Teoriasportu sprawnofizycznaimetodyjejpomiaru
•
0 likes•881 views
Pomiar sprawności fizycznej
![Rzetelność
• Rzetelność (ang. reliability) próby informuje o wielkości błędu
pomiaru. Oznacza to tyle, że powtórzenie pomiaru w tych
samych warunkach powinno dać te same rezultaty.
• W badaniach nad rzetelnością testów motorycznych
człowieka najczęściej wykorzystywana jest metoda
powtarzania pomiaru.
• Sposoby zwiększania rzetelności testu:
– rygorystyczna standaryzacja;
– zwiększanie liczby próby;
– zwiększanie liczby oceniających i podnoszenie ich umiejętności
w różnicowaniu zjawisk;
– wprowadzenie ekwiwalentnych testów;
• powiększanie motywacji badanych. [Zaciorski 1979]](https://image.slidesharecdn.com/teoriasportu-sprawnofizycznaimetodyjejpomiaru-180228211239/85/Teoriasportu-sprawnofizycznaimetodyjejpomiaru-13-320.jpg)
Teoriasportu sprawnofizycznaimetodyjejpomiaru
- 1. Sprawność fizyczna i metody jejSprawność fizyczna i metody jej pomiarupomiaru
- 2. Sprawność fizycznaSprawność fizyczna - to aktualna możliwość wykonywania czynności ruchowych wymagających zaangażowania siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej, gibkości. Do oceny jej poziomu, niezależnie od testów ruchowych – przeprowadza się często ocenę właściwości psychofizycznych cech budowy ciała.
- 3. Zdolności motoryczneZdolności motoryczne - to możliwości motoryczne człowieka rozumiane jako utrwalone właściwości organizmu oraz możliwość wykonania czynności ruchowej.
- 4. • zdolności kondycyjnezdolności kondycyjne, uwarunkowane głównie procesami energetycznymi, • zdolności koordynacyjnezdolności koordynacyjne, zdeterminowane głównie procesami sterowania i regulacji ruchu. Zdolności motoryczneZdolności motoryczne
- 5. Zdolności kondycyjneZdolności kondycyjne • Siła • Szybkość • Wytrzymałość
- 6. Zdolności koordynacyjneZdolności koordynacyjne • zdolność orientacji przestrzennej, • szybkość reakcji, • zdolność różnicowania ruchu, • równowagę, • poczucie rytmu, • zdolność łączenia ruchu (sprzężenie ruchu), • zdolność dostosowania i przestawienia ruchowego, • wysoka częstotliwość ruchów.
- 7. Zdolności hybrydoweZdolności hybrydowe -- uwarunkowane procesami energetycznymi oraz procesami sterowania i regulacji ruchu. •zwinność, •szybkość (?). Zdolności anatomiczne -- zdeterminowane budową anatomiczną ciała •gibkość.
- 8. Czynniki wpływające na sprawnośćCzynniki wpływające na sprawność fizycznąfizyczną • Genetyczne • Zewnętrzne czynniki środowiskowe, czynniki społeczno-ekonomiczne, styl życia człowieka (w tym także aktywność ruchowa).
- 9. Testy sprawności fizycznejTesty sprawności fizycznej Testy umożliwiają dokonywanie oceny reprezentatywnych próbek czynności w ujednoliconych warunkach, ułatwiając tym samym pomiar danej cechy lub funkcji. Wynik badania, zwykle ujęty w liczbach, jest przydatny w różnorakich formach nauczania i treningu oraz stanowi podstawę formułowania wskazań, porad lub zaleceń terapeutycznych.
- 10. UwarunkowaniaUwarunkowania dobrego testudobrego testu • Na podstawie analizy kształtowania się poziomu sprawności fizycznej można wyciągnąć wnioski odnośnie kierunku, obciążenia i intensywności prowadzonych form pracy. • Każdy wybrany do oceny sposób pomiaru sprawności fizycznej powinien odpowiadać kryteriom: obiektywności, trafności, rzetelności standaryzacji i normalizacji.
- 11. Obiektywność • Test powinien być tak skonstruowany, aby dwie różne osoby, prowadzące niezależne od siebie badania tej samej osoby, dochodziły do identycznego lub zbliżonego rezultatu. • Ocena powinna być całkowicie bezstronna, wolna od uprzedzeń i przesądów. • Niektórzy autorzy uważają obiektywność za szczegółowy aspekt rzetelności testu.
