Traktati i Komunitetit Europian dhe statuti i ESCB-se.
1. Dispozita nga Traktati dhe Protokolli
(nr.4) per Statutit ESCB-se
(Marre nga Fletorja zyrtare e BE-se
dt.30.03.2010)
2. Baza ligjore e Statutit te ESCB-se
• Baza themeluese ligjore për ESCB është Traktati i
Komunitetit Evropian I cili u quajt Traktati për
Funksionimin e Bashkimit Evropian(qe hyri në fuqi ne
1 Dhjetor 2009) dhe Statuti I Sistemit Evropian të
Bankave Qendrore dhe Bankes Qendrore Evropiane
(Statuti ESCB ).
• Traktati i beson ESCB ,në përgjithësi, kryerjen e
funksioneve qendrore bankare për euron.
• Statuti ESCB përcakton më saktësisht rolet relative dhe
funksionet e Bankës Qendrore Evropiane dhe NCBs,
përkatësisht.
3. Dispozitat kryesore nga Traktati(versioni I vjeter)
• Neni 105
1.Objektivi primar i ESCB do të jetë për të ruajtur stabilitetin e çmimeve.
• ESCB do të mbështesë politikat e përgjithshme ekonomike në Komunitet
• ESCB do të veprojë në përputhje me parimin e një ekonomie tregu te hapur, me
konkurrencë të lirë, duke favorizuar një shpërndarje efikase të burimeve.
2.Detyrat themelore që do të kryhen nëpërmjet ESCB do të jenë:
• të përcaktojë dhe të zbatojë politikën monetare të Komunitetit;
• te kryeje operacione të këmbimit valutor në përputhje me dispozitat e nenit
111
• te mbaje dhe menaxhoje rezervat zyrtare te huaja te shteteve anëtare;
• të nxisë funksionimin normal të sistemeve të pagesave.
• Neni 107
1. ESCB do të përbëhet nga BQE dhe Bankat Qendrore Kombëtare.
2. BQE do të ketë personalitet juridik.
3. ESCB do të qeveriset nga organet vendim-marrëse të BQE-së i cili do të jetë
Këshilli Drejtues dhe Bordi Ekzekutiv. [...]
4. Protokolli (nr. 4).
’’Per Statutin e Sistemit Evropian të Bankave
Qendrore dhe të Bankës Qendrore Evropiane’’
Kreu I:Sistemi Evropian i Bankave Qendrore
Neni 1.Sistemi Evropian I Bankave Qendrore
Kreu II:OBJEKTIVAT DHE DETYRAT E ESCB–se(e njejte me nenin 105 te versionit te
pamodifikuar)
Neni 2:Objektivat
Neni 3:Detyrat
Neni 4:Funksionet keshilluese
Neni 5 :Mbledhja e e informacionit statistikor
Neni 6:Bashkepunimi nderkombetar
Kreu III:ORGANIZIMI I ESCB-se
Neni 7:Pavaresia
Neni 8:Parimi I pergjithshem(ESCB do udhehiqet nga organet drejtuese te BQE)
Neni 9:Banka Kombetare Evropiane(I njejte me nenin 107 te versionit te pamodifikuar)
Neni 10:Keshilli Drejtues
• I anetar =I vote (nga data kur nr I anetareve te Keshillit Drejtues tejkalon 21)
• Numri I guvernatoreve te NCB ve eshte = 15
Neni 11:Komiteti Ekzekutiv
5. …..
Neni 12 :Përgjegjësitë e organeve vendim-marrëse
Këshilli Drejtues miraton udhëzime dhe merr vendimet e nevojshme për të
siguruar kryerjen e detyrave të besuara të ESCB-se sipas këtij Traktati dhe me
këtë Statut.
Neni 13:Presidenti
Neni 14:Bankat Qendrore Kombetare
Neni 15:Raportimi i angazhimeve
1.BQE do të hartojë dhe do te publikojë raporte mbi aktivitetet e ESCB-se te
paktën nje here ne tremuaj.
2.Te botohet çdo javë një deklaratë financiare e konsoliduar e ESCB-se.
