พลังงาȨึϹทนกับการใช้ประโยชน์
- 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) เขียนบรรยายความสาคัญของพลังงาน และการนาแหล่งพลังงาน ทดแทนมาใช้ประโยชน์ 2) บอกแหล่งพลังงานในธรรมชาติที่สามารถนามาใช้เป็นแหล่ง พลังงานทดแทน 3) บอกแนวทางในการพิจารณานาแหล่งพลังงานต่างๆ มาใช้เป็น แหล่งพลังงานทดแทน
- 3. สาระสาคัญ พลังงานเป็นปัจจัยสาคัญในการดารงชีวิตของมนุษย์โดยเฉพาะการใช้ พลังงานไฟฟ้ าในชีวิตประจาวัน และเป็นปัจจัยพื้นฐานของการผลิตใน ภาคอุตสาหกรรม ภาคคมนาคมขนส่ง แหล่งพลังงานหลักในปัจจุบันที่ นามาใช้ผลิตไฟฟ้ าและใช้ในการคมนาคมขนส่ง ได้แก่ ถ่านหิน ก๊าซ ธรรมชาติและน้ามันดิบ ซึ่งแหล่งพลังงานดังกล่าวเป็นแหล่งพลังงานที่ใช้ เวลาในการเกิดหลายล้านปีและเป็นแหล่งพลังงานที่กาลังจะหมดไปใน อนาคต ทาให้ทั้วโลกต้องมีการจัดหาและนาแหล่งพลังงานอื่นๆ ในธรรมชาติ มาใช้ทดแทนแหล่งพลังงานหลักที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ที่กาลังจะหมดไปหรือที่ ประสบปัญหาการขาดแคลน
- 4. แหล่งพลังงานในธรรมชาติ • พลังงานหมุนเวียน (Renewable energy Source) เกิดทดแทนใหม่ได้อีกในระยะเวลาอันรวดเร็ว หรือเกิดตามฤดูกาล ใช้ได้ ไม่หมดสิ้น เช่น น้้า แสงอาทิตย์ ลม ชีวมวล ไฮโดรเจน เป็นต้น • พลังงานสิ้นเปลือง (Non – renewable energy) แหล่งก้าเนิดพลังงานที่ใช้แล้วหมดสิ้นไป ไม่สามารถเกิดทดแทนได้ใน ระยะเวลาอันรวดเร็ว
- 5. ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายภาพนาบทในหนังสือเรียน หน้าที่ 1 และอภิปรายจากในชีวิตประจาวันของนักเรียน ว่ามีกิจกรรมใดบ้างที่นักเรียนได้ใช้พลังงานไฟฟ้ ากับเครื่องใช้ไฟฟ้ าบ้าง
- 6. การใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจ้าวันของนักเรียน มีส่วนเกี่ยวข้อง กับการใช้พลังงานอยู่ตลอดเวลา โดยเฉพาะการใช้พลังงานไฟฟ้า เช่น เปิดไฟอ่านหนังสือ เปิดไฟในห้องช่วงเวลากลางคืน ดูรายการต่างๆ ผ่านทางโทรทัศน์ ฟังวิทยุ รีดผ้า เก็บอาหารในตู้เย็น หุงข้าวด้วยหม้อหุง ข้าวไฟฟ้า ใช้คอมพิวเตอร์ในการสืบค้นข้อมูล อุ่นกับข้าวด้วยเตา ไมโครเวฟ เป็นต้น
- 7. ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายภาพสัดส่วนการใช้เชื้อเพลิงชนิดต่างๆ ในการผลิตไฟฟ้ าของ ประเทศไทย ว่ามีการนาเชื้อเพลิงประเภทใดมาใช้ในการผลิตไฟฟ้ ามากที่สุด อ้างอิงข้อมูลจาก: การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ภาพสัดส่วนการใช้เชื้อเพลิงชนิดต่างๆ ในการผลิตไฟฟ้าของประเทศไทย ปี พ.ศ. 2554 (พลังงานทดแทนประกอบด้วยพลังงานชีวมวล พลังงานลม และพลังงานแสงอาทิตย์)
- 8. การนาแหล่งพลังงานต่างๆ มาใช้ในการผลิตไฟฟ้าและในการคมนาคมขนส่ง แหล่งพลังงานหลักในปัจจุบันที่นามาใช้ในการผลิตไฟฟ้าและใช้เป็นเชื้อเพลิงใน ยานพาหนะต่างๆ ได้แก่ ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและน้ามันดิบ แหล่งพลังงานจากถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและน้ามันดิบ เป็นแหล่งพลังงานที่เกิดจาก การแปรสภาพของซากสิ่งมีชีวิตที่ตายและสะสมทับถมอยู่ในชั้นตะกอนใต้ผิวโลกเป็น เวลาหลายล้านปี ภายใต้สภาวะแวดล้อมที่เหมาะสม จากความต้องการใช้พลังงานที่ เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องและเนื่องด้วยการเกิดของถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและน้ามันดิบ ที่ใช้เวลาการเกิดที่ยาวนาน ทาให้แหล่งพลังงานดังกล่าวมีปริมาณลดลงเรื่อยๆ และ ในบางพื้นที่ก็ประสบปัญหาการขาดแคลนแหล่งพลังงานดังกล่าว