- 12. Trafność • Trafność testu polega na mierzeniu oczekiwanej właściwości. Ważne jest wykluczenie udziału w próbie innych komponentów, które zniekształcają poziom natężenia danej zdolności. • Zwykle za miarę trafności przyjmuje się współczynnik korelacji z przyjętym kryterium. • Trafność nie jest zatem wewnętrzną cechą testu jak np. rzetelność, ale wyraża relacje testu do kryterium przyjętej miary tego, co ma podlegać w testowaniu.
- 13. Rzetelność • Rzetelność (ang. reliability) próby informuje o wielkości błędu pomiaru. Oznacza to tyle, że powtórzenie pomiaru w tych samych warunkach powinno dać te same rezultaty. • W badaniach nad rzetelnością testów motorycznych człowieka najczęściej wykorzystywana jest metoda powtarzania pomiaru. • Sposoby zwiększania rzetelności testu: – rygorystyczna standaryzacja; – zwiększanie liczby próby; – zwiększanie liczby oceniających i podnoszenie ich umiejętności w różnicowaniu zjawisk; – wprowadzenie ekwiwalentnych testów; • powiększanie motywacji badanych. [Zaciorski 1979]
- 14. Standaryzacja Ujednolicony sposób posługiwania się testem. W instrukcji (integralna część testu) powinny się znaleźć wszystkie wyjaśnienia dotyczące sposobu i warunków przeprowadzenia pomiaru. • Instrukcja powinna w szczególności precyzować: – miejsce wykonania próby, – sprzęt i pomoce, – formę ruchu, – sposób oceny, – liczbę i kolejność powtórzeń, – metodę rozgrzewki, – strój sportowy.
- 15. Normalizacja • Test jest znormalizowany, jeżeli został stworzony układ odniesienia (np. skala T, siatka centylowa, skala wartości unormowanych), który pozwala ocenić, jakie miejsce ze względu na daną cechę zajmuje badana osoba w całej populacji. • Normy testowe uzyskuje się z badań empirycznych grupy osób reprezentacyjnej dla danej populacji.
- 16. Podział testówPodział testów 1) metody oceny stanu ogólnej sprawności fizycznej, 2) metody oceny poziomu różnych zdolności motorycznych, 3) metody oceny stanu specjalnej – technicznej sprawności w poszczególnych dyscyplinach sportowych (np. piłka nożna, koszykówka).
- 17. TESTY SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJTESTY SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ Testy zagraniczneTesty zagraniczne • Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej, • EUROFIT – Europejski Test Sprawności Fizycznej, • Test Minimalnej Sprawności Fizycznej Krausa – Webera, • Test Sprawności Fizycznej Dzieci i Młodzieży YMCA
- 18. Test do oceny uzdolnień ruchowych:Test do oceny uzdolnień ruchowych: • test uzdolnień ruchowych Brace’a, • bateria testów McCloya, • zestaw prób wg M. Sottiaux. Testy oceniające wydolność fizyczną:Testy oceniające wydolność fizyczną: •próba Cramptona, • próba Ruffiera, • próba harwardzka (zmodyfikowana próba harwardzka), • test 12-minutowy K. H. Coopera.
- 19. Testy polskie:Testy polskie: • Indeks Sprawności Fizycznej K. Zuchory, • Test Chromińskego, • Miernik Trześniowskiego, • Test Sprawności Motorycznej Denisiuka, • Wrocławski Test Sprawności Fizycznej dla Dzieci w wieku 3-7 lat (Sekity), • i inne.
