Transfer Fiyatlandırmasında Emsallere Uygunluk İlkesi ve Karşılaşılan Sorunlar
- 1. İrfan VURAL İrfan VURAL Vergi Başmüfettişi (E.Gelirler Başkontrolörü) İZMİR, Mayıs 2012 TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR
- 2. İrfan VURAL SUNUM PLANI TFYÖKD’nin Unsurları TFYÖKD Uygulamasına Konu Olabilecek İşlemler Emsallere Uygunluk İlkesi Karşılaştırılabilirlik Analizi Emsallere Uygun Bedel Tespit Yöntemleri
- 3. İrfan VURAL “TRANSFER FİYATLANDIRMASI” KAVRAMI Kurumların, ilişkili kişileri ile gerçekleştirmiş olduğu mal veya hizmet alım-satım işlemlerinde, fiyat farklılaştırması yoluyla kârın istenilen yere transferi.
- 4. İrfan VURAL “TRANSFER FİYATLANDIRMASI” KAVRAMI Kurumların, ilişkili kişileri ile gerçekleştirmiş olduğu mal veya hizmet alım-satım işlemlerinde, fiyat farklılaştırması yoluyla kârın istenilen yere transferi. A B
- 5. İrfan VURAL “TRANSFER FİYATLANDIRMASI” KAVRAMI Kurumların, ilişkili kişileri ile gerçekleştirmiş olduğu mal veya hizmet alım-satım işlemlerinde, fiyat farklılaştırması yoluyla kârın istenilen yere transferi. A BKâr
- 6. İrfan VURAL Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar;
- 7. İrfan VURAL Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar; Kurum kazancının tespitinde gider/indirim olarak dikkate alınamaz.
- 8. İrfan VURAL Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar; Kurum kazancının tespitinde gider/indirim olarak dikkate alınamaz. Hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kâr payı olarak dikkate alınır.
- 9. İrfan VURAL Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı İle İlgili İdari Düzenlemeler
- 10. İrfan VURAL Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı İle İlgili İdari Düzenlemeler 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (18.11.2007).
- 11. İrfan VURAL Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı İle İlgili İdari Düzenlemeler 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (18.11.2007). 2007/12888 sayılı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Karar (06.12.2007).
- 12. İrfan VURAL Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı İle İlgili İdari Düzenlemeler 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (18.11.2007). 2007/12888 sayılı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Karar (06.12.2007). 2008/13490 sayılı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar (13.04.2008).
- 13. İrfan VURAL Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı İle İlgili İdari Düzenlemeler 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (18.11.2007). 2007/12888 sayılı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Karar (06.12.2007). 2008/13490 sayılı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar (13.04.2008). 2 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (22.04.2008).
- 14. İrfan VURAL Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı İle İlgili İdari Düzenlemeler 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (18.11.2007). 2007/12888 sayılı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Karar (06.12.2007). 2008/13490 sayılı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar (13.04.2008). 2 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (22.04.2008). Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Sirküler (24.04.2008).
- 15. İrfan VURAL Mevcut durumda, mükellefler pek çok uygulama güçlüğü ile karşılaşmaktadır. Bazen, mevcut düzenlemeler dahilinde ne yapılacağı bilineme- mekte…
- 16. İrfan VURAL Mevcut durumda, mükellefler pek çok uygulama güçlüğü ile karşılaşmaktadır. Bazen de, ilgili düzenlemeler yanlış yorumlanabil- mektedir.
- 17. İrfan VURAL Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından bahsedilebilmesi için aşağıdaki unsurların varlığı gerekmektedir.
