АМЬДРАЛДАА БУЦАЖ ОРОХ ЁСТОЙ”.
  • 6. • ПЛАТОН: “ ЭРХ БАРИГЧ НАР ЦЭЦЭН, ЦЭРГИЙНХЭН ЭР ЗОРИГТОЙ, ДООД ДАВХРААНЫХАН ТӨЛӨВХӨН БАЙХ ЁСТОЙ. ЁС СУРТАХУУНЫ ИЙМ ШАТЛАЫН ХҮЧЭЭР ШУДАРГА ЁС ТОГТОНО”. • АРИСТОТЕЛЬ “НИКОХАМЫН ЭТИК”, “ ИХ ЭТИК”, “ЭВДЕМОНЫ ЭТИК” ЗЭРЭГ НОМ БИЧИЖ ЁС ЗҮЙН ШИНЖЛЭХ УХААНЫГ ҮНДЭСЛЭСЭН. “ЭТИКИЙН ЗОРИЛГО БОЛ ЯАВАЛ САЙН ҮЙЛС БҮХИЙ БАЙХЫГ ХҮМҮҮСТ СУРГАХАД ОРШИНО. ЭТИК БОЛ ЗАН СУРТАХУУНЫ ТУХАЙ ПРАКТИК ШИНЖЛЭХ УХААН МӨН” ХЭМЭЭН ТУЛГУУР ҮНДЭСЛЭЛИЙГ АНХ БОЛОВСРУУЛСАН
  • 7. ДӨРӨВ. ДУНДАД ЗУУНЫ ЁС ЗҮЙН СУРГААЛ a. ХРИСТОСЫН ЁС ЗҮЙ А.АВГУТИН, ФОМА АКВИНСКИЙ  Дундад зууны ёс зүйн сургаалын үндэс нь БИБЛИ-д заасан Есүсийн хайр мөн  Есүс Христ бол жинхэнэ бурхан тэнгэр мөн. Түүний ёс суртахууны үндэс нь хүн төрөлхтнийг гэмээс ангижруулах явдал юм.  Христийн ёс зүйн гол шаардлага: - бурханд үнэнч байх - эцэг, эхээ хүндэлдэг байх - хүн алдаггүй байх - үл завхайрах - хулгай үл хийх - хөршийнхөө эсрэг худал гэрчилдэггүй байх - үл шунахайрах
  • 8. В. ИСЛАМЫН ЁС ЗҮЙ ГОЛ ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ МУХАММАД  ИСЛАМ ШАШИН БОЛ МУСУЛЬМАН СОЁЛТ АРД ТҮМНИЙ ЁС СУРТАХУУНЫ ҮНДЭС МӨН.  КОРАН СУДАР НЬ ИСЛАМ ШАШНЫ ГОЛ НОМЛОЛ БӨГӨӨД АНХ МУХАММАД ДЭЛГЭРҮҮЛСЭН  КОРАН СУДАРТ 12 НҮГЛИЙГ ХАТУУ ЦЭЭРЛЭСЭН БАЙДАГ АЖЭЭ. ТУХАЙЛБАЛ : - БУСДЫГ ГҮТГЭХ - ЭЦЭГ ЭХИЙГ СӨРЖ ЭСЭРГҮҮЦЭХ - ЗҮЙ БУС АШИГ ЗАВШААН ХАЙХ - СОГТУУРУУЛАХ УНДАА ХЭРЭГЛЭХ ГЭХ МЭТ