ȨราศนริȨร์คำโคลง
- 3. ผู้แต่ง นายนรินทร์ธิเบศร์ (อิน) ความเป็นมา แต่งเมือครั้นตามเสด็จสมเด็จ พระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ซึงยกทัพไป รบพม่าทีมาตีเมืองถลาง(ภูเก็ต)และเมืองชุมพร ลักษณะค่าประพันธ์ โคลงสีสีภาพ ๑๔๓ บท ร่ายน่า ๑ บทเป็นบทขึ้นต้น
- 5. อยุธยายศล่มแล้ว ลอยสวรรค์ ลงฤๅ สิงหาสน์ปรางค์รัตน์บรร เจิดหล้า บุญเพรงพระหากสรรค์ ศาสน์รุ่ง เรืองแฮ บังอบายเบิกฟ้า ฝึกฟื้นใจเมือง ฯ เก่า ก่อน
- 6. กรุงศรีอยุธยาล่มสลายไปแล้ว กลับลอยลงมาจากสวรรค์ อีกครั้งหนึง มาเป็นกรุงเทพฯ ทีงดงามด้วยวัดวาอารามปราสาท ราชวัง ประกอบด้วย สิงหาสน์ พระปรางค์ เป็นต้น พระบุญญาบารมีเก่าของพระมหากษัตริย์ทาให้ศาสนามี ความรุ่งเรือง ปิดทางแห่งความเสือม เปิดทางสวรรค์ ฟื้นฟูจิตใจ ชาวเมืองให้พ้นจากความเศร้าโศก ถอึϸ่าประพันธ์
- 7. เรืองเรืองไตรรัตน์พ้น พันแสง รินรสพระธรรมแสดง ค่าเช้า เจดีย์ระดะแซง เสียดยอด ยลยิงแสงแก้วเก้า แก่นหล้าหลากสวรรค์ ฯ นพรัตน์
- 9. พระรัตนตรัยเจิดจ้ายิงกว่าแสงอาทิตย์ ประชาชนฟังธรรมะ ด้วยความซาบซึ้งใจทุกเช้าค่า เจดีย์มากมายเกลือนกลาดสูงเสียดฟ้า แลดูเห็นแสงแวววาวยิงกว่าแสงจากแก้ว ๙ ประการ เป็นความงาม ทีเหมือนมาจากสวรรค์ ถอึϸ่าประพันธ์
- 10. โบสถ์ระเบียงมณฑปพื้น ไพหาร ธรรมาสȨศาลาลาน พระแผ้ว หอไตรระฆังขาน ภายค่า ไขประทีปโคมแก้ว ก่าฟ้าเฟือนจันทร์ ฯ ทัว วิหาร โบสถ์ มณฑป พื้นวิหาร ธรรมาสȨ ศาลา ลานวัด หอไตร หอระฆังสาหรับตียามค่า(ย่าค่า) แสงจากโคมไฟสว่างจน กลบแสงของดวงจันทร์ ถอึϸ่าประพันธ์ จาง
- 11. มณฑป เรือนยอดขนาดใหญ่มีรูปสีเหลียมจัตุรัส หรือเป็นรูปตัดมุม หรือย่อไม้แปด ย่อไม้สิบสอง ยอดหลังคาเป็นทรงจอมแห
- 12. โบสถ์
- 13. ไพหาร หรือวิหาร
- 14. สมา
- 15. ธรรมาสȨ
- 16. หอไตร
- 17. จ่าใจจากแม่เปลื้อง ปลิดอก อรเอย เยียวว่าแดเดียวยก แยกได้ สองซีกแล่งทรวงตก แตกภาค ออกแม่ ภาคพีไปหนีงไว้ แนบเนื้อนวลถนอม ฯ หวกว่า ดวงใจ จ่าใจจากนางทีรักราวกับต้องแยกใจออกมาจากนาง หาก ว่าสามารถแยกดวงใจเป็นสองซีกได้ จะเก็บไว้กับตัวซีกหนึงแนบไว้ กับเนื้อตัวของนางทีรัก ถอึϸ่าประพันธ์
- 18. โฉมควรจัดฝากฟ้า ฤๅดิน ดีฤๅ เกรงเทพไท้ธรณินทร์ ลอบกล้่า ฝากลมเลือนโฉมบิน บนเล่า นะแม่ ลมจะชายชักช้่า ชอกเนื้อเรียมสงวนฯ พระเจ้าแผ่นดิน จะฝากคนรักกับฟ้าหรือดิน ก็เกรงเทวดาและพระเจ้า แผ่นดินมาลักลอบมายุ่งกับนาง จะฝากกับลมก็เกรงว่าลมจะพัดมา ท่าให้เนื้อของนางชอกช้่า ถอึϸ่าประพันธ์
