Bilgi ve teknolojinin toplumsal yararı
Bilgi ve teknolojinin toplumsal yararı göz ardı edilemez. “Nedir? ne değildir?” Bildiğimiz sanmak ile gerçekten bilmek arasındaki toplumsal ayrım tartışılacak. Bilgi kandırmacasının had safhada olduğu günümüzde bilgi ile toplumsal bilinç ilişkisi sorgulanacak. Dezenformasyon ve toplum ilişkisi sorgulanacak. Ön plandaki bilgi kaynakları ile göz önünde olmayan bilgi kaynaklarının toplumsal yarar açısından sorgulanması yapılacak. Akademik bilgilerden çok pratik hayatta neyi ne kadar bildiğimiz ve bu bildiğimizi sandığımız bilgilerle ne gibi hatalara düştüğümüz, nasıl yanıldığımız sorguladığı bir sunumdur.
2. Geçmiş ile gelecek arasında inovasyon toplumu
Yücel YILMAZ
İÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı
yilmazyl@gmail.com
0535 250 52 17
0212 440 00 00 - 16804
12. • Bilgi her şeye yanıt değildir.
• Doğru, neye göre doğru? Yanlış, neye göre
yanlıştır?
• Bilmediklerimiz, bildiklerimizden çok daha
fazladır.
• Sorgulama alışkanlığımız olmadığı için
bilmediklerimizi bildiğimizi sanırız.
• Bilmek ile bildiğini sanmak aynı şey değildir.
13. • İlim Çin’de olsa da alınız. (Hz. Muhammed)
• İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.
(Hacı Bektaş-ı Veli)
• Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. (Atatürk)
• Bilgi sahibi olmadan, fikir sahibi olunamaz.
(Uğur Mumcu)
27. • Bilgi.
• Bilginin toplumsal etkileri.
• Bilgi toplumlar için hayati değer taşır
• Bilgi karmaşıklaştırılmaktadır.
• Toplumlar bilgi karmaşasına mahkum
edilmişlerdir.
• Düşünceler yönlendirilebilmektedir.
29. • Bazen olayların nedeni tam olarak
bilinmemektedir.
• Toplumların nasıl düşünmesi isteniyorsa bilgi
üretimi ve dolaşımı ona hizmet etmektedir.
• Bilgi güçtür.
• Bilgiden korkulmaktadır.
• Toplum adeta bir Matrix’tedir.
38. • Geçmişteki bilgiyi geleceğe aktaramamak ciddi
bir toplumsal sorundur.
• Bilgiyi geleceğe aktaramamak cehalettir.
• ‘’Bu kadar cehalet ancak tahsille mümkün
olur.’’( Sakallı Celal)
• Eğitim toplumu cahilleştirmemelidir.
39. Biz nasıl geçmişi,
bilgiyi sorguluyorsak,
gelecekte, bilgi de,
bizi sorgulayacaktır.
Bilgi gelecektir.
Bilgi bilinçtir.
41. • Bilinç nerede olursa olsun varlığını belli eder.
• Bilince rağmen toplumlar bildiğini yapmaya
devam ederler. Bilginin toplumsal paradoksu.
• Zanam zaman cahilleştirilmeye çalışılan
toplumlar cahil değildir.
• Kimse isteyerek cahil olmaz.
• Cahilleştirmenin temelinde dile saldırı yatar.
42. • Çünkü bilginin temelinde dil vardır.
• ‘’Nena, gurişi nek’na ren!’’ (Lazca atasözü)
• ‘’Dil yüreğe açılan kapıdır,’’ der.
• Diller bilgi hazineleridir. Diller kültürdür.
• Herhalde herkesin İngilizce konuştuğu bir
dünya çok sıkıcı bir yer olurdu.
• Kendisi olmayan toplumlar, kendisi olamayan
toplumlar artı bir değer üretemezler.
• Bilgi, toplumsal bilincin oluşmasının temel
taşıdır. Toplum sağlığını korur.
• Bilgi, kanserojen bir nitelikte olmamalıdır.
43. • ‘’Kütüphaneler geçmişten geleceğe uzanan
köprülerdir.’’ (Meral Alpay)
• Bilgi toplumundan bilge topluma doğru gidiş.
• Bilge bir toplum olabilmek; bilgi birikimine,
toplumsal yapıya, sosyal iletişime, teknolojiye
bağlıdır.
• Bilgiden korkanlar bundan rahatsız
olacaklardır.
45. • Bilinçli toplumlar, bilinçsizce yönlendirilmeye
engel olacaklardır.
• Kadim bilgiler mutlaka var olmak
durumundadır. Onların üzerine günün ve
geleceğin bilgileri eklendikçe bilge toplum
yapısı oluşacaktır.
• Teknoloji kaçınılmaz paradokstur.
49. Evrende, insanın ürettiği
ya da üretemediği her şey
aslında başlı başına
bir bilgi hazinesidir.
