คำสมาสศาสตร์ต้องรู้
- 1. ครูประสงค์ึϸทเȨต สมาสศาสตร์ต้องรู้ โดย ครูดวงจันทร์ โสตถิกพันธุ์
- 2. ครูประสงค์ึϸทเȨต หน้าหลัก คำสมาส แบบทดสอบ ข้อสอบ ENT เกมมหาสนุก สารบัญ
- 3. คำสมาส คือ คำที่เกิดจากการสมาสคำ การสมาสคำเป็นวิธีสร้างคำในภาษาบาลีสันสกฤต การสมาสก็คล้ายคลึงกับการประสมคำในภาษาไทย คือ เป็นการนำคำตั้งแต่ ๒ คำขึ้นไปมารวมเป็นคำเดียวแต่คำสมาสกับคำประสมเรียงคำต่างกัน ถ้าเป็นคำสมาส คำหลักมักอยู่ข้างหลัง คำขยายมักอยู่ข้างหน้า แต่ถ้าเป็นคำประสมคำหลักมักอยู่ข้างหน้า คำขยายมักอยู่ข้างหลัง ครูประสงค์ึϸทเȨต คำสมาส
- 4. ๑ . เป็นคำที่มาจากภาษาบาลี สันสกฤต เท่านั้น เช่นศีลธรรม ( สันสกฤต กับ สันสกฤต ) กิจการ ( บาลี กับ บาลี ) พุทธศาสนา ( บาลี กับ สันสกฤต ) ๒ . คำหลักอยู่หลัง คำขยายอยู่หน้า การแปลความหมายจึงแปลจากคำหลังมาคำหน้า เช่นมหาราช = ราชาผู้ยิ่งใหญ่อุทกภัย = ภัยทางน้ำ ๓ . อ่านออกเสียงพยัญชนะและสระของคำหน้ากับคำหลังเชื่อมกันระหว่างคำ เช่นประวัติศาสตร์ อ่าน ประ – หวัด – ติ – สาดวรรณคดี อ่าน วัน – นะ – คะ – ดี ไม่ประวิสรรชนีย์ และ ไม่ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตที่พยัญชนะท้ายของคำหน้า เช่น วีรชน มนุษยสัมพันธ์ พลศึกษา ครูประสงค์ึϸทเȨต ลักษณะของคำสมาส
- 5. ๑ . คำที่สมาสกันต้องเป็นคำบาลี สันสกฤตเท่านั้น อาจจะเป็นบาลีสมาสกับบาลี เช่น ทิพโสต ขัตติยมานะ สันสกฤตสมาสกับสันสกฤต เช่น อักษรศาสตร์ บุรุษโทษ บาลีสมาสกับสันสกฤต เช่น วิทยาเขต วัฒนธรรม ๒ . คำสมาสไม่ต้องประวิสรรชนีย์หรือมีเครื่องหมายทัณฑฆาตที่อักษรสุดท้ายของคำหน้า เช่น ศิลปกรรม ธุรการ สัมฤทธิ์บัตร วารดิถี ๓ . คำสมาสเมื่อแปลความหมายเป็นภาษาไทยมักแปลย้อนหลังจากคำหลังไปหาคำหน้า เช่น นิตยสาร หมายถึง สารที่ออกเป็นนิตย์ ครูประสงค์ึϸทเȨต หลักเกณฑ์ของคำสมาส
- 6. มีหลายคำที่ไม่นิยมอ่านเนื่องเสียงระหว่างคำ แต่จริง ๆ ก็เป็นคำสมาส เช่น ชาตินิยม ปฏิบัติการ อุโบสถศีล เหตุการณ์ สาธกโวหาร ปทุมธานี สุพรรณบุรี คำต่อไปนี้ไม่ใช่คำสมาส ได้แก่ ทุนนิยม อนุกาชาด สรรพสิ่ง คุณค่า พระเจ้า ผลไม้ พลความ พระที่นั่ง พลเมือง พลังงาน ราชดำเนิน กระยาหาร ชำนาญศิลป์ บันเทิงสถาน คริสต์จักร ครูประสงค์ึϸทเȨต แนวคิด
