ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
TÜMÖR İMMÜNOLOJİSİ
Prof. Dr. Vedat Köseoğlu
Vedat-01/01
İmmünolojik Sistem
1. Hücreler
1. Lenfositler
2. Fagositler
3. “Auxillary” hücreler
1. Bazofil
2. Mast hücreleri
3. Trombositler
2. “Soluble mediator”ler
1. Antikorlar
2. Sitokinler
3. Kompleman sistemi
4. İnflamatuar mediatörler
Malign Tümör
 Malign tümörler veya kanserler, kontrolsüz
bir biçimde çoğalan, normal dokuları invaze
eden ve sıklıkla köken aldıkları dokulardan
uzaktaki organ ve dokulara metastaz yapan
ve buralarda çoğalmaya ve büyümeye
devam eden tümörlerdir.
Vedat-01/01
 Kanserler vücuttaki herhangi bir organdan
köken alabilirler. Epitelyal hücrelerden köken
alanlar KARSİNOM, mezenkimal dokudan
köken alanlar ise SARKOM olarak
adlandırılırlar. Lenfoid dokunun solid
tümörlerine LENFOMA, lenfositler ve diğer
hematopoietik hücrelerden köken alan malign
tümörlere ise LÖSEMİ adı verilmektedir.
Vedat-01/01
 Tümörlere karşı immün cevap en eski fikirlerden birisidir.
 Bu yüzyılın başlarında Paul Erlich, “insan organizmasında yüksek
sayıda aberran hücreler olduğunu ve bu hücrelerin immün sistem
tarafından kontrol altında tutulamamaları durumunda çoğalıp
hastalık oluşturabileceklerini” ifade etmiştir.
 Böylece tümör dokusu graft olarak görülmeye başlanmış ve
organizmanın bu dokuyu reddetmeyi amaçladığı ileri sürülmüştür.
 Bazı tümörlerin bakteriyel toksinlerle veya spontan olarak
regresyona uğradıklarının görülmesi immün sistemin tümörler
üzerine etkilerinin ilk kanıtları olarak kabul edilmişlerdir.
Vedat-01/01
İmmün sistem ve tümör gelişimi
arasındaki ilişkiyi kuvvetlendiren
kanıtlar
 Postmortem çalışmalarda elde edilen veriler klinik olarak
görülenden daha çok tümörün varlığını göstermiştir.
 Pek çok tümörde belirgin lenfosit infiltrasyonu vardır. Hatta bu
özellik bazı tümörler için bir “iyi prognostik” kriter olarak
belirtilmiştir.
 İmmün sistem fonksiyonlarının daha az etkili olduğu yenidoğan
ve yaşlılık dönemlerinde tümörlerin görülme sıklığında artışın
söz konusudur.
 İmmün yetmezliği olan bireylerde tümör gelişimi toplumun
diğer bireylerine göre daha sıktır.
Vedat-01/01
 Burnett ve Thomas Paul Erlich’in temel fikrini
geliştirerek “Immun surveillance” teorisini
açıklamışlardır.
Vedat-01/01
“Immun surveillance”
 Burnett ve Thomas immün sistemin
organizmayı sürekli olarak anormal
hücrelerin varlığı bakımından taradığını ve bu
tür hücreleri saptadığı zaman onları yok
ettiğini ifade etmişlerdir.
Vedat-01/01
B
Tc
TH
B
B
Yardım
EBV antijeni
İnfeksiyon Enfekte B hücreler yok
edilir
Ekstrasellüler ortamdaki
virüsler ortadan kaldırılır
Normal sağlıklı bireylerde EBV infeksiyonuna
karşı bağışıklık gelişimi
Antijen
Sunan
hücre
Vedat-01/01
İmmün supresyonu olan bireylerde EBV
infeksiyonu
B
B B
B B
Antijene karşı cevapsızlık
Virüs replikasyonu
ve enfeksiyon
Virüsün mitojenik etkisi ve
normal B hücrelerinin
proliferasyonu
Kromozomal
translokasyonlar B
hücreli tümörler
oluşturur.
