ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Stok yöneti̇mi̇

•Download as PPTX, PDF•
•
Selman Kaymaz
Selman Kaymaz

stok yönetimi stock management

1 of 23
Downloaded 14 times
Stok yöneti̇mi̇
IÇERIK • STOK NEDİR? • STOĞUN ÖNEMİ NEDİR? • STOK NEDEN TUTULUR? • STOĞUN AVANTAJLARI NELERDİR? • STOĞUN DEZAVANTAJLARI NELERDİR? • STOK YÖNTEMLERİ • ÖRNEKLER
STOK NEDIR? • Stok, bir firmanın üretim yapabilmek için elinde bulundurduğu hammadde, yarı mamul, mamul ya da varlıklar tabii ürünlerdir. • Stok tutmak, üretim firmalarının maliyet kalemlerinden biridir. Her maliyet gibi stok da alternatif maliyet yükseltilmeden kontrol altında tutulmalıdır. Hem üretim talebini karşılayacak kadar stok elde bulundurulurken hem de lojistik, saklama, aşınma vb. maliyetler düşürülmeye çalışılır.
STOK KONTROLÜNÜN ÖNEMI • Bir çok üretim işletmesinde bitmiş ve hammadde stoklarının yönetimi günlük işlerde bile üretimin ve satışın koordinasyonunda temel faktördür. • Stok kayıpları işletmenin başarısızlığının en direkt sebeplerindendir. Stoklar o yüzden işletmenin mezarlığı olarak da adlandırılır. Stok yönetimi, gerek stok maliyetinin ürün maliyeti içerisinde büyük paya sahip olması gerekse üretimin plana uygun olarak aksamadan yapılabilmesi, dolayısıyla talebin zamanında karşılanabilmesinde oynadığı rol nedeniyle bir üretim yöneticisinin en önemli sorumluluklarından biridir. Kapsamının geniş ve çok yönlü olması nedeniyle üretim departmanın yanı sıra muhasebe-finans, satış ve pazarlama gibi işletmenin diğer bölümlerinin de ilgi alanlarına girmektedir.
STOK NEDEN TUTULUR • Belirli dönemlerdeki talep artışını karşılama Bakkal örneğimizde olduğu gibi belli dönemlerde karşılaşılan talep artışını yetişebilmek için stok tutulur. Stoklu olan ürünler talep oluştuğunda piyasaya arz edilebilir. • Hazırlıksız yakalanmama Her ne kadar ticari faaliyet bir takım hesaplamalar ve tahminlerle kontrol altında tutulmaya çalışılsa da talep, arz ve ürün tedariği üçgeninde ortaya çıkabilecek önceden tahmin edilemeyen değişmelere karşı hazırlıklı olmak için stok tutulabilir. Bu sayede herhangi bir ürün ya da hammaddeye karşı ortaya çıkan talep sorunsuzca karşılanır. Stok kontrolünün amacı, istenilen malı, istenilen zamanda hazır bulundurmak ve bunu en ekonomik biçimde gerçekleştirmektir.
Tedarik maliyetlerini düşürmek • Bir ürünün topluca sipariş verilmesi tedarik maliyetlerini düşürecektir. Hem lojistik hem de parça başı maliyet düştüğü için sürekli talebin olduğu ürün/hammaddeler yüksek hacimlerde alınarak stokta tutulabilir. Spekülatif nedenler • Örneğin hammadde ya da nihai mal fiyatlarının yakın zamanda artacağı beklentisi karşısında işletmeler, bu fiyat dalgalanmasından etkilenmemek için stok tutma yoluna gidebilirler. • Eğer üretiminizin ana hammaddelerinin fiyatlarında dalgalanmalar yaşanıyorsa zaman zaman bu tip stok tutma stratejileri uygulayabilirsiniz. STOK NEDEN TUTULUR
Stoğunuzu rahatlıkla takip eder, durmunu merkezden görme fırsatı sunar Hangi ürünü ne kadar alacağınızı analiz edersiniz Eksik veya biten ürünü ne zaman teslim edileceğinin kararını verdirir Trend ve talep-tahmin ürününü analiz edersiniz Stoklarınızda fazla bulundurmayarak maliyetten kurtulma olanağı oluşur
• Stok bulundurmak barındırma maliyetlerini arttırabilir. Depolama maliyeti bir kalem olarak finansal tablolarınıza girer. • Stoklara bağlanmış sebep nedeni ile para/nakit diğer kaynaklar için kullanılamaz. • Depolanan ürünün piyasası azaldığında maliyetine yakın bazen de maliyetin altında elden çıkartmak gerekebilir. • Eğer hammadde fiyatı piyasada sabit değilse hammaddeyi yüksek fiyattan stoğa alma ve zarar etme ihtimali doğar. • Müşteri talebi çoğunlukla karşılanamaz. Bu durumda müşteri kaybına sebep olabilir Stok Yönetiminin Yapılmadığında Dezavantajları
STOK YÖNETİM YÖNTEMLERI • Stok kontrolün kapsamına giren değerleme yöntemlerinin belli başlıları şöyle sıralanabilir:  Gözle kontrol yöntemi  Çift kutu yöntemi  Sabit sipariş periyodu yöntemi  Sabit sipariş miktarı yöntemi  ABC yöntemi
Gözle Kontrol Yöntemi Stoklar periyodik olarak tecrübeli bir ambar memuru tarafından gözden geçirilir. Belirli bir düzeyin altına düşen stok kalemleri için derhal sipariş verilir. Sipariş verme düzeyi ve miktarı tamamen memurun bilgi ve tecrübesine kalmıştır. Ya gereğinden fazla stok tutulur ya da Ambar memurları hata yapabilir. Genellikle üretim ve satın alma ile bağı kopuktur. Ani değişimlere uyum sağlayamaz. Sistematik yerleştirme yoksa yanlış sayım yapılır.
