2. Ajax nedir?
Ajax Mimarisi
Ajax脹n Tarih巽esi
Ajax Nerelerde Kullan脹l脹r?
Ajax a Neden 聴htiya巽 Vard脹r?
Eriilebilirlik
Avantajlar脹 Ve Dezavantajlar脹
聴LENECEK KONULAR
3. AJAX NED聴R?
AJAX 聴nternet sayfalar脹nda JavaScript ve
XMLHttpRequest kullan脹m脹 ile etkileimli
uygulamalar yaratan tekniktir.
4. AJAX M聴MAR聴S聴
Klasik bir istemci-sunucu
uygulamas脹nda kullan脹c脹
taraf脹ndan yap脹lan her ilem
sunucuya HTTP Request
olarak g旦nderilir, yorumlan脹r
ve veriler iletildikten sonra
sonu巽lar istemciye
g旦nderilir. Bu da 巽ok b端y端k
bir a trafiine neden olur.
5. AJAX M聴MAR聴S聴
AJAX kullan脹ld脹脹nda ise istekler HTTP REQUEST
yerine XMLHTTP REQUEST olarak g旦nderilir.
Burada sunucu ve istemci aras脹nda ta脹nan veriler
s脹k脹t脹r脹lm脹 XML format脹ndad脹r. Bu s脹k脹t脹r脹lm脹 yap脹
istemci taraf脹nda a巽脹l脹r b旦ylece sunucu ve istemci
aras脹ndaki bant genilii bo yere igal edilmemi
olur.
AJAX ile salanan en b端y端k 旦zellik de PARALI
GNCELLEME dir. Bu sayede b端t端n bir sayfan脹n
istemci ile sunucu aras脹nda gidip gelmesiyle doan
a trafiinin 旦n端ne ge巽ilmi olur.
6. AJAXIN TAR聴HES聴
AJAX ile Amerika yeniden kefedilmemitir. Y脹llard脹r kullan脹lan
JAVASCRIPT ve XML birletirilerek yeni bir uygulama deseni
oluturulmutur. Bu d端端nce 旦nce JSP gelitiricileri taraf脹ndan ortaya
at脹lm脹 daha sonra da Microsoft taraf脹ndan desteklenmitir.
nceleri Microsoft bunu ATLAS olarak adland脹rm脹 daha sonra da
ASP.NET AJAX olarak desteini s端rd端rm端t端r. Burada Javascript
denilince farkl脹 taray脹c脹larda farkl脹 sonu巽lar脹n ortaya 巽脹kmas脹 gibi bir durum
s旦z konusudur.
7. AJAX NEREDE KULLANILIR?
Ajax hemen hemen webde bir巽ok ey i巽in kullan脹l脹r. Bunun bir
旦rnei ise Google Maps. Kullan脹c脹 sayfadaki haritaya t脹klay脹p resmi
巽ektii an, b端t端n sayfa yeniden y端klenmeden bilgi an脹nda g旦sterilir.
B端t端n bunlar Ajax脹n senkron 旦zellii taraf脹ndan yap脹lmaktad脹r.
Ajax ayn脹 zamanda Gmailde de kullan脹lmaktad脹r. Bilginin
y端klenmesi i巽in sayfan脹n tamam脹n脹n yeniden y端klenmesi
gerekmemektedir. Yeni posta geldiinde, hemen otomatik olarak
gelen kutusuna eklenir. Bu kullan脹c脹n脹n yenileme d端mesine s端rekli
olarak t脹klamas脹 ihtiyac脹n脹 旦nler.
Google Translate'de de Ajax kullanmaktad脹r. Kullan脹c脹lar bir yaz脹y脹
bir dilden baka bir dile terc端me etmek i巽in yazmaya balad脹klar脹
zaman, Ajax hemen dier dildeki anlam脹 ayn脹 sayfada g旦sterir.
8. AJAXA NEDEN 聴HT聴YA VARDIR?
G端n端m端zde web standartlar脹 s端rekli olarak geliim
g旦stermektedir. Tasar脹m 巽izgilerinden tutun, arka planda yap脹lan
uygulamalara kadar s端rekli bir g端ncelleme ve yeni trend ile kar脹
kar脹ya kal脹yoruz.