- 18. İrfan VURAL Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından bahsedilebilmesi için aşağıdaki unsurların varlığı gerekmektedir. Bir kurum tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmış olması,
- 19. İrfan VURAL Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından bahsedilebilmesi için aşağıdaki unsurların varlığı gerekmektedir. Bir kurum tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmış olması, Söz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya da satımını ilişkili kişilerle yapmış olması,
- 20. İrfan VURAL Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından bahsedilebilmesi için aşağıdaki unsurların varlığı gerekmektedir. Bir kurum tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmış olması, Bu mal veya hizmet alım ya da satımında emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak fiyat veya bedel tespiti yapılmış olması. Söz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya da satımını ilişkili kişilerle yapmış olması,
- 21. İrfan VURAL TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA HAZİNE ZARARI 5766 sayılı Kanun ile KVK’nın 13. maddesine (7) numaralı fıkra olarak eklenen hükme göre; tam mükellef kurumlar ile yabancı kurumların Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcilerinin aralarında ilişkili kişi kapsamında gerçekleştirdikleri yurt içindeki işlemler nedeniyle kazancın örtülü olarak dağıtıldığının kabulü hazine zararının doğması şartına bağlıdır.
- 22. İrfan VURAL HAZİNE ZARARI ŞARTININ ARANDIĞI İŞLEMLER
- 23. İrfan VURAL HAZİNE ZARARI ŞARTININ ARANDIĞI İŞLEMLER İşleme Taraf Olanlar Bakımından Hazine zararı şartı, ilişkili kişi kapsamındaki tüm kişi ve kurumlar arasındaki değil; sadece, tam mükellef kurumlar ile yabancı kurumların Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcilerinin aralarında yapılan işlemler için aranılmaktadır.
- 24. İrfan VURAL HAZİNE ZARARI ŞARTININ ARANDIĞI İŞLEMLER İşleme Taraf Olanlar Bakımından Hazine zararı şartı, ilişkili kişi kapsamındaki tüm kişi ve kurumlar arasındaki değil; sadece, tam mükellef kurumlar ile yabancı kurumların Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcilerinin aralarında yapılan işlemler için aranılmaktadır. Tam mükellef kurum ile diğer bir tam mükellef kurum arasında, Tam mükellef kurum ile yabancı kurumun Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcisi arasında, Yabancı bir kurumun Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcisi ile diğer bir yabancı kurumun Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcisi arasında.
- 25. İrfan VURAL HAZİNE ZARARI ŞARTININ ARANDIĞI İŞLEMLER İşleme Taraf Olanlar Bakımından Hazine zararı şartı, ilişkili kişi kapsamındaki tüm kişi ve kurumlar arasındaki değil; sadece, tam mükellef kurumlar ile yabancı kurumların Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcilerinin aralarında yapılan işlemler için aranılmaktadır. Tam mükellef kurum ile diğer bir tam mükellef kurum arasında, Tam mükellef kurum ile yabancı kurumun Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcisi arasında, Yabancı bir kurumun Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcisi ile diğer bir yabancı kurumun Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcisi arasında. İşlem Türü Bakımından İlişkili kişiler arasında yapılan işlemlerde, hazine zararının aranıp aranmaması konusunda, işlem türü yönünden herhangi bir ayrım yapılmamıştır.
- 26. İrfan VURAL HAZİNE ZARARI ŞARTININ ARANDIĞI İŞLEMLER İşleme Taraf Olanlar Bakımından Hazine zararı şartı, ilişkili kişi kapsamındaki tüm kişi ve kurumlar arasındaki değil; sadece, tam mükellef kurumlar ile yabancı kurumların Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcilerinin aralarında yapılan işlemler için aranılmaktadır. Tam mükellef kurum ile diğer bir tam mükellef kurum arasında, Tam mükellef kurum ile yabancı kurumun Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcisi arasında, Yabancı bir kurumun Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcisi ile diğer bir yabancı kurumun Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcisi arasında. İşlem Türü Bakımından İlişkili kişiler arasında yapılan işlemlerde, hazine zararının aranıp aranmaması konusunda, işlem türü yönünden herhangi bir ayrım yapılmamıştır. İşlem Yeri Bakımından KVK’nın 13. maddesinin hazine zararı şartına ilişkin (7) numaralı fıkrasında, ilişkili kişiler arasında gerçekleştirilen yurt içindeki işlemlerde, bu şartın aranacağı belirtilmektedir. Dolayısıyla, konu işlem yeri bakımından ele alındığında, yurt içi işlemler için hazine zararı şartı aranırken, yurt dışı işlemlerde ise bu şart aranmaksızın işlemin TFYÖKD kapsamında değerlendirilebileceği sonucu çıkmaktadır.
