กฎหมายȨติกรรม
- 2. ความหมายของนิติกรรม • การใดๆอันกระทาลงโดยชอบด้วยกฎหมาย ด้วยใจสมัครมุ่งโดยตรงต่อการผูกนิติสัมพันธ์ ระหว่างบุคคล นิติกรรม • หมายถึง เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจากการกระทา ของบุคคลหรือเกิดขึ้นตามธรรมชาติซึ่ง เหตุการณ์นั้นไม่มีผู้ใดสมัครใจจะให้เกิดผล กฎหมาย แต่กฎหมายได้กาหนดให้ เหตุการณ์เหล่านั้นมีผลทางกฎหมายและ ก่อให้เกิดความเคลื่อนไหวแห่งสิทธิขึ้น นิติเหตุ
- 3. องค์ประกอบของนิติกรรม • นิติกรรมต้องเป็ นการกระทาของบุคคล แต่หากเป็ นการ กระทาของสัตว์หรือสิ่งของย่อมไม่เป็ นนิติกรรม 1.การแสดงเจตนาของ บุคคล • การกระทาที่ชอบหรือถูกกฎหมาย หากบุคคลแสดง เจตนาทานิติกรรมโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย แม้ บุคคลนั้นจะประสงค์ให้เกิดผลผูกพันก็ตาม กฎหมายก็ จะกาหนดให้นิติกรรมนั้นเสียไป 2.การกระทาที่ชอบด้วย กฎหมาย • หากบุคคลกระทาการโดยไม่มุ่งผูกพันทางกฎหมายต่อ บุคคลอื่น ไม่ว่าจะเป็ นการพูดจาล้อเล่น การแสดง อัธยาศัยไมตรีทางสังคม การกระทาเหล่านี้ย่อมไม่เป็ น นิติกรรม 3.การกระทาที่มุ่งผูกนิติ สัมพันธ์ระหว่างบุคคล
- 4. องค์ประกอบของนิติกรรม • การแสดงเจตนาออกโดยอิสระและตรงกับความรู้สึก นึกคิดหลอกลวงหรือขู่เข็ญบังคับหากบุคคลแสดง เจตนาโดยไม่สมัครใจอาจทาให้นิติกรรมนั้นมีผลเป็ น โมฆะ 4.การกระทาโดยสมัครใจ • การเคลื่อนไหวแห่งสิทธิ ได้แก่ การก่อ เปลี่ยนแปลง โอนทานิติกรรมซื้อไปยังผู้ขายเป็ นการโอนกรรมสิทธิ์ ในทรัพย์สินจากผู้ขายไปยังผู้ซื้อและโอนกรรมสิทธิ์ใน เงินจากผู้ซื้อไปยังผู้ขายการชาระหนี้ทาให้หนี้ระงับลง เป็ นต้น 5.การกระทาที่ก่อให้เกิด การเคลื่อนไหวแห่งสิทธิ
- 5. แบ่งตามฝ่ายที่เข้าทานิติกรรม แบ่งเป็น 2 ประเภท 1) นิติกรรมฝ่ายเดียว หมายถึง นิติกรรมที่เกิดขึ้นโดยการ แสดงเจตนาของบุคคลเพียงฝ่ายเดียว เช่น การทาพินัยกรรม การ ปลดหนี้ 2) นิติกรรมหลายฝ่าย หมายถึง นิติกรรมที่เกิดขึ้นโดยการ แสดงเจตนาของบุคคลตั้งแต่สองฝ่ายขึ้นไป นิติกรรมประเภทนี้ เรียกว่า “สัญญา” เช่น สัญญาซื้อขาย สัญญากู้ยืมเงิน