Çift Kutu Yöntemi • Herhangi bir cins stok iki bölmeli bir kutuda depolanır. Birinci kutu tamamen boşaldığı zaman yeni sipariş verilir. İkinci kutudaki miktar, sipariş teslim alınıncaya kadar ihtiyacı karşılar. • Çift kutu yönetimi daha çok maliyeti düşük, az miktarlı ve çok sayıdaki vida, çivi, somun gibi stok kalemlerinin kontrolünde kullanılmaktadır. Parçalar iki ayrı kutuda tutulur. Kutulardan birisi boşalınca sipariş verilir. Böylece ikinci kutu boşalana kadar diğer kutu doldurulur.
Sabit Sipariş Periyodu Yöntemi • Her stok kaleminin miktarı önceden saptanmış bir süre sonunda tespit edilir. Bir miktarı belirli bir stok düzeyine tamamlayacak kadar sipariş verilir. Ts-Çeyrek bazda sipariş periyodu sabittir. Tüketim hızı her periyotta farklı olabilir. Dolayısıyla verilecek sipariş miktarları q1, q2, q3 gibi farklı değerler olabilir. Lakin emniyet stoğu her zaman bulunulur. Bu sistem toptancıların periyodik olarak müşteri ziyareti yaptığı durumlar ile ulaşım maliyetlerinden tasarruf etmek için siparişlerin birleştirildiği durumlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
Sabit Sipariş Miktarı Yönetimi • Stok belirli bir düzeye indiğinde toplam stok maliyetini minimum yapacak şekilde önceden saptanmış sabit bir miktar malzeme sipariş edilir. Sipariş verilen miktar sabit, ancak sipariş verme ve tedarik süreleri sabit değildir Stoklanan madde miktarının az, fakat stok çeşidinin fazla olduğu küçük işletmelerde kullanılan çift kutu yönteminde her çeşit stok için biri asıl diğeri yedek olarak iki kutu bulunmaktadır.
Stok kalemlerinin toplam içindeki kümülatif (toplam) yüzdelerine göre sınıflandırılmasına dayanır.  Düşük değerli kalemlerden bol miktarda bulundurmak  Yüksek değerli kalemlerin miktarını düşük tutup onların kontrolünü sıklaştırmaktır
Stok yöneti̇mi̇
Stok yöneti̇mi̇
Stok bulundurma maliyeti ile sipariş verme maliyeti toplamının en az olduğu noktadır. başka bir ifade ile Ekonomik Sipariş Miktarı, işletme stoğunun saklama / bulundurma maliyeti ile sipariş verme maliyetinin kesiştiği noktadaki stok miktarını ifade eder.
Stok yöneti̇mi̇
Stok yöneti̇mi̇
Stok yöneti̇mi̇
Stok yöneti̇mi̇
Kaynakça • Kobu, B. (2013). Üretim Yönetimi. İstanbul: Beta Basım A.Ş. • Merter, M. (2006). Toplam Kalite Yönetimi. Ankara: Atlas Yayın Dağıtım. • Mucuk, İ. (2007). Temel Pazarlama Bilgileri. İstanbul: Türkmen Kitabevi. • Prokopenko, J., & North, K. (1996). Verimlilik ve Kalite Yönetimi: Mod ler Program Cilt 1. Geneva: Uluslararası Çalışma Örgütü. • Yüksel, H. (2010). Üretim/ lemler Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti.
