ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Хаалттай өнцөгт глауком
Б.Өнөдэлэг
АШУҮИС, АУС, ЧХХ Нүд судлалын
тэнхмийн резидент
Тодорхойлолт
• Глауком
– Даамжрах явцтай
– Харааны мэдрэлийг гэмтээдэг
– Харааны талбайд өвөрмөц өөрчлөлт үүсгэдэг
– Нүдний дотоод даралт ихэсдэг (+,-)
• Молекулын түвшинд ELAM-1 (Endothelial
Leucocyte Adhesion Molecule)-тай холбоотой
Тархалт
• 40-с дээш насанд 2%
• 80-с дээш насанд 10%
• Европ, хар арьстнуудад – Нээлттэй өнцөгт
• Ази – Хаалттай өнцөгт
• Нээлттэй:Хаалттай = 1:1
• ХӨГ – Дэлхий нийтэд 40-с дээш 0.1%
• Хятад – 50-с дээш насанд 1.5%
50% нь оношлогдоогүй
байдаг.
Ангилал
• Төрөлхийн, Олдмол
• Нээлттэй өнцөгт, Хаалттай өнцөгт
• Анхдагч, Хоёрдогч
• Нүдний даралт ихсэлт
• Хэвийн даралттай глауком
Хаалттай өнцөгт глаукомын
механизм
Өмнөд – Татах
• Мембранаар татагдах
• Неоваскулар глауком
• Иридокорнеал эндотелийн хш
• Арын полиморф дистрофи
• Нэвт, битүү гэмтэл
• Үрэвслийн бүтээгдхүүнээр татагдах
Арын - Түлхэх
• ХХ-ны хоригтой
• ХХ-ны хоригтой глауком
• Болорын шалтгаант
• Факоморфик
• Болор мултрах
• Арын синехи
• Солонговч шилэнцэрийн
хориг
• Хиймэл болор
• Увейт
• ХХ-ны хориггүй
• Сормосовчийн хориг (хорт)
• Болорын шалтгаант
• Факоморфик линз
• Болор мултрах
• Болорын МЗ-ын дараа.
Шилэнцэр урагш түрэх
• Сормосовч урагш шилжэх
• Хатуувчийн бүслүүрийн
дараа
• ПРП-н дараа
• CRVO-ын дараа
• Нүдний доторх хавдарууд
• Меланом
• Ретинобластом
• Солонговч, сормосовчийн
уйланхай
• Болорын арын эд татагдах
• ROP- болорын арын
фиброплази
• Ургийн үлдэгдэл судас
Хаалттай өнцөгт глауком
• Хаалттай өнцөг – ТМ – СБ-ээр хаагдах. (ITC –
Iridotrabecular contact)
• Шингэний урсгал ↓
• Анхдагч – Анатомийн урьдал нөхцлүүд
• Хоёрдогч – Нүдний бусад өвчний үед
• Азийн хүн амд тохиолдол ↑
• Нийт глаукомын тал хувь
• Илүү түргэн явцтай
Ангилал
• Архаг – Хурцавтар – Хурц
• Анхдагч хаалттай өнцгийн сэжиг
– Гониоскопоор ITC 3 болон түүнээс дээш
квадрантад, Захын өмнөд наалдац байхгүй. PAS
– Заримдаа 2 квадрант ITC, 20 градус хүртэл
хаагдсан байхыг заримдаа тооцож болно
– НДД хэвийн, ХМХ, харааны талбай хэвийн
Анхдагч хаалттай өнцгийн сэжиг
• Маш нарийн өнцөг
• Ван херик – 3
Ангилал
• Анхдагч хаалттай өнцөг
– 3 болон түүнээс дээш квадрантад ITC, НДД
ихсэх эсвэл PAS, ТМ их хэмжээний нөсөөтэй
– ХМХ, харааны талбай хэвийн
• Анхдагч хаалттай өнцөгт глауком
– ITC 3 болон түүнээс дээш квадрантад
– Харааны мэдрэлийн нейропати
• Өнцөг хаагдсан
• Ван херик - 1
Эрсдэлт хүчин зүйлс
• Нас
• НДД ихсэх
• CDR ихсэх
• PSD ихсэх
• ССТ нимгэрэх
• OHTS
Механизм
• Хүүхэн харааны хориг
– Нүдний шингэн Х.Х-аар дамжих явцад хориг
үүсэх
– Иридотоми хийж арын болон өмнөд хоргын
даралтыг зохицуулна
• ХХ-ны харьцангуй
хориг
• Солонговч урагш
нумрах
• Солонговч эвэрлэгтэй
шүргэнэ
Механизм
• Хүүхэн харааны бус хориг
– Сормосовчийн сэртэн урагш байрлалтай, зузаан,
солонговч урагш байрлалтай байх (Plateau Iris)
– Хүүхэн харааны хориг үл мэдэг байх боловч