- 19. ฝากอุมาสมรแม่แล้ ลักษมี เล่านา ทราบสยมภูวจักรี เกลือกใกล้ เรียมคิดจบจนตรี โลกล่วง แล้วแม่ โฉมฝากใจแม่ได้ ยิงด้วยใครครอง พระอิศวร พระนารายณ์ จะฝากกับพระอุมา (ชายาพระอิศวร) พระลักษมี(ชายาพระ นารายณ์)ก็เกรงพระอิศวร พระนารายณ์ทราบก็จะมาชม พีคิดจนจบ สามโลก ขอฝากน้องไว้กับใจของน้องนางเอง ถอึϸ่าประพันธ์
- 23. โฉมแม่จกกฝากฟ้า เกรงอินทร์ หยอกนา อินทรท่านเทอกเอา สู่ฟ้า โฉมนางจะฝากดิน ดินท่าน แล้วแฮ ดินท่านขดดเจ้าหล้า สู่ส่สองส่ เทียบกับโคลงก่าสรวลศรีปราชญ์ โฉมแม่ฝากน่านน้่า อรรณพ แลฤา ยยวนาคเชอยเชอก พีไหม้ โฉมแม่ร่าพึงจบ ไตรโลกย โฉมแม่ใครสงวนได้ เท่าเจ้าสงวนเอง โฉมควรจัดฝากฟ้า ฤๅดิน ดีฤๅ เกรงเทพไท้ธรณินทร์ ลอบกล้่า ฝากลมเลือนโฉมบิน บนเล่า นะแม่ ลมจะชายชักช้า ชอกเนื้อเรียมสงวนฯ โคลงนิราศนรินทร์ ฝากอุมาสมรแม่แล้ ลักษมี เล่านา ทราบสยมภูวจักรี เกลือกใกล้ เรียมคิดจบจนตรี โลกล่วง แล้วแม่ โฉมฝากใจแม่ได้ ยิงด้วยใครครอง
- 24. จากมามาลิวล้่า ล่าบาง บายีเรือราพลาง พีพร้อง เรือแผงช่วยพานาง เมียงม่าน มานา บางบ่รับค่าคล้อง คล่าวน้าตาคลอ เดินทางถึงบางยีเรือพีก็พูดขอร้องกับบางว่าให้เรือแผง(เรือ สาหรับฝ่ายในมีม่านบัง) ช่วยพาคนรักมาหาด้วย แต่บางก็ไม่รับค่า ท่าให้พีน้่าตาคลอ ถอึϸ่าประพันธ์
- 26. บ้านบ่อน้่าบกแห้ง ไป่เห็น บ่อเนตรคงขังเป็น เลือดไล้ อ้าโฉมแม่แบบเบญ จลักษณ์ เรียมเอย มาซับอัสสุชลให้ พีแล้วจักลาน้่าตา ถึงบ้านบ่อ แต่น้่าแห้ง ไม่เห็นน้่าแม้แต่น้อย แต่บ่อน้่าตา ของพีเต็มไปด้วยเลือด แม่เบญจกัลยาณีของพีมาช่วยซับน้่าตาให้พี แล้วก็ลาไป ถอึϸ่าประพันธ์
- 27. ๑. ผมงาม คือ มีผมเหมือนหางนกยูง เมือสยายออกทิ้งตัว ลงมาถึงชายผ้า ๒. เนื้องาม คือ มีริมฝีปากแดงเหมือน ลูกตาลึงสุก ๓. ฟันงาม คือ ขาวเหมือนสังข์และเรียบ เสมอเหมือน เพชรเรียง ๔. ผิวงาม คือ ถ้าผิวด่าก็ด่าสม่าเสมอ เหมือนดอกอุบล ถ้าขาวก็ขาวเหมือน กลีบดอกกรรณิการ์ ๕. วัยงาม คือ งามทุกวัย แม้คลอดบุตร มาแล้ว ๑๐ ครั้งก็ ยังดูสาวพริ้งอยู่ เบญจกัลยาณี(เบญจลักษณ์)
- 28. เห็นจากจากแจกก้าน แกมระกา ถนัดระกากรรมจา จากช้า บาปใดทีโททา แทนเท่า ราแม่ จากแต่คาบนี้หน้า พีน้องคงถนอม เห็นต้นจาก ต้นระกาแตกกิงก้าน คิดถึงกรรมทีต้องจาก น้องมา เราทั้งสองคงท่าบาปไว้ จึงตามสนองเราให้จากกัน ในวัน หน้าเราทั้งสองคงได้สมหวัง ถอึϸ่าประพันธ์
- 29. ชมแขคิดใช่หน้า นวลนาง เดือนต่าหนิวงกลาง ต่ายแต้ม พิมพ์พักตร์แม่เพ็ญปราง จักเปรียบ ใดเลย ข่ากว่าแขไขแย้ม ยิงยิ้มอัปสร ชมดวงจันทร์ก็ไม่เหมือนหน้าน้อง จันทร์มีกระต่ายเป็น ต่าหนิอยู่กลางดวง แต่ใบหน้าน้องเวลายิ้มคมข่ากว่าดวงจันทร์งาม ยิงกว่านางฟ้าทีชืออัปสร ถอึϸ่าประพันธ์
