Լոռու մարզ Շամլուղ
- 1. Լուռու մարզ Անահիտ Հովհաննիսյան 5.2 դասարան Շամլուղ
- 2. Շամլուղ համայնքը գտնվում է Լոռու մարզի վարչական տարածքում Հայաստանի հյուսիս արևելյան մասում, Լալվար սարի ստորոտում, վարչական տարածքը կազմում է 6527,94 հա, շրջապատված է անտառներով և ժայռերով, ծովի մակերևույթից 1200-1300 մ բարձրության վրա է, հեռավորությունը կենտրոնական մայրուղուց 10 կմ է, մարզկենտրոնից 75 կմ է, սահմանակից է Վրաստանի Հանրապետությանը: Մինչև 18-րդ դարի կեսերը Շամլուղի մասին հավաստի տեղեկություններ չկան, բայց ենթադրվում է որ հազարամյակներ առաջ այստեղ եղել է բնակավայր և մարդիկ զբաղվել են պղնձագործությամբ (այդ են վկայում այստեղ հայտնաբերված դամբարանադաշտերը, որոնք վերաբերվում են Քրիստոսից առաջ 3-րդ հազարամյակի 2-րդ կեսին): Ավանդույթը պատմում է, որ Արտաշես I արքան Մեծ Հայքի հյուսիսային նահանգները շրջելիս (մ.թ.ա 189-160թթ ) եղել է Շամլուղի պղնձի հանքերում, որտեղ պղնձագործները նրա համար մատանի են ձուլել ու նվիրել: Շամլուղ
- 3. Պղնձի հանքերի շահագործման նպատակով այստեղ են հրավիրվել հույն մասնագետներ , 18-րդ դարի 50-60 ական թվականներին, իսկ 1887-1914թթ. հանքերը շահագործել են ֆրանսիացիները: Շամլուղի նախկին անվան մասին դեռևս ոչ ոք ստույգ տեղեկություն չունի, Շամլուղ անունը մերթ մեկնաբանվում է այսպես. շամ արմատից, որ ժողովրդի լեզվով նշանակում է շամի, չամի, սոճի և լուղ վերջածանցով , որը նշանակում է տեղ, վայր, շեն, ավան: Ասում են նաև, թե Շամլուղն իր անվան առաջացմամբ պարտական է Ֆրանսացիներին: Բանն այն է,որ տեղի հանքերում կոնցեսիոն հիմունքներով աշխատում էին դ’Արտանյանի ու Բալզակի հայրենակիցները: Գործը բավականին դժվար էր առաջ գնում, նույնիսկ հանք հասնելն էր փորձություն: Ֆրանսիացիները հաճախ կրկնում էին «Դժվար ուղի». (ֆրանսերեն «chemin rude»): Այդ բառակապակցությունը հետագայում կերպարանափոխվելով, իբր դարձել է Շամլուղ: Դժվար է ասել` որքանով է այս պատմությունը համապատասխանում իրականությանը: Բայց ինչպես էլ որ լինի, ակնհայտ է, որ Շամլուղի կենսագրությունը մեկնարկի պահից առ այսօր սերտորեն կապված է հանքագործության հետ: Ստեղծվելով որպես հանքագործային արդյունաբերական համայնք, այն այժմ էլ է լուրջ դեր խաղում Հայաստանի լեռնամետալուրգիայի համակարգում: Խորհրդային շրջանում հանքերը շահագործել են 1926թ. մինչև մեր օրերը (որոշ ընդմիջումներով): Այդ ժամանակաշրջանում բնակչության թիվը կազմել է 4500 մարդ: