ผังงาน
- 2. ความหมายของผังงาน ผังงาน (Flowchart) คือ รูปภาพ (Image) หรือสัญลักษณ์(Symbol) ที่ใช้เขียนแทนขั้นตอน คาอธิบาย ข้อความ หรือคาพูด ที่ใช้ในอัลกอริทึม (Algorithm) เพราะการนาเสนอขั้นตอนของงานให้เข้าใจตรงกัน ระหว่าง ผู้เ กี่ ย ว ข้ อ ง ด้ ว ย ค า พู ด ห รื อ ข้ อ ค ว า ม ท า ไ ด้ ย า ก ก ว่ า ผังงาน เป็นเครื่องมือแสดงขั้นตอน หรือกระบวนการทางาน โดย ใช้สัญลักษณ์ที่เป็นมาตรฐานเดียวกัน ซึ่งในสัญลักษณ์จะมีข้อความสั้น ๆ อธิบายข้อมูลที่ต้องใช้ ผลลัพธ์ หรือคาสั่งประมวลผลของขั้นตอนนั้น ๆ และเชื่อมโยงขั้นตอนเหล่านั้นด้วยเส้นที่มีลูกศรชี้ทิศทางการทางานตั้งแต่ เริ่มต้นจนจบกระบวนการ
- 3. ผังงานแบ่งได้ 2 ประเภท 1. ผังงานระบบ (System Flowchart) คือ ผังงานที่แสดงขั้นตอนการทางานในระบบอย่างกว้าง ๆ แต่ไม่ เจาะลงในระบบงานย่อย 2. ผังงานโปรแกรม (Program Flowchart) คือ ผังงานที่แสดงถึงขั้นตอนในการทางานของโปรแกรม ตั้งแต่รับ ข้อมูล คานวณ จนถึงแสดงผลลัพธ์
- 4. การโปรแกรมโครงสร้าง ประกอบด้วย ทุกภาษาต้องมีหลักการ 3 อย่างนี้คือ การทางานแบบตามลาดับ (Sequence) การเลือกกระทาตามเงื่อนไข(Decision) และ การทาซ้า(Loop) แม้ ตาราหลาย ๆ เล่มจะบอกว่า decision แยกเป็น if กับ case หรือ loop นั้นยัง แยกเป็น while และ until ซึ่งแตกต่างกัน แต่ผมก็ยังนับว่าการเขียนโปรแกรม แบบมีโครงสร้างนั้น มองให้ออกแค่ 3 อย่างก็พอแล้ว และหลายท่านอาจเถียง ผมว่าบางภาษาไม่จาเป็นต้องใช้ Structure Programming แต่เท่าที่ผมศึกษามา ยังไม่มีภาษาใด เลิกใช้หลักการทั้ง 3 นี้อย่างสิ้นเชิง เช่น MS Access ที่หลาย คนบอกว่าง่าย ซึ่งก็อาจจะง่ายจริง ถ้าจะศึกษาเพื่อสั่งให้ทางานตาม wizard หรือตามที่เขาออกแบบมาให้ใช้ แต่ถ้าจะนามาใช้งานจริง ตามความต้องการ ของผู้ใช้แล้ว ต้องใช้ประสบการณ์ในการเขียน Structure Programming เพื่อ สร้าง Module สาหรับควบคุม Object ทั้งหมดให้ทางานประสานกัน
- 5. 1. การทางานแบบตามลาดับ (Sequence) รูปแบบการเขียนโปรแกรมที่ง่ายที่สุดคือ เขียนให้ทางานจาก บนลงล่าง เขียนคาสั่งเป็นบรรทัด และทาทีละบรรทัดจากบรรทัดบนสุด ลงไปจนถึงบรรทัดล่างสุด สมมติให้มีการทางาน 3 กระบวนการคือ อ่านข้อมูล คานวณ และพิมพ์
- 6. 2. การเลือกกระทาตามเงื่อนไข (Decision or Selection) การตัดสินใจ หรือเลือกเงื่อนไขคือ เขียนโปรแกรมเพื่อนาค่าไป เลือกกระทา โดยปกติจะมีเหตุการณ์ให้ทา 2 กระบวนการ คือเงื่อนไข เป็ นจริงจะกระทากระบวนการหนึ่ง และเป็ นเท็จจะกระทาอีก กระบวนการหนึ่ง แต่ถ้าซับซ้อนมากขึ้น จะต้องใช้เงื่อนไขหลายชั้น เช่น การตัดเกรดนักศึกษา เป็นต้น ตัวอย่างผังงานนี้ จะแสดงผลการเลือก อย่างง่าย เพื่อกระทากระบวนการเพียงกระบวนการเดียว