Vedat-01/01
Tümör İmmünitesinin Özgüllüğü
Parent tümör hücreleri Enjeksiyon Tümör gelişimi
Mutant tümör hücreleri Enjeksiyon Tümör gelişmez
Tümör hücre tipi Dalak hücrelerinin tümör üzerine etkisi
Parent tümör Etkisiz
Tümör varyantı Sitotoksik etki
Vedat-01/01
Tümör Antijen Peptidi İçin Sitotoksik T
Hücresinin Özgüllüğü
Parent tümör hücresi Tümör-varyant tümör hücresi
Tümöre özgül
sitotoksik hücre
Tc
Sentetik parent peptid Sentetik mutant peptid
Parent peptid ile kaplı
hücreler yaşamaya devam ederler
Mutant peptid ile kaplı
hücreler ölürler
Vedat-01/01
Tümör Antijenlerinin İmmün Sisteme
Sunumu-1
Tümör
Hücresi
CD8+
Tc
ANERJİ
Class I
Vedat-01/01
Tümör Antijenlerinin İmmün Sisteme
Sunumu-2
Tümör
Hücresi
CD8+
Tc
B7
CD28
Birlikte uyarım
Tc Aktivasyonu Vedat-01/01
Tümör Antijenlerinin İmmün Sisteme
Sunumu-3
CD8+
Tc
Sitokinler
CD8+
Tc
CD4+
TH
Tümör
Hücresi
Antijen
Sunan
hücre
Birlikte uyarım
Class II
B7CD28
Tümör antijenleri
Tc ve TH aktivasyonu Vedat-01/01
İmmün Yetmezlikler ve
Tümör Virüsleri
İmmün yetmezlik
nedeni
Tümör tipi Virüsler
Genetik geçişli Lenfoma EBV
Organ
transplantasyonu ve
AIDS’e bağlı
immünosupresyon
Lenfoma EBV
Servikal kanser Papilloma virüs
Deri kanseri Papilloma virüs
(muhtemelen)
Karaciğer
kanseri
Hepatit B
Kaposi’s Bilinmiyor Vedat-01/01
İnsan Tümörleri ve Virüsler
Tümör Virüsler
Karaciğer kanseri Hepatit B
Servikal kanser HPV 16, 18 ve diğerleri
İmmünsuprese bireylerde
Burkitt lenfoma ve diğer
lenfomalar
EBV
Nazofaringeal kanser EBV
Adult T-cell lösemi HTLV-1 Vedat-01/01
Sınırlı role sahiptir.
Uzun bir zamandır bilinmesine karşılık nadiren tedavide ilk
seçenek olarak kullanılmıştır.
Uygulamalar aktif, pasif veya spesifik, nonspesifik veya
kombine olabilir.
İmmünoterapi
Tümörlerde İmmünoterapi
Aktif
Non-Spesifik BCG, Corynebacterum Parvum,
Levamizol
Spesifik Tümör hücresi ekstrelerinin, pürifiye
veya rekombinant antijenlerinin, veya
idiotiplerinin preventif aşıları
Pasif
Non-Spesifik LAK hücreleri, sitokinler
Spesifik İlaçlarla çiftleştirilmiş veya yalnız
başına antikorlar, prodruglar, toksin
veya radyoizotoplar
Kombine LAK hücreleri, “bi-spesific” antikorlar
Vedat-01/01
Non-Spesifik Aktif İmmünoterapi
“biological response modifiers,
BRM”
Tip Örnek Major Etki
Bakteriyel
Ürünler
BCG, C. Parvum,
muramyl dipeptide,
trehalose dimycolate
Makrofaj ve NK
aktivasyonu
Sentetik
Moleküller
Pyran copolymer, MVE,
poly I:C, pirimidinler
IFN üretimini uyarır
Sitokinler IFN α, IFN β, IFN γ, IL-
2, TNF
Makrofaj ve NK
aktivasyonu
Hormonlar Thymosin, Thymulin,
Thymopoietin
T hücre fonksiyonlarını
yönlendirir
Vedat-01/01
Tümörlerin Sitokinlerle Tedavisi
Sitokin Tümör Tipi ve Sonuç Sitokin Etkisi ve
Muhtemel Anti-tümör
Mekanizma
IFN α
IFN γ
Hairy-cell lösemide uzamış
remisyon
Bazı karsinomlarda zayıf etki
Tümör üzerinde muhtemel
sitositatik etki
Sistemik olarak etkisiz, Over
kanseri peritoneal karsinomada
remisyon sağlayıcı
MHC Class I ve II makrofaj
aktivasyonunda artış,
sitostaz, T hücre aktivasyonu
IL-2 Renal kanser ve melanomada
remisyon
T hücre aktivasyonu ve
proliferasyonu, NK
aktivasyonu
TNF-α Malign asit oluşumunu
azaltabilir
Tümör hücre adezyonunda ?
Artış, makrofaj ve lenfosit
aktivasyonu Vedat-01/01
Tümör Hücreleri ile İnfiltre
Kemik İliğinin “İn Vitro Purging”i
Kemik İliği Harvest Yüksek Doz Kemoterapi veya
Radyoterapi
“Purge” edilen kemik iliğinin
Reinfüzyonu
Tümör Hücrelerinin Monoklonal
Antikorlarla İşlenmesi
Vedat-01/01
Mikst Lenfosit Kültürü
Bir hafta süreyle birlikte kültür
Hasta Hasta Lenfositleri
Hastadan elde edilen
İnaktive tümör hücreleri
İzotop salınımı ile toksisite ölçümü 3H-thymidine yöntemi ile proliferasyon ölçümü
Monoklonal antikorlarla pasif immünoterapi bazı iyi sonuçlar
vermekteyse de henüz uygulama alanları sınırlıdır.
Büyük çaplı tümörler içine antikorların penetrasyonu
zayıftır
Antikorlar diğer hücreler tarafından bağlanabilir
Antikorlar immünojeniktir
İMMÜN SİSTEM HÜCRELERİ TARAFINDAN
TANINAN TÜMÖR ANTİJENLERİ
•Viral orijinli tümör antijenleri
•Tümör genlerindeki veya gen ekspresyonundaki
değişikliklere bağlı gelişen spesifik tümör antijenleri
Bazı tümörler normal hücrelerde dağılım gösteren normal
farklılaşma antijenlerini eksprese edebilirler.
Bazı normal antijenler glikolizasyon değişiklikleri sonucu
tümör hücrelerinden exprese edilebilirler.
Sorular-Sorunlar
Pek çok hastada tümör antijenlerine karşı konakçının
immünolojik cevabının ilişkisine dair önemli kanıtlar vardır.
Ancak tümörler tedavi edilmediklerinde ilerlemekteler ve
konakçı oldukları organizmanın ölümüne neden olmaktadırlar.
Bu paradoks nasıl açıklanmalıdır?
Sorular-Sorunlar
Tümör immünolojisi genelde ayrı bir konu olarak
tartışılmaktadır.
Tümörlere karşı immün cevabı genel immünolojiden ayrı
kılacak özellikleri var mıdır?
Kanserlere karşı immünoterapi yaklaşık 100 yıldır tartışılan ve
araştırılan bir konu olmasına karşılık başarı neden bu kadar
düşük düzeyde kalmıştır.
Gelecekteki başarı şansı nasıl görülmektedir?
Sorular-Sorunlar
Sorular-Sorunlar
Enfeksiyon hastalıklarına karşı profilaktik aşılama oldukça
etkindir.
