ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

хэмжилт, нэгж, мастшаб, математик чанар

•Download as PPTX, PDF•
•
tsluvsandorj
tsluvsandorj

Хэмжилт, хэмжилтийн нэгж, мастшаб, хэмжилтийн үр дүнгийн статистик боловсруулалтын явцад хийх зөвшөөрөгдөх математик үйлдлийн талаар үндсэн ойлголтыг үүгээр олж авах боломжтой.

1 of 15
Download to read offline
ХЭМЖИЛТ, НЭГЖ, МАСШТАБ, ЗӨВШӨӨРӨГДӨХ МАТЕМАТИК ҮЙЛДЭЛ Илтгэгч: Ц.Лувсандорж, проф 2016 оны 9 дүгээр сарын 22-ны өдөр, 123 тоот танхим Улаанбаатар 2016
АСУУЛТ 1 ХУВЬСАГЧ ГЭЖ ЮУ ВЭ? (ТАНЫ ҮЗЛЭЭР, БОДЛООР) 2
ХАРИУЛТ  Өөрчлөгддөг зүйл  Өөр утга авах зүйл  Хүчин зүйл ЖИЧ: АНГЛИ ХЭЛНИЙ ЭККИВАЛЕНТ : VARIABLE 3
АСУУЛТ 2 ХЭМЖИЛТ ЮУ ВЭ? (ТАНЫ ҮЗЛЭЭР, БОДЛООР) ЖИЧ: АНГЛИ ХЭЛНИЙ ЭККИВАЛЕНТ: MEASUREMENT 4
ХАРИУЛТ ХУВЬСАГЧИД ТООГ ХАРГАЛЗУУЛАХ ДҮРЭМ 5 Нэмэлт материал: Ц.Лувсандорж (2016), Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам, “Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам” үндэсний хурлын эмхэтгэл, 2015, МУБИС, хуудас 155-159
АСУУЛТ 3 ХЭМЖИЛТИЙН НЭГЖ? ЖИЧ: АНГЛИ ХЭЛНИЙ ЭККИВАЛЕНТ : MEASUREMENT UNIT 6
ХАРИУЛТ  Уртын нэгж  Жингийн нэгж  Даралтын нэгж  Дулааны нэгж  Ажлын нэгж ....  Хувьсагчийн нэгж 7
АСУУЛТ 4 ХЭМЖИЛТИЙН МАСТШАБ? ЖИЧ: АНГЛИ ХЭЛНИЙ ЭККИВАЛЕНТ : MEASUREMENT SCALE 8
ХАРИУЛТ 9 Хувьсагчийн нэгжийн тоон(математик) чанар Хэмжих хувьсагчид тоон утга оноох тогтолцоо, схем
АСУУЛТ 5 Хэмжилтийн ямар масштаб байдаг вэ? 10
ХАРИУЛТ  Ангилал (Номинал -nominal)-ын мастшаб -юмс ангилагдах, бүлэг болох Жишээ: жендер: эр (0), эм (1) cудлагдахуун : сэтгэл зүй (1), хэмжил зүй (2). - Математик үйлдэл хийгдэхгүй 11
