Tema 5: Os grandes reinos peninsulares
- 2. Século VIII Século X Século XII Século XIV
- 3. SÉCULOS XII e XIII
- 4. Século XIIICristiánsMusulmánsO territoriocristiánestádividido en CATRO grandes REINOS:COROA DE CASTELA Formadapolos REINOS DE CASTELA e LEÓNREINO DE PORTUGALREINO DE NAVARRA (Navarra e parte da Rioxa).COROA DE ARAGÓN formadapolos CONDADOS CATALáNS e Os REINOS de ARAGÓN, VALENCIA e MALLORCA.Osreinos de Taifasunificadospolos ALMOHADES, aoperder en a batalla das NAVAS DE TOLOSA en 1.212 continúa a súaregresióncaraaosur da Penínsulaquedandoreducidos no Reinonazarí de GRANADA (Selecta, Málaga e Almería)
- 5. REINO ASTUR LEONÉSNACEMENTO DE CASTELA
- 6. A COROA DE CASTELAó e Castelapormotivos de herenciaúnense e sepáransevariasvecesataque no ano 1230 unense de maneiradefinitiva con Fernando III e desta forma pasa a chamarseCoroa de Castela.http://www.cervantesvirtual.com/historia/monarquia/cristianos.shtml
- 8. PORTUGALO seuorixefoi un condado, dependente do reino de Castela e ó atacomezos do século XII.
- 9. Con AfonsoHenriquez no ano 1128 pasou a ser un reinoindependente.
- 10. Expandiuseaosurterminando a reconquista no 1249. Máistardeexpándese polo AtlánticoAFONSO HENRÍQUEZ
- 11. PAMPLONA - NAVARRAPamplona unirase e separarasevariasveces dos reinos de Castela e ó.
- 12. Con Sancho VI (1150 - 1194). "O sabio" Pamplona pasa a chamarse Navarra e convertese en reinoindependente de Aragón.BERENGUELASANCHO III “O MAIOR”SANCHO VII “O FORTE",
- 14. O reino de AragónNo ano 1137 unificarase o reino de Aragón cos Condados Cataláns mediante o Matrimonio de Petronila de Aragón e Ramón Berenguer IV conde de Barcelona.
- 15. Asi se forma a Coroa de Aragón.Coroa de Aragón
- 16. A Coroa de AragónCreouse tralo matrimonio de Doña Petronila herdeira de Aragón e Ramón Berenguer IV conde de Barcelona en 1137.
- 17. Alfonso II o Casto fillo de ambos primeiro rei aragonés
- 18. Jaime I o conquistador conquistou Valencia, Alacante e Baleares
- 19. Estaba composto polos condados cataláns, os territorios de Aragón, Valencia e Baleares. Cada territorio conservou os seus costumes einstitucións que os reis tiñan que respectar.A grande expansión do Século XIIIA partir do ano 1212 Batalla das Navas de Tolosa a reconquista foi rapidísima:
- 20. Castela alcanza Cádiz e Murcia
- 21. Portugal remata a reconquista no 1249
- 22. Aragón conquista Valencia, Baleares e chega a Murcia
- 23. A finais do XIII só queda un só reino musulmán: O reino Nazarí de GranadaA Península a finais do século XIII
- 24. A REPOBOACIÓNA REPOBOACIÓN DO TERRITORIO* REPOBOACIÓN: Colonización de terrasparaleloaoavancemilitar* Colonización: Grupos de campesiñosinstálanse nun territorioformanpequenasaldeas* O asentamentoimpulsa o crecemento das aldeas, agrúpanseaoredordunhavilaoucidade. Para favorecer a emigraciónosreisconcedíanprivilexios “Cartaspueblas” (cartas de poboamento) “Foros”habituais en Castela e Aragón* Castela a Mancha, Teruel, Val do Guadalquivir haipoucosrepoboadoresosreisentregan as terras a ordénesmilitaresfórmanseasígrandesseñoríos, as terraserantraballadaspolos servos.
- 25. Na zona de Aragón diferéncianse da ocupacióncasteláporque a maioría dos musulmánsquedannasterras (mudexares) pasando a ser servos de nobres e clérigosA REPOBOACIÓN DO TERRITORIO
- 26. As Institucións de gobernoOsreinos da coroa de Castela e de Navarra estabanagrupadosbaixo um único Estado coasmesmasinstitucións e unhamesma lei
- 27. A Coroa de Aragón era unhaasociación de variosestados (Aragón, Cataluña e Valencia), com institucións de goberno e leis de seuperobaixo a autoridade dun mesmomonarca
- 29. A Monarquía: En 䲹ٱپñǻٱԲDz
- 30. En Aragón seguíaunhatradicciónpactista, a autoridade real debíacontarcoas Cortes paragobernar.