иридотоми хийхэд өнцөг хаагдалт арилдаггүй
– Холимог механизм – Солонговчоос хамааралтай
ХХ-ны хориг болон ХХ бус хориг хавсарч илрэх
– ХХ-ны хоригтой харьцуулахад ӨК гүн
– ӨК өнцөг хурц
– Plateau iris syndrome
• Plateau iris
• Гүехэн ӨК
Механизм
• Болорын шалтгаант өнцөг хаагдалт
– Болорын хэмжээ, байрлал огцом өөрчлөгдөхөд
үүсдэг. Хурц, subacute хэлбэрээр НДД ихэсдэг
– Факоморфик глаукома, болор урагш мултрах
– ХХ-ны хориг бүгд болортой холбоотой
– ХХ-ны, ХХ-ны бус хориг аль алинийг нь үүсгэнэ
Механизм
• Ретролентикулар
– Хорт глауком
– Арын сегментийн шалтгаанууд
• Хавсарсан механизм
– Нээлттэй болон хаалттай өнцөг хавсарсан. Яг
аль шалтгаанаас болж НДД ихсэж байгааг
тодорхойлох нь хүндрэлтэй
Эрсдэлт хүчин зүйлс
• Нас
– 60<
– ХХ-ны бус хориг залуу насанд үүсэх боломжтой
• Хүйс – Эмэгтэй
• Ази
• Удамшил
• Гиперметропи нүд
• Богино нүд, нанофтальм
Эмнэлзүй
– Ихэвчлэн шинж тэмдэггүй
– Хурц давшилын үед гэрэл тойрч солонгорох,
нүд, толгой өвдөх
– Манан татсан мэт бүрсийнэ
– Харанхуй өрөөнд зурагт үзсэн, ном уншсан, эм
дусаасан, стресс, төрөл бүрийн эм хэрэглэсэн
асуумжтай
Үзлэгт юуг анхаарах вэ?
• Харааны зовиур
• Өвчний түүх
• Амьдралын түүх
• Удамшил
• Эмийн бодис
• Харшил
• VA
• Visual function
• Эвэрлэг
• ӨК
• Гониоскопи
• Тонометри
• Солонговч
• Болор
• ХМХ
• ХМХ-ийн судас
• ХМХ орчим
• Нүдний уг
Шинж тэмдэг
• Архаг явцтай үед
– Өвчин даамжраагүй үед харааны чадал хэвийн
– ХХ-ны хоригийн үед ӨК илүү гүехэн
– НДД бага зэрэг ихэссэн
– Гониоскопигоор илрэх өөрчлөлт
– “Хөрөөний шүд”
– “Creeping Angle Closure”
Шинж тэмдэг
• Хурц явцтай үед
– Харааны чадал 0.1 – НМ
– НДД маш өндөр. 50-100 мм муб
– Салстын улайлт, эвэрлэг тойрсон улайлт
– ӨК гүехэн, flare
– Эвэрлэгийн эпителийн хаван
– ХХ дунд зэрэг өргөссөн, гэрлийн урвалгүй,
босоо чиглэлд зуйван хэлбэртэй
– Нөгөө нүдний ӨК өнцөг нарийссан байдаг
• Эвэрлэгийн
эпителийн хаван
• Дунд зэрэг өргөссөн,
босоо чиглэлд зуйван
хэлбэртэй ХХ
Шинж тэмдэг
• Хурц давшилын дараах үед
– Десцеметийн мембран хунирсан (НДД огцом
буурсан тохиолдолд), ХМХ цус хурсан, судсавч
хунирсан
– Солонговчийн атрофи, ХХ хэлбэр өөрчлөгдөх,
арын синехи, глаукомфлекен
– ХМХ өвчний явцаас хамаарч өөр өөр байж
болно
– PAS TM-ийн талаас илүүг хамарсан үед НДД-ыг
дан эмийн эмчилгээгээр хянахад хүндрэлтэй
Шинж тэмдэг
• SUBACUTE
– НДД тодорхой давтамжтайгаар өндөр болдог.
• Сэдрээх сорил
– Харанхуй өрөөнд толгойгоо доош харуулаад 1
цаг суусны дараа НДД-ыг хэмжихэд 8 мм муб-
аас их хэмжээгээр нэмэгдэх нь өнцөг хаагдалтыг
илтгэнэ
– Заримдаа эрүүл хүмүүст ч энэ сорил эерэг
гардаг
– Эдгээр хүмүүст болорын м.з хийхийг зөвлөдөг
Хурц давшилын дараа
• Стромын хаван
• Десцеметийн хуниас
• Глаукомфлекен
• Ээрүүл хэлбэртэй ХХ-
ны атрофи, арын
синехи
• ХМХ атрофи
Эмчилгээ
• Хаалттай өнцөгийн сэжиг
– Урьдчилан сэргийлэх LPI. Иридотоми хийснээр
ӨКӨ-г 2 шатаар өргөсгөдөг. LPI хийснээр өнцөг
хаагдалт үүсэх, НДД ихсэхээс 100% урьдчилан
сэргийлж чадахгүй.