ХАРИУЛТ  Эрэмбэ(ординал -ordinal)-ийн мастшаб -эрэмбэлэгдэх (чансаа (ранг) тогтоох) -Жишээ: өндөр ( намаас өндөрт эрэмбэлэх) Хамгийн өндөр (1), дараагийнх (2), … -1 ба 2-ын өндрийн ялгаа нь 3 ба 4 дугаарт байгаа хүүхдийн өндрийн ялгаатай ижил байх нь албагүй. - Жишээ: Нас, процент, ангийн дугаар гэх 12
ХАРИУЛТ  Завсар(interval)-ын мастшаб -Эрэмбэлэгддэг, гэхдээ тэнцүү нэгж бүхий завсартайгаар. -Тэнцүү нэгж бүхий завсартай тул зэргэлдээ ангиудын тоон утгын ялгаа тэнцүү. Жишээ: 70 ба 80 онооны ялгаа нь 100 болон 90 онооны ялгаатай тэнцүү. 70, 80, 90, 100 гэж оноогоор эрэмбэлж болно. Боловсролын болон сэтгэл зүйн ихэнхи сорил завсарын мастшабтай оноог бий болгодог.  Боловсруулалтын явцад нэмэх, хасах, үржих, хуваах гэсэн математик үйлдлүүд хийгдэнэ. Гэвч завсарын мастшабаар хэмжих хувьсагч бодит тэг гэсэн утга авдаггүй. Даалгавар хариулж чадаагүй хүүхдийн интеллект ерөөсөө тэг гэсэн утга биш.  Хэмжилтийн үр дүнд статистикийн ихэнхи тооцоог хийж болно. 13
ХАРИУЛТ  Харьцаан (ratio) мастшаб -Хэмжиж буй хувьсагч тэг дээр бодит утгатай байдаг завсарын масштаб Жишээ: Хурд (kм/цаг) Өндөр (метр) Жин (kилограмм) Процент (%=1/100) -Хэмжилтийн тоон утгын харьцаа нь тайлбарлаж болохуйц утга илэрхийлнэ. 60 км/цаг хурд нь 30 км/цаг –ээс 2 дахин их гэх мэт. 14
ДҮГНЭЛТ  Ангилах (categorical ) мастшаб:  Ангилал (Номинал -nominal)-ын мастшаб  Эрэмбэ(ординал -ordinal)-ийн мастшаб  Тасралтгүй (continuous) мастшаб  Харьцаан (ratio) мастшаб  Завсар(interval)-ын мастшаб Нэмэлт материал: Ц.Лувсандорж (2016), Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам, “Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам” үндэсний хурлын эмхэтгэл, 2016, МУБИС, хуудас 155-159 М.Итгэл, Боловсролын хэмжил зүйн онолын үндсэн ойлголт, хэрэглээ, “Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам” үндэсний хурлын эмхэтгэл, 2016, МУБИС, хуудас 183-184 15