- 9. ถ้าในอนาคต ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและน้ามันดิบ มีปริมาณลดลงจนเกิดการขาดแคลนขึ้น จะมี ผลกระทบต่อการดาเนินชีวิตประจาวันของ นักเรียนหรือไม่ อย่างไร
- 10. ความสาคัญของพลังงาน พลังงานเป็นปัจจัยสาคัญในการดารงชีวิตของมนุษย์โดยเฉพาะการใช้พลังงานไฟฟ้าใน ชีวิตประจาวันที่ทาให้มนุษย์มีความเป็นอยู่ที่สะดวกสบาย แหล่งพลังงานหลักของโลกในปัจจุบันที่นามาใช้ในการผลิตไฟฟ้าและใช้เป็นเชื้อเพลิงใน ยานพาหนะ ได้แก่ ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและน้ามันดิบ ซึ่งแหล่งพลังงานดังกล่าวเป็นแหล่ง พลังงานที่ใช้เวลาในการเกิดหลายล้านปี จากปริมาณประชากรที่เพิ่มสูงขึ้นและจากความก้าวหน้าของเทคโนโลยี ทาให้ความต้องการใช้ พลังงานของโลกเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการใช้พลังงานไฟฟ้าและการใช้เชื้อเพลิง เพื่อการคมนาคม ทาให้ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและน้ามันดิบ มีปริมาณลดลงเรื่อยๆ จากปริมาณของถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและน้ามันดิบ ที่ลดลงเรื่อยๆ และในบางพื้นที่ก็ประสบ ปัญหาการขาดแคลนแหล่งพลังงานดังกล่าว ทาให้ทั้วโลกต้องมีการจัดหาและนาแหล่งพลังงาน อื่นๆ ในธรรมชาติมาใช้ทดแทน
- 11. นอกจากปิโตรเลียมและถ่านหินแล้ว ยังมี แหล่งพลังงานใดอีกบ้าง ที่สามารถนามาใช้ ประโยชน์ได้
- 12. ภาพในหนังสือเรียน ภาพที่ 1 ตัวอย่างแหล่งพลังงานต่างๆ ในธรรมชาติ
- 13. แหล่งพลังงานต่างๆ ในธรรมชาติ แหล่งพลังงานในธรรมชาติมีอยู่มากมาย จาแนกได้เป็น 2 ประเภท คือ แหล่งพลังงานสิ้นเปลืองและแหล่ง พลังงานหมุนเวียน แหล่งพลังงานสิ้นเปลือง เป็นแหล่งพลังงานที่มีปริมาณจากัดในธรรมชาติ เมื่อนามาใช้แล้ว กระบวนการทาง ธรรมชาติจะไม่สามารถสร้างแหล่งพลังงานดังกล่าวขึ้นมาทดแทนได้ในเวลาอันรวดเร็ว และด้วยปริมาณการ ใช้ที่เพิ่มสูงขึ้น ทาให้แหล่งพลังงานดังกล่าวค่อยๆ หมดลงตามปริมาณการใช้ประโยชน์ ตัวอย่างแหล่ง พลังงานสิ้นเปลือง เช่น ปิโตรเลียม ถ่านหิน หินน้ามัน เชื้อเพลิงนิวเคลียร์ แหล่งพลังงานหมุนเวียน เป็นแหล่งพลังงานที่เกิดขึ้นหมุนเวียนในธรรมชาติ เมื่อนามาใช้แล้ว กระบวนการ ทางธรรมชาติสามารถสร้างแหล่งพลังงานดังกล่าวขึ้นมาทดแทนได้ในเวลาอันรวดเร็ว หรือมีใช้ได้อย่าง ต่อเนื่อง ตัวอย่างแหล่งพลังงานหมุนเวียน เช่น น้า ลม แสงอาทิตย์ ชีวมวล ไฮโดรเจน ความร้อนใต้พิภพ นอกจากปิโตรเลียมและถ่านหินแล้ว ยังมีแหล่งพลังงานอื่นๆ อีกมากมาย ที่สามารถนามาใช้ประโยชน์ได้ เช่น การใช้ประโยชน์จากแหล่งพลังงานเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ น้า ลม แสงอาทิตย์ ชีวมวล ไฮโดรเจน ความร้อนใต้ พิภพ เป็นต้น
- 14. จากภาพที่ 1 ในหนังสือเรียน ในท้องถิ่นของ นักเรียนมีแหล่งพลังงานชนิดใดบ้าง
- 15. ในท้องถิ่นที่นักเรียนอาศัยอยู่ มีแหล่งพลังงานน้า ลม แสงอาทิตย์ และอาจมีแหล่งพลังงานชีวมวล ตัวอย่าง แหล่งพลังงานชีวมวล เช่น แกลบ ฟางข้าว ซังข้าวโพด กากอ้อย เหง้ามันสาปะหลัง กะลา เปลือกมะพร้าว เศษไม้ เป็นต้น และในบางพื้นที่อาจมีแหล่งปิโตรเลียม ถ่านหิน หินน้ามัน ความร้อนใต้พิภพ เป็นต้น
