Ȩสนอสาร
- 2. จุึϸระสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายสมบัติของของแข็ง ของเหลวและแก๊สได้ 2. อธิบายกระบวนการเปลี่ยนสถานะྺองสารได้ 3. อธิบายการเปรียบเทียบขนาดอนุภาคของของแข็ง ของเหลวและแก๊สได้ 4. มีทักษะในการทดลอง การวิเคราะห์ผลการทดลอง การสรุปผลการทดลอง ตลอดจนการแปลความหมายของข้อมูลและกราฟได้
- 3. สถานะของสาร สถานะ เป็นสมบัติหนึ่งของสาร ถ้าแบ่งสารโดยใช้สถานะ เป็นเกณฑ์ จะแบ่งสารได้ดังนี้ 1. ของแข็ง ( solid ) อนุภาคอยู่ชิดกัน ไม่สามารถเคลื่อนที่ได้ทำให้แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคมีมากกว่าสารชนิดอื่น มีรูปร่างแน่นอน และมีปริมาตรคงที่ เช่น เหล็ก อะลูมิเนียม เงิน ทองแดง เป็นต้น 2. ของเหลว ( liquid ) อนุภาคอยู่ห่างกันเล็กน้อย ทำให้เคลื่อนที่ได้ รูปร่างไม่แน่นอนเปลี่ยนตามภาชนะที่บรรจุ ปริมาตรคงที่ เช่น น้ำ แอลกอฮอล์ โบรมีน เป็นต้น
- 4. สถานะของสาร ( ต่อ ) 3 . แก๊ส ( gas ) เป็นสารที่มีอนุภาคฟุ้งกระจายตามภาชนะที่บรรจุ เนื่องจากอนุภาคอยู่ห่างกันมาก มีพลังงานในการเคลื่อนที่รวดเร็ว ไปได้ทุกทิศทุกทางตลอดเวลา จึงมีแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคน้อย ได้แก่ อากาศ แก๊สออกซิเจน เป็นต้น
- 7. การเปลี่ยนแปลง สถานะ ของสาร มี ความสัมพันธ์กับพลังงาน ทั้งการไ ด้รับพลังงานความร้อน และ การคายพลังงานความร้อน ซึ่งทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสถานะ โดย ไปมีผลต่อแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคของสาร ซึ่งแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคของสารนั้นก็แตกต่างกันจึงเป็นสมบัติเฉพาะตัวของสารนั้น ๆ
- 8. พลังงานกับการเปลี่ยนสถานะྺองสาร แบ่งได้เป็น การเปลี่ยนสถานะระหว่างของแข็งกับของเหลว เมื่อของแข็งได้รับความ ร้อน อนุภาคจะมีพลังงานจลน์สูงขึ้น แรงยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลถูกทำลาย และเมื่ออุณหภูมิเพิ่มจนถึงจุดหลอมเหลว จะเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นของเหลวระหว่างเปลี่ยนสถานะอุณหภูมิจะคงที่ เป็น การเปลี่ยนแปลงพลังงานแบบดูดความร้อน เช่น การหลอมเหลวของน้ำแข็งน้ำในทางกลับกันเมื่อทำให้ของเหลวอุณหภูมิลดลงจะเปลี่ยนสถานะไปเป็นของแข็งระหว่างเปลี่ยนสถานะอุณหภูมิจะคงที่ เป็นการเปลี่ยนแปลงแบบคายพลังงาน เช่น การแข็งตัวของน้ำ
- 9. การเปลี่ยนสถานะระหว่างของเหลวกับแก๊ส เมื่อของเหลวได้รับความร้อนอุณหภูมิสูงขึ้น พลังงานจลน์ของโมเลกุลเพิ่มขึ้น แรงยึดเหนี่ยวถูกทำลายจนถึงจุดเดือดซึ่งระหว่างเปลี่ยนสถานะอุณหภูมิจะคงที่ หลุดออกเป็นโมเลกุลของแก๊ส เป็นการเปลี่ยนแปลง “แบบดูดพลังงาน” ในทางกลับกันเมื่ออุณหภูมิลดลง แก๊สเปลี่ยนสถานะเป็นของเหลวระหว่างเปลี่ยนสถานะอุณหภูมิไม่เปลี่ยนแปลง เป็นการเปลี่ยนแปลง “แบบคายความร้อน”
- 10. การเปลี่ยนสถานะระหว่างของแข็งกับแก๊ส เมื่อของแข็งได้รับความร้อน จะทำให้อุณหภูมิเพิ่มขึ้น พลังงานจลน์ของโมเลกุลเพิ่มขึ้น แรงยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลถูกทำลาย สารเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นแก๊สหรือไอ เป็น การเปลี่ยนแปลงแบบดูดความร้อน เช่น การกลายเป็นไอของลูกเหม็น การบูร เกล็ดไอโอดีน น้ำแข็งแห้ง เป็นต้น
- 12. ตัวอย่างการใช้ประโยชน์จากการเปลี่ยนสถานะྺองสาร เช่น การเปลี่ยนสถานะྺองสารจากของแข็งเป็นของเหลว เช่น การหล่อเทียน การหล่อพระพุทธรูป การหล่อเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ โดยนำสารที่จะหล่อมาหลอมเหลวแล้ว ใส่ในแม่พิมพ์ เป็นต้น การเปลี่ยนสถานะྺองสารจากของแข็งเป็นแก๊ส เช่น การระเหิดของลูกเหม็น เป็นต้น การเปลี่ยนสถานะྺองสารจากแก๊สไปเป็นของเหลว เช่นการทำฝนเทียมโดยใช้สารเคมีเพื่อทำให้เกิดการควบแน่นของไอน้ำในอากาศกลายเป็นฝน ในกระบวนการกลั่นน้ำมันปิโตรเลียม ต้องอาศัยหลักการควบแน่นของสาร เป็นต้น การเปลี่ยนสถานะྺองสารจากของเหลวไปเป็นแก๊ส เช่น การทำน้ำให้เดือดเพื่อฆ่าเชื้อโรคในน้ำ การผลิตกระแสไฟฟ้าจากแรงดันไอของน้ำเดือด เป็นต้น การเปลี่ยนสถานะྺองสารจากของเหลวไปเป็นของแข็ง เช่น การทำน้ำแข็ง การทำไอศกรีม เป็นต้น