- 7. คำไหนมี “ ะ ” หรือ ตัวการัน ระหว่างคำ คำนั้นไม่ใช่คำสมาสเลย เช่น กิจจะลักษณะ วิพากษ์วิจารณ์ พิมพ์ดีด คำไหนอ่านเนื่องสียง ( อ่านเสียงสระตรงกลางคำ ) แล้วเป็นคำแขกทั้งคู่แสดงว่าเป็นคำสมาส เช่น ธุรการ วารดิถี เยาวชน เอกภาพ ราชกิจ ครูประสงค์ึϸทเȨต เคล็ดลับการทำข้อสอบเรื่อง คำสมาส
- 8. ภาษาบาลี และ ภาษาสันสกฤตที่ปรากฏในภาษาไทย ลักษณะสำคัญ ภาษาบาลี สันสกฤตเป็นภาษาที่มีวิภัตติ ปัจจัย คำส่วนใหญ่มีหลายพยางค์ เช่น ศาสนา ปรัชญา บัณฑิต อัปสร พยัญชนะบาลีมี ๓๓ ตัว พยัญชนะสันสกฤตมี ๓๕ ตัว แบ่งเป็นวรรค ดังนี้ ครูประสงค์ึϸทเȨต การเพิ่มคำโดยการยืมมาจากภาษาอื่น
- 9. ครูประสงค์ึϸทเȨต พยัญชนะวรรค วรรค ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ กะ ก ข ค ฆ ง จะ จ ฉ ช ฌ ญ ฏะ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ตะ ต ถ ท ธ น ปะ ป ผ พ ภ ม
- 10. เศษวรรค ย ร ล ว ส ห ฬ สันสกฤต เพิ่ม ศ ษ ครูประสงค์ึϸทเȨต พยัญชนะวรรค
- 11. ภาษาบาลีมีหลักตัวสะกด ตัวตาม แถวที่ ๑ สะกด แถวที่ ๑ , ๒ ตาม เช่น อิจฉา บุปผา แถวที่ ๓ สะกด แถวที่ ๓ , ๔ ตาม เช่น อัคคี ลัทธิ แถวที่ ๕ สะกด แถวที่ ๑ - ๕ ตาม เช่น สระในภาษาสันสกฤตมี ๑๔ ตัว เพิ่ม ๖ ตัว คือ ไอ เอา ฤ ฤา สัณฐาน องค์ สระในภาษาบาลีมี ๘ ตัว คือ อะ อา อิ อี อุ อู เอ โอ ฦ ฦา ครูประสงค์ึϸทเȨต คำบาลี สันสกฤตที่ปรากฎในภาษาไทย
- 12. บาลี สันสกฤต ขัตติยะ กษัตริย์ อิสี ฤษี มัชฌิม มัธยม จุฬา จุฑา อัจฉรา อับสร ครูประสงค์ึϸทเȨต แนวเทียบคำบาลี สันสกฤษ
- 13. บาลี สันสกฤต บุปผา บุษบา ฐาน สถาบัน วิตถาร พิสดาร ปัญญา ปรัชญา กีฬา กีฑา ครูประสงค์ึϸทเȨต แนวเทียบคำบาลี สันสกฤษ
- 15. แบบทดสอบ ข้อใดเป็นคำสมาสทั้งสองคำ ๑ . ราชการ ราชวัง ๒ . วิพากษ์วิจารณ์ วัฒนธรรม ๓ . พุทธศก คริสต์ศักราช ๔ . ทานศาลา สัมปทานบัตร ครูประสงค์ึϸทเȨต
- 16. แบบทดสอบ คำใดเป็นคำสมาสทุกคำ ๑ . ทศชาติ พลความ เยาวชน ๒ . สิทธิบัตร เอกภาพ ราชครู ๓ . นาฏศิลป์ พิมพ์ดีด กรรมบท ๔ . ชีวประวัติ รัฐสภา ภาพเขียน ครูประสงค์ึϸทเȨต
- 17. แบบทดสอบ คำในข้อใดเป็นคำสมาสทุกคำ ๑ . คุณสมบัติ คุณากร คุณค่า ๒ . ราชการ ราชวัง ราชรถ ๓ . มโหฬาร มหาวิทยาลัย มหาภัย ๔ . พลานามัย พลศึกษา พลความ ครูประสงค์ึϸทเȨต