- 31. As Cortes. En Castelafunciónconsultiva, en Aragón e Navarra tiñamáispoder.
- 32. Osmunicipios: Gozaban de certaautonomía e xurisdición de seu.
- 33. As Cortes
- 35. CORONA DE ARAGÓN. Organización políticaO reitiñamenospoderque en CastelaAs cortesdecidíanosimpostos e as leis, oreisó non o podíadecidirExistíaninstituciónsquevelan polo cumprimento dasdecisións das Cortes eo respecto dos fueros:GENERALITAT e o XUSTIZA
- 36. DOUS MODELOS DE ORGANIZACIÓN INSTITUCIONAL:O PACTISTA ARAGONÉSOAUTORITARIO CASTElÁ
- 37. Confederación: Importancia do sistemaparlamentario, que non é representativo, senonunhaasemblea do reicosseusnobres, o clero e algúnsenviados de algunhascidades.Sistemaplurirrexional. O rei é rei de todos e cada un dos reinosquecompoñenosseusdominios (preeminencia de Castela).MonarquíacasteláMonarquíaaragonesa:
- 38. confederación de diversosterritoriosindependentesquecomparten un monarca.
- 41. distintasleis,
- 43. Hai un grandecontrol dos territoriossobre o rei (orixe da Xeneralidadecatalana).Mecanismosúnicos de goberno.unificaciónpolítica
- 44. óܲԳǰٱ貹ٴǻDz,
- 45. só un tribunal superior paratodos (o Consello Real)
- 46. unha lei paratodos (o Ordenamento de Alcalá),
- 47. ھ岹ǻԲ…
- 48. Unsdelegadosreaisparatódolosterritorios (oscorrexidores),O REINO DE CASTELA ECONOMÍA E SOCIEDADEECONOMÍA Baseábasenaagricultura e a gandaría-A gandaríadepende da ovellameiriña boa produtora de laqueCastelaexportabaaoresto de Europa dende Burgos e as Feiras de Medina del Campo, istofaráqueCasteladependa de talleresestranxeiros e a artesanía non se desenvolvanamedidaque en Europa-Practicaban a transhumancia dospasteiros de veránaoscortellos de inverno-Circulanpolas canellas-Osrabañoseranorganizadospola Mesta-Alfonso X concedeuprivilexios á Mestaobtendoestá gran poderEn agriculturadestacabanoscultivos de cerais, viño e aceite.
- 49. COROA DE ARAGÓN, EconomíaPredomina o sectoragrario: hortasvalencianas e as manufacturas do sector téxtil, contrucción naval e metalurxia o quefomentou un gran COMERCIO polasúaexpansiónmarítima.-Consuladosnoutrospaíses-Cónsules do marxulgancausasrelativasaocomercio-Lonxas:edificiosquecentralizan o comercio
- 50. LA EXPANSIÓN POR EL MEDITERRÁNEOALMOGÁVARESTropas mercenarias catalanasCerdeña (1324) yreino de Nápoles (1443)Sicilia (1282)
- 51. A EXPANSIÓN POLO MEDITERRÁNEODendefinais de! século XIII atamediados de! século XV, osmonarcasaragonesesemprenderonunhaexpansiónpolíticapor e! Mediterráneocoaoposición de Francia e o PapadoForonincorporados á Coroa de Aragón:- Sicilia (1282),- Sardeña (1324) e- o reino de Nápoles (1443)Desenvolveuse un activo COMERCIO INTERNACIONAL, no que Cataluña (Barcelona) competía con Pisa, XénovaouVenecia.Conflictos sociais e políticos na baixa idade mediaFEUDALCASTILLAARAGÓN
- 52. CRISIS DEMOGRÁFICAGran mortandadedebido á peste
- 53. Movementos de poboación do campo á cidade, xaqueestaofrecíapsicolóxicamentemáisamparo, aíndaquepropiciaba o contaxiopolamaiorconcentración de habitantes.
- 54. Osdespoboamentos do campo: porfalecemento dos seuspoboadoresouporabandonoparaacudir á cidadeou a terrasbaleirasmellores
- 55. PESTE NEGRA
- 56. CRISIS AGRICOLA
- 57. CRISES DEMOGRÁFICACRISES AGRICOLA: FAME: Malascolleitas (1310 - 1346)
- 58. PESTE NEGRA: EPIDEMIAS: PesteNegra (1348)CAUSASDESCENSO DA POBOACIÓN
- 60. 1. LA CRISIS AGRICOLA DE LA PRIMERA MITAD DEL SIGLO XIVAs sociedadesmedievais, coassúasdeficienteseconomías, non podíanafrontarvariosanosseguidos de malascolleitas. Cadavezqueistoocorría, rompíase o precarioequilibrio entre poboación e recursos e desencadeábaseunha CRISE DE SUBSISTENCIAS.