- 6. แบ่งตามเวลาที่นิติกรรมมีผล แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท 1) นิติกรรมที่มีผลในระหว่างที่ตนยังมีชีวิตอยู่ ซึ่งอาจ เป็นนิติกรรมฝ่ายเดียวหรือนิติกรรมหลายฝ่ายก็ได้ เช่น การปลด หนี้การบอกเลิกสัญญา 2) นิติกรรมที่มีผลเมื่อผู้ทานิติกรรมตายแล้ว หมายถึง นิติกรรมที่เกิดขึ้นแล้วในขณะที่ผู้ทานิติกรรมยังมีชีวิตอยู่ เช่น การ ทาพินัยกรรม เป็นต้น
- 7. แบ่งตามวิธีการที่ทาให้นิติกรรมสมบูรณ์ แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท 1) นิติกรรมที่สมบูรณ์ด้วยการแสดงเจตนา หมายถึง นิติกรรมที่มีผลสมบูรณ์และบังคับใช้ได้ทันทีเมื่อมี การแสดงเจตนาของผู้ทานิติกรรม เช่น สัญญาจ้างแรงงาน เป็นต้น 2) นิติกรรมที่สมบูรณ์เมื่อได้ทาตามแบบที่ กฎหมายกาหนด หมายถึง นิติกรรมที่ลาพังเพียงแต่การ แสดงเจตนาของผู้ทานิติกรรมยังไม่ทาให้นิติกรรมนั้นสมบูรณ์ เช่น สัญญาซื้อขาย อสังหาริมทรัพย์
- 8. นิติกรรมที่ไม่สมบูรณ์ หมายถึง นิติกรรมที่มีความผิดปกติ บางอย่างในการก่อนิติกรรมนั้น ซึ่งความผิดปกตินี้ทาให้กฎหมายไม่ ยอมรับให้นิติกรรมมีผลในทางกฎหมายเลยอันได้แก่ โมฆะกรรม หรือยอมรับให้มีผลในทางกฎหมายเพียงชั่วคราวจนกว่าจะมีการ บอกล้างอันได้แก่ โมฆียะกรรม 4. ความไม่สมบูรณ์ของนิติกรรม
- 9. โมฆะกรรม โมฆะกรรม หมายถึง การที่นิติกรรมเสียเปล่าไม่ก่อให้เกิดผลใดๆ ในทางกฎหมายมาตั้งแต่ทานิติกรรม เหตุที่ทาให้นิติกรรมเป็นโมฆะมีดังนี้ 1. วัตถุประสงค์ นิติกรรมใดมีวัตถุประสงค์ต้องห้ามชัดแจ้งโดยกฎหมาย เป็น การพ้นวิสัยหรือเป็นการขัดต่อความสงบเรียบร้อยของประชาชน นิติกรรม นั้นย่อมตกเป็นโมฆะ เช่น 1) มีวัตถุประสงค์ต้องห้ามชัดแจ้งโดยกฎหมาย 2) มีวัตถุประสงค์เป็นการพ้นวิสัย 3) มีวัตถุประสงค์ขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของ ประชาชน
- 10. 2. แบบ นิติกรรมใดไม่ได้ทาให้ถูกต้องตามแบบที่กฎหมาย กาหนดไว้นิติกรรมนั้นย่อมตกเป็นโมฆะ ซึ่งแบบที่กฎหมาย กาหนดให้ทานั้นมีอยู่หลายประเภทด้วยกัน เช่น 1) นิติกรรมที่ต้องทาเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อ พนักงานเจ้าหน้าที่ 2) นิติกรรมที่ต้องทาเป็นหนังสือต่อพนักงาน เจ้าหน้าที่ 3) นิติกรรมที่ต้องทาเป็นหนังสือระหว่างคู่สัญญา ด้วยกัน
- 11. 3. การแสดงเจตน่าซ่อนเร้น หมายถึงกรณีที่ผู้ทานิติกรรมอย่าง หนึ่งแต่ด้วยเหตุผลบางประการในเวลาที่แสดงเจตนากับแสดง เจตนาทานิติกรรมอย่างหนึ่งที่ไม่ตรงกับที่ตัดสินใจไว้ด้วยความ ตั้งใจของตนเอง มีลักษณะเป็นการซ่อนเจตนาที่แท้จริงเอาไว้ 4. การแสดงเจตนาลวง หมายถึง การแสดงเจตนาที่เกิดจาการ สมคบกันระหว่างคู่กรณีแห่งนิติกรรมโดยแสดงเจตนาทานิติ กรรมออกมาเพื่อลวงบุคคลอื่นแต่ในความเป็นจริงไม่ต้องการ ผูกพันตามนิติกรรมที่ได้แสดงออกมา
- 12. 5. การแสดงเจตนาโดยสาคัญผิดในสาระสาคัญ หมายถึง การ แสดงเจตนาที่เกิดจากการที่ผู้แสดงเจตนาเข้าใจข้อเท็จจริงไม่ ถูกต้องหรือไม่ตรงความเป็นจริงและข้อเท็จจริงที่เข้าใจผิดไปนั้น เป็นสาระสาคัญของนิติกรรม เช่น 1) สาคัญผิดในลักษณะของนิติกรรม 2) สาคัญผิดในตัวบุคคลซึ่งเป็นคู่กรณีแห่งนิติกรรม 3) สาคัญผิดในทรัพย์สินซึ่งเป็นวัตถุแห่งนิติกรรม 4) สาคัญผิดราคา
- 14. • โมฆียะกรรม โมฆียกรรม หมายถึง นิติกรรมที่กฎหมายได้ถือว่าสมบูรณ์ จนกว่าจะถูกบอกล้าง เนื่องจากเหตุที่ทาให้นิติกรรมตกเป็นโมฆียะ นั้นยังบกพร่องไม่ร้ายแรงถึงขนาดที่จะทาให้นิติกรรมนั้นตกเป็นโมฆะ สาเหตุที่ทาให้นิติกรรมตกเป็นโมฆียะ 1) ความสามารถหากนิติกรรมใดไม่ได้ทาโดยถูกต้องตาม กฎหมายเกี่ยวกับความสามารถของบุคคลในการทานิติกรรม นิติ กรรมนั้นย่อมตกเป็นโมฆียะ 2) การแสดงเจตนาโดยสาคัญผิดในคุณสมบัติ การแสดงเจตนา โดยเข้าใจข้อเท็จจริงไม่ตรงกับความเป็นจริง
- 15. 3) การแสดงเจตนาเพราะถูกกลฉ้อฉล การแสดงเจตนา โดยสาคัญผิดหรือเข้าใจผิดในข้อเท็จจริงเพราะถูกหลอกลวงโดย คู่สัญญาหรือบุคคลภายนอก 4) การแสดงเจตนาเพราะถูกข่มขู่ การแสดงเจตนาเพราะ ถูกคู่กรณีหรือบุคคลภายนอกข่มขู่ด้วยภัยอันใกล้จะถึง อีกทั้งต้อง ร้ายแรงถึงขนาดที่จะทาให้ผู้ถูกข่มขู่กลัวจนยอมทาตามที่ถูกข่มขู่
- 17. บุคคลที่มีสิทธิให้สัตยาบันหรือบอกล้างโมฆียกรรม ได้แก่ 1) นิติกรรมที่เกิดจากความบกพร่องในความสามารถของ ผู้ทานิติกรรม 2) นิติกรรมที่เกิดจากการแสดงเจตนาโดยสาคัญผิดใน คุณสมบัติ 3) นิติกรรมที่เกิดจากการแสดงเจตนาโดยถูกกลฉ้อฉล 4) นิติกรรมที่เกิดจากการแสดงเจตนาโดยถูกข่มขู่
- 18. การแสดงเจตนา 1. การแสดงเจตนาต่อผู้รับซึ่งอยู่เฉพาะหน้า หมายถึงการแสดงเจตนาที่ผู้แสดงเจตนาสามารถติดต่อสื่อสารทาความเข้าใจ ต่อผู้รับการแสดงเจตนาได้ทันทีโดยไม่ต้องรอ ได้แก่การคุยต่อหน้า การคุยกันทาง โทรศัพท์ 2. การแสดงเจตนาต่อผู้รับซึ่งไม่ได้อยู่เฉพาะหน้า มีลักษณะที่ผู้รับไม่สามารถทราบเจตนาได้ทันทีแต่ต้องทิ้งช่วงเวลา ได้แก่ การ แสดงด้วยการส่งจดหมาย การส่งโทรเลข การส่งโทรสารที่ผู้รับไม่ได้รอรับอยู่ที่ปลายทาง การส่งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ ( E-mail)