- 16. การนาแหล่งพลังงานชนิดต่างๆ มาใช้ ประโยชน์ ต้องคานึงถึงความเหมาะสมในด้าน ใดบ้าง
- 17. ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายข้อมูลในหนังสือเรียน หน้าที่ 4-5 เกี่ยวกับการพิจารณานาแหล่ง พลังงานต่างๆ ในธรรมชาติมาใช้เป็นพลังงาน ทดแทน
- 18. ปัจจุบันมีการนาแหล่งพลังงานสิ้นเปลืองและแหล่งพลังงานหมุนเวียนชนิดต่างๆ มาใช้ ประโยชน์เป็นแหล่งพลังงานทดแทน เพื่อทดแทนการใช้ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและ น้ามันดิบ ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานที่มีปริมาณลดลงเรื่อยๆ การเลือกใช้ชนิดของแหล่งพลังงานทดแทนในแต่ละพื้นที่จะแตกต่างกันออกไป โดย คานึงถึงความเหมาะสมในด้านต่างๆ เช่น ศักยภาพของแหล่งพลังงาน ปริมาณของแหล่ง พลังงาน สภาพแวดล้อม ลักษณะภูมิประเทศ สภาพอากาศ ความก้าวหน้าของเทคโนโลยี รวมถึงปัจจัยด้านเศรษฐกิจและสังคมของแต่ละประเทศ ปัจจุบันมีการนาพลังงานทดแทนมาใช้ประโยชน์มากมาย เช่น ใช้พลังงานความร้อนจาก แสงอาทิตย์ในการอบแห้งอาหารหรือใช้ผลิตน้าร้อน หรือการเปลี่ยนพลังงานน้า พลังงาน ลม พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานชีวมวลและพลังงานนิวเคลียร์ เป็นพลังงานไฟฟ้า
- 19. พลังงาน คือ ความสามารถในการท้างานของระบบ พลังงาน สามารถเปลี่ยนจากพลังงานหนึ่งไปเป็นอีกพลังงานหนึ่งได้ ตัวอย่างเช่น หลอดไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์ที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าให้ เป็นพลังงานแสง เตารีดเป็นอุปกรณ์ที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าให้ เป็นพลังงานความร้อน เป็นต้น
- 21. แหล่งพลังงานต่างๆ ในธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นแหล่งพลังงานสิ้นเปลืองหรือแหล่งพลังงานหมุนเวียน เมื่อนามาใช้ทดแทนแหล่งพลังงานหลักที่ใช้อยู่ในปัจจุบันที่มีแนวโน้มจะหมดลง โดยคานึงถึงความ เหมาะสมในด้านต่างๆ จะช่วยลดปัญหาการขาดแคลนพลังงานได้ ปัจจุบันประเทศไทยมีการใช้ประโยชน์จากแหล่งพลังงานทดแทนมากมาย เช่น การใช้ประโยชน์จาก แหล่งพลังงานน้า ลม แสงอาทิตย์ ชีวมวล เชื้อเพลิงนิวเคลียร์ ความร้อนใต้พิภพ ซึ่งการใช้แหล่ง พลังงานดังกล่าวมีส่วนช่วยทดแทนการใช้ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและน้ามันดิบ ได้เป็นอย่างดี การนาพลังงานทดแทนมาใช้ประโยชน์ สามารถช่วยให้พื้นที่ต่างๆ ที่ขาดแคลนพลังงานไฟฟ้ามี พลังงานไฟฟ้าใช้ เช่น ในเขตอุทยานหรือในพื้นที่ที่ห่างไกลจากระบบสายส่งไฟฟ้า โดยสามารถนา พลังงานแสงอาทิตย์มาผลิตไฟฟ้า โดยผ่านการทางานของเซลล์แสงอาทิตย์ หรือนาพลังงานน้ามา ผลิตไฟฟ้า โดยผ่านการทางานของกังหันและเครื่องกาเนิดไฟฟ้า ซึ่งนักเรียนจะได้ศึกษารายละเอียด ในหัวข้อต่อๆ ไป
- 23. พลังงานเป็นปัจจัยสาคัญในการดารงชีวิตของมนุษย์โดยเฉพาะการใช้ พลังงานไฟฟ้า แหล่งพลังงานหลักที่นามาใช้ในการผลิตไฟฟ้าและใช้ในการ คมนาคมขนส่ง ได้แก่ ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติและน้ามันดิบ ซึ่งเป็นแหล่ง พลังงานที่ใช้เวลาในการเกิดหลายล้านปีและเป็นแหล่งพลังงานที่กาลังจะ หมดไปในอนาคต ทาให้ทั่วโลกต้องมีการจัดหาและนาแหล่งพลังงานอื่นๆ ใน ธรรมชาติมาใช้ทดแทน ซึ่งการเลือกใช้ชนิดของแหล่งพลังงานทดแทนในแต่ ละพื้นที่ต้องคานึงถึงความเหมาะสมในด้านต่างๆ