ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
พิธี๶ลี้ยงผี
              ประชากรจังหวัดฉะเชิงเทรา ที่ตําบลหัวสําโรง อําเภอแปลงยาว ซึ่งเปนกลุม
คนชาวเขมร มีคติความเชื่อเรื่องของผี ซึ่งในปจจุบันตามความเปนจริงแลวความเชื่อ
เหลานี้ก็เริ่มที่หมด และอาจจะสูญหายไปในที่สุดตามยุค โลกาภิวัฒน และคนรุนหลัง
ในปจจุบันนี้สวนใหญแลวจะทํางานโรงงานอุตสาหกรรมกันเสียมากกวา ความเชื่อเรื่อง
แบบนี้ก็มักมีแตในกลุมคนแกหรือคนมีอายุในหมูบานชะเปนสวนใหญ แตในปจจุบันนี้
ก็ยังมีหมูบานอีกหลายหมูบานที่ยังใหความเคารพและเชื่อในเรื่องของการเลี้ยงผีอยู
           
นอกเหนือจากหมูบานหัวสําโรงแลวก็ยังมีหมูบานสระสองตอน หมูบานดงยาง ตําบล
                     
หนองแหน อําเภอพนมสารคาม และตําบลดงนอย อําเภอราชสานต สวนใหญแลวเปน
หมูบานที่มีเชื้อสายเขมรเหมือนกัน ที่ยังใหความเคารพและเชื่อในพิธี๶ลี้ยงผีอยู ซึ่งเวลา
ที่คนเจ็บไขไปหาหมอก็รกษาไมหาย ก็จะมีการไปดูทรง เหมือนหมอดูแตจะมีผมาเขา
                          ั                                                     ี
รางทรงเพื่อสื่อสารกับผีปูยาตายายตามเชื้อสายของคนปวย แลวก็จะมีการตีกลองเลี้ยงผี
เพื่อใหหายเจ็บหายไขเปนปกติ
ขั้นตอȨิธีการ
         โดยในตอนเชาจะมีคนแกในหมูบานจะมาทําของที่ใชสําหรับทําพิธีใน
   ตอนกลางคือ ที่เรียกวา จวม จะทําจากตนกลวยประกอบกับหมากพลูใบขนุน
   ใบตาลดอกลั่นทม หรือเรียกวาดอกลีลาวดีในปจจุบัน และก็ขาวตอก จะทําตาม
   จํานวนรางทรงที่มาเขาผี โดยรางทรงสวนใหญจะเปนผูหญิงแตถาหากเปนผีที่
   ใหญๆอยางผีประจําหมูบานก็จะมีรางเปนผูชาย การเลี้ยงผีจะเลี้ยงในเวลากลางคืน
   บริเวณกลางแจงพอเลี้ยงเสร็จแลว ก็จะมีตีกลองเลี้ยงผีที่ในบานอีกหนึ่งที่ แตเลี้ยง
   ผีบนบานนี้จะเปนการเลี้ยงผีตามเชื้อสายของคนปวย เมื่อคนทรงบนบานดวยการ
   จุดธูปบอกผีแลว เขาจะบูชาดวยเครื่องเซนมีขนมบัวลอยแลวก็ขนมตาควายและก็
   ผาแดง ก็จะมีจวมประจํารางนั้น เครื่องสังเวยในพิธีมีขาวตอกเงินเหรียญ เทียน
   ไขและขาวสารใสไวในภาชนะจักสานหรือไมแกะสลักที่เรียกวา โตก
ขันตอนพิธีกรรม (ตอ)
  ้
       ในพิธีกจะมีการตีกลองรองเพลงเรียกผีเปนภาษาเขมร คนทรงผี
               ็
  แตงตัวดวยชุดสีแดง แลวมีผาอีกผืนคลุมตั้งแตศรีษะลงมาโผลหนา