BQE do të adresojë një raportim vjetor mbi aktivitetet e ESCB dhe politikën
monetare të vitit aktual dhe atij te kaluar tek Parlamenti Evropian,Komisioni
edhe Këshilli Europian.
4.Raportet dhe deklaratat e përmendura në këtë nen do të vihen falas në
dispozicion per te gjithe palet e interesuara .
6. ……
Neni 16:BanknotatKartemonedhat(Praktikat ekzistuese ne lidhje me
projektimin e kartemonedhave)
Kreu IV:FUNKSIONET MONETARE DHE OPERACIONET E ESCB-se
Neni 17:Llogarite me BQE dhe NCB-te
Neni 18:Operacionet e kreditit dhe te tregut te hapur
Për të arritur objektivat e ESCB-se dhe për të kryer detyrat e saj,Banka
Qendrore Evropiane dhe Bankat Qendrore Kombëtare mund të:
• operojnë në tregjet financiare me blerjen dhe shitjen e plotë (spot dhe
forward) ose sipas marrëveshjes së riblerjes dhe huadhënies ose
instrumente te negociueshme ,ne euro apo valute te huaj dhe metalet e
cmuara
• kryejne operacione kreditore me institucionet e kreditit dhe të
pjesëmarrësve të tjerë të tregut, me kreditim në baze te nje kolaterali
te duhur.
• Vendosja e parimeve te pergjithshme te kreditimit.
7. 1.PALET PJESEMARRESE
• Korniza e politikes monetare të Eurosistemit është formuluar me synimin
për të siguruar pjesëmarrjen e një gamë të gjerë palësh.
• Kriteret e përshtatshmëri-se.(Këto kritere janë përcaktuar në mënyrë të
tillë që të sigurojë trajtim të barabartë për institucionet e kreditit në të
gjithë zonën e euros)
• Për te qene një palë e pranueshme,një institucion krediti duhet të jetë
subjekt i Eurosistemit dhe të jetë i shëndoshë financiarisht.Përveç kësaj,
palët duhet të përmbushin të gjitha kriteret të përcaktuara në
marrëveshjen përkatëse kontraktuale ose rregullatore nga BQE,në mënyrë
që të sigurojnë zhvillimin efikas të operacioneve të politikës monetare te
Eurosistemit.
2.GARANCIA
• Eurosistemi pranon instrumentet e nxjerra nga debitorët private dhe publike si
kolateral në mënyrë që të respektojnë parimin e trajtimit të barabartë.
Për shkak të ndryshimeve në strukturën financiare të të gjithë shteteve anëtare,
eshte bere nje dallim:
Kategorite E mjeteve janë të emertuara si "shtresa 1" dhe ‘’shtresa 2’’.
Shtresa 1:përbëhet nga instrumentet e borxhit të tregtueshme të cilat plotësojnë
kriteret e përshtatshmërisë të përcaktuara nga ana e Bankës Qendrore Evropiane.
Shtresa 2:përbëhet prej pasurive shtesë – te tregtueshme dhe jo të tregtueshme - të
cilat janë me rëndësi të veçantë për tregjet financiare kombëtare dhe sistemet
bankare.
8. Neni 19 :Rezervat minimale
…….
• BQE mund tju kërkojnë Institucioneve te kreditit, të themeluara në
shtetet anëtare për të mbajtur rezerva minimale në llogarine me Bankën
Qendrore Evropiane dhe asaj Qendrore Kombetare.
• Rregullimet e politikës monetare në lidhje me llogaritjen dhe
përcaktimin e rezervave minimale të kërkuara mund të krijohet nga
rastet e mos-pajtueshmërise me Keshillin Qeverises.
BQE ka të drejtë të ve interesin per gjoba dhe të vendos sanksione të
tjera me efekte të krahasueshme.
• Për zbatimin e këtij neni, Bordi përcakton bazën për rezervat e lejueshme
minimale dhe maksimale ,raportet midis këtyre rezervave dhe bazes se
tyre si dhe sanksioneve përkatëse në rastet e jo –pajtueshmërisë.
Neni 20:Instrumentet e tjera te kontrollit monetar
Neni 21:Operacionet me entet publike(Ndalimi I dhenies se overdrafteve nga
BQE etj)
9. ….