More Related Content

хэмжилт, нэгж, мастшаб, математик чанар

  • 1. ХЭМЖИЛТ, НЭГЖ, МАСШТАБ, ЗӨВШӨӨРӨГДӨХ МАТЕМАТИК ҮЙЛДЭЛ Илтгэгч: Ц.Лувсандорж, проф 2016 оны 9 дүгээр сарын 22-ны өдөр, 123 тоот танхим Улаанбаатар 2016
  • 2. АСУУЛТ 1 ХУВЬСАГЧ ГЭЖ ЮУ ВЭ? (ТАНЫ ҮЗЛЭЭР, БОДЛООР) 2
  • 3. ХАРИУЛТ  Өөрчлөгддөг зүйл  Өөр утга авах зүйл  Хүчин зүйл ЖИЧ: АНГЛИ ХЭЛНИЙ ЭККИВАЛЕНТ : VARIABLE 3
  • 4. АСУУЛТ 2 ХЭМЖИЛТ ЮУ ВЭ? (ТАНЫ ҮЗЛЭЭР, БОДЛООР) ЖИЧ: АНГЛИ ХЭЛНИЙ ЭККИВАЛЕНТ: MEASUREMENT 4
  • 5. ХАРИУЛТ ХУВЬСАГЧИД ТООГ ХАРГАЛЗУУЛАХ ДҮРЭМ 5 Нэмэлт материал: Ц.Лувсандорж (2016), Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам, “Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам” үндэсний хурлын эмхэтгэл, 2015, МУБИС, хуудас 155-159
  • 6. АСУУЛТ 3 ХЭМЖИЛТИЙН НЭГЖ? ЖИЧ: АНГЛИ ХЭЛНИЙ ЭККИВАЛЕНТ : MEASUREMENT UNIT 6
  • 7. ХАРИУЛТ  Уртын нэгж  Жингийн нэгж  Даралтын нэгж  Дулааны нэгж  Ажлын нэгж ....  Хувьсагчийн нэгж 7
  • 8. АСУУЛТ 4 ХЭМЖИЛТИЙН МАСТШАБ? ЖИЧ: АНГЛИ ХЭЛНИЙ ЭККИВАЛЕНТ : MEASUREMENT SCALE 8
  • 9. ХАРИУЛТ 9 Хувьсагчийн нэгжийн тоон(математик) чанар Хэмжих хувьсагчид тоон утга оноох тогтолцоо, схем
  • 10. АСУУЛТ 5 Хэмжилтийн ямар масштаб байдаг вэ? 10
  • 11. ХАРИУЛТ  Ангилал (Номинал -nominal)-ын мастшаб -юмс ангилагдах, бүлэг болох Жишээ: жендер: эр (0), эм (1) cудлагдахуун : сэтгэл зүй (1), хэмжил зүй (2). - Математик үйлдэл хийгдэхгүй 11
  • 12. ХАРИУЛТ  Эрэмбэ(ординал -ordinal)-ийн мастшаб -эрэмбэлэгдэх (чансаа (ранг) тогтоох) -Жишээ: өндөр ( намаас өндөрт эрэмбэлэх) Хамгийн өндөр (1), дараагийнх (2), … -1 ба 2-ын өндрийн ялгаа нь 3 ба 4 дугаарт байгаа хүүхдийн өндрийн ялгаатай ижил байх нь албагүй. - Жишээ: Нас, процент, ангийн дугаар гэх 12
  • 13. ХАРИУЛТ  Завсар(interval)-ын мастшаб -Эрэмбэлэгддэг, гэхдээ тэнцүү нэгж бүхий завсартайгаар. -Тэнцүү нэгж бүхий завсартай тул зэргэлдээ ангиудын тоон утгын ялгаа тэнцүү. Жишээ: 70 ба 80 онооны ялгаа нь 100 болон 90 онооны ялгаатай тэнцүү. 70, 80, 90, 100 гэж оноогоор эрэмбэлж болно. Боловсролын болон сэтгэл зүйн ихэнхи сорил завсарын мастшабтай оноог бий болгодог.  Боловсруулалтын явцад нэмэх, хасах, үржих, хуваах гэсэн математик үйлдлүүд хийгдэнэ. Гэвч завсарын мастшабаар хэмжих хувьсагч бодит тэг гэсэн утга авдаггүй. Даалгавар хариулж чадаагүй хүүхдийн интеллект ерөөсөө тэг гэсэн утга биш.  Хэмжилтийн үр дүнд статистикийн ихэнхи тооцоог хийж болно. 13
  • 14. ХАРИУЛТ  Харьцаан (ratio) мастшаб -Хэмжиж буй хувьсагч тэг дээр бодит утгатай байдаг завсарын масштаб Жишээ: Хурд (kм/цаг) Өндөр (метр) Жин (kилограмм) Процент (%=1/100) -Хэмжилтийн тоон утгын харьцаа нь тайлбарлаж болохуйц утга илэрхийлнэ. 60 км/цаг хурд нь 30 км/цаг –ээс 2 дахин их гэх мэт. 14
  • 15. ДҮГНЭЛТ  Ангилах (categorical ) мастшаб:  Ангилал (Номинал -nominal)-ын мастшаб  Эрэмбэ(ординал -ordinal)-ийн мастшаб  Тасралтгүй (continuous) мастшаб  Харьцаан (ratio) мастшаб  Завсар(interval)-ын мастшаб Нэмэлт материал: Ц.Лувсандорж (2016), Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам, “Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам” үндэсний хурлын эмхэтгэл, 2016, МУБИС, хуудас 155-159 М.Итгэл, Боловсролын хэмжил зүйн онолын үндсэн ойлголт, хэрэглээ, “Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам” үндэсний хурлын эмхэтгэл, 2016, МУБИС, хуудас 183-184 15