• Иридотоми хийсний дараа ITC хэвээр
байвал
– Хяналт, Лазер иридопласти, УС зорилгоор
пилокарпин 1%, болорын МЗ
Эмчилгээ
• Архаг явцтай хаалттай өнцөг, хаалттэй
өнцөгт глаукомын үед
– Хаалттай өнцөгийн сэжигтэй эмчилгээ ижил.
– Зовиур, НДД, өнцөг хаагдалт, глаукомын явцаас
хамаарч эмчилгээг өвчтөн тус бүрт тааруулж
хийнэ.
– Хэсэгчилсэн наалдацтай өвчтөн, НДД тогтмол
ихсэж байгаа үед эмийн эмчилгээг хийж эхэлнэ.
Хурц, хурцавтар хаалттай өнцөг, хаалттай
өнцөгт глаукомын үеийн эмчилгээ
• Өвчний явц, өвчтнөөс хамаарч эмчилгээг
хүн бүрт тохируулж хийнэ.
• Хурц давшлын үед эмнэлэгт хэвтүүлж
эмчилнэ.
1. Анхдагч эмчилгээ
• Өвчтнийг дээш нь харуулж хэвтүүлэх.
Ингэснээр болор арагш сууж өгнө.
• НДД 50 мм муб-с их үед 500 мг
ацетазоламид судсаар.
• НДД 50 мм муб-с бага үед 500 мг
ацетазоламид (түргэн үйлчилгээтэйг)
уухаар.
үргэлжлэл
• Апраклонидин 1%, тимолол 0.5%, Преднизолон 1%,
Дексаметазон 0.1% дусаана. Дусаалга хооронд 5
мин зайтай
• Пилокарпин 2-4% өвчтэй нүдэнд 1 дусал, 30
минутын дараа давтана. Хам нүдэнд 1% пилокарпин
дусаана.
• Зарим эмч нар хурц давшилын үед НДД маш их үед
пилокарпин хэрэглэдэггүй. НДД буусны дараа
хэрэглэдэг. Пилокарпин заримдаа ХХ-ны цагираг
булчинд ишемийн өөрчлөлт үзүүлдэг.
• Өвчин намдаах, бөөлжилтийн эсрэг эмийг хэрэглэж
болно.
2. Давшилын дараах эмчилгээ
• Өвчтэй нүдэнд 2% пилокарпин өдөрт 4, хам
нүдэнд 1% пилокарпин өдөрт 4
• Нүд хурцаар үрэвссэн үед 1% преднизолон
эсвэл 0.1% дексаметазон
• Өвчтөндөө тохируулж дараах эмчилгээг
хийнэ.
– Тимолол 0.5% өдрийн 2
– Апраклонидин 1% өдрийн 3
– Ацетазоламид 250 мг өдрийн 4 уухаар.
3. Дээрх эмчилгээнд үр дүнгүй
тохиолдолд
• Эвэрлэгийн төвд хяларын дэгээ,
гониолинзээр дарна. Ингэснээр шингэнийг
өк-ийн өнцөг руу шахна.
• Эвэрлэгийн хавантай, цаана байгаа бүтэц
харагдахгүй бол 50%-ийн глицеролыг
хэрэглэнэ. Ингэснээр эвэрлэгийн язралт
үүсэхээс давхар сэргийлнэ.
• Пилокарпин 2-4%, тимолол 0.5%,
апраклонидин 1%, стеройд
• Маннитол 20% 1-2 г/кг судсаар 1 цаг,
глицерол 50% 1 г/кг (эсрэг заалт байгаа
эсэхийг шалгуул)
• Эвэрлэг тунгалаг болсны дараа LPI,
иридопласти
• МЗ – PI, болорын мз, гониосинехилизиз,
трабекулэктоми, циклодиод
4. Эмчилгээ амжилттай болсны
дараа
• Эвэрлэг тунгалаг, НДД буусан, ӨК
тайвширсны дараа 2 нүдэнд LPI хийнэ.
Стеройдыг дор хаяж 7 хоног дусаана.
5.Цаашид
• Хяналт
• НДД ихсэх үед нээлттэй өнцөгт глаукомын
эмчилгээ
• Иридопласти, бага тунтай пилокарпин
• Факоморфик х.з байвал болорын м.з-ыг
хийх
• Өнцөг нээгдсэн боловч НДД их хэвээр
байвал трабекулэктоми хийнэ.
Иридитомийн үр дүн
• Эмчилгээний өмнө
• Эмчилгээний дараа
НДД хурцаар ихсэх - Ялгах оношууд
• Хэрэв хам нүдний өнцөг нээлттэй бол анхдагч өнцөг
хаагдалт, анхдагч хаалттай өнцөгт глауком байх
магадлал бага.