- 20. Europejski test sprawności fizycznej EUROFITEuropejski test sprawności fizycznej EUROFIT Próba I: postawa równoważna na jednej nodze •Sprzęt i pomoce. Belka metalowa lub drewniana listwa o wymiarach wysokość 4cm i szerokość 3cm, pokryta cienkim materiałem o grubości nie większej nie 5 mm. Dwie podpórki zapewniające stabilność listwy umieszczone pod jej końcami prostopadle do niej, o wymiarach ok. 15 cm długości i ok. 2 cm szerokości. Czasomierz - stoper. •Sposób wykonania. Próba polega na utrzymaniu równowagi przez Jedną minutę, stojąc na listwie wzdłuż jej osi z uchwytem za stopę drugiej nogi ugiętej w kolanie (jak na rysunku powyżej). Przy rozpoczęciu można wolną ręką przytrzymać się osoby mierzącej czas, a potem użyć tej ręki do utrzymania równowagi. Próba liczy się od momentu puszczenia osoby towarzyszącej. Po każdej utracie równowagi, tzn. gdy puści sic trzymaną nogę, lub gdy dotknie sic podłogi dowolną częścią ciała, należy powtórzyć próbę, aż upłynie minuta. Przed przystąpieniem do pomiaru badany może wykonać jedną próbę wstępną. •Wyniki. Określamy liczbę prób (wejść na listwę, nie spadnięć z listwy) potrzebnych do utrzymania równowagi w staniu na belce przez pełną minutę, jeżeli badany spadnie z belki 15 razy w ciągu pierwszych 30 sekund, próba kończy się wynikiem zerowym.
- 21. Europejski test sprawności fizycznej EUROFITEuropejski test sprawności fizycznej EUROFIT Próba II – szybkość ruchów kończyny górnej •Sprzęt i pomoce. Stół z regulowaną wysokością lub skrzynia gimnastyczna sięgająca do pępka badanego. Dwa tekturowe lub plastikowe krążki o średnicy 20 cm poziomo przymocowane trwale do stołu (skrzyni) w odległości od siebie ich środków o 80 cm (odległość między ich brzegami powinna wynosić 60cm). Płytka prostokątna o wymiarach 10 x 20 cm naklejona pośrodku między krążkami. Stoper. •Sposób wykonania. Próba polega na szybkim dotykaniu na przemian dwóch odpowiednio rozstawionych krążków sprawniejszą ręką. Dłoń mniej sprawna znajduje się, podczas próby na prostokątnej płytce. Przed rozpoczęciem dłoń ręki sprawniejszej należy ułożyć skrzyżnie na przeciwległym krążku. Stukanie w krążki odbywa się poprzez jak najszybsze przestawianie ręki sprawniejszej z jednego krążka na drugi ponad ręką unieruchomioną na prostokątnej płytce pośrodku. Na komendę "gotów... start!" badany wykonuje 25 dotknięć każdego krążka (w sumie 50 ruchów) najszybciej jak potrafi. Przeprowadzający próbę głośno liczy dotknięcia krążków. •Wynik. Mierzy się czas potrzebny do wykonania próby. Przyjmując że badany rozpoczął próbę od lewego krążka, należy zatrzymać stoper wtedy, gdy badany dotknie ten krążek po raz 25, wtedy łączna liczba dotknięć wyniesie 50. Jeżeli badany nie dotknie krążka, doliczany jest dodatkowy ruch do wymaganych 25 cykli. Próbę należy wykonać dwa razy, liczy się wynik lepszy.
- 22. Europejski test sprawności fizycznej EUROFITEuropejski test sprawności fizycznej EUROFIT Próba III – gibkość tułowia (skłon w przód w siadzie) •Sprzęt i pomoce. Stół lub skrzynka o wymiarach: długość 35cm, szerokość 45cm, wysokość 32cm. Blat stołu (skrzynki) powinien mieć wymiary: długość 55 cm, szerokość 45cm. Blat ten wystaje na 15cm do przodu przed ściankę służącą do opierania stóp. Na środku blatu równolegle do osi podłużnej wyrysowana jest Skala centymetrowa od -15 do 50cm tak, by 0 (zero) znajdowało się na wysokości oparcia stóp. Wartości od zera w stronę badanego są ujemne. Na blacie leży luźno, prostopadle do centymetrowej skali, linijka lub drewniana listewka o długości ok. 30cm i grubości ok. 1cm. •Sposób wykonania. Badany w siadzie płaskim opiera bose stopy o boczną ściankę stołu. W tej pozycji, przy wyprostowanych kolanach, pochyla tułów w przód i sięga rękami najdalej jak może, posuwając końcami palców linijkę po centymetrowej skali narysowanej na powierzchni blatu. Po osiągnięciu najdalszej pozycji pozostaje nieruchomo przez ok. 2 sekundy. Stopy cały czas muszą być razem, nogi przy ziemi, kolana wyprostowane. •Wynik. Rezultat odczytuje sic ze skali centymetrowej. Badany, który sięgnął końcami palców do poziomu oparcia stóp uzyskuje wynik 0. Ten, który sięgnął 7cm poza oparcie stóp uzyskuje wynik +7. Jeżeli brak mu było 3cm do linii oparcia stóp, otrzymuje wynik —3. Jeżeli końce palców obydwu rąk nie osiągną tej same odległości, należy uznać za wynik średnią odległość dla obydwu rąk, to znaczy środkowy punkt przesuwanej linijki. Próbę wykonuje się dwukrotnie i zalicza wynik lepszy.