Stok yöneti̇mi̇

More Related Content

Stok yöneti̇mi̇

  • 2. IÇERIK • STOK NEDİR? • STOĞUN ÖNEMİ NEDİR? • STOK NEDEN TUTULUR? • STOĞUN AVANTAJLARI NELERDİR? • STOĞUN DEZAVANTAJLARI NELERDİR? • STOK YÖNTEMLERİ • ÖRNEKLER
  • 3. STOK NEDIR? • Stok, bir firmanın üretim yapabilmek için elinde bulundurduğu hammadde, yarı mamul, mamul ya da varlıklar tabii ürünlerdir. • Stok tutmak, üretim firmalarının maliyet kalemlerinden biridir. Her maliyet gibi stok da alternatif maliyet yükseltilmeden kontrol altında tutulmalıdır. Hem üretim talebini karşılayacak kadar stok elde bulundurulurken hem de lojistik, saklama, aşınma vb. maliyetler düşürülmeye çalışılır.
  • 4. STOK KONTROLÜNÜN ÖNEMI • Bir çok üretim işletmesinde bitmiş ve hammadde stoklarının yönetimi günlük işlerde bile üretimin ve satışın koordinasyonunda temel faktördür. • Stok kayıpları işletmenin başarısızlığının en direkt sebeplerindendir. Stoklar o yüzden işletmenin mezarlığı olarak da adlandırılır. Stok yönetimi, gerek stok maliyetinin ürün maliyeti içerisinde büyük paya sahip olması gerekse üretimin plana uygun olarak aksamadan yapılabilmesi, dolayısıyla talebin zamanında karşılanabilmesinde oynadığı rol nedeniyle bir üretim yöneticisinin en önemli sorumluluklarından biridir. Kapsamının geniş ve çok yönlü olması nedeniyle üretim departmanın yanı sıra muhasebe-finans, satış ve pazarlama gibi işletmenin diğer bölümlerinin de ilgi alanlarına girmektedir.
  • 5. STOK NEDEN TUTULUR • Belirli dönemlerdeki talep artışını karşılama Bakkal örneğimizde olduğu gibi belli dönemlerde karşılaşılan talep artışını yetişebilmek için stok tutulur. Stoklu olan ürünler talep oluştuğunda piyasaya arz edilebilir. • Hazırlıksız yakalanmama Her ne kadar ticari faaliyet bir takım hesaplamalar ve tahminlerle kontrol altında tutulmaya çalışılsa da talep, arz ve ürün tedariği üçgeninde ortaya çıkabilecek önceden tahmin edilemeyen değişmelere karşı hazırlıklı olmak için stok tutulabilir. Bu sayede herhangi bir ürün ya da hammaddeye karşı ortaya çıkan talep sorunsuzca karşılanır. Stok kontrolünün amacı, istenilen malı, istenilen zamanda hazır bulundurmak ve bunu en ekonomik biçimde gerçekleştirmektir.
  • 6. Tedarik maliyetlerini düşürmek • Bir ürünün topluca sipariş verilmesi tedarik maliyetlerini düşürecektir. Hem lojistik hem de parça başı maliyet düştüğü için sürekli talebin olduğu ürün/hammaddeler yüksek hacimlerde alınarak stokta tutulabilir. Spekülatif nedenler • Örneğin hammadde ya da nihai mal fiyatlarının yakın zamanda artacağı beklentisi karşısında işletmeler, bu fiyat dalgalanmasından etkilenmemek için stok tutma yoluna gidebilirler. • Eğer üretiminizin ana hammaddelerinin fiyatlarında dalgalanmalar yaşanıyorsa zaman zaman bu tip stok tutma stratejileri uygulayabilirsiniz. STOK NEDEN TUTULUR
  • 7. Stoğunuzu rahatlıkla takip eder, durmunu merkezden görme fırsatı sunar Hangi ürünü ne kadar alacağınızı analiz edersiniz Eksik veya biten ürünü ne zaman teslim edileceğinin kararını verdirir Trend ve talep-tahmin ürününü analiz edersiniz Stoklarınızda fazla bulundurmayarak maliyetten kurtulma olanağı oluşur
  • 8. • Stok bulundurmak barındırma maliyetlerini arttırabilir. Depolama maliyeti bir kalem olarak finansal tablolarınıza girer. • Stoklara bağlanmış sebep nedeni ile para/nakit diğer kaynaklar için kullanılamaz. • Depolanan ürünün piyasası azaldığında maliyetine yakın bazen de maliyetin altında elden çıkartmak gerekebilir. • Eğer hammadde fiyatı piyasada sabit değilse hammaddeyi yüksek fiyattan stoğa alma ve zarar etme ihtimali doğar. • Müşteri talebi çoğunlukla karşılanamaz. Bu durumda müşteri kaybına sebep olabilir Stok Yönetiminin Yapılmadığında Dezavantajları
  • 9. STOK YÖNETİM YÖNTEMLERI • Stok kontrolün kapsamına giren değerleme yöntemlerinin belli başlıları şöyle sıralanabilir:  Gözle kontrol yöntemi  Çift kutu yöntemi  Sabit sipariş periyodu yöntemi  Sabit sipariş miktarı yöntemi  ABC yöntemi
  • 10. Gözle Kontrol Yöntemi Stoklar periyodik olarak tecrübeli bir ambar memuru tarafından gözden geçirilir. Belirli bir düzeyin altına düşen stok kalemleri için derhal sipariş verilir. Sipariş verme düzeyi ve miktarı tamamen memurun bilgi ve tecrübesine kalmıştır. Ya gereğinden fazla stok tutulur ya da Ambar memurları hata yapabilir. Genellikle üretim ve satın alma ile bağı kopuktur. Ani değişimlere uyum sağlayamaz. Sistematik yerleştirme yoksa yanlış sayım yapılır.
