�ݺ�ߣ

สมดุลเคมี
A + B ⎯ →⎯ C + D ⇒ ทั้ง A และ B หมดหรือเหลือตัวใดตัวหนึ่ง
A + B C + D ⇒ ทั้ง A และ B เหลือทั้งคู ⇒ เกิดสมดุลเคมี
CaCO3
CaCO3(s) ⎯ →⎯ CaO(s) + CO2(q)
คุณสมบัติของสมดุลเคมี
1. เกิดในระบบปด
2. สมดุลไดนามิก
3. ยังมีสารตั้งตนเหลืออยู
4. สมบัติของระบบคงที่
5. ความเขมขนของระบบมีคาคงที่
[ ]
เวลา
6. อัตราการเกิดปฏิกิริยาไปขางหนา = ยอนกลับ
7. ระบบสามารถเขาสูสมดุลได ไมวาจะเริ่มตนจากไปขางหนา หรือยอนกลับ
I2(KI) = I2(Hexane)
∆
A B
A
B
A
B
B
A
Rate ไปขางหนา
Rate ยอนกลับ
[A] = [B] [A] > [B] [A] < [B]

136
1. I2 + KI ⎯ →⎯ สีเหลืองสม
2. I2 + He x ⎯ →⎯ สีบานเย็น
3. ก + He x ⎯ →⎯ เหลืองสม
4. ข + KI ⎯ →⎯ เหลืองสม
8. เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได การเปลี่ยนไปขางหนา
สถานะ การเปลี่ยนยอนกลับ
การละลาย
ปฏิกิริยาเคมี
สถานะ I2 (s) I2 (g)
1. เกิดในระบบปด
2. ไอสีมวงเขมคงที่
3. มีเกล็ดเกิดรอบขวด
การละลาย
สาร + H2O อิ่มตัวพอดี → ไมสมดุล
อิ่มตัวเหลือเฟอ→ สมดุล
I2 (s) I2 (C2H5OH)
เมื่อมีการเติมไอโอดีนกัมมันตรังสีลงไป
1. มีกัมมันตรังสีเกิดขึ้นในสารละลาย
2. ความเขมขนของสารละลายคงที่
3. ปริมาณเกล็ดรวมมีมวลเทากับปริมาณ I2 ทั้งหมด
บานเย็น
บานเย็น
ละลาย
ไมละลาย ละลาย
ไดบาง

137
ปฏิกิริยาเคมี
1. Mg + Cu2+
Mg2+
+ Cu
K4Fe(CN)6 NH3 + Na2 HPO4
2. Co(H2O)62+
+4Cl
-
[CoCl4]2-
+6H2O
ชมพู นํ้าเงิน
3. Fe2+
+ Ag+
Fe3+
+ Ag
4. Fe3+
+ I−
Fe2+
+ I2
K4Fe(CN)6 NH4SCN Pb(NO3)2 K3Fe(CN)6 นํ้าแปง
ตะกอน สารละลาย ตะกอน ตะกอน ตะกอน
นํ้าเงิน แดงเขม เหลือง นํ้าเงิน นํ้าเงิน
9. [ ], P, T มีผลตอภาวะสมดุล (ของแข็งและคะตะไลสไมมีผล)
10. T มีผลตอคาคงที่ของสมดุลเทานั้น
หลักของเลอชาเตอริเยร
ถามีการรบกวนใด ๆ ตอสมดุลของระบบ ระบบจะปรับตัวในทิศทางที่จะผกผันกับการรบกวน
(ทิศตรงขาม) เมื่อเขาสูสมดุลใหม
1. ความเขมขน
A + B C + D
A
C
B
ศึกษา Fe3+
+ SCN−
Fe(SCN)2+
สารละลาย
สารละลาย คงที่ไว
Fe(NO3)3
NH4SCN
Na2HPO4
สีเขมขึ้นกวาเดิม
สีเขมขึ้นกวาเดิม
สีจางลงกวาเดิม

138
โจทย 20.1 ในสมดุลของสารละลายอิ่มตัว Ag2CO3 จะเปนอยางไร เมื่อเติม
ก Ag2CO3 ข. H2O
ค. AgNO3 ง. Na2CO3
2. ความดัน P =
A
FΣ ∝ โมเลกุล ∝ โมล
P ∝ โมล
2A + 3B C + 2D
P
P
ศึกษา Cu + HNO3 ⎯ →⎯ Cu(NO3)2 + H2O + NO2(N2O4)
T
2NO2 N2O4
P
สีนํ้าตาลแดง ไมมีสี
เมื่อเพิ่มความดัน ⇒
เมื่อลดความดัน ⇒
2A + 3B C + 4D
P
H2O(l) + CO2 (g) H2CO3(aq)
P
H2(g) + I2(g) HI(g)
P