- 18. แบบฝึกหัด คำต่อไปนี้ไม่ใช่คำสมาส จงเติมคำตอบให้ถูกต้อง ๑ . พล + เรือน มีคำว่า เรือน เป็นคำ …… ๒ . ราช + วัง มีคำว่า วัง เป็นคำ …… ๓ . ทุน + ทรัพย์ มีคำว่า ทุน เป็นคำ …… ๔ . สรรพ + สินค้า มีคำว่า สินค้า เป็นคำ …… ๕ . ภูมิ + สำเนา มีคำว่า สำเนา เป็นคำ …… ๖ . เคมี + ภัณฑ์ มีคำว่า เคมี เป็นคำ …… ครูประสงค์ึϸทเȨต ไทย ไทย ไทย เขมร ไทย อังกฤษ
- 19. ครูประสงค์ึϸทเȨต
- 20. ตัวอย่างข้อสอบ ENT คำขวัญในข้อใด ไม่ มีคำสมาส ( ENT ๔๕ ) ๑ . คุณค่าของมนุษย์ ดีที่สุดคือผลงาน ๒ . บ้านเมืองสะอาด ประชาชาติปลอดโรค ๓ . รักชาติ รักประชาธิปไตย ต้องออกไปเลือกตั้ง ๔ . น้ำประปามีค่าต่อชีวิต ประหยัดวันละนิด ช่วยเศรษฐกิจชาติได้ ครูประสงค์ึϸทเȨต
- 21. ข้อใดเป็นคำสมาสทุกคำ ( ENT ๔๕ ) ๑ . ชาติพันธุ์ ชาติภูมิ ชาตินิยม ชาติรส ๒ . ชีววิทยา ชีวเคมี ชีวประวัติ ชีวจิต ๓ . ธรรมจริยา ธรรมกถา ธรรมขันธ์ ธรรมดา ๔ . ภูมิบาล ภูมิประเทศ ภูมิลำเนา ภูมิภาค ครูประสงค์ึϸทเȨต
- 22. ข้อใดเป็นคำสมาสทุกคำ ( ENT ๔๖ ) ๑ . พลความ นาฏศิลป์ สรรพสัตว์ ๒ . ชลบุรี ธนบัตร พิธีกร ๓ . ราชดำเนิน สหกรณ์ ชีวประวัติ ๔ . ยุทธวิธี คริสตจักร เอกภาพ ครูประสงค์ึϸทเȨต
- 23. ข้อใดอ่านแบบคำสมาสทุกคำ ( ENT ๔๘ ) ๑ . อธิกมาส อธิกวาร อธิกสุรทิน ๒ . สุขลักษณะ สุขภาพ สุขศาลา ๓ . มูลฐาน มูลโค มูลนิธิ ๔ . รสชาติ รสนิยม รสวรรณคดี ครูประสงค์ึϸทเȨต
- 24. ข้อใดมีคำสมาส ( ENT ๔๘ ) ๑ . คุณค่า ราชวัง ผลไม้ ปรกติ ๒ . กาลเวลา ดาษดื่น รอมร่อ ผลผลิต ๓ . ภูมิลำเนา มูลค่า พลความ วิตถาร ๔ . นามสมญา ศิลปกรรม โลกาภิวัตน์ สัปดาห์ ครูประสงค์ึϸทเȨต
- 26. ครูประสงค์ึϸทเȨต เซียนคำสมาส เติมคำให้ถูกต้องนะคะ ล ร คำใบ้ มีความหมายว่า ลำน้ำ ทะเล คำใบ้ มีความหมายว่า เอกสารแสดงการเป็นหนี้เงินกู้ พ ร ธ คำใบ้ มีความหมายว่า ผู้ดำเนินรายการ
- 27. ครูประสงค์ึϸทเȨต เซียนคำสมาส เติมคำให้ถูกต้องนะคะ ช คำใบ้ มีความหมายว่า ถิ่นกำเนิด คำใบ้ มีความหมายว่า สิ่งที่เป็นศิลปะ ป โ ร คำใบ้ มีความหมายว่า ยิ่งใหญ่ กว้างใหญ่
- 28. ครูประสงค์ึϸทเȨต เฉลย (เซียนคำสมาส) ๑ . คำตอบคือ ชลธาร ๒ . คำตอบคือ พันธบัตร ๓ . คำตอบคือ พิธีกร ๔ . คำตอบคือ ชาติภูมิ ๕ . คำตอบคือ ศิลปกรรม ๖ . คำตอบคือ มโหฬาร