Toponimia de silleda vi (piñeiro, ponte, refoxos, rellas, saíndres)
Download as ppt, pdf0 likes752 views
Toponimia do Concello de Silleda VI (Piñeiro, Refoxos, Ponte, Rellas, Saíndres). Traballo realizado por Laura Fernández e Beatriz González de 1º bach. (curso 2011-2012) para o ENDL do IES Pintor Colmeiro de Silleda. Tomouse como base o o artigo "Toponimia do Concello de Silleda" de Nicandro Ares Vázquez (Lucensias nº 17)
![24. Piñeiro (San Xillao)
Lugares de Piñeiro:
• Castromonde: é un derivado
de Castrum Mondii, castro
posuído por un home chamado
Mondius, Mundius ou Mundus.
• Cuíña: puido proceder do latín
colina/culina ‘cociña, fogar
portátil, [fig.], mesa, sitio dos
banquetes funerarios, tumba
dos pobres, latrina. Tamén se
podería ver acouchado en Cuíña
o nome persoal Culina e
Culinus.](https://image.slidesharecdn.com/toponimiadesilledavipieiroponterefoxosrellassandres-120420135315-phpapp02/85/Toponimia-de-silleda-vi-pineiro-ponte-refoxos-rellas-saindres-5-320.jpg)
Toponimia de silleda vi (piñeiro, ponte, refoxos, rellas, saíndres)
- 1. TOPONIMIA DO CONCELLO DE SILLEDA VI Parroquias e aldeas Piñeiro, Ponte, Refoxos, Rellas, Saíndres por Laura Fernández Suárez Beatriz González Fernández (Curso 2011-12) A partir do artigo Toponimia do Concello de Silleda, de Nicandro Ares Vázquez (Lucensia, nº 17)
- 2. 24.- PIÑEIRO
- 3. 24. Piñeiro (San Xillao) Un fitónimo derivado de pinus ou o xentilicio Pinarius foi o que se converteu aquí en topónimo parroquial.
- 4. 24. Piñeiro (San Xillao) Lugares de Piñeiro: • Basteiros: quizais podería ser variante de besteiros, é dicir, balistarios, coma “ballesteros” en castelán, ou terreos con herba besteira ‘heléboro, planta ranunculácea fétida’, ou “bastoeiros”. • Os Campos: traduce a campus, chao amplo sen cultivar. • Castrocastriño: parece un duplicado de castrum e do seu diminutivo; pero foi o castro do xentilicio Castrinius, é dicir, o castro posuído por un xefe con nome derivado de Castrius, tamén xentilicio.
- 5. 24. Piñeiro (San Xillao) Lugares de Piñeiro: • Castromonde: é un derivado de Castrum Mondii, castro posuído por un home chamado Mondius, Mundius ou Mundus. • Cuíña: puido proceder do latín colina/culina ‘cociña, fogar portátil, [fig.], mesa, sitio dos banquetes funerarios, tumba dos pobres, latrina. Tamén se podería ver acouchado en Cuíña o nome persoal Culina e Culinus.
- 6. 24. Piñeiro (San Xillao) Lugares de Piñeiro: • Porta-Piñeiro: componse de portus/porta determinado aquí polo nome parroquial. • Santifoga: parece composto do xenitivo nominal Sancti. Sante: reflexa o xenitivo do antropónimo Sanctius, que orixinou o persoal Sancho; a forma plena do Villa Sancti, que quedou fosilizada no topónimo Vilasante. Sería determinativo aquí de foca, plural de focum ‘fogo, fogar’.
- 7. 25.- PONTE
- 8. 25. Ponte (San Miguel) O nome alude evidentemente a pons ‘ponte’.
- 9. 25. Ponte (San Miguel) Lugares de Ponte: • Aldea de Abaixo: combina o nome árabe al-daia co adxectivo topográfico bassus ‘baixo’. • Carderrei: ofrécenos un rotacismo de casa, determinada polo cognomen persoal Rex, tomado de rex, regis ‘rei’, sen que sexa necesario supoñer que fose un monarca histórico. • Meixomence: parece un apelido *Maxuminici, que sería o patronímico de Maxuminus, diminutivo de Maxumus/Maximus. • Rosende: corresponde ao xenitivo de Rodesindus, antropónimo visigótico.
- 10. 25. Ponte (San Miguel) Lugares de Ponte: • Sino: parece que traduce a signum, probablemente sinónimo aquí de campá da igrexa, usado neste senso en documentos notariais da Idade Media. • Trasfontao: é o topónimo fontanum, Fontao: traduce o latín fontanus-a-um, adxectivo referido a fons ‘fonte’, que se converteu no cognomen persoal Fontanus. Precedido aquí da preposición trans ‘tras, máis alá de’.