139
3. อุณหภูมิ
ดูดความรอน คายความรอน
A + ∆H = B A = B + ∆H
A = B - ∆H A - ∆H = B
A = B ∆H = ⊕ A = B ∆H = Θ
จับแลวเย็น T ลดลง จับแลวรอน T สูงขึ้น
∆H ลดลง ∆H เกิดขึ้น
A + ∆H B A B + ∆H
T T
T T
โจทย 21 ปฏิกิริยา N2O4 = NO2 ดูดหรือคาย
โจทย 22 ปฏิกิริยา SO2 + O2 = SO3 ∆H = -120 ถารบกวนดวยสิ่งตอไปนี้จะเปนอยางไร
ก. เพิ่ม SO2 ข. ลด O2
ค. เพิ่ม P ง. ลด T
จ. เติม Cat ฉ. เติม Ne
ซ. เติม NO
โจทย 23 เมื่อผานไอนํ้าไปบนเหล็กจะไดออกไซดของเหล็กซึ่งเหล็กมีเลขออกซิเดชั่น + 8/3 กับกาซ H2
พบวามีความรอนเกิดขึ้น ถาตองการ H2 มากควรทําอยางไร
3Fe(s) + 4H2O(g) → Fe3O4(s) + 4H2(g) + ∆H
1. ลด T
2. เพิ่ม H2O(g)
3. P ไมมีผล
โจทย 24 ปฏิกริยา aA + bB = cC เมื่อ P คงที่ถาลด T ปริมาณของ C จะเพิ่มขึ้น แตถา T คงที่
เมื่อเพิ่ม P ปริมาณของ C จะลดลง จากขอมูล
ก. ชนิดของปฏิกริยา คาย
ข. ความสัมพันธของ a, b, c a + b < c

140
การหาคาคงที่ของสมดุล
k1
aA + bB cC + dD
k2
Keq Kc =
Kp =
Kp = Kc(RT)∆ n
CaCO3(s) CaO(s) + CO2(q)
Keq = [CO2]
H2O(l) H+
(aq) + OH−
(aq)
10-7
M 10-7
M
Keq = [H +
] [OH -
] = 10-14
= Kw
ขอสังเกตเกี่ยวกับคา K
A K=1 K<1 A K > 1 B
B B A
1. บอกปริมาณของผลิตภัณฑมากเทาใด
2. บอกปฏิกิริยาไปขางหนามากเทาใด
3. มิไดบอกคา Rate
4. คา K ขึ้นกับอุณหภูมิเทานั้น
5. คา K อาจมีหนวยหรือไมมีก็ได
6. สมการบวกกัน คา K คูณกัน
7. ถาคูณสมการ คา K เปนเลขยกกําลัง
8. ถากลับสมการ คา K เปนสวนกลับ
A B
C D K2
A + C B + D K3 = K1 . K2
nA nB K4 = K1
n
B A K5 =
[ ] [ ]
[ ] [ ]ba
dC
BA
DC
b
B
a
A
d
D
C
C
pP
PP
.
.
1
1
Κ

141
โจทย 25 จงหาความสัมพันธของคา K
1. 2A + B = C + E K1
E + 2B = 3D K2
2A + 3B = C + 3D K3
K3 = K1 . K2
2. 3A + B = C + 2E K1
2A + D = 3B + 4E K2
4A + 5B = 2C + D K3
3. 2A + 3B = C + 3D K1
D + 2B = 2E K2
4A + 6E = 2C + 9D K3
4. A + 2B = 2C + X K1
D =
2
3 + BK2
6C + 2D = 3A + 8B K3
โจทย 26 จงบอกความสัมพันธของอุณหภูมิและคา K
อุณหภูมิ คา K
T1 X
T2 Y
T3 Z
ก. ปฏิกิริยาดูดความรอน ถา T1 > T2 > T3 ⇒ X > Y > Z
ข. ปฏิกิริยาคายความรอน ⇒ X < Y < Z

142
หลักการคํานวณเกี่ยวกับสมดุล
1. เขียนสมการพรอมทั้งดุลสมการ
2. เขียนของเดิม (ตองเปนโมลตอลิตรเสมอ)
3. เขียนสมดุล
4. เขียนคา K
5. แทนคา K
2A + 3B 4C
เดิม P Q
สมดุล P - 2X Q - 3X 4X
K =
โจทย 27 เมื่อเผา PCl5 0.7 mol ในภาชนะ 2 ลิตร พบวามีกาซ Cl2 เกิดขึ้น 0.2 mol ที่ 25 ํ C จงหาคาคงที่
สมดุล
PCl5 = PCl3 + Cl2
เดิม
สมดุล 0.35 - X X X →
K =
โจทย 28 ปฏิกิริยา H2 + Cl2 = H Cl ในภาชนะ 10 ลิตร พบวาเริ่มตน H2 10.16 mol Cl2 2.48 mol
จะมี HCl 2.12 mol ที่สมดุล จงหาคาคงที่ของสมดุล
H2 + Cl ==== 2 HCl
เดิม
สมดุล 1.016 -X 0.248 - X 2X
K = X = 0.106
โจทย 29 ปฏิกิริยา A2B(s) = 2A(g) + B(g) พบวาเมื่อนํา A2B ใสในขวดพบวามีกาซเกิดขึ้นทั้งหมดที่สมดุล
0.108 บรรยากาศ จงหาคาคงที่ของสมดุล
A2B === 2A + B
สมดุล P - X 2X X 2X + X = 0.108
K = (2X)2
(X) X = 0.036
=
[ ]
[ ] [ ]
( )
( ) ( )32
4
32
4
32
4
XQXP
X
BA
C
−−
=
2
2.0
( )( )
( )
( )( )
( )1.035.0
1.01.0
35.0 −
=
− X
XX
2
7.0
10
16.10
10
48.2
( )
( )( )XX
X
−− 248.0016.1
2
2 10
12.2

