1. Tema 2
Al-Andalus e os reinos
cristiáns
A Andalus: nome que deron as terras
da Pen. Ibérica que ocuparon e
habitaron entre 711 3 1492
2. 1 Esplendor de Al Andalus e formación dos reinos
cristiáns
3. 1.1 Conquista e ocupación islámica
• No 711 tropas bérberes de Musa dirixidas por Tariq cruzan o
estreito de Xibraltar e derrotan ao ao rei Rodrigo.
• Expansión favorecida pola división visigoda.
•Pactos e capitulacións. Conversos (muladís). Cristiáns sometidos
(mozárabes)
Grupos ocupantes:
Árabes
Bérberes (740
sublevacións)
4. Evolución territorial de Al-Andalus
Mediados do séc. VIII Principios do séc. XI
Finais do séc. XII Mediados do séc. XIII e séc. XIV
5. Emirato e Califato de Córdoba
Ao principio forma parte do califato de Damasco. (Omeias).
750 derrota do clan Omeia polos Abasís ( capital en Bagdad)
756 Abd al Rahmán I proclama o Emirato de Córdoba.
929 Abd al Rahmán III proclama o califato de Córdoba que se
mantivo ata 1031.
7. 3.5 Organización política de Al-Andalus
Monarquía absoluta centralizada e hereditaria
Emir, califa, rei
Poder absoluto político,
relixioso, xudicial e militar
ADMINISTRACIÓN ADMINISTRACIÓN XUDICIAL ADMINISTRACIÓN
CENTRAL TERRITORIAL
Kadís
Visires Xuíces da lei coránica Coras
Ministros tiñan autoridade na política local Provincias
e nos ritos relixiosos
Hachib Valis
MARCAS Exército poderoso:
Primeiro Ministro Nas zonas fronteirizas Mercenarios e escravos Gobernadores
8. 3.6 Economía de Al-Andalus
• Renacemento das cidades : centros políticos,
administrativos e comerciais. Córdoba 100000 hab.
• Cidades novas con núcleo amurallado, a medina
( mesquita, alcázar, zoco) fora estaban on arrabaldes.
Predominio
economía comercial
Artesanía e técnicas
agrarias (regadío),
novos cultivos (arroz,
cana de azucre,
laranxas). Uso de
moedas de ouro
(dinar) e prata
(dirhem).
9. 3.7 A sociedade de Al-Andalus
Musulmáns (crentes)
Arabes, bereberes, muladíes
Podían desempeñar cargos públicos
Estaban exentos do tributo persoal
DIVISIÓN RELIXIOSA
Dinmis (non crentes)
Mozárabes e xudeos
Tiñan as súas propias autoridades
responsables ante as musulmanas
Gran variedade de grupos Pagaban impostos persoais
Étnicos e relixiosos
Predominio de lazos tribais
e falta de cohesión social. Jassa
Conflitos e revoltas Arabes
Aristocracia terratenente
Ocupaban os altos cargos
Ayan
DIVISIÓN SOCIAL Arabes, muladíes, xudeos
Clases medias urbanas
Funcionarios, xuristas, comerciantes, artesáns...
Amma
Muladís, mozárabes, eslavóns
Campesiñado, traballadores urbanos, soldados... (libres e escravos)
10. 3.8 Arte e cultura en Al-Andalus
Mezquita de Córdoba
Vista aérea de
Córdoba
Melloraron a agricultura e
impulsaron as ciencias
(matemáticas, medicina,
astronomía...), a filosofía,
a música, a literatura...
Alhambra de Granada (patio dos leóns) Noria
12. 3.10 A conquista cristiá (¿Reconquista?)
Na zona oriental forte control musulmán. Núcleos
de resistencias nos Perineos co apoio dos reis francos
Inicio intervención dos francos en 778.
Carlomagno derrotado en Roncesvalles.
Creación da Marca Hispánica.
Maior autonomía política: reino de Pamplona
(816), condado de Aragón (820) e condado de
Barcelona (988).
Núcleos de resistencia nas
Zonas montañosas do norte
Que se expandiron
Covadonga 722? Paio. Orixe
Reino de Asturias
13. Repoboación dos territorios conquistados
“repartimentos”, “doazóns”
Propiedades repartidas polo monarca
Oficial entre quen o axudaban na conquista
Dirixida polo monarca
ou pola nobreza
nobiliar
Realizada pola nobreza (condes)
Principais tipos
de repoboación “presura” ou “aprisio”
Realizada polo campesiñado
monacal
Realizada por monxes
Particular
Autorizada polo monarca
concellil
Realizada polos concellos
Realizada polas Ordes Militares
14. Reconquista e repoboación.
Na zona ástur- cantábrica.
Co rei Afonso I de Asturias arredor de 755 repoboación de Galicía, Asturias e
Cantabria. Val do Douro Terra de Ninguén.
S, IX campañas de saqueo dos musulmáns. 813 co rei Afonso II de Asturias
descubrimento da tumba do apóstolo intensifica o espírito de loita cristiá.
S. IX repoboación val inferior do Miño e val do Douro. Destaca o rei Afonso III.
Novos reinos de León e de Galicia. Condado de Castela.
Loitas polo trono a mediados do s. X (dominio dos califas de Córdoba). Fernán
González actúa de forma independente en Castela. A finas de século Condado de
Portugal
Na zona oriental
Avances máis febles. O reino de Pamplona conquista as terras altas do val do
Ebro e anexiona o condado de Aragón. O condado de Barcelona repoboo o val do
Llobregat
16. Campañas de Almanzor e fin do califato de
Córdoba.
Finais s. X Almanzor primeiro ministro campañas de saqueo
contra os condados e reinos cristiáns destruíndo as principais
cidades ( Barcelona, León Santiago.( 997)
Máximo poder do califato . Á súa morte (1002) longa guerra
civil e desaparición do Califato (1031) . Reinos de Taifas.
Presenza mulsumá en
Galicia
Lendas sobre mouros. A realidade
amosa unha presenza escasa.
Expedición de Musa (713-714) .
Asentamentos na zona sur. Razzias
de emires. Nobres musulmáns
refuxiados.
17. A expansión cristiá e a fin de al-
Andalus
• Alternancia de períodos de división e outros de unidade en
al- Andalus (almorábides e almohades).
• Taifas, parias e reinos cristiáns: 1ªs taifas reinos de
pequeno tamaño despois da fragmentación do Califato de
Córdoba. Debilitadas ante os ataques cristiáns e rivalidades
entre eles. As Parias son tributos que pagan aos reinos
cristiáns a cambio de axuda militar
• S. XI Sancho III o maior de Navarra amplía territorios do
reino repartido entre os fillos: nace o Reino de Aragón e
Reino de Castela. A figura do Cid Campeador.
• 1085 Afonso VI conquista Toledo . 1086 victoria e
expansión dos almorábides.
18. Creación da Coroa de Aragón e
independencia de Portugal
• A reconquista avanza no s. XII. Carácter de cruzada.
• Na zona oriental Afonso I o Batallador conquista Zaragoza
(1118), val medio do Ebro. Problema dinástico á súa morte:
Reino de Navarra e Coroa de Aragón (1137)
• Na zona occidental Afonso I Henríquez fai independente o reino
de Portugal ( 1143). Separación dos reinos de León e Castela
(1157).
• 1145 destrución do poder almorábide por revoltas internas.
Segundos reinos de Taifas. Avance reinos cristiáns nos vales do
Ebro, Teixo e Guadiana.
• Loita contra os almohades: desembarcan en 1146. Recurso ás
Ordes Militares (Temple, Hospital, Calatrava, Alcátara, Santiago)
. Derrota dos almohades en 1212 (Navas de Tolosa)
19. Creación da coroa de Castela e conquista
de Andalucía e Levante
• En 1230 coa unión definitiva de León e Castela (Galicia, Toledo,
Sevilla) con Fernando III o Santo. Conquista de case todo o sur e
Levante. Mudéxares: poboación musulmá en terras de dominio
cristiá. A finais do s. XIII so queda en poder musulmá o reino de
Granada. O impulso reconquistador quedou paralizado. Saqueos
dos benimeríns a partir do 1275. Derrotados na batalla do río
Salado en 1340.
• Cartas de poboamento e cartas forais: con privilexios a quen se
establecese en vilas e cidades despoboadas ou conquistadas aos
musulmáns.
• Doazóns ás Ordes Militares; para que ocupasen e defendeses os
dominios: Entre o Teixo e Serra Morena, alto e medio Turia e
Guadiana, serras de Cuenca e Teruel.
• Repartimentos: lotes de terras para os repoboadores segundo a
súa categoría. Poboación musulmá case toda expulsada.
20. Expansión catalanoaragonesa
Reino nazarí Granada
• Expansión occitana S. XI e XII aos condados Ao norte do Perineos.
Remata en 1213. Derrotados polo rei de Francia. Feudovasalática.
• Expansión mediterránea dos s. XIII, XIV e XV. Mallorca, Sicilia
Malta, Menorca, Sardeña e Nápoles. Contratación de mercenarios
almogávares.
• O reino taifa de Granada logrou manter a independencia: tratados,
defensa natural, forte desenvolvemento. Conquistado en 1492