- 27. İrfan VURAL HAZİNE ZARARININ ANLAMI Hazine zararından kasıt, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller nedeniyle kurum ve ilişkili kişiler adına tahakkuk ettirilmesi gereken her türlü vergi toplamının eksik veya geç tahakkuk ettirilmesidir.
- 28. İrfan VURAL HAZİNE ZARARININ ANLAMI Hazine zararından kasıt, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller nedeniyle kurum ve ilişkili kişiler adına tahakkuk ettirilmesi gereken her türlü vergi toplamının eksik veya geç tahakkuk ettirilmesidir.
- 29. İrfan VURAL HAZİNE ZARARININ ANLAMI Hazine zararından kasıt, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller nedeniyle kurum ve ilişkili kişiler adına tahakkuk ettirilmesi gereken her türlü vergi toplamının eksik veya geç tahakkuk ettirilmesidir.
- 30. İrfan VURAL HAZİNE ZARARININ ANLAMI Hazine zararından kasıt, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller nedeniyle kurum ve ilişkili kişiler adına tahakkuk ettirilmesi gereken her türlü vergi toplamının eksik veya geç tahakkuk ettirilmesidir.
- 31. İrfan VURAL TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMINA KONU OLABİLECEK İŞLEMLER İlişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden yapılan şu işlemler TFYÖKD kapsamında değerlendirilecektir. Alım-Satım işlemleri, İmalat ve inşaat işlemleri, Kiralama ve kiraya verme işlemleri, Ödünç para alınması ve verilmesi işlemleri, İkramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler.
- 32. İrfan VURAL EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ İlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade etmektedir. Emsallere uygun fiyat veya bedel, aralarında ilişkili kişi tanımına uygun herhangi bir ilişki olmayan kişilerin tamamen işlemin gerçekleştiği andaki koşullar altında oluşturduğu piyasa ya da pazar fiyatı olarak da adlandırılan tutardır.
- 33. İrfan VURAL İç Emsal- Dış Emsal İlişkisi Emsallere uygun fiyat veya bedele ulaşmak için öncelikle iç emsal kullanılacak, Bu şekilde kullanılacak fiyat veya bedelin bulunmaması ya da güvenilir olmaması halinde dış emsal karşılaştırmada esas alınacaktır.
- 34. İrfan VURAL İç Emsal- Dış Emsal İlişkisi Emsallere uygun fiyat veya bedele ulaşmak için öncelikle iç emsal kullanılacak, Bu şekilde kullanılacak fiyat veya bedelin bulunmaması ya da güvenilir olmaması halinde dış emsal karşılaştırmada esas alınacaktır.
- 35. İrfan VURAL İç Emsal- Dış Emsal (A) kurumu
- 36. İrfan VURAL İç Emsal- Dış Emsal (A) kurumu (B) İlişkili kişi 1
- 37. İrfan VURAL İç Emsal- Dış Emsal (A) kurumu (B) İlişkili kişi 1 (Kontrol altındaki işlem)
- 38. İrfan VURAL İç Emsal- Dış Emsal (A) kurumu (B) İlişkili kişi C 1 2 (iç emsal) (Kontrol altındaki işlem)
- 39. İrfan VURAL İç Emsal- Dış Emsal (A) kurumu (B) İlişkili kişi C 1 2 (iç emsal) (Kontrol altındaki işlem) D 3 (iç emsal)
- 40. İrfan VURAL İç Emsal- Dış Emsal (A) kurumu (B) İlişkili kişi FE C 1 2 (iç emsal) 4 (dış emsal) (Kontrol altındaki işlem) D 3 (iç emsal)
- 41. İrfan VURAL Karşılaştırılabilirlik Analizi İlişkili kişiler arasındaki mal veya hizmet alım ya da satım işlemlerindeki koşullarla, aralarında ilişki bulunmayan kişiler arasındaki benzer nitelikteki işlemlerin koşullarının karşılaştırılmasını ifade etmektedir.
