Teoria zelularra
- 2. 1. TEORIA ZELULARRA IZAKI BIZIDUNA: Bizi funtzioak betetzeko gai den eta zelulaz osaturik dagoen organismoa BIZI FUNTZIOAK: Nutrizio funtzioa Erlazio funtzioa Ugal funtzioa
- 3. 1. Zer da zelula? Teoria zelularraren historia 1590: Hans Francis eta Zacahry Janssen aita seme holandarrek eta anteojo egileek lehen mikroskopio konposatua (bi lenteduna) asmatu zuten . 45cm 6 cm6 cm
- 4. 1609: Galileo Galilei (1564- 1642) occhiolino edo mikroskopio konposatua aurkezten du 1665: Robert Hookek (1635- 1703), mikroskopioa hobetu zuen (30eko handipena) eta kortxozko xafla mehea behatu ondoren lehen aldiz zelula hitza erabiltzen du ikusitakoa deskribatzeko Micrographia lanean
- 5. Robert Hookek erabilitako mikroskopio konposatua Kortxo xaflaren eta bere zelulen irudia
- 6. 1674: Anton van Leeuwenhoek-ek (1632-1723)mikroskopio sinplea asmatzen du. Leeuwenhoek-ek ez zuen formakuntza zientifikorik izan eta ehungintzan ari zelarik hariak eta ehunen kalitatearen nolakotasuna aztertzeko erabiltzen zituen tramankuluen artean lente joko bakarreko mikroskopioa asmatu zuen. 300-eko handipena lortu zuen (mikroskopio konposatua baiono askoz gehiago) eta ahal zuen guztia behatzen zuen, orratz baten puntan jarrita. Hainbat aurkikuntza egin zituen protozooei, odoleko globulu gorriei, semanari, kapilare sistemari eta intsektuen bizi-zikloei buruz
- 7. Leeuwenhoek-ek marraztutako hainbat irudi Bere hortzen plakan substantzia zuri eta ahitsua, gurina dirudiena, deskribatzen du eta inoiz hortzak garbitu ez dituen agure batenean harridura handiz ikusten du materia horretan animakulu bizi eta mugikor ugari daudela, aurretik inoiz ikusi ez zuen kantitatean. Hainbeste animakulu zegoen uretan, berau bizirik zegoela zirudiela... BakterioakArkakusoa orratzean Espermatozoideak BakterioakArkakusoa orratzean Espermatozoideak
- 8. 1800 urte inguru arte, datu asko jasoak ziren baino aurrerakuntza gutxi egin zen. XIX.mendean, mikroskioen hobekuntza nabaria izan zen 1831 inguru zelularen barruko nukleoaren aurkikuntza,. Robert Brown (1773-1858) botaniko eskoziarra
- 9. 1838, Matthew Schleiden, botaniko alemanak, landare guztiak zelulaz osaturik zeudeneko hipotesia plazaratu zuen. 1839, Theodor Shwan, zoologo alemak, hipotesia animalietara zabaldu zuen, hauek ere zelulaz osaturik daudela postulatuz. Gehitu zuen bizitzaren prozesuak zelularen barnean gertatzen direla.
- 10. Rudolf Virchow (1821-1902), 1855ean esan zuenez omnis cellula e cellula: zelula guztiak aurretik existitzen den beste batetik datoz. (Garai hartan eta Pasteur-ek (1822-1895) 1864an erabat frogatu arte, berezko sorkuntza zen ideia nagusia )
- 11. TEORIA ZELULARRA ZELULA: EGITURAZKO-UNITATEA da: Izaki guztiak zelula batez edo gehiagoz eratuta daude eta zelula da bizia duen egiturarik sinpleena. UNITATE FUNTZIONALA da: Bizi-funtzioak (nutrizioa, erlazioa eta ugalketa) zeluaren barnean gertatzen dira. EDOZEIN ZELULA BESTE ZELULA BATETIK ERATORRIA DA. .
- 12. Flemming-ek(1843-1915): zelularen zatiketa, mitosia, deskribatu zuen. XX. mendera arte mikroskopion optikoz ikus zitekeena ikusia zegoen jadanik, tindaketa teknika berriei esker. 1931, mikroskopio elektronikoaren asmakuntza: ultraegitura(organulu zelularren xehetasunak) aztertzeko aukera zabaldu zen. XX.mendearen erditi aurrera, talde-lana eta disziplina artekoa nagusitzen da 1953 ADN-aren egitura ...
- 13. ZELULEN ATALAK Zelula guztiak atal hauez osaturik daude: MINTZ PLASMATIKOA ZITOPLASMA MATERIAL GENETIKOA