Neni 22:Sistemi I pagesave
Neni 23:Operacionet e jashtme(me karakter ekonomik-financiar)
Neni 24:Operacione te tjera(me karakter administrativ etj)
Kreu V:MBIKEQYRJA E KUJDESSHME
Neni 25:Mbikeqyrja e kujdesshme
• BQE ofron keshillime dhe merr konsultimi nga Keshilli,Komisioni etj ne lidhje
me fushen e veprimit dhe zbatimin e legjislacionit
• Behet mbikeqyrja e kujdesshme e institucioneve te kreditit dhe ins.te tjera
financiare pervec koorporatave te sigurimit.
Kreu VI:DISPOZITAT FINANCIARE TE ESCB-se
Neni 26:Dispozitat financiare
• Llogarite financiare(viti financiar I BQE-se fillon me 1 janar dhe mbaron me 31
dhjetor)
• Llogarite vjetore hartohen nga Komiteti Ekzekutiv dhe miratohen nga Bordi
Drejtues te cilat me pas publikohen.
• Bordi harton nje Bilanc te konsoliduar te ESCB-se(Aktive+Pasivet e NCB
perfshirese ne ESCB)
10. …….
Neni 27:Auditimi (kontroll I jashtem I llogarive te BQE DHE NSB-ve)
Neni 28:Kapitali I BQE-se( llogaritet 5000 milione dollare)
Neni 29:Skema e abonimit te kapitalit(caktuar per here te pare ne 1998)
Neni 30:Transferimi tek BQE e aktivitetit te rezervave ne valute(Kontributet e
cdo NCB-je do jene ne perpjestim me pjesen e kapitalit te nenshkruar)
Neni 31:Aktiviteti I rezerves ne valute te huaj qe mbajne NSB-te
Neni 32:Ndarja e te ardhurave monetare te NCB
• Shperndarje ne cdo fund te vitit financiar
• Shuma e te ardhurave monetare =TR vjetore nga pasurite e veta –bankenotat
ne qarkullim dhe depozitave te mbajtura nga institucionet kredituese
Neni 33:Shperndarja e humbjeve dhe fitimeve te BQE-se
Fitimi neto duhet te transferohet:
a)sasi e percaktuar nga Bordi Drejtues,qe nuk duhet te tejkaloje 20% e fitimit neto
transferohet ne fondin e pergjithshem te rezervave brenda nje limit te 100% te
kapitalit
b)fitimi neto I mbetur I shperndahet aksionereve te BQE ne perpjestim me
aksionet e zoteruara
11. ……
Kreu VII:DISPOZITA TE PERGJITHSHME
Neni 34:Aktet ligjore
Neni 35:Kontrolli gjyqesor dhe ceshtje te lidhura
Neni 36:Stafi
Neni 37(ish neni 38) Sekreti Profesional
Neni 38( ish neni 39) Nenshkruesit
Neni 39( ish neni 40) Privilegjet dhe Imuniteti I BQE
Kreu VIII:MODIFIKIME TE STATUTIT DHE LEGJISLACIONI PLOTESUES
Neni 40(ish neni 41)Procedura e rregullimit te thjeshtezuar
Neni 41(ish neni 42)Legjislacioni plotesues
Kreu IX:DISPOZITA KALIMTARE DHE DISP.TE TJERA PER ESCB-ne
Neni 42(ish neni 43) Dispozitat e pergjithshme
Neni 43(ish neni 44)Detyrat kalimtare te BQE-se
Neni 44(ish neni 45)Keshilli I Pergj.i BQE
Neni 45(ish neni 46)Rregullorja e Keshillit te Pergjithshem
Neni 46(ish neni 47)Pergjegjesite e Keshillit te Pergjithshem
Neni 47(ish neni 48) Dispozita kalimtare per kapitalin e BQE-se
Neni 48(ish neni 49)Pagesa e shtyre e kapitalit,rezervave dhe llogarive te BQE-se
Neni 49(ish neni 52)Shkembimi I kartemonedhave ne valutat e shteteve anetare
Neni 50(ish neni 53)Zbatimi I dispozitave kalimtare