- 42. İrfan VURAL Karşılaştırılabilirlik Analizinde Dikkate Alınacak Hususlar : Mal veya hizmetin nitelikleri, (kalite, güvenirlik, arz miktarı, marka v.b.) İlişkili ve ilişkisiz kişilerin yerine getirdikleri işlevler ve üstlendikleri riskler, İşlemlerin gerçekleştiği pazarın yapısı (pazar hacmi, pazarın yeri gibi) ve pazardaki ekonomik koşullar, Kurumların iş stratejileri.
- 43. İrfan VURAL Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespitinde Kullanılan Yöntemler YÖNTEMLER KVK’DA BELİRTİLEN YÖNTEMLER (Geleneksel İşlem Yöntemleri) DİĞER YÖNTEMLER (İşleme Dayalı Kâr Yöntemleri) MÜKELLEFLERİN BELİRLEYECEKLERİ DİĞER YÖNTEMLER Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi Maliyet artı yöntemi Yeniden satış fiyatı yöntemi Kâr bölüşüm yöntemi İşleme dayalı net kâr marjı yöntemi
- 44. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi; bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının, karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade etmektedir.
- 45. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan; ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları bulunmaktadır. (A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir.
- 46. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan; ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları bulunmaktadır. (A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir. A B (ilişkili) C (ilişkisiz)
- 47. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan; ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları bulunmaktadır. (A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir. A B (ilişkili) C (ilişkisiz) Kontrol altındaki işlem
- 48. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan; ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları bulunmaktadır. (A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir. A B (ilişkili) C (ilişkisiz) Kontrol altındaki işlem
- 49. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan; ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları bulunmaktadır. (A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir. A B (ilişkili) C (ilişkisiz) Kontrol altındaki işlem 10 TL
- 50. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan; ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları bulunmaktadır. (A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir. A B (ilişkili) C (ilişkisiz) Kontrol altındaki işlem 10 TL 20 TL
- 51. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan; ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları bulunmaktadır. (A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir. A B (ilişkili) C (ilişkisiz) Kontrol altındaki işlem 20 TL
- 52. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan; ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları bulunmaktadır. (A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir. A B (ilişkili) C (ilişkisiz) Kontrol altındaki işlem 20 TL 20 TL
- 53. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Örnek : Türkiye’de mukim, rüzgar türbinleri için kanat üreten (E) şirketi, İngiltere’de mukim olan ve aynı zamanda ortağı da olduğu (M) şirketine ve yine İngiltere’de mukim olan fakat ilişkisiz olduğu (N) şirketine de rüzgar türbinleri için kanat satmaktadır. (E) şirketi yaptığı satışta (N) şirketinden her bir kanat için1000 pound/adet almaktadır ve (E) şirketinin (N) şirketi ile yaptığı sözleşme gereği nakliye masrafları (E) şirketi tarafından karşılanırken (E) şirketinin (M) şirketine yaptığı satışlarda nakliye masrafları (M) şirketi tarafından karşılanmaktadır. (E) şirketi ile (M) şirketi arasında yapılan sözleşme gereği nakliye bedeli 40 pound/adet olarak belirlenmiştir. Bunun dışındaki diğer koşullar (E) ve (N) şirketi arasındaki anlaşma koşulları ile aynıdır.
- 54. İrfan VURAL Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Örnek : Türkiye’de mukim, rüzgar türbinleri için kanat üreten (E) şirketi, İngiltere’de mukim olan ve aynı zamanda ortağı da olduğu (M) şirketine ve yine İngiltere’de mukim olan fakat ilişkisiz olduğu (N) şirketine de rüzgar türbinleri için kanat satmaktadır. (E) şirketi yaptığı satışta (N) şirketinden her bir kanat için1000 pound/adet almaktadır ve (E) şirketinin (N) şirketi ile yaptığı sözleşme gereği nakliye masrafları (E) şirketi tarafından karşılanırken (E) şirketinin (M) şirketine yaptığı satışlarda nakliye masrafları (M) şirketi tarafından karşılanmaktadır. (E) şirketi ile (M) şirketi arasında yapılan sözleşme gereği nakliye bedeli 40 pound/adet olarak belirlenmiştir. Bunun dışındaki diğer koşullar (E) ve (N) şirketi arasındaki anlaşma koşulları ile aynıdır.