Tümörlere karşı da aşılama tedavi ve korunmada aynı
başarıyı sağlayabilecek midir?

More Related Content

Tümor İmmunoloji

  • 1. TÜMÖR İMMÜNOLOJİSİ Prof. Dr. Vedat Köseoğlu Vedat-01/01
  • 2. İmmünolojik Sistem 1. Hücreler 1. Lenfositler 2. Fagositler 3. “Auxillary” hücreler 1. Bazofil 2. Mast hücreleri 3. Trombositler 2. “Soluble mediator”ler 1. Antikorlar 2. Sitokinler 3. Kompleman sistemi 4. İnflamatuar mediatörler
  • 3. Malign Tümör  Malign tümörler veya kanserler, kontrolsüz bir biçimde çoğalan, normal dokuları invaze eden ve sıklıkla köken aldıkları dokulardan uzaktaki organ ve dokulara metastaz yapan ve buralarda çoğalmaya ve büyümeye devam eden tümörlerdir. Vedat-01/01
  • 4.  Kanserler vücuttaki herhangi bir organdan köken alabilirler. Epitelyal hücrelerden köken alanlar KARSİNOM, mezenkimal dokudan köken alanlar ise SARKOM olarak adlandırılırlar. Lenfoid dokunun solid tümörlerine LENFOMA, lenfositler ve diğer hematopoietik hücrelerden köken alan malign tümörlere ise LÖSEMİ adı verilmektedir. Vedat-01/01
  • 5.  Tümörlere karşı immün cevap en eski fikirlerden birisidir.  Bu yüzyılın başlarında Paul Erlich, “insan organizmasında yüksek sayıda aberran hücreler olduğunu ve bu hücrelerin immün sistem tarafından kontrol altında tutulamamaları durumunda çoğalıp hastalık oluşturabileceklerini” ifade etmiştir.  Böylece tümör dokusu graft olarak görülmeye başlanmış ve organizmanın bu dokuyu reddetmeyi amaçladığı ileri sürülmüştür.  Bazı tümörlerin bakteriyel toksinlerle veya spontan olarak regresyona uğradıklarının görülmesi immün sistemin tümörler üzerine etkilerinin ilk kanıtları olarak kabul edilmişlerdir. Vedat-01/01
  • 6. İmmün sistem ve tümör gelişimi arasındaki ilişkiyi kuvvetlendiren kanıtlar  Postmortem çalışmalarda elde edilen veriler klinik olarak görülenden daha çok tümörün varlığını göstermiştir.  Pek çok tümörde belirgin lenfosit infiltrasyonu vardır. Hatta bu özellik bazı tümörler için bir “iyi prognostik” kriter olarak belirtilmiştir.  İmmün sistem fonksiyonlarının daha az etkili olduğu yenidoğan ve yaşlılık dönemlerinde tümörlerin görülme sıklığında artışın söz konusudur.  İmmün yetmezliği olan bireylerde tümör gelişimi toplumun diğer bireylerine göre daha sıktır. Vedat-01/01
  • 7.  Burnett ve Thomas Paul Erlich’in temel fikrini geliştirerek “Immun surveillance” teorisini açıklamışlardır. Vedat-01/01
  • 8. “Immun surveillance”  Burnett ve Thomas immün sistemin organizmayı sürekli olarak anormal hücrelerin varlığı bakımından taradığını ve bu tür hücreleri saptadığı zaman onları yok ettiğini ifade etmişlerdir. Vedat-01/01
  • 9. B Tc TH B B Yardım EBV antijeni İnfeksiyon Enfekte B hücreler yok edilir Ekstrasellüler ortamdaki virüsler ortadan kaldırılır Normal sağlıklı bireylerde EBV infeksiyonuna karşı bağışıklık gelişimi Antijen Sunan hücre Vedat-01/01