• 1. Болорын шалтгаант өнцөг хаагдалт
• 2. Хорт глауком
• 3. Өнцөг хаагдах бусад шалтгаанууд
• 4. Неоваскулар глауком
• 5. Үрэвслийн шалтгаант. Поснер Шлосман хш
• 6. Пигмент дисперс
• 7. Псевдоэксфолиац
• 8. Ухархайн, ухархайн арын шалтгаанууд
• 9. Бусад
Nd-YAG Peripheral iridotomy
• Заалт:
– Өнцөг хаагдалтын сэжиг, хаалттай өнцөгт
глауком
– ХХ-ны хоригтой хоёрдогч өнцөг хаагдалт
LPI
• Арга зүй
– А. Ажилбар эхлэхээс 30-60 минутын өмнө 1%-ийн
апраклонидин эсвэл 0.2%-ийн бримодин дусаана
– Б. Пилокарпинаар ХХ-г нарийсгана. Хурц глаукомын
үед заримдаа ХХ нарийсдаггүй
– В. Хэсгийн мэдээ алдуулагч дусаана
– Д. Тусгай линз хэрэглэнэ. Жнь: Абрахам иридотоми
линз
– Е. Нэг нүдний диплопи үүсхээс сэргийлж зовхины
цаана байдаг хэсэг болох солонговчийн дээд хэсэгт
ихэвчлэн LPI хийдэг. Болорыг гэмтээхээс сэргийлж
дээд 1/3 хэсэгт хийнэ. Мөн солонговчийн нимгэн
хэсгийг сонгож LPI хийнэ.
LPI
• Арга зүй
– Ж. Лазерийн тохируулга машин тус бүрт өөр өөр
байдаг. Ихэвчлэн 4-5 мж хүчээр, цэнхэр өнгөтэй
нимгэн солонговчтой хүнд 1-4 мж хүчээр, зузаан
бор солонговчтой хүнд илүү өндөр хүчээр хийнэ.
– З. Сайтар онилсны дараа лазерийг буудна. Нүхээр
пигменттэй урсгал харагдаж эхлэх нь LPI амжилттай
болсныг илтгэнэ. Ихэвчлэн 10 орчим буудалтыг
хийнэ. Солонговчийн хонхорт буудалт хийж байгаа
үед 7 орчим буудалтаар бүрэн нээгддэг.
LPI
• Арга зүй
– И. Лазер хийсний дараа 1%-ийн апраклонидин
дусааж шаардлагатай тохиолдолд
ацетазоламид уулгана.
– К. Хэсэг газрын стеройдыг 10 минутын зайтай 3
удаа дусааж цаашид 7 хоногийн турш өдрийн 4-
өөр дусаана.
– Л. НДД-ийг ажилбарын дараа 1-2 цагийн дараа
үзнэ. 1-2 долоо хоногийн дараа давтан үзнэ.
LPI – Техникийн асуудлууд
• 1. Ажилбар амжилтгүй болох
– Энергийн түвшинг нэмэгдүүл
– Хэдэн минут хүлээж нөсөө, дебрис арилсны дараа LPI
давтан хийнэ. Эсвэл өөр газар сонгож лазерийг
давтана.
– Ажилбарын дараа үрэвсэл, НДД огцом ихсэхээс
сэргийлж лазерийг хэтрүүлж болохгүй.
– Зузаан, бор солонговчтой хүнд аргон лазер хийж
солонговчийг нимгэлж болно. 0.1с, 200 микрометр
хэмжээтэй, 200 mW хүчээр тохируулна.
• Хэт жижиг нүх үүсэх
– Хамгийн тохиромжтой хэмжээ бол 150-200 микрометр.
– Заримдаа нүхийг томруулахаас илүү өөр газар шинээр
нүх үүсгэх нь илүү хялбар байдаг.
• Абрахам линз
• Тохиромжтой хэмжээ
Хүндрэлүүд
• 1. Цус гарах – Нийт тохиолдлын 50%-д
тохиолдоно. Ихэвчлэн бага хэмжээний байдаг
ба хэдэн секундын дараа тогтдог. Эвэрлэг дээр
линзээр дарж цус тогтоож болно.
• 2. НДД ихсэх – Ажилбарын дараах эхний 1
цагийн дотор НДД бага зэрэг ихсэж болно.
• 3. Ирит – Ажилбарын дараа стеройд
хангалттай хэрэглээгүй, лазерийг ихдүүлсэн
тохиолдолд үүсдэг. Простогландин ихтэй бор
солонговчтой хүмүүст их үүснэ.
LPI Хүндрэлүүд
• 4. Эвэрлэг түлэгдэх – Линз хэрэглээгүй, эсвэл
гүехэн ӨК-тай үед тохиолдоно. Маш хурдан
эдгэрдэг
• 5. Болорын бүдэгшил – Болор дээр хэсэг
газрын бүдэгшил үүсч болно. Заримдаа
катарактын явцыг түргэсгэдэг.
• 6. Гэрэлд гялбах, юм хоёрчлогдох – LPI-г
дээд зовхиор таглаагүй газар хийхэд дээрх
зовиур үүснэ.
• Хэт жижиг нүх
• Захын байрлалтай LPI.