- 55. İrfan VURAL Maliyet Artı Yöntemi Maliyet artı yöntemi; emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasıdır.
- 56. İrfan VURAL Maliyet Artı Yöntemi Maliyet artı yöntemi; emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasıdır.
- 57. İrfan VURAL Maliyet Artı Yöntemi Maliyet artı yöntemi; emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasıdır.Brüt Kâr Oranı = (Satışlar – Maliyet) / Maliyet
- 58. Maliyet Artı Yöntemi Örnek : Türkiye’de tam mükellef (B) şirketi, bulaşık makinesi üretimi yapmaktadır. (B) şirketi ürettiği bu bulaşık makinesi Rusya’da iştiraki olan (F)’ye satmaktadır. Her bir bulaşık makinesinin maliyeti ile ilgili veriler tabloda verilmiştir: İrfan VURAL Direkt ilk madde ve malzeme giderleri 500 TL Direkt işçilik giderleri 140 TL Genel üretim giderleri 630 TL Pazarlama satış ve dağıtım giderleri 90 TL Genel yönetim giderleri 110 TL Araştırma ve geliştirme giderleri 85 TL Maliyet Temeli 1.555 TL Brüt kâr oranı %10
- 59. Maliyet Artı Yöntemi Örnek (devamı) : Türkiye’de tam mükellef olan (D) ve (S) şirketlerinin de bulaşık makinesi üretimi yaparak İspanya’daki ilişkisiz alıcılara sattıkları tespit edilmiştir. Ancak (D) ve (S) şirketinin pazarlama satış dağıtım, genel yönetim ve araştırma ve geliştirme giderlerini maliyete eklemeyip, giderlerine dahil ettiği bilinmektedir. Bu şirketler yapılan satışlardan da %20 kâr elde etmektedirler. İrfan VURAL Direkt ilk madde ve malzeme giderleri 500 TL Direkt işçilik giderleri 140 TL Genel üretim giderleri 630 TL Pazarlama satış ve dağıtım giderleri Genel yönetim giderleri Araştırma ve geliştirme giderleri Maliyet Temeli 1.270 TL Brüt kâr oranı % 20
- 60. Maliyet Artı Yöntemi Örnek (devamı) : Bu tabloda (D) şirketinin maliyet temelinden pazarlama satış dağıtım, genel yönetim ve araştırma ve geliştirme giderleri çıkarılmış ve maliyet temeli 1.270 TL olarak hesaplanmıştır. Maliyet artı yönteminde eğer koşullar uygunsa, işlemi yapan mükellefin bu mal veya hizmetlerle ilgili olarak ilişkisiz kişi veya şirketlerle yaptığı işlemlerde uyguladığı brüt kâr oranı ideal kâr oranı olacaktır. Ancak bu örnekte iç emsal olmadığı için dış emsal olan %20 brüt kâr oranı dikkate alınacaktır. Maliyet temeli : 1.270 TL Brüt kâr oranı : %20 Emsal Bedel : 1.524 TL İrfan VURAL
- 61. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi Emsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satış kârı düşülerek hesaplanmasıdır.