- 19. เงื่อนไข หมายถึง ข้อความที่บังคับให้นิติกรรมเป็นผลหรือผลสิ้นผลต่อเมื่อมีเหตุการณ์อัน ไม่แน่นอนว่าจะเกิดขึ้นหรือไม่ในอนาคต มี 2 ประเภท คือ 1. เงื่อนไขบังคับก่อน หมายถึง ข้อความที่ระบุเหตุการณ์อันไม่แน่นอนไว้ และ ถ้าเหตุการณ์นั้นเกิดขึ้นนิติกรรม ก็จะมีผล 2. เงื่อนไขบังคับหลัง หมายถึง ข้อความที่ระบุเหตุการณ์อันไม่แน่นอนไว้ และ ถ้าเหตุการณ์นั้นเกิดขึ้นนิติกรรม ผลก็สิ้นสุดไป
- 20. เงื่อนไขเวลา หมายถึง ข้อความที่บังคับไว้ให้นิติกรรมเป็นผลหรือสิ้นผลต่อเมื่อถึง กาหนดระยะเวลาใดเวลาหนึ่งในอนาคต มี 2 ประเภท คือ 1. เงื่อนไขเวลาเริ่มต้น ระยะเวลาที่ผู้ทานิติกรรมกาหนดขึ้น เมื่อครบกาหนดระยะเวลาดังกล่าวนิติกรรมก็จะมีผล บังคับใช้ปฏิบัติตามนิติกรรมนั้น 2. เงื่อนไขเวลาสิ้นสุด ระยะเวลาที่ผู้ทานิติกรรมกาหนดขึ้น เมื่อครบกาหนดระยะเวลาดังกล่าว นิติกรรมก็จะ สิ้นสุดไป
- 21. อายุความ
- 23. คดีตัวอย่าง เปิดเบื้องหลังคดี พจนมาน-บรรณพจน์'ใช้'นิติกรรม อาพราง'เลี่ยงภาษีโอนหุ้นชินฯ546ล้าน ศาลอาญามีคาพิพากษาเมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม 2551 จาคุกนายบรรณ พจน์ ดามาพงศ์ อดีตประธานคณะกรรมการชินคอร์ปอเรชั่น จากัด (มหาชน) คุณหญิงพจมาน ชินวัตร ภรรยา พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีต นายกรัฐมนตรีคนละ 3 ปี และนางกาญจนาภา หงษ์เหิน เลขานุการ คุณหญิงพจมาน 2 ปี ฐานร่วมกันจงใจหลีกเลี่ยงภาษีการโอนหุ้นชินคอร์ป มูลค่า 546ล้านบาท
- 24. คดีตัวอย่าง มติครม.ถมเงินระบายข้าวถุง 7พันล.ชงผ่านกลั่นกรองชุด“กิตติ รัตน์”... เปิดเส้นทาง "มติ ครม."ถมเงินโครงการทุจริตระบายข้าวถุง 7,100 ล้าน พบชงผ่านคณะกรรมการกลั่นกรองชุด “กิตติรัตน์” ก่อนไฟ เขียวตามข้อเสนอกระทรวงพาณิชย์ ไร้ข้อทักท้วง?
- 25. สมาชิกกลุ่ม 1 นางสาวมาลัย กะโห้ รหัส 531120915 2 นางสาวพรพิมล พรหมมีเนตร รหัส 531120916 3 นางสาวรัตนาภรณ์ อยู่เจริญ รหัส 531120920 4 นางสาวกมลทิพย์ รอดกระสิกรรม รหัส 531120940