1. TÌM HIỂU VỀ ĐỒNG HỒ VẠN NĂNG ĐIỆN TỬ
SINH VIÊN: NGUYỄN VĂN LONG
2. NỘI DUNG
• Tổng quan về đồng hồ vạn năng
• Cấu tạo và hoạt động.
• Tổng kết
3. Tổng quan về đồng hồ vạn năng
• Đồng hồ vạn năng hay vạn năng kế là một dụng cụ
đo lường điện có nhiều chức năng. Các chức năng
cơ bản là ampe kế, vôn kế, và ôm kế, ngoài ra có
một số đồng hồ còn có thể đo tần số dòng điện,
điện dung tụ điện, kiểm tra bóng bán dẫn
(transitor)....
• Có 2 loại đồng hồ vạn năng là:
– Đồng hồ đo điện vạn năng VOM
– Đồng hồ đo điện tử DMM
4. Đồng hồ đo điện vạn năng VOM
• Cấu tạo
– VOM dựa trên thành phần cơ bản
là cơ cấu từ điện
– Cấu tạo gồm 2 phần chính:
• Bộ phận hiển thị
• Mạch đo.
– Ngoài ra còn có mạch phân tầm
để thích hợp với các mức đo khác
nhau
5. Đồng hồ đo điện vạn năng VOM
• Giới thiệu:
– Đồng hồ đo điện vạn năng
(VOM – Volt Ohm
Milliammeter) là loại đồng hồ
đo dựa trên cơ cấu từ điện để
thực hiện đo lường nhiều đại
lượng như dòng điện một
chiều, điện áp một chiều,
điện áp xoay chiều, điện trở,
điện dung, điện cảm.
– VOM thuộc loại đồng hồ đo
tương tự vì mạch đo và sự chỉ
thị kết quả dưới dạng liên tục
không gián đoạn.
6. Bộ phận hiển thị
• Phần chỉ thị có một kim rất mảnh gắn liền
với khung dây, hai đầu khung dây được
gắn với hai lò xo xoắn để vừa tiếp điện
cho khung dây vừa tạo moment cản.
• Lò xo xoắn thường làm từ vật liệu không
từ tính (như đồng pha thiếc) để tránh sự
ảnh hưởng của từ trường. Lò xo có một
đầu gắn cố định vào bộ phận điều chỉnh,
đó là núm chỉnh trên mặt đồng hồ để điều
chỉnh kim chỉ đúng vị trí zero trước khi đo.
8. Sử dụng đồng hồ VOM
1. Nút đọ chuẩn zero Ohm. Nút này được nhấn
sẽ tương đương với việc chập hai que đo lại.
2. Đế cắm thử transistor.
3. Lỗ cắm COM (-) để cắm que đo màu đen
trong tất cả phép đo.
4. Vít chỉnh zero kim chỉ thị để đảm bảo kim
nằm ở vị trí zero khi chưa đưa tín hiệu đo vào
VOM.
5. Núm chỉnh zero Ohm.
6. Núm xoay chuyển mạch (gallet) để chọn
chức năng đo và thay đổi tầm đo.
7. Lỗ cắm 10ADC để cắm que đo màu đỏ khi sử
dụng thang đo 10 ADC.
8. Lỗ cắm V, Ω, A (+) để cắm que đo màu đỏ
trong tất cả phép đo ngoại trừ thang đo
10ADC.
9. Nguyên lí hoạt động
• Đồng hồ đo dòng điện chỉ thị bằng kim
hoạt động dựa theo hiệu ứng cảm ứng
điện từ
• Khi có dòng điện chạy qua khung dây
thì khung dây sẽ tương tác với từ
trường của nam châm vĩnh cửu khiến
cho khung dây quay làm cho kim chỉ
thị quay theo đến khi moment quay
cân bằng với moment cản của lò xo thì
kim dừng lại chỉ giá trị đại lượng cần đo
trên thang đo.
• Khi cần đo các đại lượng khác như
điện áp một chiều, điện áp xoay
chiều..., thông qua mạch đo VOM sẽ
chuyển đổi các đại lượng này thành
dòng điện một chiều trước khi đưa đến
cơ cấu.
10. Đồng hồ đo điện tử (DMM)
• Giới thiệu:
– Đồng hồ đo điện tử (DMM - Digital
MultiMeter) là loại đồng hồ đo có các
chức năng tương tự như đồng hồ đo
VOM nhưng mạch đo dựa trên kĩ thuật
số.
– Nhìn chung DMM có nhiều ưu điểm
hơn VOM như chính xác hơn, tổng trở
vào lớn, tự động chỉnh thang đo, độ
phân giải cao, dễ quan sát kết quả, có
thể lưu trữ và xử lí dữ liệu...
– Nó sử dụng các linh kiện điện tử chủ
động, và do đó cần có nguồn điện như
pin.
11. Sơ đồ mạch nguyên lí
Sơ đồ khối
bộ biến đổi A/D tích phân
2 sườn Bộ hiển thị
12. Đồng hồ đo điện tử (DMM)
• Cấu tạo:
– Mạch chuyển đổi tương tự sang
số ADC để biến tín hiệu tương tự
cần đo ngõ vào thành tín hiệu số.
– Mạch lưu trữ, xử lí tín hiệu.
– Bộ phận hiển thị làm hiện lên các
con số trên màn hình tinh thể
lỏng LCD hoặc điều khiển kim chỉ
thị quay một góc tương ứng trên
thang đo.
– Bộ phát xung chuẩn cung cấp
xung cho các khối hoạt động
đồng bộ.
13. Sử dụng đồng hồ DMM
1. Màn hiển thị tinh thể lỏng LCD.
2. Nút nhấn mở nguồn.
3. Nút nhấn Data hold để giữ lại giá trị đo trên
màn hiển thị.
4. Nút Peak hold để lấy giá trị lớn nhất đại lượng
đang đo.
5. Nút AC-CAP lựa chọn đại lượng đo là điện áp
xoay chiều hoặc điện dung.
6. Núm xoay chuyển mạch (gallet) chọn chức
năng đo và thay đổi tầm đo.
7. Đế cắm thử tụ điện.
8. Đế cắm thử transistor.
9. Lỗ cắm que đo màu đỏ khi đo dòng điện bé
hơn 20 [A].
10. Lỗ cắm que đo màu đỏ khi đo dòng điện bé
hơn 200 [mA].
11. Lỗ cắm que đo màu đen trong tất cả các
phép đo.
12. Lỗ cắm que đo màu đỏ khi đo V, Ω, tần số f.
14. Kết luận
– Qua việc tìm hiểu đồng hồ vạn năng chúng
ta thấy được :
• cấu tạo, nguyên lí hoạt động của một số mạch đo cơ
bản trong các thiết bị này như mạch đo dòng điện,
mạch đo điện thế, mạch đo điện trở và các mạch biến
đổi tín hiệu, xử lí tín hiệu…
• quá trình tiếp nhận, biến đổi tín hiệu và xử lí tín hiệu để
đưa ra các giá trị cần đo đạc.