- 62. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi A
- 63. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili)
- 64. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) Kontrol altındaki işlem (İlişkili kişiden mal/hizmet alışı)
- 65. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) Transfer Fiyatlandırması kapsamındaki (emsal fiyatı tespit edilecek) işlem Kontrol altındaki işlem (İlişkili kişiden mal/hizmet alışı)
- 66. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) Transfer Fiyatlandırması kapsamındaki (emsal fiyatı tespit edilecek) işlem Kontrol altındaki işlem (İlişkili kişiden mal/hizmet alışı)
- 67. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) Kontrol dışı işlem (İlişkisiz kişiye satış) Transfer Fiyatlandırması kapsamındaki (emsal fiyatı tespit edilecek) işlem Kontrol altındaki işlem (İlişkili kişiden mal/hizmet alışı)
- 68. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) Kontrol dışı işlem (İlişkisiz kişiye satış) Transfer Fiyatlandırması kapsamındaki (emsal fiyatı tespit edilecek) işlem YENİDEN SATIŞ FİYATI (Emsallere uygun fiyat veya bedelin tespitinde baz alınacak fiyat) Kontrol altındaki işlem (İlişkili kişiden mal/hizmet alışı)
- 69. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) Kontrol dışı işlem (İlişkisiz kişiye satış) Transfer Fiyatlandırması kapsamındaki (emsal fiyatı tespit edilecek) işlem YENİDEN SATIŞ FİYATI (Emsallere uygun fiyat veya bedelin tespitinde baz alınacak fiyat) Emsallere Uygun Fiyat = YENİDEN SATIŞ FİYATI – Brüt Kâr Kontrol altındaki işlem (İlişkili kişiden mal/hizmet alışı)
- 70. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz)
- 71. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) 150 TL
- 72. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) 150 TL 110 TL (yeniden satış fiyatı)
- 73. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) 150 TL 110 TL (yeniden satış fiyatı) Emsallere Uygun Fiyat = Yen.Sat.Fiy. / (1 + Brüt Kâr Oranı )
- 74. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) 150 TL 110 TL (yeniden satış fiyatı) Emsallere Uygun Fiyat = Yen.Sat.Fiy. / (1 + Brüt Kâr Oranı ) = 110 / (1 + 0,10) = 100 TL
- 75. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) 110 TL (yeniden satış fiyatı) Emsallere Uygun Fiyat = Yen.Sat.Fiy. / (1 + Brüt Kâr Oranı ) = 110 / (1 + 0,10) = 100 TL
- 76. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi AB (ilişkili) C (ilişkisiz) 110 TL (yeniden satış fiyatı) Emsallere Uygun Fiyat = Yen.Sat.Fiy. / (1 + Brüt Kâr Oranı ) = 110 / (1 + 0,10) = 100 TL 100 TL
- 77. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi Örnek : İtalya'da bulunan (A) şirketi, Türkiye'deki ilişkili şirketi (B)'ye otomobil satmakta olup, işleme ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir: (B) şirketi, (A) şirketinin Türkiye'deki tek dağıtıcısı konumundadır. Söz konusu otomobillerin Türkiye'deki satış fiyatı 50.000 TL'dir. Türkiye'de benzer nitelikteki otomobilleri ithal eden dağıtım şirketlerinin ortalama kâr marjı satış fiyatı üzerinden % 10'dur. Bu kâr marjına dağıtıcı tarafından üstlenilen reklam ve garanti hizmeti maliyetleri dahil değildir. Türkiye'deki dağıtıcı (B)'nin reklam ve garanti hizmetleri karşılığında üstlenilen maliyetin 2.000 TL olduğu belirlenmiştir.
- 78. İrfan VURAL Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi Örnek : İtalya'da bulunan (A) şirketi, Türkiye'deki ilişkili şirketi (B)'ye otomobil satmakta olup, işleme ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir: (B) şirketi, (A) şirketinin Türkiye'deki tek dağıtıcısı konumundadır. Söz konusu otomobillerin Türkiye'deki satış fiyatı 50.000 TL'dir. Türkiye'de benzer nitelikteki otomobilleri ithal eden dağıtım şirketlerinin ortalama kâr marjı satış fiyatı üzerinden % 10'dur. Bu kâr marjına dağıtıcı tarafından üstlenilen reklam ve garanti hizmeti maliyetleri dahil değildir. Türkiye'deki dağıtıcı (B)'nin reklam ve garanti hizmetleri karşılığında üstlenilen maliyetin 2.000 TL olduğu belirlenmiştir.
- 79. İrfan VURAL Kâr Bölüşüm Yöntemi Kâr bölüşüm yöntemi, ilişkili kişilerin bir veya daha fazla sayıdaki kontrol altındaki işlemlere ilişkin toplam faaliyet kârı ya da zararının, üstlendikleri işlevler ve yüklendikleri riskler nispetinde ilişkili kişiler arasında emsallere uygun olarak bölüştürülmesini esas almaktadır. Bu yöntem, geleneksel işlem yöntemlerinin (karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, maliyet artı yöntemi, yeniden satış fiyatı yöntemi) kullanılamadığı özellikle karşılaştırılabilir işlemlerin olmadığı ve ilişkili kişiler arasındaki işlemlerin birbirinin ayrılmaz bir parçası olduğu durumlarda kullanılmalıdır.
