3. Бататгал
1. Дэлхийн гадаргыг математик тооцоонд үндэслэн таних тэмдэг хэрэглэн
хавтгай дээр буулгасан зургийг юу гэх вэ?
Л. План зураг М. Газарзүйн зураг Н. Байрзүйн зураг
2. Тухайн зурагт байгаль нийгмийн ямар үзэгдэл юмсыг зурах вэ гэдгийг
газарзүйн зургийн юу гэх вэ?
А. Агуулга Б. Ерөнхийлөл В. Таних тэмдэг
3. Газарзүйн зургийг агуулгаар нь хэд ангилдаг вэ?
П. 4 Р. 3 С. 2
4. Монгол орны мал аж ахуйн зураг ямар зураг вэ?
Ч. Ерөнхий зураг Ш. Сэдэвчилсэн зураг
5. Тивийн, Улс орны , Орон нутгийн гэж юугаар нь ангилсан зураг вэ?
Т. Хамрах нутгаар нь У. Агуулгаар нь
6. Дэлхийн загвар юу вэ?
А. Глобус Б. Газарзүйн зураг В. Байрзүйн зураг
7. Эгц дээрээс нь харж зурсан зураг
А. Орон нутгийн зураг Б. План зураг В. Бүсийн зураг
11. Хичээлийн зорилго:
Масштаб түүний төрлүүдийг
мэдэх.
Хичээлийн зорилт:
1. Масштаб гэж юу вэ?
2. Масштабын ангилал түүний
онцлогийг тодорхойлох.
3. Масштабын бодлого бодож
сурах.
13. Масштаб гэж юу
вэ?Газар дээрх үнэн
хэмжээг хэд дахин
багасган цаасан дээр
дүрсэлж тоогоор
илэрхийлснийг
масштаб гэнэ.
14. Масштабыг хэмжээгээр 3 ангилна.
Том – 1:100000-аас бага
Дунд – 1:200000-1:1000000
Жижиг -1:1000000-аас их
Том масштабын зураг нь зурж
байгаа газар орноо дэлгэрэнгүй
зурна.
Дунд масштаб нь газар нутгийг
ерөнхийд нь харуулна.
Жижиг масштаб нь их хэмжээний
газрыг тоймчилж харуулна.
1:100000 см
100000см
См-м-км
Том 1:100000см
1м- 100 см 1км-1000 м
1см- 1км
Дунд 1:1000000см
1см- 10 км
Жижиг 1:1500000см
1см- 15км
1см
15. Масштабыг хэлбэрээр нь 3 ангилна.
1:8000000
1см-т 80 км
Тоон масштаб
Нэрлэсэн масштаб
Шугаман
50100 100 150150 200
16. Масштаб
Хэмжээгээр нь
Том – 1:200000-аас бага
Дунд – 1:200000-1:1000000
Жижиг -1:1000000-аас их
Том масштабын зураг нь зурж
байгаа газар орноо дэлгэрэнгүй
зурна.
Дунд масштаб нь газар нутгийг
ерөнхийд нь харуулна.
Жижиг масштаб нь их хэмжээний
газрыг тоймчилж харуулна.
Хэлбэрээр нь
Тоон – 1:1500000 масштабыг
тоогоор илэрхийлсэн .
Нэрлэсэн – 1см-т 15 км масштабыг
үгээр илэрхийлсэн.
Шугаман
50100 100 150150 200
1: 1500000- цаасан дээрх 1см зайд
газрын гадарга дээрх 1500000 см
нутгийг багтаасан гэсэн үг.
17. Дараах масштабыг хэмжээгээр
нь ангилж бичнэ үү.
1: 10000
1:32000000
1:100000
1:400000
1:250000
1:25000
1: 2000000
Том
1:10000,
1:100000
1:25000
Дунд
1:400000,
1:250000
Жижиг
1:32000000 ,
1:2000000
18. 1:250000 масштабыг
өөрчлөөрэй
1-р баг А. 5 дахин том масштаб болго
1: 50000
2-р баг Б. 2 дахин жижиг масштаб болго
1:500000
3-р баг В. 4 дахин жижиг масштаб болго
1: 1000000
4-р баг Г. 10 дахин том масштаб болго
1: 25000
19. Бодлого 1 Бодлого бодох арга
зүй.
Хоёр цэгийн хоорондох
зайг шууд хэмжинэ.
Тухайн зургийн
нэрлэсэн масштабыг
олно.
Хоёр цэгийн хоорондох
зайг масштабаар
үржүүлнэ.
1. УБ-Дархан 12.5 см
2. 1:1500000 1см-т 15 км
3. 12.5 * 15км = 187.5 км
байна.
1:1500000
масштабтай
газрын зурагт
Улаанбаатараас
Дархан хүртэлх
зайг ол.
20. Бодлого 2 Бодлого бодох арга
зүй.
Тухайн зургийн нэрлэсэн
масштабыг олно.
Харьцаа зохионо .
Бодолт
1. 1:2000000 1см-т 20
км
2. 1см-т –20км
Хсм– 133км
1* 133
Х= = 6.65 см
зурагдана.
2О
1:2000000
масштабтай монгол
орны газрын зурагт
газар дээрх 133 км
урттай Хөвсгөл
нуур хэдэн см
зурагдах вэ?
21. Бодлого 3 Бодлого бодох арга
зүй.
Тухайн зургийн
нэрлэсэн масштабыг
олно.
Харьцаа зохионо.
1. 1:1500000 1см-т -15
км
2. 1см -15км
3.8 см- Х км
3.8*15 км
Х= = 57
км урттай гол байна.
1см
1:1500000
масштаб бүхий
монгол орны
физик газарзүйн
зурагт Чоно-
харайхын гол 3.8
см зурагдсан
бол уг голын
уртыг ол.
22. Бататгал
Тоон масштаб Нэрлэсэн масштаб Маштабыг хэмжээгээр
нь ангилах
1: 200000 ? ?
? 1см-25км ?
? ? Том масштаб
1см-2км Дунд
1:2500000 жижиг
1:100000 1см-1 км
23. Уран зураг
Өнгөт зураг
Өнгийн алслал
Өнгийн онцлог
Өнгийн нөлөөлөл
Өнгийн найрамж
Хар зураг
Таталбар зураг
Судалбар зураг
Натюрморт зураг