  • 11. Çift Kutu Yöntemi • Herhangi bir cins stok iki bölmeli bir kutuda depolanır. Birinci kutu tamamen boşaldığı zaman yeni sipariş verilir. İkinci kutudaki miktar, sipariş teslim alınıncaya kadar ihtiyacı karşılar. • Çift kutu yönetimi daha çok maliyeti düşük, az miktarlı ve çok sayıdaki vida, çivi, somun gibi stok kalemlerinin kontrolünde kullanılmaktadır. Parçalar iki ayrı kutuda tutulur. Kutulardan birisi boşalınca sipariş verilir. Böylece ikinci kutu boşalana kadar diğer kutu doldurulur.
  • 12. Sabit Sipariş Periyodu Yöntemi • Her stok kaleminin miktarı önceden saptanmış bir süre sonunda tespit edilir. Bir miktarı belirli bir stok düzeyine tamamlayacak kadar sipariş verilir. Ts-Çeyrek bazda sipariş periyodu sabittir. Tüketim hızı her periyotta farklı olabilir. Dolayısıyla verilecek sipariş miktarları q1, q2, q3 gibi farklı değerler olabilir. Lakin emniyet stoğu her zaman bulunulur. Bu sistem toptancıların periyodik olarak müşteri ziyareti yaptığı durumlar ile ulaşım maliyetlerinden tasarruf etmek için siparişlerin birleştirildiği durumlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
  • 13. Sabit Sipariş Miktarı Yönetimi • Stok belirli bir düzeye indiğinde toplam stok maliyetini minimum yapacak şekilde önceden saptanmış sabit bir miktar malzeme sipariş edilir. Sipariş verilen miktar sabit, ancak sipariş verme ve tedarik süreleri sabit değildir Stoklanan madde miktarının az, fakat stok çeşidinin fazla olduğu küçük işletmelerde kullanılan çift kutu yönteminde her çeşit stok için biri asıl diğeri yedek olarak iki kutu bulunmaktadır.
  • 14. Stok kalemlerinin toplam içindeki kümülatif (toplam) yüzdelerine göre sınıflandırılmasına dayanır.  Düşük değerli kalemlerden bol miktarda bulundurmak  Yüksek değerli kalemlerin miktarını düşük tutup onların kontrolünü sıklaştırmaktır
  • 17. Stok bulundurma maliyeti ile sipariş verme maliyeti toplamının en az olduğu noktadır. başka bir ifade ile Ekonomik Sipariş Miktarı, işletme stoğunun saklama / bulundurma maliyeti ile sipariş verme maliyetinin kesiştiği noktadaki stok miktarını ifade eder.
  • 22. Kaynakça • Kobu, B. (2013). Üretim Yönetimi. İstanbul: Beta Basım A.Ş. • Merter, M. (2006). Toplam Kalite Yönetimi. Ankara: Atlas Yayın Dağıtım. • Mucuk, İ. (2007). Temel Pazarlama Bilgileri. İstanbul: Türkmen Kitabevi. • Prokopenko, J., & North, K. (1996). Verimlilik ve Kalite Yönetimi: Mod ler Program Cilt 1. Geneva: Uluslararası Çalışma Örgütü. • Yüksel, H. (2010). Üretim/ lemler Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti.