Prezentacja jest elementem wykadu "Techniki radzenia sobie ze stresem w pracy z pacjentem onkologicznym" prowadzonego przez Centrum Wsparcia Rodziny Consilia.
2. Plan wykadu
Cz pierwsza: Stres
koncepcje stresu
objawy stresu
przyczyny stresu
Cz druga: Sposoby radzenia sobie ze stresem
3. Koncepcje stresu
Stres jako reakcja fizjologiczna reakcja organizmu na stresory -
zewntrzne bod添ce wywoujce stres (Hans Selye)
Stres jako bodziec zmiana w otoczeniu wywouje napicie
emocjonalne i utrudnia normalne reagowanie (Irving Janis)
Stres jako proces (transakcja) relacja midzy jednostk a
otoczeniem oceniana jako obci甜ajca i przekraczajca mo甜liwoci
poradzenia sobie (Richard Lazarus & Susan Folkman)
4. Objawy emocjonalne lk, niepok坦j, chwiejno emocjonalna, gniew,
zmczenie, dra甜liwo, nieufno, pesymizm, spadek samooceny
Objawy poznawcze (intelektualne) natok myli, sabsza pami,
problemy z koncentracj, spowolnienie reakcji, czstsze pomyki, mniejsza
efektywno pracy umysowej
Objawy behawioralne (w zachowaniu) konfliktowo, paczliwo,
nerwowo ruch坦w, przyspieszona mowa, objadanie si, nadu甜ywanie
tytoniu, nadu甜ywanie alkoholu i innych rodk坦w uspokajajcych
Objawy fizyczne napicie i b坦le mini, b坦l gowy, b坦l brzucha, b坦l w
okolicy serca, sucho w ustach, blado sk坦ry, potliwo, dr甜enie doni,
podwy甜szone ttno, problemy z oddychaniem, brak apetytu, problemy ze
snem, nadwra甜liwo na bod添ce
Objawy stresu
5. Wzorek, 2008 pielgniarki z oddzia坦w intensywnej terapii, neurologii i POZ
nerwowa atmosfera
za organizacja pracy
reanimacja i mier pacjenta (dot. oddzia坦w intensywnej terapii)
Ciesielska i in., 2013 pielgniarki z oddzia坦w intensywnej terapii i
anestezjologii
odpowiedzialno za 甜ycie drugiego czowieka
niskie pobory
presja czasu
Dbska i in., 2014 pielgniarki z oddzia坦w internistycznych, intensywnej
terapii, chirurgii oraz POZ
presja czasu
odpowiedzialno
konflikty
dugotrwae obci甜enie
Przyczyny stresu
6. - spadek odpornoci
- osabienie ukadu immunologicznego
- atwiejsza zapadalno na choroby
- nasilenie objaw坦w chor坦b autoimmunologicznych
- nadcinienie ttnicze
- zwikszone ryzyko choroby wiecowej i zawau serca
- zwikszona zapadalno na choroby ukadu kostno-stawowego
- zaburzenia snu
- zaburzenia lkowe (nerwicowe)
- zaburzenia nastroju (depresja)
- wypalenie zawodowe
(Ogiska-Bulik, 2010)
Konsekwencje przewlekego stresu
7. Carver, Scheier & Weintraub
Aktywne radzenie sobie
Akceptacja
Planowanie
Unikanie konkurencyjnych dziaa
Pozytywne przewartociowanie i rozw坦j
Powstrzymywanie si od dziaania
Odwracanie uwagi
Koncentracja na emocjach i ich wyadowanie
Poszukiwanie instrumentalnego wsparcia spoecznego
Poszukiwanie emocjonalne wsparcia spoecznego
Zwrot ku religii
Poczucie humoru
Zaprzeczanie
Zaprzestanie dziaa
Za甜ywanie alkoholu lub innych rodk坦w psychoaktywnych
Style radzenia sobie ze stresem
8. Strategie radzenia sobie wg Lazarusa i Folkman:
skoncentrowane na problemie (instrumentalne, zadaniowe)
poprawa niekorzystnej sytuacji midzy wymaganiami a
mo甜liwociami
skoncentrowanie na emocjach (samoregulacja emocji) obni甜enie
przykrego napicia i agodzenie negatywnych stan坦w
emocjonalnych
Sposoby radzenia sobie wg Lazarusa:
poszukiwanie informacji (np. o chorobie)
bezporednie dziaanie (np. udanie si do lekarza)
powstrzymanie si od dziaania (np. rzucenie palenia)
metody intrapsychiczne regulowanie emocji (mechanizmy
obronne)
Radzenie sobie ze stresem
9. wiczenia fizyczne
Trening Schultza
Skupianie na poszczeg坦lnych czciach ciaa i wywoywanie w
nich uczucia ci甜aru i ciepa
Trening Jacobsona
Napr甜anie i rozlu添nianie poszczeg坦lnych partii mini
Wizualizacja
Metoda 3-6-9
Techniki radzenia sobie ze stresem
10. Ciesielska, M., Jelonek, A., ysiak, N., Nalazek, A., Cielicka, M., Zukow, W.
(2014). Sposoby radzenia sobie ze stresem wr坦d pielgniarek intensywnej
terapii i anestezjologii. Journal of Health Sciences, 3(5).
Dbska, G., Pasek, M., Wilczek-Ru甜yczka, E. (2013). Oci甜enie psychiczne i
wypalenie zawodowe u pielgniarek pracujcych w r坦甜nych specjalnociach
zawodowych. Hygeia Public Health, 49(11), 113-119.
Heszen, I. (2013). Psychologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Terelak, J. (2005). Psychologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Branta.
Wzorek, A. (2008). Por坦wnanie przyczyn stresu u pielgniarek pracujcych na
oddziaach o r坦甜nej specyfice. Studia Medyczne, 2008(11), 33-37.
Polecana literatura