ศูȨ์ควบคุมระบบประสาท
- 3. ระบบประสาทแบ่งเป็น 1.ระบบประสาทส่วนกลาง (Central nervous system; CNS): สมองและไขสันหลัง ทาหน้าที่รวบรวม และแปลผลข้อมูล 2.ระบบประสาทรอบนอก (Peripheral nervous system; PNS): เส้นประสาทสมอง(cranial nerve) เส้นประสาทไขสันหลัง(spinal nerve) และปมประสาท (ganglia) ทาหน้าที่นา สัญญาณประสาทเข้า-ออก CNS และ ควบคุมการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม ภายในร่างกาย ระบบประสาทในสัตว์มีกระดูกสันหลัง
- 6. เยื่อหุ้ม(meninges) ประกอบด้วย 3 ชั้น คือ ชั้นนอก(dura matter) หนาและเหนียวและแข็งแรงช่วย ป้องกันอันตรายและกระทบกระเทือนให้แก่สมองและไข สันหลัง ชั้นกลาง(arachniod matter) เป็นเยื่อบางๆอยู่ระหว่างชั้น อกกับชั้นใน ชั้นใน(pia matter) เป็นชั้นที่อยู่ติดกับเนื้อสมองและไขสัน หลังเส้นเลือดมาหล่อเลี้ยงอยู่มากนาอาการและ ออกซิเจนมาให้สมอง
- 8. ระบบประสาทส่วนกลาง(central nervous system) 1. Brain 2. Spinal cord
- 10. โครงสร้างของสมอง สมองส่วนหน้า (forebrain หรือ prosencephalon) สมองส่วนกล (midbrain หรือ mesencephalon) สมองส่วนท้าย (hindbrain หรือ rhombencephalon)
- 11. พัฒนาการสมองของสัตว์ สมองส่วนหน้า (forebrain หรือ prosencephalon) ทาหน้าที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้เป็นส่วนใหญ่ พบในสัตว์ที่มี วิวัฒนาการสูงขึ้น สมองส่วนกลาง (midbrain หรือ mesencephalon) ทาหน้าที่เกี่ยวกับการมองเห็น จะมีขนาดใหญ่สุดในปลาและมี ขนาดเล็กลงในสัตว์ที่มีวิวัฒนาการสูงขึ้น สมองส่วนท้าย (hindbrain หรือ rhombencephalon) จะมีพัฒนาการดีมากในสัตว์ที่เคลื่อนที่ 3 มิติ เช่น ปลา นก รวมทั้ง คนด้วย
- 13. โครงสร้างและหน้าที่ในสมองส่วนต่างๆྺองคน สมองส่วนหน้า(forebrain หรือ prosencephalon) 1. ซีรีบัล(cerebrum) * frontal lobe * temporal lobe * parietal lope * occipital lobe 2. ทาลามัส(thalamus) 3. ไฮโพทาลามัส(hypothalamus) 4. ออแฟกตอรบัลบ์(olfactory bulb) สมองส่วนกลาง(midbrain หรือ mesencephalon) 1.ออฟติก โลป(optic lope) สมองส่วนท้าย(hindbrain หรือ rhombencephalon) 1.ซีรีเบลลัม(cerebellum) 2.medulla ablongata 3. pons
- 16. สมอง (Brain) สมองใหญ่ (Cerebrum) แบ่งออกเป็น 2 ซีก แต่ละซีกเรียกว่า Cerebral hemisphere สมองแต่ละซีกแบ่งออกเป็น 2 ชั้น - ชั้นนอก (Cerebral cortex) เรียกอีกชื่อว่า gray matter - ชั้นใน (Cerebral medulla) เรียกอีกชื่อว่า white matter
