4. Σπάρτη: κοινωνία και πολίτευμα
Σπάρτη
Ισχυρό κράτος
Σπαρτιάτες-
Όμοιοι
περίοικοιείλωτες
Εξουσία-γη
εμπόριοΠαλιοί κάτοικοι-δούλοι
5. Κοινωνική οργάνωση
Όμοιοι-Σπαρτιάτες:
• Μέλη της ανώτερης βαθμίδας στην Αρχαία Σπάρτη, ήταν οί Όμοιοι.
Όμοιος σήμαινε ίσος ή ευπατρίδης. Αυτοί ήταν και οι νόμιμοι
Σπαρτιάτες πολίτες που βασική υποχρεωσή τους ήταν να
συμμετέχουν στα κοινά και να είναι καλοί πολεμιστές. Υποχρέωση
των ομοίων ήταν νά ασχολούνται μόνο με τα στρατιωτικά και να μην
ασχολούνται με τίποτα άλλο.
• Το 480 π.Χ., η Σπάρτη είχε 8.000 όμοιους, σύμφωνα με τον
Ηρόδοτο. Μέχρι τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., ο αριθμός τους είχε
μειωθεί σε λιγότερους από χίλιους, λόγω των συνεχών
συγκρούσεων και πιθανόν της άρνησης των Σπαρτιατών να
ενωθούν με τους περίοικους και τους είλωτες.
• Ο Αριστοτέλης πίστευε ότι η πτώση στον αριθμό των Σπαρτιατών
πολιτών, είχε ως αποτέλεσμα την αναπόφευκτη παρακμή της
Σπάρτης στην εποχή του.
6. περίοικοι
• Οι περίοικοι ήταν μια κοινωνική ομάδα την οποία αποτελούσαν οι
οικογένειες που ζούσαν με σχετική αυτονομία σε πόλεις η σε
περιοχές της, χωρίς ωστόσο να διαθέτουν λόγο στο χειρισμό των
κρατικών υποθέσεων. Ασχολούνταν με τις παραγωγικές
δραστηριότητες με τις οποίες δεν καταπιάνονταν οι Όμοιοι, δηλαδή
ασκούσαν τα επαγγέλματα του τεχνίτη, του ξυλουργού, του
γεωργού, του κτηνοτρόφου και του εμπόρου.
• Ήταν δε οι μόνοι που είχαν την άδεια να ταξιδεύουν σε άλλες
πόλεις, αν και η οικονομική τους δραστηριότητα περιοριζόταν
εξαιτίας της αυστηρής σπαρτιατικής κηδεμονίας.
• Είχαν το δικαίωμα να θεσπίζουν δικούς τους νόμους και να μην
ακολουθούν τη σπαρτιατική νομοθεσία, η οποία όμως σε κάθε
περίπτωση υπερίσχυε.
• Δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα, ούτε συμμετείχαν στις συνελεύσεις.
Κατέβαλλαν όμως φόρους και είχαν την υποχρέωση να υπηρετούν
στο σπαρτιατικό στρατό σαν οπλίτες με βαρύ οπλισμό.
7. είλωτες
• Οι είλωτες ήταν το κατώτερο κοινωνικό στρώμα στην
Αρχαία Σπάρτη.
• Οι είλωτες δεν ήταν οι τυπικοί δούλοι, που υπήρχαν στην
υπόλοιπη Αρχαία Ελλάδα, όπως στην Αθήνα. Η μορφή
της δουλείας τους δεν ήταν ιδιωτική, αλλά ανήκαν στο
Σπαρτιατικό κράτος, γιά το οποίο και δούλευαν.
• Οι Σπαρτιάτες δεν μπορούσαν να τους πουλήσουν, ούτε
να τους ελευθερώσουν.
• Λόγω της αριθμητικής τους υπεροχής, (πιστεύεται ότι
ήταν περίπου είκοσι φορές περισσότεροι από τους
όμοιους), ήταν ικανοί να δημιουργούν εξεγέρσεις,
πράγμα πού ήταν ο παλαιός φόβος των Σπαρτιατών,
που κρατούσαν πάντα μεγάλο αριθμό στρατιωτών στην
Σπάρτη ώστε να καταπνίξουν της εξεγέρσεις.
8. Το πολίτευμα της Σπάρτης
2 βασιλείς
Γερουσία Απέλλα
5 έφοροι
Ηταν ανώτατοι
θρησκευτικοί
άρχοντες,
αρχηγοί του
στρατού και το
αξίωμά τους
ήταν
κληρονομικό.
Είχε συνολικά 30 μέλη: τα 28
ήταν ισόβια, από πολίτες
ηλικίας άνω των 60 χρόνων
και τα άλλα δύο ήταν οι
βασιλείς. Η Γερουσία
λειτουργούσε και σαν
ανώτατο δικαστήριο για
σοβαρές υποθέσεις, που
τιμωρούνταν με την ποινή του
θανάτου, με εξορία ή
στέρηση των πολιτικών
δικαιωμάτων.
Στην Απέλλα (λαϊκή
συνέλευση)έπαιρναν
μέρος όλοι οι πολίτες
που είχαν πλήρη
πολιτικά δικαιώματα
και ηλικία άνω των
30 ετών.
Περιορίζονταν να
εγκρίνουν ή να
απορρίπτουν "δια
βοής" τις προτάσεις
της Γερουσίας.
μπορούσε να
εκλεγεί κάθε
Σπαρτιάτης
πολίτης.Απέκτη
σαν μεγάλη
δύναμη και μετά
τον 5-ο π.Χ.
αιώνα ήταν
αυτοί που
κυβερνούσαν τη
Σπάρτη.
9. Δραστηριότητες
• Σπάρτη: Η κοινωνία και το
πολίτευμαΑΝΟΙΧΤΗ ΤΑΞΗ-ΔΑΣΚΑΛΟΣ Κ.
• Άσκηση 1 - Τ.Εργασιών - ΑΝΟΙΧΤΗ ΤΑΞΗ
- ΔΑΣΚΑΛΟΣ Κ.
• Εκπαιδευτική Τηλεόραση - Σπάρτη - 1ο
μέρος
10. Δραστηριότητες
• Σπάρτη: Η κοινωνία και το
πολίτευμαΑΝΟΙΧΤΗ ΤΑΞΗ-ΔΑΣΚΑΛΟΣ Κ.
• Άσκηση 1 - Τ.Εργασιών - ΑΝΟΙΧΤΗ ΤΑΞΗ
- ΔΑΣΚΑΛΟΣ Κ.
• Εκπαιδευτική Τηλεόραση - Σπάρτη - 1ο
μέρος