- 80. İrfan VURAL Kâr bölüşüm yönteminin uygulanmasında dikkate alınması gereken etkenler: Bir ürünün edinimi, üretimi veya satımı ya da hizmet sunumu için yapılan harcamalar, Bir ürünün geliştirilmesi veya hizmet sunumu esnasında ihtiyaç duyulan sermaye veya kullanılan varlıklar ya da üstlenilen risk derecesi, İşlemin her aşamasında gerçekleştirilen işlevlerin göreceli önemi, Ölçülebilir nitelikteki diğer faktörler.
- 81. Kâr bölüşüm yönteminin uygulanması Birinci Aşama : Paylaştırılacak kâr/zararın tespiti, İkinci Aşama : Kârın/Zararın ilişkili kurumlar arasında paylaştırılması, olmak üzere iki ana aşamada gerçekleştirilir. İrfan VURAL
- 82. Kâr bölüşüm yönteminin uygulanması Birinci Aşama : Paylaştırılacak kâr/zararın tespiti, İkinci Aşama : Kârın/Zararın ilişkili kurumlar arasında paylaştırılması, olmak üzere iki ana aşamada gerçekleştirilir. İrfan VURAL Karın bölüştürülmesinde; Varlık/Sermaye, Maliyet, Satış hacmi, Çalışan sayısı, Harcanan zaman Server sayısı Depolanan veri, vb. anahtarlar kullanılabilir.
- 83. İşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemi İşleme dayalı net kâr marjı yöntemi, mükellefin kontrol altındaki bir işlemden; maliyetler, satışlar veya varlıklar gibi ilgili ve uygun bir temele dayanarak tespit ettiği net kâr marjının incelenmesi esasına dayanan bir yöntemdir. Net faaliyet kâr marjının tespitinde, öncelikle mükellefin karşılaştırılabilir kontrol dışı bir işlemde uyguladığı net faaliyet kâr marjı dikkate alınacaktır. Bunun mümkün olmaması durumunda, ilişkisiz bir kurumun karşılaştırılabilir kontrol dışı bir işlemde uyguladığı net faaliyet kâr marjı dikkate alınır. İrfan VURAL
- 84. İrfan VURAL Ülkemizde transfer fiyatlandırması ile ilgili düzenlemeler / uygulamalar henüz gelişme aşamasındadır.
- 85. İrfan VURAL EMSAL FİYAT ARALIĞI Yukarıda açıklanmış olan yöntemlerle yapılan karşılaştırmalar sonucunda birbirinden farklı fiyat veya bedellere ulaşılması mümkündür. Şüphesiz ki, emsallere uygunluk ilkesi açısından en güvenilir sonuç, karşılaştırmalar sonucunda ulaşılan tek bir fiyat veya bedeldir. Ancak; gerek aynı yöntemin farklı karşılaştırılabilir kontrol dışı işlem verilerine uygulanmasından, gerekse aynı verilere farklı transfer fiyatlandırması yöntemlerinin uygulanmasından dolayı elde edilen sonuçlar da farklı olabilmektedir.
- 86. İrfan VURAL EMSAL FİYAT ARALIĞI Bu şekilde elde edilen değişik emsal fiyatların oluşturduğu fiyat dizisi, emsal fiyat aralığı olarak adlandırılmaktadır. Böyle bir durumda, bu sonuç aralığı içerisinde aritmetik ortalama, mod, medyan veya başka bir ölçüden en makul olanını kullanılmak suretiyle bir tutar belirlenebilecektir. Dolayısıyla, mükellefin emsal fiyat aralığının içinde bulunması şartıyla belirleyeceği bu fiyat ya da bedel emsallere uygun fiyat veya bedel olarak kabul edilecektir.