- 17. สมองส่วนหน้า (forebrain หรือ prosencephalon) 1. cerebrum เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ เป็นศูนย์กลางการรับรู้ ควบคุมการทางานของกล้ามเนื้อลาย ควบคุมการออกเสียงของคน ควบคุมเกี่ยวกับอารมณ์ ควบคุมเกี่ยวกับบุคลิกภาพ ควบคุมทักษะ เกี่ยวกับการต่อสู้ ควบคุมพฤติกรรมทางสังคม
- 19. frontal lobe เกี่ยวกับความจา ความคิด สั่งงานกล้ามเนื้อ temporal lobe ดมกลิ่น ได้ยิน การพูด เข้าใจคาพูดและการอ่าน parietal lope รูสึกตัว การเขียน รับความรู้สึก occipital lobe การมองเห็น
- 23. ออฟติก โลป(optic lope) ทาหน้าที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็น เจริญพัฒนามากในสัตว์พวกปลา นกและลดน้อยลงในสัตว์ชั้นสูง สมองส่วนกลาง(midbrain หรือ mesencephalon)
- 24. สมองส่วนกลาง (Midbrain หรือ Mesencephalon) เป็นส่วนที่อยู่ถัดจากสมองส่วนหน้า พวกสัตว์มีกระดูกสัน หลังชั้นต่า เช่น ปลา สัตว์สะเทินน้าสะเทินบก สัตว์เลื้อยคลานจะมีสมองส่วนกลางขนาดใหญ่และมี ลักษณะเป็นพูกลม ๆ ยื่นออกมาเรียกว่า ออปติกโลป (Optic Lope) ทาหน้าที่เป็นศูนย์กลางถ่ายทอดความรู้สึก เกี่ยวกับการมองเห็นและการได้ยิน สาหรับในสัตว์มี กระดูกสันหลังชั้นสูง สมองส่วนนี้จะลดขนาดลงและถูก สมองส่วนอื่นปิดทับเอาไว้
- 25. 1.ซีรีเบลลัม(cerebellum) 2.เมดุลา ออฟลองกาตา(medulla ablongata) 3. พอนส์(pons) สมองส่วนท้าย(hindbrain หรือ rhombencephalon)
- 26. 1.ซีรีเบลลัม(cerebellum) ทาหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวต่างๆ ให้เป็นไปอย่างสละสลวย ควบคุมการทรงตัว
- 27. 2.เมดุลา ออฟลองกาตา (medulla ablongata) ทาหน้าที่เกี่ยวกับระบบ ประสาทอัตโนวัติได้แก่ ควบคุมอัตราการเต้นของ หัวใจ ควบคุมการหายใจ ความดันเลือด การกลืนการ จาม การอาเจียน
- 28. 3. พอนส์(pons) ทาหน้าที่ ควบคุมการเคี้ยว การหลั่ง น้าลายและการเคลื่อนไหว ของใบหน้าควบคุมการ หายใจ เป็นทางผ่านของ กระแสประสาทระหว่าง ซีรีบรัมกับซีรีเบลลัม และระหว่างซีรีเบลลัมกับ ไขสันหลัง
- 29. รูปร่างเป็นแท่งยาวทรงกระบอกตรงปลายจะเป็นรูปกรวย ด้านหน้าของไขสันหลังต่อกับ medulla oblongata มีลักษณะเป็นปล้องๆบรรจุอยู่ในช่องของกระดูกสันหลัง (vertebral canal) ไขสันหลัง (Spinal cord)
- 31. แบ่งเป็น ไขสันหลังระดับคอ (Cervical) ไขสันหลังระดับอก (Thoracic) ไขสันหลังระดับเอว (Lumbar) ไขสันหลังระดับกระเบนเหน็บ (Sacral) ไขสันหลัง (Spinal cord)