- 61. a) As MALAS CONDICIÓNS CLIMÁTICAS arruinaban as colleitas.
- 62. El proceso era siempreigual:
- 63. b)a escaseza de TRIGO provocaba o seu ENCARECEMENTO e aparecía a ameaza da FAME
- 64. c) a poboación, debilitadapola fame, era maispropensa a contraer ENFERMIDADES e MORRERENFERMIDADE
- 65. transmitidaao home a través da pulga da rata.
- 66. ݰշѱ:
- 67. polosparásitoshumanos -pulgas e piollos-
- 68. dzܻ徱ٲԳٱǰíܱDzԲ.
- 69. ORIXE: Asia e chegou a. España en 13482. PESTE NEGRA ou BUBÓNICAMEDIOS PREVENTIVOS:
- 70. saneamento do airemediante a limpeza de rúas
- 72. queima de madeirasolorosasou o perfumado das roupas.
- 73. uso de talismanes, fórmulasmáxicas, oracións, exorcismos, penitencias, procesións, etc.
- 74. fuxida dos lugaresinfectados e o retornocandotodopasara.
- 75. ݱʳ䴡ѱ:
- 77. DzԳܲԳóԱԱٲ
- 78. corrupción do aire -Dzé徱Dz
- 79. rumor de queeranosxudeusquenenvenenaban as augas e o aire.
- 80. EFECTOS
- 81. maior entre as 貹dzá油.
- 82. non quedaron a salvo ninreis (Alfonso XI de Castillamorreu en 1350).CRISIS SOCIAL:TENSIONSAs dificultadeseconómicas e o descontento da poboaciónmanifestáronse no estalido de numerososconflitos entre grupossociais de interesesopostos
- 85. PROGROMS
- 86. REVOLTAS URBANAS1: A REACCIÓN SEÑORIAL ANTE A CRISESAnte ás dificultades económicas -diminución das rendas e aumento dos gastos- OS SEÑORES REACCIONARON tratando de recuperar as súas perdas por diversos medios, a custa de:
- 87. b)Aoscampesiños, endurecéronlles as súascondicións e adoptarondiversasestratexias:Coroa de Castilla, estendeuse a práctica do arrendamento de terrasporprazoscurtosCataluña, paraevitar a súafuxida, adscribíanos á terra como a servos e só se llespermitíaabandonadamediante a compra da súaliberdade (eranospayeses de remensaoucampesiños de redención).
- 88. a) Á monarquía usurpáronlle terras e prerrogativas -esencialmente tributos-, aproveitando momentos de debilidade, como as guerras civís ou as minorías de idade dos reis2.- REBELIONES CAMPESINASCONFLICTOS SOCIAIS EN CASTELAAbusos da nobreza e dos ricoscomerciantesRevoltas de campesiños e artesáns“OsIrmandiños” en GaliciaPidendevolución de terrasocupadasA Primeiraguerrairmandiña: 1431 “Irmandadefusquenlla” outola. Norte da Coruña e parte de Lugo, terras dos Andrade.Oscapesiñoslevantaronse contra os Andrade (señoresdestasterras), dirixidosporRoiXordoSegunda Guerra Irmandiñaou Gran Guerra:1467-1469Revolta con carácter de Guerra civil, estendeuseportoda Galicia.Irmandiños: Alonso de Lanzós, Pedro de Osorio e Diego de LemosPolosseñores: Pedro Madruga e Pardo de Cela
- 89. REBELIONS CAMPESIÑASCONFLICTOS SOCIAIS EN ARAGÓN 1380“Payeses de Remensa” Intentanemanciparse dos seusSeñores (defenden a súaliberdade e a das súasterras)1448 crease o Gran sindicato de Remensa” co apoio dos reis1455“Sentencia arbitral de Guadalupe” Fernando II, “El Católico”
- 90. 3.- REVOLTAS URBANAS Persecución contra xudeos.1431 “PROGROMS”EN CASTELAEntre 1453, 1460 osartesáns das cidadeslevántansedebido á criseeconómicaqueproduciurivalidade entre:- grandesmercadores: "BIGA"- artesáns e pequenoscomerciantes: "BUSCA""A BUSCA" gobernou en BarcelonaImpuxo o seuprograma de medidasdemocratizadorasAs presións dos grandesmercadores ante o rei, fixeronque se acabase co movemento e osseusxefesaxustizados.EN ARAGÓN
- 91. PROGROMSAs tensiónssociaistiñanunhaválvula de escape no ANTISEMITISMO:VIOLENCIA (PERSECUCIONS e MATANZAS) CONTRA OS XUDEOS (PROGROMS 1431)
- 92. CRISIS POLITICANa BaixaIdade Media iniciouse o proceso de FORTALECEMENTO DO PODER REAL queconduciríaásmonarquíasabsolutas da IdadeModerna.