- 87. İrfan VURAL EMSAL FİYAT ARALIĞI Örnek : (A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz konusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilere yapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyat yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır:
- 88. İrfan VURAL EMSAL FİYAT ARALIĞI Örnek : (A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz konusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilere yapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyat yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır: 75 80 80 80 82 83 85
- 89. İrfan VURAL EMSAL FİYAT ARALIĞI Örnek : (A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz konusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilere yapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyat yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır: 75 80 80 80 82 83 85 Aritmetik Ortalama = 565 / 7 = 80,71 br.
- 90. İrfan VURAL EMSAL FİYAT ARALIĞI Örnek : (A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz konusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilere yapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyat yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır: 75 80 80 80 82 83 85 Aritmetik Ortalama = 565 / 7 = 80,71 br. Mod (En çok tekrarlanan sonuç) = 80 br. (3 kez)
- 91. İrfan VURAL EMSAL FİYAT ARALIĞI Örnek : (A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz konusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilere yapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyat yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır: 75 80 80 80 82 83 85 Aritmetik Ortalama = 565 / 7 = 80,71 br. Mod (En çok tekrarlanan sonuç) = 80 br. (3 kez) Medyan (Ortanca) = 80 br.
- 92. İrfan VURAL EMSAL FİYAT ARALIĞI Örnek : (A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “c” malından satmış olup, ayrıca söz konusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilere yapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyat yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır: 75 80 80 80 82 83 85 Aritmetik Ortalama = 565 / 7 = 80,71 br. Mod (En çok tekrarlanan sonuç) = 80 br. (3 kez) Medyan (Ortanca) = 80 br. Mükellefin yukarıdaki hesaplama yöntemlerinden en makul olanını kullanması gerekmektedir. Bu fiyat dizisi için en makul ölçüt moddur. Çünkü, 3 ayrı karşılaştırmada aynı sonuç elde edilmiş olup, bu sonuç aynı zamanda ortalamadan sapmanın da düşük olduğu bir sonuçtur. Bu nedenle yukarıdaki verilere göre emsal fiyat 80 br. olarak dikkate alınabilecektir.
- 93. TRANSFER FİYATLANDIRMASI İLE İLGİLİ BAZI SORU(N)LAR Karşılaştırılabilirlik analizi yapılması. Dış emsal tespitindeki güçlükler. Yöntem seçimindeki sorunlar. Gayrimadii haklarda emsal bedel tespitindeki güçlükler. İrfan VURAL
- 94. TRANSFER FİYATLANDIRMASI İLE İLGİLİ BAZI SORU(N)LAR –II Tespit edilen emsal bedelin KDV matrahının tespitinde dikkate alınıp alınamayacağı. Kurumlar vergisi yönünden, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı tenkidi yapılması halinde KDV yönünden yapılması/yapılmaması gereken işlemler. İrfan VURAL
- 95. TRANSFER FİYATLANDIRMASI İLE İLGİLİ BAZI SORU(N)LAR –III Grup içi hizmetlerde emsal bedel belirleme. TFYÖKD (5520 sayılı KVK) ile ÖKD (5422 sayılı KVK) arasındaki algı farkı. Veri tabanı oluşturulması. İrfan VURAL
- 96. TRANSFER FİYATLANDIRMASI İLE İLGİLİ BAZI SORU(N)LAR –IV Transfer fiyatlandırması muvazaalı işlem midir? İlişkili kişiye uygulanan fiyat emsal bedelin tespitinde dikkate alınabilir mi? İnceleme elemanlarınca geleneksel işlem yöntemleri dışında yöntem belirlenebilir mi? İrfan VURAL
- 97. TRANSFER FİYATLANDIRMASI İLE İLGİLİ BAZI SORU(N)LAR –IV Transfer fiyatlandırması muvazaalı işlem midir? İlişkili kişiye uygulanan fiyat emsal bedelin tespitinde dikkate alınabilir mi? İnceleme elemanlarınca geleneksel işlem yöntemleri dışında yöntem belirlenebilir mi? (KVK md. 11-4/ç: “Emsallere uygun fiyata yukarıdaki yöntemlerden herhangi birisi ile ulaşma olanağı yoksa mükellef, işlemlerin mahiyetine uygun olarak kendi belirleyeceği diğer yöntemleri kullanabilir.”) İrfan VURAL