нэг туйлт-систем2. Нэг туйлт систем:
• Цөм их гүрэн нь үндсэн дүрэм зарчмыг тогтоон
хэрэгжүүлж , цэрэг эдийн засгийн хувьд ноёрхоно.
• Өөрийн нэгжүүдийн хоорондын зөрчилдөөнийг
зохицуулна
• Нэгж улсуудын тусгаарлах, бие даах оролдлогыг
таслан зогсоох
3. kenneth waltz
Нэг туйлт систем нь зөвхөн нэг улс хүчийг эзэмшдэг
бөгөөд өрсөлдөөнгүй байдаг.
– Хэрэв өрсөлдөгч гарч ирвэл олон улсын систем нь
цаашид нэгдмэл биш болно. Юуны өмнө тэрээр
нэгдмэл байдлыг "олон улсын хэмжээнд хамгийн
бат бөх чанар" гэдгийг онцлон тэмдэглэсэн
• Нэг туйлт систем бол анархи юм. Анархи нь
тогтворгүй хүчин зонхилсноос үүсдэг
• Системийг бүхэлд нь тогтворгүй болгох бодлого
шийдвэр гаргахгүй байх
6. Behavior of Dominant power
• Ноёрхож буй их гүрэн нь дэлхий даяар үйл ажиллагаа
явуулж эхэлвэл энэ нь ямар нэгэн ашиг сонирхлын
төлөө юм.
• Олноор нь хоморголон устгах дайныг дагуулсан
Югаславын задралын үеэр залгамж улсууд нь зөвхөн
өөрсдийн аюулгүй байдлыг хангах бус Европ дахь
байр сууриа хадгалан авч үлдэхийн тулд оролцсон.
(Сенатр Роберт Долыг удахгүй Боснид болох гэж
байсан ерөнхийлөгчийн сонгуульд заналхийлэх
хүртэл Мөн АНУ нь хариу арга хэмжээ авч чадаагүй)
• Иймд АНУ- ын баримталж буй бодлого нь дан ганц
аюулгүй байдлын ашиг сонирхол бус дотоодын улс
төрийн шахалт болон үндэсний зорилтоос үүдэн бий
болно.
8. Тусгаар тогтнол , Улс төр:
• Бүх улстай энхийг эрхэмлэсэн харилцаатай байх
• Дипломат ажиллагааг саваа болон луувангийн аргаар
явуулах
• Улс орнуудыг бүс нутгаар нь нэгтгэсэн холбоо ,
байгууллага бий болгох үүгээрээ нэгдсэн хяналт
тавих
• Дайн-зөрчилдөөнөөс хол байх
• Ноёлогч улс нь нөлөөллийн хүрээгээ тэлэх, соёлыг
түгээх бүх улсыг ямар нэгэн байдлаар хараат улс
болгох
• Цэрэг эдийн засгийн хувьд баттай ба хүчээ улам бүр
нэмэгдүүлэн хадгалж давамгайлах шинжтэй болж
болзошгүй улсын хүчийг сааруулах өөрийн улсын
ямарваа нэгэн давуу байдлаа ашиглан улсуудыг
өөрөөсөө хамааралтай болгох
9. Эдийн засгийн тусламж
үзүүлэх
• Дэлхийн банк, ОУ-н Валютын сантай дүйцэхүйц эдийн
засгийн интеграци бий болгох.
• Хөрөнгө оруулалт, зээл тусламж хэрэгтэй улсад нь
олгох
• Хамтарсан төсөл , дэлхийд тулгамдсан асуудлыг
шийдвэрлэх
• Дотоодын эдийн засгийг тогтвортой сайн байлгах
10. Дайны үе
• Дайнаас татгалзах
• Энхийг сахиулах ажиллагааг явуулах
• Дэлхийн цэрэг зэвсгийн нэгдсэн байгууллагыг
байгуулах
• Бусад улсын зэвсэглэлийг бууруулах
11. Энх тайван тогтвортой
байдал
• Олон улсад үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллага
үүсгэх
• Дэлхийг нэгдсэн засаглалтай болгох
• Хүний эрхийг хамгаалах
• Хууль-тогтоомж, гэрээ конвенци хийх
• Дээрхийг зөрчсөн тохиолдолд арга хэмжээ авах
13. Яаж урт удаан орших вэ?
• Нэг туйлт систем=Энх тайван
– Давамгайллын төлөөх тэмцэл байхгүй
– Олон улсын байгууллагууд
– Нийгмийн сан
14. The USA
• Тогтворгүй их гүрнүүдээс улбаалан аюул хэзээд ч бий
болж болзошгүй тул жижиг улсууд нь өөрсдийн
хүчийг зузаатгаж эхэлдэг.
• АНУ үргэлж хүчээр сул жижиг улсуудын хэрэгт
хөндлөнгөөс оролцдог байсан нь ардчиллыг түгээн
тархаах зорилготой байсан юм.
• Even though the superpower can restrain this
development, at least in the short run, the power will
eventually be weakened as a consequence of dominating
other states. The USA has as an example, tried to clinch
hegemonic power by keeping 100,000 troops stationed
in Asia and Europe. By guaranteeing the safety of its
allies, the USA has subdued the need for security for
other states.
15. Нэг туйлт ертөнцөд хүчийг
тогтоох нь:
• Том дайнд ялалт тогтоох
• Шинэ хүчний тэнцвэр
Томоохон дайны ялалтууд нь эргээд хүчийг дахин
тогтоох шаардлага үүсгэдэг.
Ялсан тал нь шинэ ноёрхогч улс болсноор Олон улс дахь
тэнцвэрт байдал алдагдана.