- 23. Europejski test sprawności fizycznej EUROFITEuropejski test sprawności fizycznej EUROFIT Próba IV – skoczność (skok w dal z miejsca) •Sprzęt i pomoce. Skocznia z piachem i belką do odbicia, taśma miernicza. Można też próbę przeprowadzić w sali, wtedy potrzebne jest nie śliskie podłoże i dwa nieruchomo połączone wzdłuż materace do lądowania. Na materacach należy wyrysować co 10cm linie prostopadle do kierunku skoku. •Sposób wykonania. Badany staje w małym rozkroku z ustawionymi równolegle stopami przed linią odbicia, następnie pochyla tułów, ugina nogi w kolanach (półprzysiad) z równoczesnym zamachem obu rąk dołem w tył, po czym wykonuje wymach rąk w przód i energicznie odbijając się jednocześnie obunóż skacze jak najdalej. •Wynik. Długość skoku mierzy się od wyznaczonej linii odbicia (belki) do najbliższego śladu pozostawionego przez piętę skaczącego. Jeżeli badany po wykonania skoku przewróci się do tylu, wówczas skok powtarza. Z dwóch wykonanych skoków mierzy się dłuższy z dokładnością do 1cm.
- 24. Europejski test sprawności fizycznej EUROFITEuropejski test sprawności fizycznej EUROFIT Próba V – siła ręki (dynamometria dłoniowa) •Sprzęt i pomoce. Sprawdzony dynamometr dłoniowy. Wskazane jest używanie dynamometru ze zmienną szerokością uchwytu, regulowaną do wielkości dłoni badanego. •Sposób wykonania. Badany obejmuje dynamometr wygodnie, palce i cala dłoń powinny doń ściśle przylegać, następnie opuszcza rękę wzdłuż tułowia i w niewielkiej odległości od ciała tak, aby ręka nie dotykała uda, ściska dynamometr z maksymalną siłą. W czasie próby badany stoi w małym rozkroku, a druga ręka jest swobodnie opuszczona. Pomiar należy przeprowadzać w warunkach zapewniających pełną koncentrację uwagi. •Wynik. Wykonuje się dwie próby ręką silniejszą. Zalicza się wynik lepszy z dokładnością do 1kG.
- 25. Próba VI – siła tułowia (siady z leżenia) •Sprzęt i pomoce. Twardy materac lub karimata. Stoper. •Sposób wykonania. Badany kładzie się na plecach na twardym podłożu, uginając w kolanach nogi pod kątem 90 stopni i opierając się o podłoże podeszwami stóp. Ręce trzyma splecione na karku. Partner klęka obok leżącego i przyciska jego stopy tak, aby całą podeszwą dotykały podłoża. Na sygnał "start!" badany przechodzi z leżenia do siadu i dotyka łokciami kolan, a następnie jak najszybciej powraca do leżenia na plecach dotykając grzbietami splecionych dłoni do podłoża, i znowu wykonuje siad. Czynność tę powtarza jak najszybciej w czasie 30 sekund. Za każdym razem plecy i splecione dłonie w pozycji leżenia muszą dotykać podłoża. Badani ćwiczą parami. Po wykonania zadania przez pierwszego ćwiczącego następuje zmiana ról. •Wynik. Próbę, wykonuje się jeden raz. Po komendzie "start!" liczy się wykonywane skłony w czasie 30 sekund. Np. 16 poprawnych siadów daje wynik 16. Europejski test sprawności fizycznej EUROFITEuropejski test sprawności fizycznej EUROFIT
- 26. Europejski test sprawności fizycznej EUROFITEuropejski test sprawności fizycznej EUROFIT Próba VII – zwis na ramionach ugiętych •Sprzęt i pomoce. Drążek poziomy lub niezbyt gruba, lecz mocna żerdź zawieszona poziomo na wysokości dosiężnej. Materac pod drążkiem. Stoper. Magnezja lub talk do rąk. •Sposób wykonania. Próba polega na wytrzymaniu zwisu na drążku o ramionach ugiętych w stawach łokciowych tak, żeby broda znajdowała się ponad drążkiem. Badany staje pod drążkiem, chwyta go nachwytem zamkniętym (palcami od góry i kciukiem od dołu) na szerokość barków. Prowadzący Próbę pomaga unieść w górę ciało badanego tak, aby jego broda znalazła się powyżej drążka. Próba kończy się, kiedy badany opada i jego oczy znajdą się poniżej drążka - wtedy zamyka się Stoper. Badany powinien być lekko ubrany, najlepiej boso. Próbę wykonuje się jeden raz. •Wynik. Mierzy się czas zwisu z dokładnością do jednej sekundy.