  • 10. İmmün supresyonu olan bireylerde EBV infeksiyonu B B B B B Antijene karşı cevapsızlık Virüs replikasyonu ve enfeksiyon Virüsün mitojenik etkisi ve normal B hücrelerinin proliferasyonu Kromozomal translokasyonlar B hücreli tümörler oluşturur. Vedat-01/01
  • 11. Tümör İmmünitesinin Özgüllüğü Parent tümör hücreleri Enjeksiyon Tümör gelişimi Mutant tümör hücreleri Enjeksiyon Tümör gelişmez Tümör hücre tipi Dalak hücrelerinin tümör üzerine etkisi Parent tümör Etkisiz Tümör varyantı Sitotoksik etki Vedat-01/01
  • 12. Tümör Antijen Peptidi İçin Sitotoksik T Hücresinin Özgüllüğü Parent tümör hücresi Tümör-varyant tümör hücresi Tümöre özgül sitotoksik hücre Tc Sentetik parent peptid Sentetik mutant peptid Parent peptid ile kaplı hücreler yaşamaya devam ederler Mutant peptid ile kaplı hücreler ölürler Vedat-01/01
  • 13. Tümör Antijenlerinin İmmün Sisteme Sunumu-1 Tümör Hücresi CD8+ Tc ANERJİ Class I Vedat-01/01
  • 14. Tümör Antijenlerinin İmmün Sisteme Sunumu-2 Tümör Hücresi CD8+ Tc B7 CD28 Birlikte uyarım Tc Aktivasyonu Vedat-01/01
  • 15. Tümör Antijenlerinin İmmün Sisteme Sunumu-3 CD8+ Tc Sitokinler CD8+ Tc CD4+ TH Tümör Hücresi Antijen Sunan hücre Birlikte uyarım Class II B7CD28 Tümör antijenleri Tc ve TH aktivasyonu Vedat-01/01
  • 16. İmmün Yetmezlikler ve Tümör Virüsleri İmmün yetmezlik nedeni Tümör tipi Virüsler Genetik geçişli Lenfoma EBV Organ transplantasyonu ve AIDS’e bağlı immünosupresyon Lenfoma EBV Servikal kanser Papilloma virüs Deri kanseri Papilloma virüs (muhtemelen) Karaciğer kanseri Hepatit B Kaposi’s Bilinmiyor Vedat-01/01
  • 17. İnsan Tümörleri ve Virüsler Tümör Virüsler Karaciğer kanseri Hepatit B Servikal kanser HPV 16, 18 ve diğerleri İmmünsuprese bireylerde Burkitt lenfoma ve diğer lenfomalar EBV Nazofaringeal kanser EBV Adult T-cell lösemi HTLV-1 Vedat-01/01
  • 18. Sınırlı role sahiptir. Uzun bir zamandır bilinmesine karşılık nadiren tedavide ilk seçenek olarak kullanılmıştır. Uygulamalar aktif, pasif veya spesifik, nonspesifik veya kombine olabilir. İmmünoterapi
  • 19. Tümörlerde İmmünoterapi Aktif Non-Spesifik BCG, Corynebacterum Parvum, Levamizol Spesifik Tümör hücresi ekstrelerinin, pürifiye veya rekombinant antijenlerinin, veya idiotiplerinin preventif aşıları Pasif Non-Spesifik LAK hücreleri, sitokinler Spesifik İlaçlarla çiftleştirilmiş veya yalnız başına antikorlar, prodruglar, toksin veya radyoizotoplar Kombine LAK hücreleri, “bi-spesific” antikorlar Vedat-01/01
  • 20. Non-Spesifik Aktif İmmünoterapi “biological response modifiers, BRM” Tip Örnek Major Etki Bakteriyel Ürünler BCG, C. Parvum, muramyl dipeptide, trehalose dimycolate Makrofaj ve NK aktivasyonu Sentetik Moleküller Pyran copolymer, MVE, poly I:C, pirimidinler IFN üretimini uyarır Sitokinler IFN α, IFN β, IFN γ, IL- 2, TNF Makrofaj ve NK aktivasyonu Hormonlar Thymosin, Thymulin, Thymopoietin T hücre fonksiyonlarını yönlendirir Vedat-01/01