Evren, sürekli bir değişim içindedir.
Bilgi karmaşıklaştırılmaktadır.
50. De ki: “Rabbimin sözlerini
yazmak için denizler
mürekkep olsa ve
bir o kadar da ilave etsek
(denizlere deniz katsak);
Rabbimin sözleri tükenmeden önce
denizler tükenirdi.” (Kehf, 109)
Bilgi özünde sadedir. Basittir.
Evrende çelişki yoktur. Bilgi sonsuzdur.
52. Hayatın bilgisinde
her şey
birbirine sıkıca bağlıdır.
Bilge toplumunun daha ileri aşaması ise
toplumsal inovasyondur.
Bilge toplum,
toplumsal inovasyonun mayasıdır.
53. • Bilgi toplumundan, bilge topluma oradan da
inovasyon toplumuna dönüşen süreçte
kütüphanelerin ve diğer bilgi kaynaklarının
rolü hayati önem taşımaktadır.
54. • İnovasyon toplumu; tüm bunları
harmanlayarak, insanı ve evreni ihmal
etmeden vücut bulacaktır.
55. İnovasyon toplumu açısından önemli olan, bizim
burada kendimiz olmamızdır. Kendimize,
birbirimize, evrene saygılı olmamızdır.
56. Bizim kendimiz olmamız gerekiyor ki artı bir
değer üretelim. Çin’de olan bilimi alsak ta
kendimiz olmadığımız sürece artı bir değer
üretemeyiz.
57. Ulusal bilgi politikası oluşturulmalıdır. Bilgi ve
iletişim teknolojileri aracılığıyla toplumla
bütünleşmiş, toplumla iletişim halinde olan
elektronik kütüphaneler sisteminin
oluşturulması gerekmektedir. (Süzmetaş)
58. Elektronik dermelerin oluşturulmasıyla, bilgi
İstanbul’da neyse Hakkâri’de de o olacaktır.
Mevcut tüm kaynaklar sayısallaştırılarak
elektronik derleme kütüphaneleri
oluşturulmalıdır. ( Selçuk Süzmetaş)
60. Elektronik derleme kütüphanelerine internet
bağlantısı olan her yerden ulaşılabilmelidir.
Telifleri ücretleri güvence altına alınmalıdır.
61. • Günümüzde artık bilişim teknolojileri
aracılığıyla dünyanın en iyi kütüphaneler
sistemini oluşturmak işten bile değildir.
Bunların etkin bin şekilde insanlarla
buluşturulmasıyla inovasyon toplumu
olmanın, üreten toplum olmanın, bilinçli
toplum olmanın da önü açılabilecektir. Yeter ki
böyle bir şeye karar verilsin ve istensin.
Dünyaya örnek bir kütüphaneler sistemi
kurulabilir.
62. • Halk kütüphaneleri e-derleme
kütüphanelerine dönüştürülebilir. İnsanlar
doğru bilgiye etkili bir şekilde ulaştıkça
toplumsal gelişmenin önü de açılmış olur.
Ayrıca bu kütüphaneler ilçelerdeki halk eğitim
merkezleri ile de bütünleştirilerek yaşam boyu
öğrenme merkezlerine, sürekli eğitim
merkezlerine de dönüştürülebilirler. Yerel
yönetimlere devirlerinde sakıncalar vardır.
63. • Kütüphane ve Dokümantasyon Daire
Başkanlıkları olarak toplumdaki yerimizi, güçlü
ve zayıf yönlerimiz ile değerlendirmek
durumundayız. Bunlardan sonuçlar çıkarıp
geleceğe olan bakışımızı netleştirmemiz
gerekir. Doğal olarak hepsi tek tek bütün
Türkiye’ye hitap edemez. Tümünün ortak bir
veri tabanımda birleştirilmesi Türkiye Ulusal
Bilgi Bankası’nın kurulması ile mümkün
olabilecektir. (Selçuk Süzmetaş)
64. Derleme kütüphaneleri de bu sisteme
eklenebilir. Bilgi toplumundan inovasyon
topluma geçişin somut göstergelerinden biride
bütün Türkiye’yi kapsayan Türkiye Ulusal Bilgi
Bankası’nın kurulması ile olacaktır.
65. İnovasyom toplumu ;
geçmişe, doğaya, insana,
hayata saygılı, araştıran,
üreten, en önemlisi de sorgulayıp
artı değerler üreten toplumdur.
İnovasyon toplumunda endüstriyel
bilgi birikimi toplumun lokomotifidir.
Bilgi ve toplumsal tecrübe kendini yenileyen,
evrene saygılı bir yapıdadır.
66. Türkiye’nin toplum yapısının güçlü yönleri
değerlendirilmeli, zayıf yönleri ise
güçlendirilmelidir.
Saygıyla selamlar, çok teşekkür ederim.