Web 2.0 ile anl脹k olarak veri eriimine ahit olduk. Kullan脹c脹lar脹n
oluturduu b端y端k i巽erikli networkler, anl脹k etkileim imk但n脹 veren
巽eitli siteler bu trendi oluturdu. Friendfeed, Facebook, Twitter
bu sistemlere en b端y端k 旦rnektir.
G端n端m端z koullar脹nda kullan脹c脹 bir network 端zerinde, anl脹k olarak
kullan脹c脹larla iletiime ge巽mek, onlarla 巽eitli eylemlerde
bulunmak ister. Bunu da AJAX kar脹lamaktad脹r.
9. ER聴聴LEB聴L聴RL聴K
Web tasar脹mc脹lar脹, web
taray脹c脹s脹n脹n b端t端n sayfay脹
renderlemesine gerek kalmaks脹z脹n
veri ilemeye olanak tan脹nd脹脹
durumlarda bazen web sayfas脹n脹n
sadece belli k脹s脹mlar脹 i巽in Ajax'脹
kullanabilir.
Ajax kullanamayanlar ise b端t端n
bir sayfay脹 yenilemeye ve
y端klemeye devam edebilmeli;
gelitiriciler ise Ajax'脹 destekleyen
taray脹c脹larla daha teknik olanaklar
sunsa da -b端t端n eriilebilirlik
konular脹 d但hil olmak 端zere- Ajax
i巽ermeyen ortamlardaki
kullan脹c脹lar脹n yeteneklerini
k脹s脹tlamamal脹d脹r.
11. AVANTAJLARI
AJAX' web sayfalar脹na kullan脹m kolayl脹脹 ve etkileim 旦zellii
getirmitir.
AJAX ile birlikte sayfadaki verinin tamam脹n脹n sunucuya gidip
gelmesine gerek olmaz, sadece k端巽端k par巽alar gidip gelir. Bu
anlamda band geniliinin daha efektif kullan脹m脹n脹 salar.
AJAX programlama dillerinden ba脹ms脹z bir teknolojidir;
Java, PHP ya da .NET ortamlar脹nda ayn脹 ekilde kullan脹labilir.
Asenkron 巽al脹ma: Yani AJAX sayesinde client, sunucudan
gelen veri ak脹脹n脹n bitmesini beklemeksizin ilemlerine devam
edebilir.
12. DEZAVANTAJLARI
Browser uyumsuzluu. AJAX ile yazd脹脹n脹z kod IE'de 巽ok g端zel
巽al脹脹rken Firefox'ta tamamen ilevsiz olabiliyor ya da tam tersi Ama
gelitirilen AJAX k端t端phanelerini kullanarak (prototype gibi) bu sorunu
belirli bir d端zeye indirebilirsiniz.
Geri tuu ya da sayfay脹 imlere ekleme gibi taray脹c脹 旦zelliklerini
kullanamamam脹z.
URL kopyala, yap脹t脹rma: Genel kullan脹c脹 al脹kanl脹脹 site i巽eriini URL
olarak saklamak istiyorsa ve site AJAX ile gelitirilmise bunu yapmas脹
m端mk端n olamaz.
Arama motorlar脹 web sayfas脹ndaki i巽erie g旦re indeksleme yapar. Ajax
ile sunduumuz i巽erik ise arama motorlar脹 taraf脹ndan g旦r端nt端lenemez.
13. DEZAVANTAJLARI
AJAX ile gelitirilmi i巽erikleri taray脹c脹lar脹n yazd脹rmas脹 sorun
olabiliyor.
AJAX uyumlu olmayan browserlar脹 kullananlar ya da
Javascripti engellemi kullan脹c脹lar AJAX ile sunduunuz
i巽erie ulaamazlar.
Sayfan脹n tepkisiz g旦r端nebilmesi. AJAX ile gelen-giden veri
miktar脹 b端y端kse yada client-server aras脹 balant脹 h脹z脹 yava
ise, kullan脹c脹 ilem yapmas脹na ramen browser'dan bekledii
tepkiyi alamaz, sayfada hi巽bir deiiklik olmad脹脹 i巽in sitenin
kitlendii izlenimine kap脹labilir. Bunu mutlaka uyar脹
mesajlar脹yla engellemek gerekir.