Дээд зовхиор
хаагаагүй
Ном зүй
• J.Kansi – Clinical ophthalmology
• Basic and clinical science course – Glaucoma
• Oxford American Handbook of Ophthalmology
• ]
• Анхаарал тавьсанд баярлалаа.

More Related Content

Хаалттай өнцөгт глауком

  • 1. Хаалттай өнцөгт глауком Б.Өнөдэлэг АШУҮИС, АУС, ЧХХ Нүд судлалын тэнхмийн резидент
  • 2. Тодорхойлолт • Глауком – Даамжрах явцтай – Харааны мэдрэлийг гэмтээдэг – Харааны талбайд өвөрмөц өөрчлөлт үүсгэдэг – Нүдний дотоод даралт ихэсдэг (+,-) • Молекулын түвшинд ELAM-1 (Endothelial Leucocyte Adhesion Molecule)-тай холбоотой
  • 3. Тархалт • 40-с дээш насанд 2% • 80-с дээш насанд 10% • Европ, хар арьстнуудад – Нээлттэй өнцөгт • Ази – Хаалттай өнцөгт • Нээлттэй:Хаалттай = 1:1 • ХӨГ – Дэлхий нийтэд 40-с дээш 0.1% • Хятад – 50-с дээш насанд 1.5% 50% нь оношлогдоогүй байдаг.
  • 4. Ангилал • Төрөлхийн, Олдмол • Нээлттэй өнцөгт, Хаалттай өнцөгт • Анхдагч, Хоёрдогч • Нүдний даралт ихсэлт • Хэвийн даралттай глауком
  • 5. Хаалттай өнцөгт глаукомын механизм Өмнөд – Татах • Мембранаар татагдах • Неоваскулар глауком • Иридокорнеал эндотелийн хш • Арын полиморф дистрофи • Нэвт, битүү гэмтэл • Үрэвслийн бүтээгдхүүнээр татагдах
  • 6. Арын - Түлхэх • ХХ-ны хоригтой • ХХ-ны хоригтой глауком • Болорын шалтгаант • Факоморфик • Болор мултрах • Арын синехи • Солонговч шилэнцэрийн хориг • Хиймэл болор • Увейт • ХХ-ны хориггүй • Сормосовчийн хориг (хорт) • Болорын шалтгаант • Факоморфик линз • Болор мултрах • Болорын МЗ-ын дараа. Шилэнцэр урагш түрэх • Сормосовч урагш шилжэх • Хатуувчийн бүслүүрийн дараа • ПРП-н дараа • CRVO-ын дараа • Нүдний доторх хавдарууд • Меланом • Ретинобластом • Солонговч, сормосовчийн уйланхай • Болорын арын эд татагдах • ROP- болорын арын фиброплази • Ургийн үлдэгдэл судас
  • 7. Хаалттай өнцөгт глауком • Хаалттай өнцөг – ТМ – СБ-ээр хаагдах. (ITC – Iridotrabecular contact) • Шингэний урсгал ↓ • Анхдагч – Анатомийн урьдал нөхцлүүд • Хоёрдогч – Нүдний бусад өвчний үед • Азийн хүн амд тохиолдол ↑ • Нийт глаукомын тал хувь • Илүү түргэн явцтай
  • 8. Ангилал • Архаг – Хурцавтар – Хурц • Анхдагч хаалттай өнцгийн сэжиг – Гониоскопоор ITC 3 болон түүнээс дээш квадрантад, Захын өмнөд наалдац байхгүй. PAS – Заримдаа 2 квадрант ITC, 20 градус хүртэл хаагдсан байхыг заримдаа тооцож болно – НДД хэвийн, ХМХ, харааны талбай хэвийн
  • 9. Анхдагч хаалттай өнцгийн сэжиг • Маш нарийн өнцөг • Ван херик – 3
  • 10. Ангилал • Анхдагч хаалттай өнцөг – 3 болон түүнээс дээш квадрантад ITC, НДД ихсэх эсвэл PAS, ТМ их хэмжээний нөсөөтэй – ХМХ, харааны талбай хэвийн • Анхдагч хаалттай өнцөгт глауком – ITC 3 болон түүнээс дээш квадрантад – Харааны мэдрэлийн нейропати
  • 11. • Өнцөг хаагдсан • Ван херик - 1
  • 12. Эрсдэлт хүчин зүйлс • Нас • НДД ихсэх • CDR ихсэх • PSD ихсэх • ССТ нимгэрэх • OHTS
  • 13. Механизм • Хүүхэн харааны хориг – Нүдний шингэн Х.Х-аар дамжих явцад хориг үүсэх – Иридотоми хийж арын болон өмнөд хоргын даралтыг зохицуулна
  • 14. • ХХ-ны харьцангуй хориг • Солонговч урагш нумрах • Солонговч эвэрлэгтэй шүргэнэ
  • 15. Механизм • Хүүхэн харааны бус хориг – Сормосовчийн сэртэн урагш байрлалтай, зузаан, солонговч урагш байрлалтай байх (Plateau Iris) – Хүүхэн харааны хориг үл мэдэг байх боловч иридотоми хийхэд өнцөг хаагдалт арилдаггүй – Холимог механизм – Солонговчоос хамааралтай ХХ-ны хориг болон ХХ бус хориг хавсарч илрэх – ХХ-ны хоригтой харьцуулахад ӨК гүн – ӨК өнцөг хурц – Plateau iris syndrome
  • 16. • Plateau iris • Гүехэн ӨК
  • 17. Механизм • Болорын шалтгаант өнцөг хаагдалт – Болорын хэмжээ, байрлал огцом өөрчлөгдөхөд үүсдэг. Хурц, subacute хэлбэрээр НДД ихэсдэг – Факоморфик глаукома, болор урагш мултрах – ХХ-ны хориг бүгд болортой холбоотой – ХХ-ны, ХХ-ны бус хориг аль алинийг нь үүсгэнэ
  • 18. Механизм • Ретролентикулар – Хорт глауком – Арын сегментийн шалтгаанууд • Хавсарсан механизм – Нээлттэй болон хаалттай өнцөг хавсарсан. Яг аль шалтгаанаас болж НДД ихсэж байгааг тодорхойлох нь хүндрэлтэй
  • 19. Эрсдэлт хүчин зүйлс • Нас – 60< – ХХ-ны бус хориг залуу насанд үүсэх боломжтой • Хүйс – Эмэгтэй • Ази • Удамшил • Гиперметропи нүд • Богино нүд, нанофтальм
  • 20. Эмнэлзүй – Ихэвчлэн шинж тэмдэггүй – Хурц давшилын үед гэрэл тойрч солонгорох, нүд, толгой өвдөх – Манан татсан мэт бүрсийнэ – Харанхуй өрөөнд зурагт үзсэн, ном уншсан, эм дусаасан, стресс, төрөл бүрийн эм хэрэглэсэн асуумжтай
  • 21. Үзлэгт юуг анхаарах вэ? • Харааны зовиур • Өвчний түүх • Амьдралын түүх • Удамшил • Эмийн бодис • Харшил • VA • Visual function • Эвэрлэг • ӨК • Гониоскопи • Тонометри • Солонговч • Болор • ХМХ • ХМХ-ийн судас • ХМХ орчим • Нүдний уг
  • 22. Шинж тэмдэг • Архаг явцтай үед – Өвчин даамжраагүй үед харааны чадал хэвийн – ХХ-ны хоригийн үед ӨК илүү гүехэн – НДД бага зэрэг ихэссэн – Гониоскопигоор илрэх өөрчлөлт – “Хөрөөний шүд” – “Creeping Angle Closure”
  • 23. Шинж тэмдэг • Хурц явцтай үед – Харааны чадал 0.1 – НМ – НДД маш өндөр. 50-100 мм муб – Салстын улайлт, эвэрлэг тойрсон улайлт – ӨК гүехэн, flare – Эвэрлэгийн эпителийн хаван – ХХ дунд зэрэг өргөссөн, гэрлийн урвалгүй, босоо чиглэлд зуйван хэлбэртэй – Нөгөө нүдний ӨК өнцөг нарийссан байдаг
  • 24. • Эвэрлэгийн эпителийн хаван • Дунд зэрэг өргөссөн, босоо чиглэлд зуйван хэлбэртэй ХХ
  • 25. Шинж тэмдэг • Хурц давшилын дараах үед – Десцеметийн мембран хунирсан (НДД огцом буурсан тохиолдолд), ХМХ цус хурсан, судсавч хунирсан – Солонговчийн атрофи, ХХ хэлбэр өөрчлөгдөх, арын синехи, глаукомфлекен – ХМХ өвчний явцаас хамаарч өөр өөр байж болно – PAS TM-ийн талаас илүүг хамарсан үед НДД-ыг дан эмийн эмчилгээгээр хянахад хүндрэлтэй
  • 26. Шинж тэмдэг • SUBACUTE – НДД тодорхой давтамжтайгаар өндөр болдог. • Сэдрээх сорил – Харанхуй өрөөнд толгойгоо доош харуулаад 1 цаг суусны дараа НДД-ыг хэмжихэд 8 мм муб- аас их хэмжээгээр нэмэгдэх нь өнцөг хаагдалтыг илтгэнэ – Заримдаа эрүүл хүмүүст ч энэ сорил эерэг гардаг – Эдгээр хүмүүст болорын м.з хийхийг зөвлөдөг
  • 27. Хурц давшилын дараа • Стромын хаван • Десцеметийн хуниас • Глаукомфлекен
  • 28. • Ээрүүл хэлбэртэй ХХ- ны атрофи, арын синехи • ХМХ атрофи
  • 29. Эмчилгээ • Хаалттай өнцөгийн сэжиг – Урьдчилан сэргийлэх LPI. Иридотоми хийснээр ӨКӨ-г 2 шатаар өргөсгөдөг. LPI хийснээр өнцөг хаагдалт үүсэх, НДД ихсэхээс 100% урьдчилан сэргийлж чадахгүй. • Иридотоми хийсний дараа ITC хэвээр байвал – Хяналт, Лазер иридопласти, УС зорилгоор пилокарпин 1%, болорын МЗ
  • 30. Эмчилгээ • Архаг явцтай хаалттай өнцөг, хаалттэй өнцөгт глаукомын үед – Хаалттай өнцөгийн сэжигтэй эмчилгээ ижил. – Зовиур, НДД, өнцөг хаагдалт, глаукомын явцаас хамаарч эмчилгээг өвчтөн тус бүрт тааруулж хийнэ. – Хэсэгчилсэн наалдацтай өвчтөн, НДД тогтмол ихсэж байгаа үед эмийн эмчилгээг хийж эхэлнэ.
  • 31. Хурц, хурцавтар хаалттай өнцөг, хаалттай өнцөгт глаукомын үеийн эмчилгээ • Өвчний явц, өвчтнөөс хамаарч эмчилгээг хүн бүрт тохируулж хийнэ. • Хурц давшлын үед эмнэлэгт хэвтүүлж эмчилнэ.
  • 32. 1. Анхдагч эмчилгээ • Өвчтнийг дээш нь харуулж хэвтүүлэх. Ингэснээр болор арагш сууж өгнө. • НДД 50 мм муб-с их үед 500 мг ацетазоламид судсаар. • НДД 50 мм муб-с бага үед 500 мг ацетазоламид (түргэн үйлчилгээтэйг) уухаар.
  • 33. үргэлжлэл • Апраклонидин 1%, тимолол 0.5%, Преднизолон 1%, Дексаметазон 0.1% дусаана. Дусаалга хооронд 5 мин зайтай • Пилокарпин 2-4% өвчтэй нүдэнд 1 дусал, 30 минутын дараа давтана. Хам нүдэнд 1% пилокарпин дусаана. • Зарим эмч нар хурц давшилын үед НДД маш их үед пилокарпин хэрэглэдэггүй. НДД буусны дараа хэрэглэдэг. Пилокарпин заримдаа ХХ-ны цагираг булчинд ишемийн өөрчлөлт үзүүлдэг. • Өвчин намдаах, бөөлжилтийн эсрэг эмийг хэрэглэж болно.
  • 34. 2. Давшилын дараах эмчилгээ • Өвчтэй нүдэнд 2% пилокарпин өдөрт 4, хам нүдэнд 1% пилокарпин өдөрт 4 • Нүд хурцаар үрэвссэн үед 1% преднизолон эсвэл 0.1% дексаметазон • Өвчтөндөө тохируулж дараах эмчилгээг хийнэ. – Тимолол 0.5% өдрийн 2 – Апраклонидин 1% өдрийн 3 – Ацетазоламид 250 мг өдрийн 4 уухаар.
  • 35. 3. Дээрх эмчилгээнд үр дүнгүй тохиолдолд • Эвэрлэгийн төвд хяларын дэгээ, гониолинзээр дарна. Ингэснээр шингэнийг өк-ийн өнцөг руу шахна. • Эвэрлэгийн хавантай, цаана байгаа бүтэц харагдахгүй бол 50%-ийн глицеролыг хэрэглэнэ. Ингэснээр эвэрлэгийн язралт үүсэхээс давхар сэргийлнэ. • Пилокарпин 2-4%, тимолол 0.5%, апраклонидин 1%, стеройд
  • 36. • Маннитол 20% 1-2 г/кг судсаар 1 цаг, глицерол 50% 1 г/кг (эсрэг заалт байгаа эсэхийг шалгуул) • Эвэрлэг тунгалаг болсны дараа LPI, иридопласти • МЗ – PI, болорын мз, гониосинехилизиз, трабекулэктоми, циклодиод
  • 37. 4. Эмчилгээ амжилттай болсны дараа • Эвэрлэг тунгалаг, НДД буусан, ӨК тайвширсны дараа 2 нүдэнд LPI хийнэ. Стеройдыг дор хаяж 7 хоног дусаана.
  • 38. 5.Цаашид • Хяналт • НДД ихсэх үед нээлттэй өнцөгт глаукомын эмчилгээ • Иридопласти, бага тунтай пилокарпин • Факоморфик х.з байвал болорын м.з-ыг хийх • Өнцөг нээгдсэн боловч НДД их хэвээр байвал трабекулэктоми хийнэ.