- 27. Próba VIII – zwinność (bieg wahadłowy 10 x 5m) •Sprzęt i pomoce. Na równym i nie niskim podłożu (np. na podłodze, jeżeli badani są w gumowym obuwiu) wyrysowane są dwie równolegle linie w odległości od siebie o 5m. Długość linii wynosi 1,20cm zaś ich końce powinny być oznaczone gumowymi stożkami lub chorągiewkami. Stoper. •Sposób wykonania. Badany staje w pozycji startowej wysokiej, obie jego stopy znajdują się przed linią. Po komendzie "start!" biegnie najszybciej jak potrafi do drugiej linii, przekracza ją obiema stopami i wraca z powrotem. Taki podwójny kurs wykonuje sic pięć razy. Nie należy zwalniać pod koniec biegu, co często zdarza się u dzieci. Podczas biegu, szczególnie zwrotów, nie wolno podpierać się rękami o podłogę. Należy zapobiec wszelkim poślizgom. Próbę, wykonuje się jeden raz. •Wynik. Czas potrzebny do pokonania pełnych pięciu cykli (14cznie 50m) stanowi wynik mierzony z dokładnością do 0,1 sekundy. Mierzący czas głośno liczy kolejne cykle. Europejski test sprawności fizycznej EUROFITEuropejski test sprawności fizycznej EUROFIT
- 28. Próba IX – wahadłowy bieg wytrzymałościowy •Sprzęt i pomoce. Sala gimnastyczna lub szeroki korytarz o długości ponad 20m z wyrysowanymi na podłodze dwiema równoległymi liniami oddalonymi od siebie o 20m. Magnetofon z taśmą, na której są nagrane sygnały dźwiękowe dyktujące czas przebiegnięcia jednego odcinka. Próba może być także wykonana na równym podłożu trawiastym. •Sposób wykonania. Badany wraz z partnerami biegu staje przed linią w pozycji startowej wysokiej. Test polega na przebiegnięciu w tempie dyktowanym głosem z taśmy jak największej liczby odcinków 20 metrowych. Próba rozpoczyna sic wolnym "truchtem" a kończy szybkim biegiem. W ciągu całego testu badani poruszają się między liniami odległymi o 20m, za każdym zwrotem przekraczając je obunóż. Szybkość biegu jest regulowana sygnałami z magnetofonu, z każdą minutą częstszymi. Badani biegnąc takim tempem, aby w momencie usłyszenia sygnału z taśmy znajdować sic na końcu 20 metrowego odcinka biegu (wystarczająca jest dokładność do dwóch kroków). Zadaniem badanego jest utrzymanie podawanego przez magnetofon rytmu biegu tak długo, jak potrafi. Badany przerywa próbę, jeżeli nie może już dostosować sic do dyktowanego rytmu biegu lub czuje się zbyt zmęczony, aby dokończyć kolejny odcinek. Kończąc próbę powinien zapamiętać liczbę przebiegniętych 20 metrowych odcinków, każdorazowo podawaną przez magnetofon. Próbę wykonuję się jeden raz. •Wynik. Wynikiem testu jest liczba przebiegniętych odcinków 20 metrowych. Europejski test sprawności fizycznej EUROFITEuropejski test sprawności fizycznej EUROFIT
- 29. Bibliografia • H. Grabowski, J. Szopa, EUROFIT Europejski Test Sprawności Fizycznej, AWF im. Bronisława Czecha, Kraków 1991 • R. Stupnicki, R. Przewęda, K. Milde, Centylowe siatki sprawności fizycznej polskiej młodzieży wg testów EUROFIT, AWF im. Józefa Piłsudzkiego, Warszawa 2003