- 32. ไขสันหลัง(spinal cord) เนื้อไขสันหลังมี 2 ส่วนคือ white matter เป็นส่วนที่มีสีขาวอยู่รอบนอก โดยบริเวณนี้มีเฉพาะ ใยประสาทที่มีเยื่อไมอีลินหุ้มโดยไม่มีตัวเซลล์ประสาทอยู่เลย Gray matter เป็นส่วนที่มีสีเทา อยู่บริเวณกลางๆ โดยบริเวณนี้มี ทั้งตัวเซลล์ประสาทและใยประสาทที่ไม่มีเยื่อไมอีลินหุ้ม ตัวเซลล์ ประสาทมีทั้งเซลล์ประสาทประสานงานและเซลล์ประสาทนาคาสั่ง
- 33. โครงสร้างของไขสันหลัง เนื้อไขสันหลังประกอบด้วย 2 ส่วน White matter มีสีขาวอยู่รอบนอก Gray matter มีสีเทา อยู่บริเวณกลางๆ มีรูปร่างคล้ายตัวอักษร ตัว H หรือปีกผีเสื้อ ประกอบด้วย - ปีกบน(dorsal horn) เป็นบริเวณรับความรู้สึก - ปีกล่าง(ventral horn) เป็นบริเวณนาคาสั่ง - ปีกข้าง(lateral horn) เป็นระบบประสาทอัตโนวัติเพราะมี เซลล์ประสาทนาคาสั่งตัวที่ 1 ปรากฏอยู่
- 35. มีหน้าที่ 3 ประการ คือ 1. ทาหน้าที่ส่งผ่านกระแสประสาทจากหน่วยรับความรู้สึกไปสู่สมอง 2. ทาหน้าที่ส่งผ่านกระแสประสาทจากสมองไปสู่หน่วยปฏิบัติงาน 3. เป็นศูนย์รีเฟล็กซ์ ไขสันหลัง (Spinal cord)
- 36. เส้นประสาทสมอง 12 คู่ เส้นประสาทไขสันหลัง 31 คู่ ปมประสาท ระบบประสาทส่วนปลาย (PNS)
- 38. เส้นประสาทสมองมี 3 ประเภท เส้นประสาทสมองที่ทาหน้าที่รับความรู้สึก(sensory nerve) ทาหน้าที่ รับกระแสความรู้สึกจากหน่วยรับความรู้สึกไปยัง สมองส่วนที่เกี่ยวข้อง เส้นประสาทสมองที่ทาหน้าที่นาคาสั่ง (moter nerve) ทาหน้าที่ นากระแสคาสั่งจากสมองไปยังหน่วยปฏิบัติงาน เส้นประสาทสมองที่ทาหน้าที่ผสม (mixed nerve) ทาหน้าที่ รับกระแสความรู้สึกจากหน่วยรับความรู้สึก ไปยังสมองส่วนที่ เกี่ยวข้อง และจากสมองไปยังหน่วยปฏิบัติงาน
- 39. เส้นประสาทสมอง(cranial nerve) คนมี 12 คู่
- 41. สรุป เส้นประสาทสมองที่ทาหน้าที่ รับความรู้สึก มี 3 คู่ ได้แก่ 1 , 2 , 8 เส้นประสาทสมองที่ทาหน้าที่นา คาสั่ง มี 5 คู่ ได้แก่ 3 , 4 , 6 , 11 , 12 เส้นประสาทสมองที่ทาหน้าที่ ผสม มี 4 คู่ ได้แก่ 5 , 7 , 9 , 10
- 42. เส้นประสาทไขสันหลัง ในคนมีทั้งหมด 31 คู่ ทั้งหมดเป็นเส้นประสาท ผสม(mixed nerve) เส้นประสาทไขสันหลัง จึงเหมือนเส้นประสาทสมอง คู่ที่ 5,7,9,10
- 43. ทุกเส้นเป็น Mixed nerve (ยกเว้นคู่แรก) มี 31 คู่ - 8 Cervical nerves (C1 - C8) - 12 Thoracic nerves (T1 -T12) - 5 Lumbar nerves (L1 - L5) - 5 Sacral nerves (S1 - S5) - 1 Coccygeal nerve (Co or Cc) เส้นประสาทไขสันหลัง ( Spinal nerves)