- 31. ถึงตระนาวตระหน่าซ้่า สงสาร อรเอย จรศึกโศกมานาน เนินช้า เดินท่งท่าทางละหาน หิมเวศ สารสิงทุกหย่อมหญ้า ย่านน้่าลานาง ห้วยน้่า ถึงเมืองตระนาวก็นึกสงสารน้องหญิง ต้องจากมาท่าศึก เป็นเวลานาน เดินผ่านทุ่งเข้าห้วยละหาน(ห้วงน้่า) ได้แต่สังลานาง กับหย่อมหญ้าและย่านน้่า ถอึϸ่าประพันธ์
- 32. พันเนตรภูวนาถตั้ง ตาระวัง ใดฮา พักตรสีแปดโสตฟัง อืนอื้อ กฤษณนิทรเลอหลัง นาคหลับ ฤๅพ่อ สองพิโยคร่ารื้อ เทพท้าวท่าเมิน พระอินทร์ พระอินทร์ พระพรหม พระนารายณ์บรรทมบนอนันต- นาคราช ไม่สนใจเสียงคร่าครวญทีเราต้องพลัดพรากจากกัน ถอึϸ่าประพันธ์ พระพรหม พระนารายณ์
- 34. นทีสีสมุทรม้วย หมดสาย ติมิงคล์มังกรนาคผาย ผาดส้อน หยาดเหมพิรุณหาย เหือดโลก ล้างแม่ แรมราคแสนร้อยร้อน ฤเถ้าเรียมทนเท่า ซ่อน มหาสมุทรทั้งสีเหือดแห้งไป ปลาติมิงคล์ มังกร นาค หนีไป ซ่อน หยาดฝนเหือดหายไปจากโลกยังไม่ทุกข์ร้อนเท่าพีทีต้องจาก น้องรักมา ถอึϸ่าประพันธ์
- 36. ลมพัดคือพิษต้อง ตากทรวง หนาวอกรุมในดวง จิตช้่า โฉมแม่พิมลพวง มาเลศ กูนา มือแม่วีเดียวล้่า ยิงล้่าลมพาน ลมพัดดังพิษต้องหัวใจ หนาวทั้งภายนอกแลภายในก็เจ็บช้่า คิดถึงตอนทีน้องพัดวีให้เพียงครั้งเดียวก็เย็นชืนใจกว่าลมพัด ถอึϸ่าประพันธ์
- 37. เอียงอกเทออกอ้าง อวดองค์ อรเอย เมรุชุบสมุทรดินลง เลขแต้ม อากาศจักจารผจง จารึก พอฤๅ โฉมแม่หยาดฟ้าแย้ม อยู่ร้อนฤๅเห็น เขียน เทความรู้สึกออกมาจากอกแล้วเอาเขาพระสุเมรุมาเป็น ปากกา เอาดินละลายมหาสมุทรเป็นหมึก ใช้อากาศเป็น แผ่นกระดาษ เพือเขียนก็ไม่อาจเขียนความรู้สึกทีมีต่อเธอได้ ถอึϸ่าประพันธ์ เขาพระสุเมรุ
- 39. ตราบขุนคิริข้น ขาดสลาย แลแม่ รักบ่หายตราบหาย หกฟ้า สุริยจันทรขจาย จากโลก ไปฤๅ ไฟแล่นล้างสีหล้า ห่อนล้างอาลัยไม่ โค่น ตราบจนขุนเขาโค่นสลายไป ความรักของพีก็ยังคงอยู่ ตราบ จนสวรรค์ทั้ง ๖ ชั้นจะสลาย พระอาทิตย์ พระจันทร์สลายไปจากโลก ไฟบรรลัยกัลป์ผลาญทวีปทั้งสีก็ไม่อาจล้างความอาลัยรักของพีได้ ถอึϸ่าประพันธ์
- 42. ร่ารักร่าเรืองร้าง แรมนวล นาฏฤๅ เสนาะสนันดินครวญ ครุ่นฟ้า สารสิงพีกาสรวล แสนเสน่ห์ นุชเอย ควรแม่ไว้ต่างหน้า พีพู้นภายหลัง ร่าพันถึงการพลัดพรากจากน้องรัก ไพเราะสนันดินและฟ้า เป็นสารแสดงความรู้สึกโศกเศร้าของพีถึงน้องรักของพี ควรทีน้อง จะเก็บไว้อ่านต่างหน้าในภายหลัง ถอึϸ่าประพันธ์
- 43. สวัสึϸ