  เพียงหนอยเดียว เมื่อมีองคมาประทําทําแลวรางทรงจะมีลักษณะตัว
  สั่นๆกระโดดโลดเตนแลวจะออกอาการทาทางรําอยางสนุกสนาน
  เหมือนคนดีใจ แตบางรูปก็จะรองใหเสียใจที่คิดวาเชื้อสายของตน
  ไมใหความสนใจเลย คนทรงจะอมเหลาขาวไวในปากเพือพนใหคน ่
  เจ็บจะพนตั้งแตศรีษะมาเรื่อยจนถึงปลายเทาของผูปวย ( ในกรณีคน
  ปวยนั่ง ) หากคนปวยนั่งไหวก็นอนรักษา คนทรงจะพนตามตัวคน
  ปวยทางตะวันตกไปทางตะวันออก คือพนตามขวางนั้นเอง
ขันตอนพิธีกรรม (ตอ)
  ้
        เมื่อการตีกลองเลี้ยงผีเปนอันเสร็จพิธีแลว ก็จะใหผูชายที่มีอายุซึ่ง
  อาจจะเปนญาติพี่นอง หรือเพื่อนบานที่มารวมทําพิธีก็ได จะนําสิ่งของที่
  ทําพิธีเสร็จแลวไปทิ้งที่ทางสามแพรง อยางเชน จวม ก็จะฟนดวยมีด
  กอนแลวราดดวยเหลาขาวแลวนําไปทิ้ง
        สวนเปลที่ทําเหมือนกระบะก็จะทําขาวดํา ขาวแดง แลวก็พลาสด
  โดยใชผักตางๆใสไว พรอมดวยไขหนึ่งใบกับขาวสารหนึ่งถวยนํามาใส
  ไวในกระบะ จากนั้นก็นําไปทิ้งที่ทางสามแพรงเหมือนกันแลวก็ดึง
  ตนหญาบริเวณนั้นมาหนึ่งกํามือเพื่อเปนการเรียกขวัญ ในภาษาเขมรจะ
  พูดกันวา ฮาวประรึง
        หลังจากที่พิธีทุกอยางแลวเจาของบานก็จะหาขาวปลาอาหารมาให
  ชาวบานใกลเคียงรับประทานกัน เพื่อแสดงถึงความขอบพระคุณที่มาอยู
  เปนเพื่อนกัน
การทํางาȨȂྺองการเลี้ยงผี
       การทํางานป จะมีการตีกลองเลี้ยงผีในเดือนหกของทุกป ในเชา
  ตอนเชาจะมีการทําบุญที่ศาลประจําหมูบาน แลวจะทําการตีกลองใน
  ตอนกลางคืน ชาวบานทุกคนก็จะนําเหลาขาวกับน้าอัดลมมาให
                                                ํ
  แลวรางทรงก็จะพนใหเพื่อเปนสิริมงคล
แหลงที่มา
      แหลงที่ไดมา สอบถามคนแกในชุมชนของหมูบานสระสอง
  ตอน ตําบลหนองแหน อําเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา
  บุคคลที่ใหสัมภาษณ
      นางเสงี่ยม นพรัตน อายุ 90 ป เกิด พ.ศ. 2463 ที่อยู บานสระ
  สองตอน บานเลขที่ 47 หมูที่ 5 ตําบลหนองแหน อําเภอพนมสาร
  คาม จังหวัดฉะเชิงเทรา
      นางเสงียบ นพเทศ อายุ 73 เกิด พ.ศ. 2480 ที่อยู บานสระสอง
  ตอน บานเลขที่ 47/1 หมูที่ 5 ตําบลหนองแหน อําเภอพนมสารคาม
  จังหวัดฉะเชิงเทรา ( รางทรงประจําหมูบานสระสองตอน )
หิ้ง๶จาแมมะลิวัลยȎที่อยูประจําบานของรȊางทรง
ศาลยาย๶ขียวประจําหมูบานึϸยาง
ศาลเจาพȊอปูȅดําประจําหมูบานึϸยาง