143
โจทย 30 เมื่อใช HI 2 mol พบวาสลายตัวที่สมดุล 20% จงหาคาคงที่ของสมดุลในภาชนะ 2 ลิตร
โจทย 31 เมื่อใช H2 และ I2 อยางละ 2 โมล รวมกันเกิด HI จะมีกาซ HI เทาใด ใน ภาชนะ 2 ลิตร
เมื่อคาคงที่ของสมดุล = 0.81
โจทย 32 ปฏิกิริยา A + B = C K = 5 × 1010
ถานํา C มา 0.4 โมล ใสในภาชนะ 2 ลิตร เมื่อถึงสมดุลจะมี
สาร A เทาใด
C = A + B K =
สมดุล X X
=
โจทย 33 ปฏิกิริยา A = B + C ถาใช A 1 โมล พบวามีสมดุลแตกตัวได 50% ถาตองการใหแตกตัว 40%
จะตองใช A กี่โมล
A = B + C
สมดุล 1 - X X X เมื่อ X =
K = = 0.5
A = B + C
สมดุล P - Y Y Y เมื่อ Y =
0.5 =
Χ−
2
4.0
10
105
1
×
10
105
1
×
( )( )
( )Χ−
ΧΧ
2.0
5.01
100
50
=×
( )( )
( )Χ−
ΧΧ
1
Ρ=Ρ× 4.0
100
40
( )( )
( )
=Ρ⇒
−Ρ Y
YY

144
สมดุลของเกลือที่ละลายไดนอย
AB(s) = A+
(aq) + B−
(aq)
สมดุล p − X X X
Ksp = [A+
] [B−
]
โจทย 34 จงหาคา K ของการละลาย BaSO4 ซึ่งมีความสามารถในการละลาย 0.466 กรัมใน 500 cm3
BaSO4 = Ba2+
+ SO4
2-
P - X X X
โจทย 35 จงหาคา K ของ PbI2 เมื่อละลายได 2 × 10−4
M
โจทย 36 เมื่อให Ag Cl ละลายใน Ag NO3 0.001 M K = 1 x 10-10
จงหา ก. ละลายเทาใดในนํ้า
ข. ละลายเทาใดใน Ag NO3
ค .ละลายไดเปนอยางไรเมื่อเทียบกับนํ้า
ก. Ag Cl = Ag+
+ Cl-
P - X X X
1 x 10-10
= (X)(X) ⇒ X = 1 x 10-5
ข. Ag Cl = Ag+
+ Cl-
P - X X + 0.001 X
1 x 10-10
= (X + 0.001) ( X ) ⇒ X = 10-7
ค. ละลายไดนอยกวาในนํ้า

145
โจทย 37 เมื่อใส NH4HS ในขวดที่มี NH3 อยูแลว 1 atm จะมี NH3 เทาใดที่สมดุล
คา K = 12 ของปฏิกิริยา NH4HS(s) NH3(q) + H2S(q)
สมดุล P - X 1 + X X
โจทย 38 ปฏิกิริยา SO2 + NO2 SO3 + NO พบวาที่สมดุล มี SO2 0.2 NO2 0.6 SO3 0.3
NO 0.8 โมล จะตองเติม SO2 กี่โมลจึงจะทําให SO3 เปน 2 เทา
SO2 + NO2 = SO3 + NO
สมดุล 0.2 0.6 0.3 0.8
K = = 2
SO2 + NO2 = SO3 + NO
เดิม 0.2 0.6 0.3 0.8
เติม P
สมดุล 0.2 + P - X 0.6 - X 0.3 + X 0.8 + X
⇒ X = 0.3
0.6
2 =
P =
( )( )
( )( )6.02.0
8.03.0
( )( )
( )( )Χ−Χ−Ρ+
Χ+Χ+
6.02.0
8.03.0

�ݺ�ߣ

สรุปวิชา๶�คมี

Recommended

More Related Content

What's hot (17)

Similar to สรุปวิชา๶�คมี (20)

More from Tutor Ferry (20)

สรุปวิชา๶�คมี