- 11. 26.- REFOXOS
- 12. 26. Refoxos (San Paio) Refoxos parece un plural de refugium “refojo, recôncavo de terreno; gruta ou caverna onde se escoitam feras”. Poderíase vencellar tamén con foveum ‘foxo’, coma o castelán “Rehoyo” ou co verbo latino refodio ‘cavar’.
- 13. 26. Refoxos (San Paio) Lugares de Refoxos: • Cardesín: pódese comparar con Sino: parece que traduce a signum, probablemente sinónimo aquí de campá da igrexa, usado neste senso en documentos notariais da Idade Media. Pero tamén con Carderrei: ofrécenos un rotacismo de casa, determinada polo cognomen persoal Rex, tomado de rex, regis ‘rei’, sen que sexa necesario supoñer que fose un monarca histórico. Ou Cardigonde: parece un rotacismo de cas-, apócope de casa, co nome visigótico do seu propietario, Guntus/Gundus.
- 14. 26. Refoxos (San Paio) Lugares de Refoxos: • Corrospedriños: leva como segundo elemento o adxectivo petrinus, derivado de petra ‘pedra’, calificando a corros, variante de curros, indicando aquí tal vez ‘cercados de pedra’. Pero tamén houbo o cognomen latino Petrinus. • O Couto: tamén traduce a cautum, participio do verbo caveo ‘precaver, protexer’, porque se trataba dun terreo acotado por un señor, por un mosteiro, etc.
- 15. 26. Refoxos (San Paio) Lugares de Refoxos: • Lázara: probablemente é adxectivación dunha Villa Lazara, é dicir, a vila dun propietario denominado Lazarus. • Outeiro: é unha evolución de altarium ou auctarium, palabras usadas en documentos medievais para indicar un terreo alto ou elevado. • Pallota: parece afín a palloza, vivenda cuberta de palla, ambos derivados de palea ‘palla’, con sufixos diferentes.
- 16. 26. Refoxos (San Paio) Lugares de Refoxos: • Tixoa: semella ser un diminutivo *tegiola, co sufixo do latín vulgar serodio -ola, probablemente baseado en tegere ‘cubrir’, coma tegula. • Xastres: sería plural do apelativo latino de oficio, sartor, -oris ‘xastre’, equivalente en significado ao árabe alfaiate.
- 17. 27.- RELLAS
- 18. 27. Rellas (San Martiño) Rellas sería un patronímico do antropónimo latino Regula.
- 19. 27. Rellas (San Martiño) Lugares de Rellas: • Curbeira: pode ser derivado de corvus, sitio de corvos, máis ben ca de curvas. • Iglesia: nome castelán, indica o lugar onde se edificou a ecclesia ‘igrexa’, palabra de orixe grega. • A Lama: topónimo moi común no hispánico, de orixe probablemente prelatina.
- 20. 27. Rellas (San Martiño) Lugares de Rellas: • A Torrevedra: procede de turris vetera ‘torre vella’. • Vis: sería patronímico, quizais orixinado no antropónimo Visius, Visus ou Vicius.
- 21. 28.- SAÍDRES
- 22. 28. Saídres (San Xoán) O nome de Saídres parece un patronímico, tal como aparece en documentos medievais
- 23. 28. Saídres (San Xoán) Lugares de Saídres: • Aldea Grande: une a voz árabe al-daia co adxectivo latino grandis ‘grande’. • Barradaos: parece que equivale a Bardaos, topónimo lucense, escrito Barretanos, o cal posiblemente sería un étnico relacionado con Barredo, con base en ‘barro’. • A Cañoteira: implica colectividade de cañotos, palabra mozárabe cannut, derivada dunha forma hispánica *cannutus, semellante a unha canna ‘cana’. • Carracido: é variante de Carracedo, sitio abundante en carrizos, do latín carex -icis.
- 24. 28. Saídres (San Xoán) Lugares de Saídres: • Casardoño: pode ser casa ou casale Hordonius, nome do posesor. • Caxeba: parece constar do apelativo casa e dun nome persoal, comparable quizais co topónimo Casebio (Casa de Eusebio) ou tal vez (Casa) Sevia.
- 25. 28. Saídres (San Xoán) Lugares de Saídres: • Maragouzos: se cadra, podería ser un antropónimo bitemático primitivo *Mara-gautius ou visigótico. Aseméllase tamén a maragouto, molgueira, feixe ou mollo de trigo ou centeo na seitura cos que se fai a meda. • Moimenta: traduce a monimenta, palabra usada na epigrafía galaicoasturiana para indicar ‘monumentos’ funerarios. • Pedralaxe: componse de petra ‘pedra’, indicando con lagena ‘laxe’ a forma lisa, plana, de pouco grosor, como é a pedra pizarrosa. • A Pena: é unha voz primitiva, quizais da familia de pinna ‘amea’. No latín medieval escriben penna.