More Related Content

พิธี๶ลี้ยงผีྺองจังหวัึϸะเชิงเทรา

  • 1. พิธี๶ลี้ยงผี ประชากรจังหวัดฉะเชิงเทรา ที่ตําบลหัวสําโรง อําเภอแปลงยาว ซึ่งเปนกลุม คนชาวเขมร มีคติความเชื่อเรื่องของผี ซึ่งในปจจุบันตามความเปนจริงแลวความเชื่อ เหลานี้ก็เริ่มที่หมด และอาจจะสูญหายไปในที่สุดตามยุค โลกาภิวัฒน และคนรุนหลัง ในปจจุบันนี้สวนใหญแลวจะทํางานโรงงานอุตสาหกรรมกันเสียมากกวา ความเชื่อเรื่อง แบบนี้ก็มักมีแตในกลุมคนแกหรือคนมีอายุในหมูบานชะเปนสวนใหญ แตในปจจุบันนี้ ก็ยังมีหมูบานอีกหลายหมูบานที่ยังใหความเคารพและเชื่อในเรื่องของการเลี้ยงผีอยู  นอกเหนือจากหมูบานหัวสําโรงแลวก็ยังมีหมูบานสระสองตอน หมูบานดงยาง ตําบล  หนองแหน อําเภอพนมสารคาม และตําบลดงนอย อําเภอราชสานต สวนใหญแลวเปน หมูบานที่มีเชื้อสายเขมรเหมือนกัน ที่ยังใหความเคารพและเชื่อในพิธี๶ลี้ยงผีอยู ซึ่งเวลา ที่คนเจ็บไขไปหาหมอก็รกษาไมหาย ก็จะมีการไปดูทรง เหมือนหมอดูแตจะมีผมาเขา ั ี รางทรงเพื่อสื่อสารกับผีปูยาตายายตามเชื้อสายของคนปวย แลวก็จะมีการตีกลองเลี้ยงผี เพื่อใหหายเจ็บหายไขเปนปกติ
  • 2. ขั้นตอȨิธีการ โดยในตอนเชาจะมีคนแกในหมูบานจะมาทําของที่ใชสําหรับทําพิธีใน ตอนกลางคือ ที่เรียกวา จวม จะทําจากตนกลวยประกอบกับหมากพลูใบขนุน ใบตาลดอกลั่นทม หรือเรียกวาดอกลีลาวดีในปจจุบัน และก็ขาวตอก จะทําตาม จํานวนรางทรงที่มาเขาผี โดยรางทรงสวนใหญจะเปนผูหญิงแตถาหากเปนผีที่ ใหญๆอยางผีประจําหมูบานก็จะมีรางเปนผูชาย การเลี้ยงผีจะเลี้ยงในเวลากลางคืน บริเวณกลางแจงพอเลี้ยงเสร็จแลว ก็จะมีตีกลองเลี้ยงผีที่ในบานอีกหนึ่งที่ แตเลี้ยง ผีบนบานนี้จะเปนการเลี้ยงผีตามเชื้อสายของคนปวย เมื่อคนทรงบนบานดวยการ จุดธูปบอกผีแลว เขาจะบูชาดวยเครื่องเซนมีขนมบัวลอยแลวก็ขนมตาควายและก็ ผาแดง ก็จะมีจวมประจํารางนั้น เครื่องสังเวยในพิธีมีขาวตอกเงินเหรียญ เทียน ไขและขาวสารใสไวในภาชนะจักสานหรือไมแกะสลักที่เรียกวา โตก
  • 3. ขันตอนพิธีกรรม (ตอ) ้ ในพิธีกจะมีการตีกลองรองเพลงเรียกผีเปนภาษาเขมร คนทรงผี ็ แตงตัวดวยชุดสีแดง แลวมีผาอีกผืนคลุมตั้งแตศรีษะลงมาโผลหนา เพียงหนอยเดียว เมื่อมีองคมาประทําทําแลวรางทรงจะมีลักษณะตัว สั่นๆกระโดดโลดเตนแลวจะออกอาการทาทางรําอยางสนุกสนาน เหมือนคนดีใจ แตบางรูปก็จะรองใหเสียใจที่คิดวาเชื้อสายของตน ไมใหความสนใจเลย คนทรงจะอมเหลาขาวไวในปากเพือพนใหคน ่ เจ็บจะพนตั้งแตศรีษะมาเรื่อยจนถึงปลายเทาของผูปวย ( ในกรณีคน ปวยนั่ง ) หากคนปวยนั่งไหวก็นอนรักษา คนทรงจะพนตามตัวคน ปวยทางตะวันตกไปทางตะวันออก คือพนตามขวางนั้นเอง
  • 4. ขันตอนพิธีกรรม (ตอ) ้ เมื่อการตีกลองเลี้ยงผีเปนอันเสร็จพิธีแลว ก็จะใหผูชายที่มีอายุซึ่ง อาจจะเปนญาติพี่นอง หรือเพื่อนบานที่มารวมทําพิธีก็ได จะนําสิ่งของที่ ทําพิธีเสร็จแลวไปทิ้งที่ทางสามแพรง อยางเชน จวม ก็จะฟนดวยมีด กอนแลวราดดวยเหลาขาวแลวนําไปทิ้ง สวนเปลที่ทําเหมือนกระบะก็จะทําขาวดํา ขาวแดง แลวก็พลาสด โดยใชผักตางๆใสไว พรอมดวยไขหนึ่งใบกับขาวสารหนึ่งถวยนํามาใส ไวในกระบะ จากนั้นก็นําไปทิ้งที่ทางสามแพรงเหมือนกันแลวก็ดึง ตนหญาบริเวณนั้นมาหนึ่งกํามือเพื่อเปนการเรียกขวัญ ในภาษาเขมรจะ พูดกันวา ฮาวประรึง หลังจากที่พิธีทุกอยางแลวเจาของบานก็จะหาขาวปลาอาหารมาให ชาวบานใกลเคียงรับประทานกัน เพื่อแสดงถึงความขอบพระคุณที่มาอยู เปนเพื่อนกัน
  • 5. การทํางาȨȂྺองการเลี้ยงผี การทํางานป จะมีการตีกลองเลี้ยงผีในเดือนหกของทุกป ในเชา ตอนเชาจะมีการทําบุญที่ศาลประจําหมูบาน แลวจะทําการตีกลองใน ตอนกลางคืน ชาวบานทุกคนก็จะนําเหลาขาวกับน้าอัดลมมาให ํ แลวรางทรงก็จะพนใหเพื่อเปนสิริมงคล
  • 6. แหลงที่มา แหลงที่ไดมา สอบถามคนแกในชุมชนของหมูบานสระสอง ตอน ตําบลหนองแหน อําเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา บุคคลที่ใหสัมภาษณ นางเสงี่ยม นพรัตน อายุ 90 ป เกิด พ.ศ. 2463 ที่อยู บานสระ สองตอน บานเลขที่ 47 หมูที่ 5 ตําบลหนองแหน อําเภอพนมสาร คาม จังหวัดฉะเชิงเทรา นางเสงียบ นพเทศ อายุ 73 เกิด พ.ศ. 2480 ที่อยู บานสระสอง ตอน บานเลขที่ 47/1 หมูที่ 5 ตําบลหนองแหน อําเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา ( รางทรงประจําหมูบานสระสองตอน )