- 7. 3. การทาซ้า (Repeation or Loop) การทากระบวนการหนึ่งหลายครั้ง โดยมีเงื่อนไขในการควบคุม หมายถึงการทาซ้าเป็นหลักการที่ทาความเข้าใจได้ยากกว่า 2 รูปแบบแรก เพราะการเขียนโปรแกรมแต่ละภาษา จะไม่แสดงภาพอย่างชัดเจนเหมือน การเขียนผังงาน ผู้เขียนโปรแกรมต้องจินตนาการด้วยตนเอง
- 9. กระบวนการ หรือกระบวนการหลัก หรือการปฏิบัติการ กระบวนการ หรือกระบวนการหลัก หรือการปฏิบัติการ เช่น การ คานวณ บวก ลบ คุณ หาร ซึ่งอาจมีได้หลายกิจกรรมย่อยในหนึ่ง กระบวนการหลัก และอาจมีกระบวนการย่อยที่ต้องดาเนินการให้แล้วเสร็จ จึงจะทาให้กระบวนการหลักบรรลุตามวัตถุประสงค์ เช่น การคานวณ โบนัสประจาปีของบริษัท การคานวณผลการเรียนเฉลี่ยของนักศึกษาในแต่ ละภาคเรียน
- 10. กระบวนการทางเลือก กระบวนการทางเลือก อาจถูกใช้ในความหมายเดียวกับ กระบวนการหลัก มักใช้เป็ นกระบวนการที่เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติ (automated activity) และอาจใช้เส้นประในการเข้าถึงกระบวนการ ทางเลือก
- 11. การดาเนินการพิจารณาคาตอบของคาถาม(question) การดาเนินการพิจารณาคาตอบของคาถาม (question) เพื่อ ตอบการเลือกและดาเนินการตามการเลือก ซึ่งคาตอบมักมี 2 ทางคือ yes กับ no เพื่อส่งต่อการทางานไปยังเส้นทางใหม่ คือเส้นทางหลัก เลือก yes และเส้นทางหลังเลือก no
- 12. นาเสนอข้อมูลจากแหล่งข้อมูล นาเสนอข้อมูลจากแหล่งข้อมูล เช่น อีเมล์ คาสั่งซื้อ รายงาน
- 13. กระบวนการย่อย (Subroutine) กระบวนการย่อย (Subroutine) ที่จะประกาศไว้ก่อน เมื่อนามารวมกันก็ จะกลายเป็นกระบวนการหลัก และกระบวนการย่อยก็อาจมี กระบวนการย่อยลงไปอีก เพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ เช่น กระบวนการคานวณเงินเดือน อาจมีกระบวนการย่อย คานวณภาษี ขาด ลา สาย โบนัส ค่าล่วงเวลา ค่านายหน้า เป็นต้น
- 17. แทนจุดเริ่มต้น แทนจุดเริ่มต้น หรือจุดสิ้นสุดของกระบวนการ หรือผังงาน ทั้งหมด
- 18. กิจกรรมที่แทนการติดตั้ง กิจกรรมที่แทนการติดตั้ง การเตรียมการ ก่อนกระบวนการจะ เกิดขึ้น หรือประมวลผล
- 19. การเตรียมข้อมูลแบบแมนวล (manual) การเตรียมข้อมูลแบบแมนวล (manual) อาจหมายถึงการรับ ข้อมูลผ่านแป้นพิมพ์
- 20. กระบวนการแบบแมนวล (manual) กระบวนการแบบแมนวล (manual) คือการดาเนินการด้วยมือ ตรงข้ามกับการดาเนินการอัตโนมัติ เช่น การนับเหรียญสตางค์ ของธนาคาร การนาเงินเข้าฝากธนาคารผ่านเคาท์เตอร์
- 23. การ์ดข้อมูลที่ส่งเข้าคอมพิวเตอร์ การ์ดข้อมูลที่ส่งเข้าคอมพิวเตอร์ เป็น punch card ที่ใช้กับเครื่อง ของบริษัท IBM ซึ่งไม่ถูกใช้งานแล้วในปัจจุบัน
- 25. AND สัญลักษณ์แสดงการรวมสายกระบวนการเข้ามา และออกไป กระบวนการเดียว มักเป็นสัญลักษณ์ของ AND
- 26. OR สัญลักษณ์ที่รับเข้ามาทางหนึ่ง แล้วสามารถส่งออกไปได้หลาย กระบวนการ มักเป็นสัญลักษณ์ของ OR
- 27. ตัวอย่างของ พังงาน โจทย์ที่ 1 - พิมพ์เลข 0 ถึง 4 ทางจอภาพ ตัวอย่างผังงาน
- 28. โจทย์ที่ 2 - รับค่าจากแป้ นพิมพ์เก็บลงตัวแปรอาร์เรย์ 5 ตัว - แล้วทาซ้าอีกครั้ง เพื่อหาค่าสูงสุด