ალექსანდრე მაკედონელი . ელინიზმი
- 2. ალექსანდრე III მაკედონელი ანუ ალექსანდრე დიდი, მაკედონიის მეფე ფილიპე II–ის და ოლიმპიადას ვაჟი. ძვ.წ 336 წ–ს ადის ტახტზე. მას არისტოტელე ზრდიდა და 16 წლიდან ომებში მონაწილეობდა. ფილიპემ შექმნა– მაკედონიური ფალანგა . ალექსანდრემ მიზნად დაისახა მსოფლიო სახელმწიფოს შექმნა – ელინიზმი– ეს იდეა მას დღევანდელი გლობალიზაციის წინამორბედად აქცევს. ძვ.წ 333 წელს ისოსთან დაამარცხა დარიოსი პირველად, გზა გაეხსნა ფინიკიისა და სირიის დასაკავებლად. ძვ.წ 331 წელს ოქტომბერში დაამარცხა დარიოსი გავგამელასთან, დარიოსი გაიქცა და იგი მისივე ხელქვეითებმა მოკლეს, რამაც ალექსანდრე განარისხა . მან ადვილად დაიმორჩილა : მესოპოტამია, სპარსეთი, მიდია. მის დედაქალაქად ბაბილონი იქცა. ბაქტრიასა და სოგდიანაში ( შუა აზია) დიდი ბრძოლები გადაიხადა, შემდეგ ინდოეთში ილაშქრა . მდ. ინდიდან უკან სპარსეთი დედაქალაქ სუსაში დაბრუნდა . ძვ.წ 324 წელს ქ.სუსაში გრანდიოზული ქორწინებით აღინიშნა ლაშქრობის დასასრული ( 10000 ჯარისკაცი დაქორწინდა სპარსელ ქალზე – სიმბოლურად ევროპა აზიის გაერთიანებას ნიშნავს. ძვ.წ 323 წელს ალექსანდრე ბაბილონში დაბრუნდა და მოულოდნელად გარდაიცვალა ( ოფიციალურად მალარიით თუმცა მისი სიკვდილის მიზეზი დღემდე სადავოა ) იმპერიის პოლიტიკური ერთიანობა ალექსანდრესთან ერთად „გაქრა“. მისი სახელმწიფო ასე დაიშალა : პტოლემეს ეგვიპტე , სირიის სელევკიდები და თრაკია ლიზიმაქოსი.
- 3. ტერმინი ელინიზმი დაამკვიდრა გერმანელმა ისტორიკოსმა იოჰან გუსტავ დროიზენმა , XIX ს–ში . ელინიზმი ნიშნავს ბერძნული კულტურის გავრცელებას არაბერძენ ხალხში . იგი იწყება ალექსანდრეს სიკვდილით ძვ.წ 323 წელი და გრძელდება კლეოპატრა VII ის აღსასრულით ძვ.წ 31 წელი.