- 93. RESISTENCIAS da nobreza e o clero
- 94. GUERRAS CIVIS:
- 95. Castela (1366-1369 y 1474-1479),
- 97. Cataluña (1462-1472).COROA DE CASTELAFASES:1.- CRISIS S. XIV2.- RECUPERACION S. XV
- 98. 1.- CRISIS DEL SIGLO XIVManifestouse:
- 99. nas crises agrarias (1ª ½ do século),
- 100. a pestenegra (entre 1348 e 1350),
- 101. a guerra civil entre Pedro I e Enrique deTrastámara (1366-1369) e
- 102. osconflitossociais, en especial os pogroms antisemitas de 1391.2.- RECUPERACIÓN DEMOGRÁFICA E ECONÓMICA DO SÉCULO XVAindaquepersisten:
- 103. conflictossociales e
- 104. unhasegundaguerra civil (1474-1479): Isabel de Castela e Xoana a BeltranexaCOROA DE ARAGÓN
- 105. A COROA DE ARAGÓNOsfactores da crise son osmesmosque en Castela, pero a evolución da Coroa de Aragón, foidiferente.
- 106. A.- FORTE CRECEMENTO ECONÓMICO durante a 1ª ½ do século XIV (Expansion Mediterraneo)B.- CRISE durante a 2ª ½ do século XIV, queafectoumáis a Cataluña (pestenegra)
- 107. SIGLOXIV
- 108. FASES:POBLACIONRECUPERACIÓNlentaexcepto en Cataluña polosconflictossociais e a guerra civil (1462-1472).SIGLOXV:
- 109. A GUERRA CIVIL EN CATALUÑA(1462-1472)ENFRENTAMENTOSOLIGARQUÍA CATALANAdoctrinapactistaA MONARQUÍApretensions autoritariasSEÑORES FEUDAIS “ malosusos”.PAIESES DE REMENSABIGAoligarquía rentista e os grandes comerciantesBUSCAArtesans a pequenaburguesíabarcelonesaA guerraestaloudurante o reinado do terceiroreiTrastámara, Xoán II (1458-1479), E concluíucoarendición de Barcelona (1472) e a sinatura da Capitulación de Pedralbes, naque o reiadoptouunhaactitudeconciliadoracosvencidos e non se resolveronosproblemas
- 110. O GÓTICO: OS MESTRES CONSTRUCTORESErancomoosarquitectosactuais: * Ideabanosplanos. * Daban as instruccionespararealizarunhaconstrucción.Fachadacatedral de Huesca
- 111. O GÓTICO: OS MESTRES CONSTRUCTORESCatedral de ToledoEstes mestresrealizaronmoitascatedraisseguindo un novo estiloartísticochamado GÓTICO
- 112. LOS MAESTROS CONSTRUCTORESCatedral de óO estilo GÓTICO caracterizasepor:Grande altura dos edificios.
- 114. Amplosventanais.
- 116. Grandesvidrieiras de coresCatedral de Burgos
- 117. Vidrieiras da catedral de ó
- 118. Rosetónda catedral de ó
- 119. Año de 1.479Aocasarseos “Reis Católicos” (Isabel I de Castela e Fernando II de Aragón) uniron as coroas de Castela e Aragón.
- 120. Anode 1.492O reino de Granada foi o últimoreino de Taifas. Foiconquistadopolos Reis Católicoscomoconsecuencia dos enfrontamentos entre osmusulmáns e o aumento de poder dos reinoscristiáns.
- 121. PERSONAXES DA IDADE MEDIAXAIME I “O CONQUISTADOR”IncorporouValencia e Mallorca á Coroade Aragón.
- 122. PERSONAXES DA IDADE MEDIAFERNANDO II de ARAGÓNNaceuen Sos del Rey Católico (Zaragoza).Casouse con Isabel I de Castela e pasaron a Historiaco sobrenomede “Reis Católicos”Baixo o seureinadoconquistaseGranada e descubreseAmérica no 1.492
- 123. PERSONAXES DA IDADE MEDIABOABDILFoi o últimoreide Granada.Entregou as chaves da cidadeaos Reis Católicosno 1.492
- 124. Repasa a Coroa de Castela
- 125. Repasa A Coroa de Aragón
- 126. FIN