  • 39. Иридитомийн үр дүн • Эмчилгээний өмнө • Эмчилгээний дараа
  • 40. НДД хурцаар ихсэх - Ялгах оношууд • Хэрэв хам нүдний өнцөг нээлттэй бол анхдагч өнцөг хаагдалт, анхдагч хаалттай өнцөгт глауком байх магадлал бага. • 1. Болорын шалтгаант өнцөг хаагдалт • 2. Хорт глауком • 3. Өнцөг хаагдах бусад шалтгаанууд • 4. Неоваскулар глауком • 5. Үрэвслийн шалтгаант. Поснер Шлосман хш • 6. Пигмент дисперс • 7. Псевдоэксфолиац • 8. Ухархайн, ухархайн арын шалтгаанууд • 9. Бусад
  • 41. Nd-YAG Peripheral iridotomy • Заалт: – Өнцөг хаагдалтын сэжиг, хаалттай өнцөгт глауком – ХХ-ны хоригтой хоёрдогч өнцөг хаагдалт
  • 42. LPI • Арга зүй – А. Ажилбар эхлэхээс 30-60 минутын өмнө 1%-ийн апраклонидин эсвэл 0.2%-ийн бримодин дусаана – Б. Пилокарпинаар ХХ-г нарийсгана. Хурц глаукомын үед заримдаа ХХ нарийсдаггүй – В. Хэсгийн мэдээ алдуулагч дусаана – Д. Тусгай линз хэрэглэнэ. Жнь: Абрахам иридотоми линз – Е. Нэг нүдний диплопи үүсхээс сэргийлж зовхины цаана байдаг хэсэг болох солонговчийн дээд хэсэгт ихэвчлэн LPI хийдэг. Болорыг гэмтээхээс сэргийлж дээд 1/3 хэсэгт хийнэ. Мөн солонговчийн нимгэн хэсгийг сонгож LPI хийнэ.
  • 43. LPI • Арга зүй – Ж. Лазерийн тохируулга машин тус бүрт өөр өөр байдаг. Ихэвчлэн 4-5 мж хүчээр, цэнхэр өнгөтэй нимгэн солонговчтой хүнд 1-4 мж хүчээр, зузаан бор солонговчтой хүнд илүү өндөр хүчээр хийнэ. – З. Сайтар онилсны дараа лазерийг буудна. Нүхээр пигменттэй урсгал харагдаж эхлэх нь LPI амжилттай болсныг илтгэнэ. Ихэвчлэн 10 орчим буудалтыг хийнэ. Солонговчийн хонхорт буудалт хийж байгаа үед 7 орчим буудалтаар бүрэн нээгддэг.
  • 44. LPI • Арга зүй – И. Лазер хийсний дараа 1%-ийн апраклонидин дусааж шаардлагатай тохиолдолд ацетазоламид уулгана. – К. Хэсэг газрын стеройдыг 10 минутын зайтай 3 удаа дусааж цаашид 7 хоногийн турш өдрийн 4- өөр дусаана. – Л. НДД-ийг ажилбарын дараа 1-2 цагийн дараа үзнэ. 1-2 долоо хоногийн дараа давтан үзнэ.
  • 45. LPI – Техникийн асуудлууд • 1. Ажилбар амжилтгүй болох – Энергийн түвшинг нэмэгдүүл – Хэдэн минут хүлээж нөсөө, дебрис арилсны дараа LPI давтан хийнэ. Эсвэл өөр газар сонгож лазерийг давтана. – Ажилбарын дараа үрэвсэл, НДД огцом ихсэхээс сэргийлж лазерийг хэтрүүлж болохгүй. – Зузаан, бор солонговчтой хүнд аргон лазер хийж солонговчийг нимгэлж болно. 0.1с, 200 микрометр хэмжээтэй, 200 mW хүчээр тохируулна. • Хэт жижиг нүх үүсэх – Хамгийн тохиромжтой хэмжээ бол 150-200 микрометр. – Заримдаа нүхийг томруулахаас илүү өөр газар шинээр нүх үүсгэх нь илүү хялбар байдаг.
  • 46. • Абрахам линз • Тохиромжтой хэмжээ
  • 47. Хүндрэлүүд • 1. Цус гарах – Нийт тохиолдлын 50%-д тохиолдоно. Ихэвчлэн бага хэмжээний байдаг ба хэдэн секундын дараа тогтдог. Эвэрлэг дээр линзээр дарж цус тогтоож болно. • 2. НДД ихсэх – Ажилбарын дараах эхний 1 цагийн дотор НДД бага зэрэг ихсэж болно. • 3. Ирит – Ажилбарын дараа стеройд хангалттай хэрэглээгүй, лазерийг ихдүүлсэн тохиолдолд үүсдэг. Простогландин ихтэй бор солонговчтой хүмүүст их үүснэ.
  • 48. LPI Хүндрэлүүд • 4. Эвэрлэг түлэгдэх – Линз хэрэглээгүй, эсвэл гүехэн ӨК-тай үед тохиолдоно. Маш хурдан эдгэрдэг • 5. Болорын бүдэгшил – Болор дээр хэсэг газрын бүдэгшил үүсч болно. Заримдаа катарактын явцыг түргэсгэдэг. • 6. Гэрэлд гялбах, юм хоёрчлогдох – LPI-г дээд зовхиор таглаагүй газар хийхэд дээрх зовиур үүснэ.
  • 49. • Хэт жижиг нүх • Захын байрлалтай LPI. Дээд зовхиор хаагаагүй
  • 50. Ном зүй • J.Kansi – Clinical ophthalmology • Basic and clinical science course – Glaucoma • Oxford American Handbook of Ophthalmology • ]