  • 21. Tümörlerin Sitokinlerle Tedavisi Sitokin Tümör Tipi ve Sonuç Sitokin Etkisi ve Muhtemel Anti-tümör Mekanizma IFN α IFN γ Hairy-cell lösemide uzamış remisyon Bazı karsinomlarda zayıf etki Tümör üzerinde muhtemel sitositatik etki Sistemik olarak etkisiz, Over kanseri peritoneal karsinomada remisyon sağlayıcı MHC Class I ve II makrofaj aktivasyonunda artış, sitostaz, T hücre aktivasyonu IL-2 Renal kanser ve melanomada remisyon T hücre aktivasyonu ve proliferasyonu, NK aktivasyonu TNF-α Malign asit oluşumunu azaltabilir Tümör hücre adezyonunda ? Artış, makrofaj ve lenfosit aktivasyonu Vedat-01/01
  • 22. Tümör Hücreleri ile İnfiltre Kemik İliğinin “İn Vitro Purging”i Kemik İliği Harvest Yüksek Doz Kemoterapi veya Radyoterapi “Purge” edilen kemik iliğinin Reinfüzyonu Tümör Hücrelerinin Monoklonal Antikorlarla İşlenmesi Vedat-01/01
  • 23. Mikst Lenfosit Kültürü Bir hafta süreyle birlikte kültür Hasta Hasta Lenfositleri Hastadan elde edilen İnaktive tümör hücreleri İzotop salınımı ile toksisite ölçümü 3H-thymidine yöntemi ile proliferasyon ölçümü
  • 24. Monoklonal antikorlarla pasif immünoterapi bazı iyi sonuçlar vermekteyse de henüz uygulama alanları sınırlıdır. Büyük çaplı tümörler içine antikorların penetrasyonu zayıftır Antikorlar diğer hücreler tarafından bağlanabilir Antikorlar immünojeniktir
  • 25. İMMÜN SİSTEM HÜCRELERİ TARAFINDAN TANINAN TÜMÖR ANTİJENLERİ •Viral orijinli tümör antijenleri •Tümör genlerindeki veya gen ekspresyonundaki değişikliklere bağlı gelişen spesifik tümör antijenleri
  • 26. Bazı tümörler normal hücrelerde dağılım gösteren normal farklılaşma antijenlerini eksprese edebilirler. Bazı normal antijenler glikolizasyon değişiklikleri sonucu tümör hücrelerinden exprese edilebilirler.
  • 27. Sorular-Sorunlar Pek çok hastada tümör antijenlerine karşı konakçının immünolojik cevabının ilişkisine dair önemli kanıtlar vardır. Ancak tümörler tedavi edilmediklerinde ilerlemekteler ve konakçı oldukları organizmanın ölümüne neden olmaktadırlar. Bu paradoks nasıl açıklanmalıdır?
  • 28. Sorular-Sorunlar Tümör immünolojisi genelde ayrı bir konu olarak tartışılmaktadır. Tümörlere karşı immün cevabı genel immünolojiden ayrı kılacak özellikleri var mıdır?
  • 29. Kanserlere karşı immünoterapi yaklaşık 100 yıldır tartışılan ve araştırılan bir konu olmasına karşılık başarı neden bu kadar düşük düzeyde kalmıştır. Gelecekteki başarı şansı nasıl görülmektedir? Sorular-Sorunlar
  • 30. Sorular-Sorunlar Enfeksiyon hastalıklarına karşı profilaktik aşılama oldukça etkindir. Tümörlere karşı da aşılama tedavi ve korunmada aynı başarıyı sağlayabilecek midir?